9 Haziran 2019

Editoryal not

Bu yayın, uluslararası gezginleri, Suudi Arabistan sağlık yetkililerinin verdiği bilgilere göre, Hac ve Umre için Suudi Arabistan'a giriş gereklilikleri ve önerileri hakkında bilgilendirmektedir. Bu bilgilere, aşağıda yer alan link tıklanarak SuudiArabistan Sağlık Bakanlığı web sitesinden de ulaşılabilir: https://www.moh.gov.sa/en/Hajj/HealthGuidelines/HealthGuidelinesDuringHajj/Pages/HealthRe quirements.aspx

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Hicri 1440 (Miladi 2019) döneminde Hac ve Umre alanlarında Umre, Hac veya mevsimlik işler amacıyla Suudi Arabistan'a seyahat eden ziyaretçilere yönelik sağlık gereklilikleri ve önerilerini ele almak için bu belgeyi yayınlamıştır.

Hac ve Umre Sırasında Enfeksiyon Hastalıklarının Önemi

Sarıhumma

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, sarı humma bulaşma riski taşıyan ülkelerden veya bölgelerden (aşağıya bakınız) gelen tüm yolcuların geçerli bir sarı humma aşı sertifikası sunmasını şart koşmaktadır. Sarı humma aşı sertifikasının geçerliliği aşılamadan 10 gün sonra başlar ve ömür boyu devam eder.

DSÖ Uluslararası Seyahat ve Sağlık kurallarına uygun olarak Sarı humma bulaş riski taşıyan ülkeler / alanlar şunlardır:

Afrika devletleri: Angola, Benin, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Fildişi Sahili, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Etiyopya, Gabon, Gambiya, Gana, Gine, Gine Bissau, Kenya, Liberya, Mali, Moritanya, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone, Sudan, Güney Sudan Cumhuriyeti, Togo ve Uganda.

Güney ve Orta Amerika Devletleri: Arjantin, Venezuela, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Fransız Guyanası, Guyana, Panama, Paraguay, Peru, Bolivya, Surinam ve Trinidad ve Tobago.

Sarı hummadan etkilenen ülkelerden gelen uçaklar, gemiler ve diğer nakliye araçlarının, DSÖ'nün önerdiği yöntemlere göre böcekten arındırma işleminin (Dezensektizasyon) uygulandığını belirten geçerli bir sertifika vermeleri istenir.

Serbest Pratika (bir limana girme, gemiye yolcu alma ya da gemiden yolcu indirme ve kargo ya da depoları tahliye etme ya da yükleme izni dahil) alma koşulu olarak bu taşıtlar denetime tabi tutulabilirler.

Meningokok menenjit

Umre, Hac için ya da Hac bölgelerinde mevsimlik işçi olarak çalışmak için gelen 2 yaşından büyük çocukların ve yetişkinlerin, Suudi Arabistan'a gitmeyi planladıkları tarihten en az 10 gün önce kuadrivalan - dört değerlikli (ACYW) meningokok aşısı ile aşılandıklarına dair geçerli bir aşı sertifikası sunmaları gerekmektedir.

Aşağıdaki aşılardan biri ile aşılanmış olmak kabul edilmektedir:

• Son 3 yılda kuadrivalan (ACYW) polisakkarit aşısı.
• Son 5 yıl içinde kuadrivalan (ACYW) konjüge - eşlenik aşı.

Mevcut bilimsel kanıtlar konjuge aşıların 55 yaşın üzerindeki hastalar için güvenli ve etkili olduğunu göstermektedir.

Hacıların ülkelerindeki sağlık yetkilileri, hacıların gerekli geçerlilik süresi içerisinde aşılamalarını sağlamalı ve aşı türünün aşı sertifikasında açıkça gösterildiğinden emin olmalıdır.

Aşı tipi sertifikada belirtilmemişse, sertifika 3 yıl boyunca geçerli olacaktır.

Kuadrivalan (ACYW) konjüge aşısı ile aşılama aşağıdaki durumlar için de gereklidir:

• Yerli hacılar.

• İki kutsal kentin sakinleri (Mekke ve Medine).

• Sağlık personeli dahil olmak üzere sağlık tesislerinde hacılar ile temasa geçebilecek herhangi bir kişi ve diğer yetkililer.

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, gerekli görüldüğü takdirde bazı yolcular için giriş noktalarına profilaktik antibiyotik vermeyi tercih edebilir.

Çocuk felci - Poliomyelit

Aktif poliovirüs iletimi olan bölgelerden (yani, vahşi veya aşı kaynaklı bir poliovirüsün aktif iletimi olan bölgelerden) ve çocuk felcinin yeniden görülmesi riski olan ülkelerden (DSÖ notu 1'e bakınız) gelen yolcuların geçerli bir çocuk felci aşılama sertifikası sunmaları gerekmektedir.

Afganistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mozambik, Nijer, Nijerya, Pakistan, Papua Yeni Gine, Suriye, Myanmar, Yemen ve Somali'den gelen yolcular, aşağıdaki aşılardan en az biriyle aşılandıklarını kanıtlamalıdır:

• Son 12 ay içinde ve varıştan en az 4 hafta önce en az bir doz uygulanmış bivalan oral çocuk felci aşısı (OPV)  veya
• Son 12 ay içinde  ve varıştan en az 4 hafta önce en az bir doz uygulanmış inaktif polio aşısı (IPV).

Afganistan, Nijerya, Pakistan, Papua Yeni Gine, Suriye, Myanmar, Yemen ve Somali'den gelen yolculara Suudi Arabistan sınırındaki Giriş Noktalarında ayrıca bir doz OPV uygulanacaktır.

Mevsimsel Grip

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Umre, Hac veya Hac bölgelerinde mevsimsel işçi olarak çalışmak için gelen tüm ziyaretçilerin mevsimsel gribe karşı aşılanmalarını tavsiye etmektedir.

Grip aşısı özellikle hamile kadınlar, 5 yaşın altındaki çocuklar, yaşlılar, kronik tıbbi durumu olan kişiler (kronik kalp, akciğer, böbrek, metabolik, nörogelişimsel, karaciğer veya hematolojik hastalıklar gibi) ve immünosupresif hastalığı olan kişiler (kemoterapi veya steroid alan HIV / AIDS hastası ve  veya habis tümörü olanlar gibi) için özellikle önemlidir.

Ülkeler, Hac yapmak isteyenlere uygulanmak üzere, kullanılması önerilen en yeni influenza aşısını yeterli miktarda tedarik etmeleri yönünde teşvik edilmektedir.

Bu yılki Hac için, Güney Yarımküre aşısının, Hac'dan önce mevcut olması beklenmekte olup Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Güney yarımküreden gelen veya bu yarımkürenin aşılarını kullanan ülkelerden gelen tüm hacıların, hac yolculuğunun başlamasından en az 10 gün önce aşılanmalarını tavsiye etmektedir.

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Hac ve Umre bölgelerindeki tüm yerli hacılar ve sağlık çalışanlarının, Hac ve Umre bölgelerine gelmelerinden 10 gün önce mevcut olan en yeni mevsimsel Grip aşısıyla aşılanmalarını şart koşmaktadır.

Orta Doğu Solunum Sendromu Coronavirus (MERS-CoV) ve diğer solunum yolu enfeksiyonları

Hac ve Umre gibi çok sayıda insanın bir araya geldiği organizasyonlarda MERS-CoV enfeksiyonlarını önleme çabaları hayata geçirilmiştir.

Bununla birlikte, diğer viral solunum yolu enfeksiyonları yaygındır.

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Umre, Hac veya Hac'da mevsimlik işçi olarak çalışmak için ülkeye gelenlerin aşağıdaki tavsiyelere uymasını önermektedir:

• Özellikle öksürdükten ve hapşırdıktan sonra, tuvaletleri kullandıktan sonra, yiyecekleri hazırlamadan ve tüketmeden önce ve hayvanlara dokunduktan sonra ellerinizi sabun ve suyla veya dezenfektanla yıkayın.
• Öksürürken veya hapşırırken tek kullanımlık mendil kullanın ve kullanılmış mendilleri çöpe atın.
• Kalabalık yerlerde düzenli olarak yüz maskeleri kullanın.
• Hasta görünenlerle temastan ve kişisel eşyalarını paylaşmaktan kaçının.
• Çiftlikleri, pazarları veya ahırları ziyaret etmekten ve  buralarda develerle temastan kaçının.
• Pastörize edilmemiş süt içmekten veya çiğ et veya iyice pişmemiş hayvansal ürünler yemekten kaçının.

 

Zika Virüsü Hastalığı ve Dang Humması (Dengue Humması)

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, Zika virüsünden  (DSÖ notu 2'ye bakınız) ve / veya dang hummasından (DSÖ notu 3'e bakınız) etkilenen ülkelerden gelen uçakların, gemilerin ve diğer nakliye araçlarının DSÖ'nün önerdiği yöntemlere göre dezensektizasyonun uygulandığını gösteren geçerli bir sertifika ibraz etmelerini şart koşmaktadır.

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, hacıların mümkün olduğunca vücudu kaplayan koruyucu giysiler (tercihen açık renkli) giymeleri, pencerelerde sineklik bulundurulması ve kapıların kapalı tutulması gibi fiziksel bariyerlerin kullanılmasını ve DEET, IR3535 veya icaridin içeren böcek kovucuların (ürün üzerindeki etiket talimatlarına göre)  cilde veya giysilere uygulanmasını içeren önlemleri almalarını tavsiye etmektedir.

Gıda ve Su Kaynaklı Hastalıklar

Suudi Arabistan yetkilileri, küçük miktarlarda ve uygun şekilde kutulanmış veya kapaklanmış kaplar hariç, Hac ve Umre'ye gelenlerin ülkeye gıda maddesi sokmasına izin vermemektedir.

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, tüm hacıların aşağıdakilere riayet etmesini tavsiye etmektedir:

• Yemekten önce ve sonra ve tuvalete gittikten sonra ellerinizi yıkayın.
• Taze sebze ve meyveleri iyice temizleyin ve yıkayın.
• Yiyecekler iyice pişirilmelidir.
• Yiyecekler güvenli sıcaklıkta tutulmalıdır.
• Çiğ ve pişmiş yiyecekler ayrı tutulmalıdır.

Sıcaklıkla İlgili Koşullar

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, hacıların, özellikle de yaşlı hacıların, Hac farizasını yerine getirirken doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalarını ve yeterli miktarda sıvı içmelerini tavsiye etmektedir.

Ülkelerden, seyahate çıkmadan önce hacı adaylarına sıcak havadan kaynaklanan hastalıklar hakkında eğitim vermeleri istenmektedir. Sıcak hava nedeniyle su kaybını etkileyecek ya da şiddetlendirebilecek (diüretikler gibi)  ilaçların kullanımının hastayı tedavi eden doktorlar tarafından yeniden düzenlenmesi gerekebilir.

Uluslararası Sağlık Olaylarına Yanıt Verilmesi

Uluslararası Önemi Haiz Halk Sağlığı Acil Durumu veya Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) uyarınca bildirime tabi herhangi bir olay olması durumunda, Suudi Arabistan'daki sağlık yetkilileri DSÖ ile istişare içinde gerekli tüm ilave önlemleri alacaktır.

Hac İçin Görevlendirilen Sağlık Heyetleri

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı hacılara eşlik eden Sağlık Heyetlerinin aşağıdaki teknik gerekliliklere uymasını talep etmektedir:

• Sağlık heyetinde 1.000 hacı başına en az 1 hekim bulunmalı ve heyetteki hekimlerin en az % 20'si halk sağlığı hekimleri olmalıdır.
• Tıbbi heyetler, tüm Hac mevsimini kapsayan sertifikalı bir yerel şirketle geçerli bir tıbbi atık sözleşmesine sahip olmalıdır.
• Sağlık Heyetinin kliniklerinde Sağlık Bakanlığının standartlarını karşılayan en az bir bulaşıcı hastalık izolasyon (karantina) odası bulunmalıdır.
• Sağlık heyeti, onaylanmış raporlama yöntemlerini kullanarak bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkları Suudi Arabistan Sağlık Sistemine bildirmeyi taahhüt etmelidir.

Fiziksel Yeterlilik ve Sağlık Eğitimi: Hacılar ve menşe ülkelerindeki ilgili yetkililer, Hac ve Umre için başvuran kişilerin fiziksel yeterliliklerini ve sağlık koşullarını göz önünde bulundurmaya teşvik edilir.

Terminal dönemdeki kanserler, ileri kalp, solunum, karaciğer veya böbrek hastalıkları ve yaşlılık gibi ağır tıbbi koşulları olanlar, bu dini görevlerden muaftır.

Menşe ülkelerdeki sağlık otoritelerinden, seyahate çıkmadan önce hacılara temel sağlık eğitimi vermeleri istenmektedir. Bu eğitim, gıda güvenliği, güneş çarpması ve bulaşıcı hastalıkları önleme yöntemlerini içerebilir.

Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, tüm hacıların aşı ile önlenebilir hastalıklara karşı bağışıklık durumlarının güncellenmesini tavsiye etmektedir. Bunlar arasında Difteri, Tetanoz, Boğmaca, Çocuk felci, Kızamık, Suçiçeği ve Kabakulak aşıları yer almaktadır.

DSÖ’nün Notları

1. DSÖ'nün belirlediği aktif poliovirüs iletimi olan bölgelere (yani, yabani veya aşı kaynaklı bir poliovirüsün aktif iletimi olan bölgeler) ve çocuk felcinin yeniden görülme riskinin bulunduğu ülkelere aşağıdaki linkten ulaşılabilir: 

http://polioeradication.org/polio-today/polionow/public-health-emergency-status/

2. Şimdiye kadar yerel ve sivrisinek kaynaklı Zika Virüsü hastalığının kanıtını belgeleyen ülkeleri  gösteren harita (Not: Ülkelerin hepsinde şu anda halen devam eden hastalık iletimine dair bir kanıt bulunmamaktadır):

https://www.who.int/ith/Zika2018.pdf?ua=1

                   

              a. AFRO

 Angola, Burkina Faso, Burundi, Cabo Verde, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Etiyopya, Gabon, Gine-Bissau, Nijerya, Senegal,Uganda.

              b. AMRO / PAHO

Anguilla, Antigua ve Barbuda, Arjantin, Aruba, Bahamalar, Barbados, Belize,Bolivya, Bonaire, Sint Eustatius ve Saba, Brezilya, İngiliz Virjin Adaları, Cayman Adaları, Kolombiya, Kosta Rika, Küba;Curacao, Dominika, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Fransız Guyanası, Grenada, Guadeloupe, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, ISLA DE PASCUA - Şili, Jamaika, Martinik, Meksika, Montserrat, Nikaragua, Panama, Paraguay, Peru, Porto Riko, Saint Barthelemy, Saint Kitts veNevis, Saint Lucia, Saint Martin; Saint Vincent ve Grenadinler, Sint Maarten, Surinam, Trinidad ve Tobago, Turks ve Caicos, Amerika Birleşik DevletleriAmerika, ABD Virjin Adaları; Venezuela.

              c. SEARO

Bangladeş, Hindistan, Endonezya, Maldivler, Myanmar, Tayland.

              d. WPRO

Amerikan Samoası, Kamboçya, Cook Adaları, Fiji, Fransız Polinezyası, Lao Halk Demokratik Cumhuriyeti, Marşal Adaları, Malezya, Mikronezya (Federal Devletleri), Yeni Kaledonya, Palau, Papua Yeni Gine, Filipinler, Samoa, Singapur, Solomon Adaları, Tonga, Vanuatu, Vietnam.

3. Dang humması vakalarındaki artıştan şu anda etkilenen ülkelerin listesi:

a. 2017-18 yıllarındaki vaka sayısındaki düşüşün ardından, 2019'da dang vakalarında keskin bir artış gözlenmektedir.  Batı Pasifik bölgesinde, Avustralya, Kamboçya, Çin, Lao PDR, Malezya, Filipinler Singapur, Vietnam'da vakalarda artış gözlenmiş olup  Yeni Kaledonya'da Den- 2  ve  Fransız Polinezyası'nda Den-1 rapor edilmiştir.

 

b. Afrika bölgesinde; Kongo, Fildişi Sahili ve Tanzanya’da da Dang salgınları bildirilmiştir.

 

c. SEA bölgesinde; Sri Lanka, Hindistan, Tayland, Doğu Timor, Maldivler.

 

d. EMR bölgesinde; Cezayir, Sudan, Yemen ve Pakistan'da dang vakaları artmıştır.

 

e. Amerika bölgesinin birkaç ülkesinde de vaka sayısında artış gözlemlenmiştir. Arjantin, Bolivya, Venezuela, Brezilya, Paraguay, Peru, Meksika ve Dominik Cumhuriyeti.