28 Ağustos 2019  

İspanyol yetkililer tarafından, İspanya'nın Endülüs kentinde, Sevilla belediyesi sınırları içinde tek bir üreticinin yerel olarak ürettiği dondurulmuş domuz eti tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan bir listeriosis salgını görüldüğü 21 Ağustos 2019'da bildirilmiştir.

Salgınla bağlantılı olduğundan şüphelenilen gıda ürünlerinde Listeria monocytogenes için yapılan test pozitif çıkmıştır. Sonrasında üretim geçici olarak askıya alınmıştır. Sorumlu üreticiye, tüm imal edilen ürünleri piyasadan geri çekmesi, nedenlerini araştırması ve ürünün tam izlenebilirliğini sağlama talimatı verilmiştir. İspanyol yetkililer bir salgın soruşturması yürütmektedir.

Bu bölgeyi ziyaret eden turist sayısının çok yüksek olması nedeniyle, Endülüs'te dondurulmuş domuz rostosu tüketimi geçmişi olan herhangi bir listeriosis vakası İspanya dışında geçtiğimiz 3 ay boyunca bildirilmişse, Üye Devletler Uluslararası Gıda Güvenliği Otoriteleri Ağı (INFOSAN) Sekreteryasını bilgilendirmelidir. Yurtdışında şüpheli vakalar ile İspanya'nın Endülüs bölgesindeki mevcut salgın arasındaki epidemiyolojik bağ ancak genom dizisinin tamamı bu salgınla ilişkili Listeria monocytogenes izolatları ile karşılaştırılarak doğrulanabilir.

Uluslararası gezginler: Yüksek risk grubu için artan hassasiyet

Seyahat edenler için risk genellikle düşüktür. Ancak, bir salgın sırasında bu risk artar. Söz konusu bu durum, ciddi Listeria enfeksiyonu riski taşıyan kişilerin, patojene maruz kalmamak için dikkatli olmaları gerektiğini hatırlatmaktadır.

Enfeksiyon riskini en aza indirmek için, Listeriosis'ten etkilenen bölgelerdeki seyahat edenler, diğer gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesi için alınan önlemlere benzer önlemleri almalıdır:

• Potansiyel olarak kontamine olmuş yiyeceklerin tüketimini önlemek için, yalnızca bilinen güvenli kaynaklardan gelen yiyecekleri tüketerek tüm önlemler alınmalıdır.
• Gıdalardaki L. monocytogenes pastörizasyon ve pişirme ile öldürülür. Yüksek risk grubundaki kişiler, pastörize edilmemiş sütten ve süt ürünleri tüketmekten kaçınmalıdır; şarküteri ürünleri, sosisler, jambonlar, fletolar ve etler gibi yemeye hazır et ürünlerinin yanı sıra soğuk füme deniz ürünleri (somon füme gibi).
• Ürün etiketlerinde belirtilen raf ömrü ve depolama sıcaklıklarını okuyun ve bu bilgilere uygun hareket edin.
• Güvenli yiyecekler için 5 kurala uyun: Yiyecekleri kullanmadan ve tüketmeden önce sık sık ve her zaman ellerinizi yıkayın; yemeğin iyice pişirildiğinden emin olun; çiğ tüketilecekse tüm meyve ve sebzeleri soyun; Mümkünse şişelenmiş su için veya su kaynağının şüpheli olması durumunda, suyu iyice kaynatın; Pişmiş yiyecekleri çiğ yiyeceklerden ayırın, pişmemiş yiyeceklerden kaçının ve yiyecekleri güvenli sıcaklıkta tutun.

Haziran 2019'dan itibaren Endülüs'te seyahat geçmişi olan risk altındaki ve listeriosis benzeri semptomlar gösteren yolcular derhal tıbbi yardım almalı ve seyahat geçmişlerini doktorlarına bildirmelidir.

Uluslararası trafik: Sınırlama tavsiye edilmemektedir.

Listeriosis gıdadan kaynaklanan bir hastalıktır, kişiden kişiye bulaşmaz. İspanya Hükümeti tarafından belirtildiği gibi, işlenmiş ürünlerin sürekli olarak piyasadan geri çekilmesine ve güvenli bir şekilde imha edilmesine devam etmektedir. 23 Ağustos 2019 itibariyle, İspanya, hastalıkla ilgili olduğu bilinen ürünlerin dağıtımının iç pazarla sınırlı olduğunu doğrulamıştır. Bu nedenle, DSÖ bu salgınla ilgili olarak herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması uygulamasına gidilmesini önermemektedir.

Uluslararası Sağlık Tüzüğüne  (2005)Taraf Devletlere, uluslararası seyahat ve ticareti önemli ölçüde engelleyen, bilimsel ilkelere dayanmayan ve aşırı olarak kabul edilebilecek eylemlerde bulunmamaları gerektiği hatırlatılmaktadır. Aslında, bu tür önlemler UST'nin (2005) ruhuna ve amacına aykırıdır ve halk sağlığı hedeflerini engelleyebilir.

Listeriosis nedenleri, belirtileri ve tedavisi:

Listeriosis ciddi, ancak önlenebilir ve tedavi edilebilir bir bulaşıcı hastalıktır ve Listeria monocytogenes bakterisi ile kontamine olmuş yiyecekleri yemekten kaynaklanır. Yüksek riskli yiyecekler arasında şarküteri eti ve hazır et ürünleri (pişmiş, kurutulmuş ve / veya fermente et ve sosis gibi), pastörize edilmemiş sütten süt ürünleri, lor peynirler ve soğuk tütsülenmiş balık ürünleri bulunur. Doğum sırasında anneden fetüse veya anneden çocuğa geçiş de mümkündür.

İki ana listeriyoz şekli vardır: invaziv ve invaziv olmayan şekli. İnvaziv olmayan form sağlıklı bireylerde görülür ve hafif bir hastalık şeklidir. Belirtileri ishal, ateş, baş ağrısı ve kas ağrısı. Kuluçka süresi kısadır (birkaç gün). Bu hastalığın salgınları genel olarak yüksek dozlarda Listeria monocytogenes içeren gıdaların yenilmesiyle ilgilidir. İnvaziv listeriyoz, hastalığın daha şiddetli bir şeklidir ve popülasyonun bazı yüksek risk gruplarını etkiler. Bunlara hamile kadınlar, kanser tedavisi gören hastalar, HIV / AIDS ve organ nakli, yaşlı insanlar ve bebekler dahildir. Bu hastalık şekli ciddi semptomlar ve yüksek mortalite oranı (% 20-30) ile karakterize edilir. Belirtileri arasında ateş, kas ağrısı, septisemi, menenjit yer alır. Kuluçka süresi genellikle 1 ila 2 haftadır, ancak birkaç gün ile 70 gün arasında değişebilir.

Erken teşhis edilirse listeriyazis tedavi edilebilir. Antibiyotikler, menenjit gibi şiddetli belirtileri tedavi etmek için kullanılır. Hamilelik sırasında enfeksiyon meydana geldiğinde, derhal antibiyotik verilmesi fetüsün veya yenidoğanın enfeksiyonunu önler.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

· International Health Regulations (2005), 3rd edition

· WHO Guide on Safe Food for Travellers

· WHO 5 Keys for Safer Food

· WHO Manual to Strengthen Surveillance of and Response to Foodborne Diseases

· WHO fact sheet