Hastalık salgını haberi 
 

13 Haziran 2019

11 Haziran 2019'da Uganda Sağlık Bakanlığı (SB), Uganda'nın Kasese ilçesinde bir Ebola Virüsü Hastalığı vakasını onayladı. Hasta, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ki (DKC) Mabalako Sağlık Bölgesi’nde 1 Haziran 2019'da dedesinin (2 Haziran 2019’da teyit edilmiş EVH vakası) cenazesine katıldıktan sonra,  ailesiyle seyahatten dönen 5 yaşında bir çocuktu. 10 Haziran 2019'da, çocuk ve aile Bwera sınır karakolundan  ülkeye giriş yaptılar  ve sağlık çalışanlarının Ebola'yı olası bir hastalık nedeni olarak tanımladıkları Kagando hastanesinden tıbbi yardım istediler. Çocuk kontrol için Bwera Ebola Tedavi Ünitesine (ETÜ) transfer edildi. Ebola Virüsünün onayı 11 Haziran 2019'da Uganda Virüs Araştırma Enstitüsü'nde (UVRI) yapıldı ve çocuk 12 Haziran 2019 tarihinde erken saatlerde vefat etti. Ayrıca, birlikte seyahat eden aile üyelerinden  50 yaşında bir kadın (ilk vakanın büyükannesi) ve 3 yaşında bir erkek (ilk vakanın küçük kardeşi) diğer iki şüpheli vaka olarak, EVH için 12 Haziran 2019'da Uganda Virüs Araştırma Enstitüsü'nde  teyit edilen ilk çocukla aynı Ebola Tedavi Ünitesine kabul edilmişlerdi. 50 yaşındaki kadın, 12-13 Haziran tarihleri ​​arasında gece öldü. Başka 27 temaslı daha tespit edildi ve izlenmektedir. Çocuğun tedavi edildiği her iki sağlık tesisindeki sağlık çalışanları daha önce aşılanmıştı. 

Halk sağlığı yanıtı

• Uganda, hazırlık faaliyetlerinin bir parçası olarak, 7 Kasım 2018’den bu yana, salgının yayılma riski olan bölgelerde sağlık ve saha çalışanlarını aşılamıştır. Bugüne kadar, 165 sağlık tesisinden 4.699 sağlık bakım ve  saha  çalışanı aşılanmıştır.
• SB ve DSÖ, risk altında olabilecek diğer kişileri belirlemek,  hastalandıklarında izlenmelerini ve özenle tedavi edilmelerini sağlamak için Kasese'ye Hızlı Yanıt Ekibi göndermiştir.

• Kuzey Kivu ve Ituri'yi çevreleyen bölgelerde 9 Ebola Tedavi Ünitesi (ETÜ) bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığı, ortaya çıkarsa vakalarla başa çıkabilmek için etkilenen bölgede ve referans  hastanelerinde daha fazla birim kuruyor.
• Sağlık Bakanlığı, toplum eğitimine, psikososyal desteğe yoğunlaşıyor ve daha önce aşılanmamış, hasta ile teması olabilecek ve risk altındaki sağlık çalışanları  için aşılama gerçekleştirecek.
• Sınır noktalarında, sağlık merkezlerinde ve topluluklarda hastalık takibi yoğunlaştırılmıştır ve sağlık çalışanları hastalığın semptomlarını tanıma konusunda eğitilmektedir. Etkilenen bölgedeki ilçe idaresi ve yerel konseylere, Ebola semptom ve bulguları olan herhangi bir kişinin derhal sağlık çalışanlarına bildirilmesi ve danışmanlık ve test yapılmasının sağlanması için direktif verildi.

DSÖ, ayrıca Sağlık Bakanlığını şu konularda da desteklemektedir;

• • Yanıt planının neticelendirilmesi,
  • Acil  aşı ve ilaç sevkiyatını içeren operasyonel ve lojistik destek,
  • Kaynak mobilizasyonu,
  • Enfeksiyon önleme ve kontrol (IPE), ilaçlar, risk iletişimi ve toplum katılımı (RCCE) ve aşılama ile ilgili uzmanların konuşlandırılması,
  • SAGE Ebola aşılama protokolüne uygunluk ve Ebola Virüsü Hastalığına yönelik terapötikler için araştırma çalışmalarının ve kayıt dışı acil kullanımının İzlenmesi(MEURI).

DSÖ risk değerlendirmesi

Teyit edilmiş 3 vaka da Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden ithal edilmiştir ve halen DKC’de ki Kuzey Kivu'da Ebola salgınından etkilenen bir alan olan Mabalako Sağlık Bölgesi’nden birlikte seyahat eden aynı aileye mensuptur. Onlar, bugüne kadar Uganda'da  tek  EVH olayı olarak kaldılar  ve coğrafik olarak Uganda'daki  yayılma DKC sınırına yakın bir bölge ile sınırlı gibi görünmektedir. Salgının büyüklüğünü belirlemek  için hem Uganda'da hem de  Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde daha ileri araştırmalar devam etmektedir.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde,  Ağustos 2018 tarihinde  Ebola salgının başlamasından bu yana, DSÖ komşu ülkelere hazırlıklılık  tedbirlerini güçlendirmeleri için tavsiyelerde bulundu:

Öncelik sırası 1 ülkeler: Uganda, Ruanda, Güney Sudan ve Burundi

Öncelik sırası 2 ülkeler: Angola, Zambiya, Tanzanya, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti

Şu ana kadar :

• Uganda'da onaylanan EVH vakaları, epidemiyolojik olarak DKC ile bağlantılıydı,
• Her üç vaka da, onaylanmış bir vaka ile yüksek riskli ortak maruz kalmış tek bir aile kümesine mensuptu,
• Daha önceki EVH salgınlarını yönetmek konusunda Ugandalı yetkililerin hazırlıklılık düzeyi ve kanıtlanmış deneyimi,
• Hızlı tesbit ve etkilenen sınırlı bir coğrafi bölge (Kasese bölgesi) dolayısıyla ulusal düzeyde genel risk seviyesi ılımlı olarak değerlendirilmektedir. Dahası, Uganda’da yerel EVH iletimi olduğuna dair kanıt bulunmadığından ve salgının lokasyonu DKC sınırına yakın olduğundan, Uganda salgını tarafından bölgesel düzeyde ortaya konan genel risk düşük olarak kabul edilir. Bununla birlikte, DKC'de ki salgının yarattığı bölgesel risk çok yüksektir. Uluslararası düzeyde genel risk düşük kalmaktadır.

Genel Yönetim, Ebola'nın DKC'den Uganda'ya sınır ötesi yayıldığını belirten en son risk değerlendirmesinin ardından Uluslararası Sağlık Düzenlemeleri (UST 2005) uyarınca Acil Durum Komitesi'nin üçüncü toplantısını yapacak. 

Dünya Sağlık Örgütü,  DKC’de ki salgının Ağustos ayında ilan edilmesinden  bu yana uluslararası sağlık düzenlemeleri (UST 2005) kapsamında acil durum komitesini iki kez (Ekim 2018 ve Nisan 2019) toplantıya çağırdı. Komite, olayın uluslararası halk sağlığı acil durumu (PHEIC) oluşturup oluşturmadığını tartışacak.

DSÖ tavsiyesi

DSÖ, halihazırda mevcut olan bilgilere dayanarak Uganda'ya seyahat ve ticaretin kısıtlanması ile ilgili herhangi bir tavsiyede bulunmamaktadır. DSÖ bu olayla ilgili seyahat ve ticaret önlemlerini izlemeye devam etmektedir ve şu anda uluslararası trafikte herhangi bir kısıtlama yoktur.

Daha fazla bilgi için aşağıdaki linklere bakınız:

• SAGE recommendations
• Ebola virus disease fact sheet