NİJERYA’DA SARIHUMMA

26 Eylül 2019 Perşembe

30 Ağustos 2019 itibariyle, Nijerya'nın Ebonyi Eyaleti'ndeki 9 yerel yönetim bölgesi’nde 26 ölüm dahil olmak üzere toplam 84 şüpheli sarıhumma vakası rapor edilmiştir.

Hastalık Salgını Haberi

26 Eylül 2019  

 

16 Temmuz 2019'da, Ebonyi Eyaleti Sağlık Bakanlığı'na, Nijerya'daki Izzi Yerel Yönetim Bölgesi (YYB) Ndingele bölgesinde şüpheli sarıhumma vakalarıyla ilgili bilgiler ulaşmıştır. Vakalarda ateş ve sarılık semptomları görülmüş olup hastalık başlangıç tarihi Mayıs 2019’dur. 30 Ağustos 2019 itibariyle, Ebonyi Eyaleti'ndeki 9 Yerel Yönetim Bölgesi’nde 26 ölüm (vaka ölüm oranı: % 31) dahil olmak üzere toplam 84 şüpheli sarı humma vakası rapor edilmiştir. Şüpheli sarıhumma vakalarından % 55'i (46/84) erkektir. En çok etkilenen yaş grubu 0-9 yaş (28 olgu,% 33), bunu takiben 20-29 yaş grubu ve 30 yaş üstü (% 24) vakalardan oluşmakta olup her bir grupta 20' vaka yer olmaktadır. 10-19 yaş grubu en az vaka sayısına sahiptir (16 vaka,% 19). Gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) testi sonucu pozitif olduğu doğrulanan 7 vaka da dahil olmak üzere şüpheli vakaların % 79’u (66/84), doğuda Cross River State ve kuzeyde Benue State ile sınır olan Eyaletin kuzey-doğu kesiminde bulunan İzzi YYB'den bildirilmiştir. Vakalardan biri, İzzi YYB'deki maden arama endüstrisinde yer alan ve Abakiliki YYB'de (Eyalette bir kent merkezi) yaşayan uluslararası bir işçide görülmüştür.

YYB Hızlı Yanıt Ekibi (HYE) ve ulusal kurumlar tarafından yapılan değerlendirmede, düşük aşılama oranları ve yetersiz rutin aşılama dokümantasyonunun olduğu görülmüştür. Yerel araştırmalar yapılmış ve sarıhumma aşılama kapsamı oranının % 56 (5 yaşından küçük çocuklar için% 64 ve 5 yaşından büyükler için% 48) olduğu hesaplanmıştır. Nijerya, Sarıhumma için rutin aşılamayı 2004'te aşılama programına sokmasına rağmen, çoğu yetişkin hastalığa karşı hassastır ve genel popülasyon bağışıklığı düşüktür. Hastalıkla ilgili vakalar görüldüğünde hiçbir entomolojik çalışma yapılmamasına rağmen, etkilenen eyaletin coğrafyası ve bitki örtüsü, aktarma düzenlerinde gösterildiği gibi, Aedes sivrisineklerinin varlığı ile uyumludur.

Nijerya Hastalık Kontrol Merkezi (NCDC), DSÖ'yü Kwara Eyaletinde doğrulanmış bir sarıhumma vakası hakkında bilgilendirdiği tarih olan Eylül 2017’den bu yana, Nijerya geniş bir coğrafi alanda ardışık sarı humma salgınlarına başarılı bir şekilde yanıt vermektedir. Ülkenin 15 Eylül 2017'de sarıhumma salgınlarında hastalığın yeniden görülmesine ilişkin olarak (Uluslararası Sağlık Tüzüğü 2005 ile) Dünya Sağlık Örgütü'ne (resmi olarak) bildirilmesinin ardından tüm Eyaletler ve Federal Başkent Bölgesi'nden (FBB) şüpheli vakalar bildirilmiş ve 13 eyalette seçilmiş bölgelerde 10 milyondan fazla insanı korumak için salgın yanıtı gerçekleştirilmiştir. Sürveyansı güçlendirme çalışmaları devam etmektedir.

1 Ocak - 31 Temmuz 2019 tarihleri arasında Nijerya Federal Başkent Bölgesi (FCT) dahil olmak üzere 36 Eyaletten 506 YYB'de 2.000'in üzerinde şüpheli sarı humma vakası bildirilmiştir.

 

Halk sağlığı yanıtı

Devam eden salgına verilen yanıt, ulusal düzeyde Nijeryalı Hastalık Kontrol Merkezi (NCDC) tarafından çok kurumlu, çok ortaklı bir Olay Yönetim Sistemi (OYS) aracılığıyla koordine ediliyor. Salgının izlenmesi için Ebonyi Eyalet Sağlık Bakanlığında bulunan Halk Sağlığı Acil Operasyon Merkezi (HSAOM) faaliyete geçmiştir. Etkilenen YYB'de aktif vaka bulma, vaka yönetimi, risk iletişimi ve topluluk katılımı uygulanmıştır. Uluslararası Koordinasyon Grubu-ICG'nin, etkilenen bölgedeki Ebonyi'deki 3 YYB'yi, Benue Eyaletindeki 2 YYB'yi ve Cross River Eyaletindeki bir YYB'yi kapsayan, Ebonyi ve Benue Eyaletlerinde yaşayan 9 ila 44 yaşları arasındaki ve Cross River Eyaleti'nde yer alan Yala YYB'de yaşayan 1-6 yaş arası  yaklaşık 1.64 milyon nüfusu hedefleyen  reaktif aşılama talebi onaylanmıştır.

2004'te Nijerya’nın Genişletilmiş Bağışıklama Programı'na (EPI) rutin sarıhumma aşılaması getirilmiş olup mevcut salgından etkilenen bölgelerdeki  nüfusun genel bağışıklığı, kabul edilen bağışıklık eşik değerlerinin altında kalmaktadır.

GAVI ve ortakları tarafından desteklenen dört yıllık (2018-2021) ulusal sarı humma Önleyici Toplu Aşı Kampanyası (PMVC) planı uygulanmaktadır. 2024 itibariyle, Nijerya’daki tüm Eyaletlerde, risk altındaki popülasyonları sarı hummaya karşı korumak için aşılama kampanyası faaliyetlerinin yapılması beklenmektedir.

 

DSÖ risk değerlendirmesi

 

Sarıhumma, enfekte sivrisinekler tarafından bulaştırılan akut viral hemorajik bir hastalıktır ve hızla yayılma ve ciddi halk sağlığı etkilerine neden olma potansiyeline sahiptir. Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur, ancak yaşam boyu bağışıklık sağlayan tek bir doz Sarıhumma aşısı kullanılarak önlenebilir. İlişkili bakteriyel enfeksiyonlar için destekleyici olarak dehidratasyon, solunum yetmezliği, ateş ve antibiyotik tedavisi önerilmektedir.

Ebonyi Eyaletindeki Sarı humma vakalarının ulusal ve bölgesel referans laboratuvarları tarafından yapılan doğrulanması ile Izzi YYB'deki hastalığın olası merkez üssü Nijerya'daki kaygı verici durumu göstermektedir.

Ebonyi Eyaleti'ndeki durumun hızlı evrimi göz önüne alındığında, ulusal risk yüksek Vaka Ölüm Oranı (% 36) ve devam eden yerel iletim ve büyütme potansiyeli nedeniyle yüksek olarak değerlendirilmektedir. Göz önünde bulundurulan faktörler arasında düşük aşılama kapsamı, Aedes türleri dahil olmak üzere hastalığa sebebiyet veren vektörlerin mevcudiyeti olasılığı, sarı humma vakasının Abakiliki YYB'ye (Eyalette bir kent merkezi) yakınlığı ve potansiyel yeni YYB'lere yakınlığı yer almaktadır.

Halen, etkilenen Devletlerin bireylerinin komşu alanlara ve komşu ülkelere olası hareketi nedeniyle, özellikle aşılanmamış ziyaretçilerin Eyalete gelmesi durumunda, bölgesel düzeyde orta derecede bir risk vardır. Açık ocak madenciliği ve ormancılık gibi yüksek riskli madencilik endüstrilerinde ulusal ve uluslararası çalışanlar için risk olup tüm uluslararası seyahat edenlerin ve çalışanların Sarhumma Epidemilerinin Elemine Edilmesi (SEE) Stratejisi'nde belirtilen Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) tavsiyelerine göre aşılanmasının önemini vurgulamaktadır. Mevcut genel riskin küresel düzeyde düşük olduğu düşünülmektedir.

Nijerya, dolaşımdaki Aşı Kaynaklı Polio Virüsü (cVDPV), kızamık, kolera ve Lassa ateşi salgınları ve ülkenin kuzeydoğusundaki bir insani kriz dahil olmak üzere birçok eş zamanlı halk sağlığı acil durumlarıyla karşı karşıya bulunmaktadır.

 

DSÖ tavsiyesi

 

Nijerya, EYE stratejisi için yüksek öncelikli bir ülkedir. Aşı, sarı hummanın önlenmesi ve kontrol altına alınmasında birincil girişimlerdendir. Kent merkezlerinde, hedefe yönelik vektör kontrol önlemleri ayrıca iletimi kesintiye uğratmada yardımcı olur. DSÖ ve ortaklar, mevcut salgını kontrol etmek için bu müdahaleleri uygulamak üzere ulusal ve eyalet makamlarını desteklemeye devam edecektir. Dünya Sağlık Örgütü, devam eden veya periyodik sarı humma virüsü bulaşına dair kanıtlar bulunduğundan Nijerya’ya giden 9 aydan büyük, tüm uluslararası gezginler için sarı hummaya karşı aşılama yapılmasını önermektedir. Madencilik endüstrisinde çalışan geçici veya uluslararası çalışanlar için bu özellikle önemlidir.  Nijerya ayrıca 1 yaşın üzerindeki gelen tüm gezginler için bir Sarıhumma Aşılama Sertifikasını şart koşmaktadır.

DSÖ tarafından önerilen Sarıhumma aşıları güvenli ve yüksek etkilidir ve enfeksiyonlara karşı ömür boyu koruma sağlar. UST’nin (2005) üçüncü baskısına göre, DSÖ onaylı bir aşı ile aşılanmak  kişinin, Uluslararası Sarıhumma  Aşılama Sertifikası'nın geçerlilik süresini ömür boyu uzatır. Onaylanmış bir Sarıhumma aşısının ilave dozu, uluslararası yolcular için ülkeye giriş koşulu olarak gerekmez.

DSÖ, seyahat edenleri riskler ve aşılama da dahil olmak üzere önleyici tedbirlerden haberdar etmeleri  konusunda Üye Devletleri gerekli tüm önlemleri almaya teşvik etmektedir. Seyahat edenler ayrıca Sarıhumma semptomları ve belirtileri hakkında ve hastalık belirtileri geliştiği durumda  acilen sağlık hizmetine başvurmaları gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir. Seyahatten dönen viremik gezginler, etken bir vektörün bulunduğu bölgelerde Sarıhumma iletiminin yerel döngülerinin kurulması için risk oluşturabilirler.

DSÖ, bu salgın hakkında mevcut olan bilgilere dayanarak Nijerya'ya seyahat veya ticaretle ilgili herhangi bir kısıtlama önermemektedir.

Sarı humma hakkında daha fazla bilgi için lütfen bakınız:

 

 

Etiketler:
Sarıhumma

Kaynak: https://www.who.int/csr/don/26-september-2019-yellow-fever-nigeria/en/