Hastalık salgını haberi
11 Şubat 2019

27 Ocak ve 31 Ocak 2019 tarihlerinde, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) Umman Ulusal Odak Noktası, 5 Orta Doğu solunum sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) enfeksiyonu vakasını bildirmiştir. Laboratuvar onaylı 5 vaka da aynı aileden, yaşları 30-59  arasında kadınlardı. Bu kümedeki enfeksiyonun kaynağı Umman'da araştırılmaktadır ve beş vakadan dördü insandan insana bulaş sonucu ortaya çıkan ikincil vakalar olarak gözükmektedir. Tüm vakalar, tek hörgüçlü develerle doğrudan temas bildirmese de, tek hörgüçlü develerin ve diğer hayvanların bulunduğu  bir çiftlikte oturuyorlardı. Develer Tarım Bakanlığı tarafından incelenmektedir. Vakalara ilişkin detaylar aşağıdadır:  

Umman tarafından 2013'ten bu yana,  söz konusu 5 vaka da dahil olmak üzere, toplam 16 laboratuvar onaylı MERS-CoV enfeksiyonu vakası bildirilmiştir. Bu vaka kümesinden önce, Umman'dan bildirilen son MERS-CoV enfeksiyonu vakası 2018 yılı Mart ayında olmuştur.

• MERS-CoV Hastalığı salgını haberleri 15 March 2018

Dünya Sağlık Örgütü’ne 8 Şubat 2019 itibariyle dünya genelinde, en az 811 ölüm  dahil olmak üzere, laboratuar onaylı 2.311 MERS-CoV enfeksiyonu vakası  bildirilmiştir .

Küresel sayı, bugüne kadar UST 2005 kapsamında Dünya Sağlık Örgütü'ne rapor edilen toplam laboratuvar onaylı vaka sayısını yansıtmaktadır. Toplam ölüm sayısı, DSÖ'nün, etkilenen üye devletleri takip ederek bugüne kadar haberdar olduğu ölümleri içermektedir.

Halk Sağlığı yanıtı

Tüm vakalarda, semptomların başlamasından önceki 14 gün içinde bilinen risk faktörlerine maruziyet araştırması devam etmektedir. Umman Sağlık Bakanlığı yetkilileri, Kuzey Batinah Valiliği'nde sağlık çalışanı ve aile temaslarının  listesini belirlemiştir. 4 Şubat itibariyle, 26’sı yüksek riskli olarak sınıflandırılan, toplam 60 aile temaslısı  tespit edilmiştir. MERS-CoV vakalarının tüm hane halkı üyeleri, MERS-CoV için RT-PCR ile tarandı ve 28 Ocak'ta pozitif olarak test edilen yukarıda belirtilen bir vaka dışında  hepsinin sonucu negatif  çıktı.

4 Şubat itibariyle toplam 119 sağlık çalışanı temaslısı tespit edilmiştir. Tüm yüksek riskli sağlık çalışanı temaslıları , RT-PCR ile MERS-CoV taramasından geçirilmiş ve hepsi negatif  çıkmıştır.

Tanımlanan tüm temaslılar, DSÖ ve MERS-CoV enfeksiyonu için ulusal kurallara göre son maruz kalma tarihinden itibaren 14 gün boyunca izlenmektedir.

Vakaların hiçbiri tek hörgüçlü develerle doğrudan temas bildirmese de, onlar develerin ve diğer hayvanların bulunduğu bir çiftlikte yaşıyorlardı. Tarım Bakanlığının  çiftliklerde ki incelemeleri devam etmektedir. Numuneler  toplandı ve ilk tarama sonuçları MERS-CoV için negatif test edildi. Diğer sonuçlar beklenmektedir. Sağlık çalışanları eğitilmiş ve enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri hakkında tazeleme  kursu düzenlenmiştir. Aile üyeleri MERS-CoV hakkında eğitilmiş ve kişisel ve solunum hijyeni danışmanlığı sağlanmıştır.

DSÖ risk değerlendirmesi

MERS-CoV insanlarda yüksek ölüm oranları ile sonuçlanan ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır. İnsanlar tek hörgüçlü develerle  doğrudan veya dolaylı temasla enfekte olurlar. MERS-CoV  insandan insana bulaşabilmektedir. Şimdiye kadar, gözlemlenmiş süreklilik arz etmeyen insandan insana bulaşmalar çoğunlukla sağlık tesislerinde meydana gelmiştir.

Yeni vakaların bildirimi, genel risk değerlendirmesini değiştirmez.  DSÖ, Orta Doğu’dan yeni MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirileceğini ve vakaların, hayvanlar veya hayvan ürünlerine (örneğin, develerle temas sonrası) veya hastalığı taşıyor olabilecek kişilere (örneğin, bir sağlık tesisinde) maruz kaldıktan sonra enfeksiyonu kapabilecek bireyler tarafından başka ülkelere eksporte edilmeye devam edeceğini öngörmektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut son bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapmaktadır.

DSÖ tavsiyesi

DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak, tüm Üye Ülkeleri akut respiratuar enfeksiyonlara yönelik sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. Sağlık tesislerinde olası MERS-CoV yayılımını önlemek açısından enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri çok önemlidir. MERS-CoV’un erken semptomları, diğer respiratuar enfeksiyonlarda olduğu gibi non-spesifik olduğu için MERS-CoV’a yakalanmış kişileri erken tespit etmek her zaman mümkün değildir. Bu nedenle sağlık çalışanları, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için tutarlı olarak standart önlemleri uygulamalıdır. Akut solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan hastaların tedavisi yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri alınmalı; olası ya da doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları tedavi edilirken ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler alınmalı; aeresol üreten işlemler uygulanırken hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

MERS-CoV hakkında daha fazla bilgi sahibi olunana kadar, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı olan ve bağışıklığı baskı altında olan kişiler MERS-CoV enfeksiyonu kaynaklı ciddi rahatsızlık riskinin yüksek olduğu kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu kişiler virüsün dolaşımı potansiyelinin olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları veya hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle de develerle yakın temastan kaçınmalıdır. Hayvanlara dokunmadan önce ve sonra düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temastan kaçınma gibi genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.

Gıda hijyen uygulamalarına dikkat edilmelidir. İnsanlar çiğ deve sütü ya da deve idrarı içmekten veya uygun şekilde pişirilmemiş etleri yemekten kaçınmalıdır.

DSÖ, bu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını tavsiye etmemekte ve şuan için herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlamasını da önermemektedir.