Hastalık salgını haberi
28 Kasım 2019

Pakistan’da, dolaşımdaki aşı kaynaklı poliovirüs tip-2 (cVDPV2) salgını, Ulusal hastalık sürveyansı ile 2019'da teyit edilmiştir. 7 Temmuz- 3 Kasım 2019 tarihleri arasında, Gilgit-Baltistan vilayeti Diamir ilçesinde 4, Kohistan'da 3, Khyber Pakhtunkhwa (KP) vilayetine bağlı Torghar'da  2 ve Charsadda'da 1 ve İslamabad Başkent Belediyesi’nde 1 olmak üzere 11 çocukta cVDPV2 ile paralizi gelişti. Bu vakaların yaşı 8 ila 66 ay arasında değişmekle birlikte ortalama 22 aydı.

Virüs, Diamir, Kohistan ve Rawalpindi eyaletlerinde 16 sağlıklı çocuktan alınan örneklerin yanısıra  Diamir'deki, bir hastanın 2 temaslısından, Torghar'daki bir hastanın 1 temaslısından  alınan dışkı örneklerinde izole edildi. İlave olarak, 21 Ağustos - 25 Ekim 2019 tarihleri ​​arasında Pencap eyaletinin Rawalpindi ve Lahore bölgelerinde, Gilgit-Baltistan eyaleti Diamir ve Gilgit bölgelerinde ve Karaçi, Sind eyaleti Site Kasabası, Batı bölgesinde toplanan 7 çevre numunesinde de virüs izole edildi.

Genetik sekanslama, Ağustos ayında Rawalpindi bölgesinde ki Safdarabad yerleşim alanında toplanan çevresel numunelerde izole edilen VDPV2'nin, Ağustos ve Eylül aylarında Diamir’de toplanan çevresel numunelerde izole edilen bir virüs ile bağlantılı olduğunu doğruladı. Bu, dolaşımdaki bir VDPV2 salgınının göstergesidir.

Tüm VDPV2 suşları, Pakistan Ulusal Sağlık Enstitüsünde, DSÖ Poliovirüsler için Bölgesel Referans Laboratuvarında (RRL) izole edildi  ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinde (CDC) tam bir viral genomik sekanslama yapıldı.

Akut flask paralizi (AFP) vakalarından, temaslılardan ve çevresel numunelerden elde edilen VDPV2 izolatları,  6 ila 13. nükleotidlerde değişikliklere uğramış, ortaya çıkan yeni bir cVDPV2’yi yansıtmaktadır.

Pakistan, vahşi poliovirüs için endemik olarak sınıflandırılmıştır ve 2018 yılındaki 12 vakayla kıyaslandığında, 2019'da ülkede 13 Kasım itibariyle bildirilen 86 vahşi poliovirüs tip 1 (WPV1) vakası olmuştur.

Pakistan'daki son VDPV2 vakası Aralık 2016'da Balochistan eyaleti Quetta şehrinden bildirilmiş ve cVDPV2 olarak sınıflandırılmıştır. 2.96 milyon doz monovalan oral poliovirüs tip 2 (mOPV2) aşısının uygulandığı yanıt kampanyaları gerçekleştirildi. Son yanıt kampanyası Mart 2017’deydi ve bu Pakistan’da mOPV2 aşısının kullanıldığı son tarihti. Ülkede, inaktif poliovirüs aşısı (IPV), Eylül 2015'te uygulamaya konuldu ve rapor kapsamı, 2015'te % 20 ila 2018'de % 75 arasında değişen bir seviyede düşük kaldı.

Şekil 1. Etkilenen alanların haritası

Halk sağlığı yanıtı

Salgın yanıtı ve detaylı saha araştırmaları hem virüsün kaynağını hem de bulaşma derecesini anlamak için devam etmektedir. AFP için aktif  sürveyans güçlendirilmekte ve çevresel sürveyans yoğunlaştırılmakta ve genişletilmektedir; kayıt dışı popülasyon bağışıklık seviyeleri değerlendirilmektedir. Bu araştırmalar, uluslararası polio virüsü laboratuvar ağının ve küresel uzmanların deneyim ve kapasitelerine dayanmaktadır.

Araştırmalar devam ederken, Eylül 2019'da, nüfus bağışıklığını hızlı bir şekilde arttırmak için, 4-59 ay arası 180.000'den fazla çocuğu hedefleyen inaktif poliovirüs aşısı (IPV) kampanyası yürütülmüştür. 

Küresel Polio Eradikasyon Girişimi (GPEI), 13 Kasım 2019'da Pakistan'ın 11 ilçesinde(Haripur, Abbotabad, Mansehra, Battagram, Shangla, Torghar, Kohistan, Charsadda, Mohmand, Diamir, Gilgit) başlatılan mOPV2 aşı kampanyası uygulaması için Sağlık Bakanlığı'nı desteklemektedir, aynı zamanda bu kampanya  Rawalpindi ve İslamabad  şehirlerinde  5 yaş altı 2.7 milyon çocuğu hedef almaktadır. Etkilenen bölgelerde ve yüksek riskli alanlarda, salgınlara  hızlı ve güçlü bir şekilde müdahale etmek kritik öneme sahiptir.

DSÖ risk değerlendirmesi

 DSÖ, yüksek nüfus hareketi, ülke genelinde güçlü bağlantı ve tip 2 polio virüsüne karşı düşük nüfus bağışıklığı nedeniyle cVDPV2'nin ülke içinde yayılma riskini yüksek olarak değerlendirmektedir. Bu cVDPV2 suşunun tesbiti, herhangi bir poliovirüs dolaşımının riskini ve sonuçlarını en aza indirmek için yüksek seviyelerde rutin polio aşılama kapsamının korunmasının önemini vurgulamaktadır. DSÖ, ulusal sağlık otoriteleri tarafından sürdürülen araştırma ve risk değerlendirmesini desteklemeye hazırdır.

DSÖ tavsiyesi

Özellikle Polio’dan etkilenen ülkeler ve bölgelere sık seyahat eden ve teması olan tüm ülkelerin, herhangi bir çocuk felci vakasını hızla tespit etmek, önlem tedbirlerini uygulamak ve gerekirse yanıtı hızlandırmak için akut flask paralizi (AFP) için sürveyansı güçlendirmeleri önemlidir. Tüm ülkeler, yeni virüs girişinin etkisini en aza indirgemek için ilçe düzeyinde yüksek rutin bir aşılama kapsamı sağlamalıdır.

DSÖ Uluslararası Seyahat ve Sağlık Tavsiyelerine göre çocuk felcinden etkilenen bölgelere gidenlerin çocuk felcine karşı tamamen aşılanması önerilmektedir. Enfekte bölgelerden gelen sakinler (ve 4 haftadan daha uzun süreli ziyaretçiler) 4 ila 12 ay boyunca ilave bir doz  OPV veya IPV ile aşılanmalıdır.

Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) uyarınca toplanan Acil Durum Komitesi tavsiyesine göre, poliovirüsün uluslararası yayılımını sınırlandırma çabaları Uluslararası Önemi Haiz bir Halk Sağlığı Olayı (PHEİC) olarak tanımlanmaktadır. Çocuk felci bulaşmasından etkilenen ülkeler Geçici Tavsiyelere tabidir.

PHEIC kapsamında yayınlanan Geçici Tavsiyelere uymak için, poliovirüs bulaşmış herhangi bir ülke, salgını bir ulusal halk sağlığı acil durumu olarak ilan etmeli ve tüm uluslararası seyahat edenlerin aşılarını değerlendirmelidir.

Daha fazla bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• Global Polio Eradication Initiative
• Polio Factsheet
• WHO/UNICEF estimates of national routine immunization
• GPEI Public health emergency status
• International travel and health
• Vaccine-derived polioviruses
• Global Polio Eradication Initiative Polio free countries
• Global Polio Eradication Initiative – Pakistan
• Pakistan Polio eradication programme
• Standard operating procedures - responding to a poliovirus event or outbreak