Hastalık Salgını Haberi: Güncelleme

15 Aralık 2019  

Pasifik Ada Ülkeleri ve Bölgeleri 2014'ten bu yana ilk kez rapor edilen vakaların görüldüğü kızamık salgınlarına yanıt vermektedir.

2017'den beri tüm DSÖ Bölgelerinde kızamık vakalarının yeniden canlandığı görülmektedir. Asya Pasifik Bölgesi'nde, kızamığın daha önce elimine edildiği ülkelerden (Avustralya, Kamboçya, Japonya, Yeni Zelanda, Kore Cumhuriyeti dahil) ve görülme oranı yüksek endemik ülkelerde (Lao PDR, Malezya,Filipinler, Tayland ve Vietnam dahil) kızamık salgınları bildirilmiştir.

Aşağıdakiler, Pasifik Ada Ülkeleri ve Bölgeleri'ndeki kızamık hastalığıyla ilgili durum hakkında kısa bir güncellemedir:

Samoa

Samoa Sağlık Bakanlığı (SB), 15 Kasım 2019'da ilan edilmiş olan olağanüstü hal ile birlikte 16 Ekim 2019'da kızamık salgını görüldüğünü ilan etmiştir. 1 Ocak - 4 Aralık 2019 tarihleri arasında, 62 kızamık ile ilişkili ölümleri içeren toplam 4.217 doğrulanmış ve şüpheli vaka bildirilmiş olup vakaların çoğunu 5 yaşın altındaki çocuklar oluşturmaktadır.

DSÖ-UNICEF, kızamık içeren aşının ilk dozu (MCV1) ve kızamık içeren aşının ikinci dozu (MCV2) için 2018 yılında ulusal rutin aşılanma kapsamını sırasıyla % 31 ve % 13 olarak tahmin etmiştir.

Tonga

Tonga Sağlık Bakanlığı 22 Ekim'de kızamık salgını görüldüğünü ilan etmiştir.  İlk vaka grubu Yeni Zelanda'nın Auckland kentine seyahat eden genç rugby oyuncuları arasında yer almaktadır. Salgın, okullarda bulaşma ile karakterize olmuş ve esas olarak genç erkekler ve genç yetişkinleri etkilemiştir. 10 ila 24 yaşları arasındaki kişilerin %84'ünde (260 vaka) kızamık vakası bildirilmiştir. 2 Aralık 2019 tarihi itibariyle, toplam 440 doğrulanmış veya şüpheli kızamık vakası bildirilmiş olup herhangi bir ölüm rapor edilmemiştir. Vakaların çoğu erkektir ve Tongatapu adasından bildirilmiştir.

2018 yılında, DSÖ-UNICEF, MCV1 ve MCV2 için ulusal rutin aşılanma kapsamının Tonga'da % 95'in üzerinde olduğunu tahmin etmiştir.

Fiji

1 Ocak - 3 Aralık 2019 tarihleri arasında, doğrulanan toplam 15 kızamık vakası bildirilmiştir; bunlardan 11'i Serua / Namosi alt bölgesinden ya da bunlarla bağlantılıydı, vakalardan ikisi Suva ve ikisi Rewa alt bölgesindendir.

2018 yılında, DSÖ-UNICEF Fiji'de MCV1 ve MCV2 için ulusal rutin aşılanma kapsamını % 94 olarak tahmin etmiştir. Kızamığa bağlı ölüm bildirilmemiştir.

Halk sağlığı yanıtı

Etkilenen her ülkedeki Sağlık Bakanlığı, DSÖ ve ortakların desteğiyle yanıt çabalarını koordine etmektedir. Ülkelere göre daha ayrıntılı bir halk sağlığı yanıtı aşağıda özetlenmiştir:

Samoa

20 Kasım 2019'da Samoalı yetkililer, başlangıçta 6 ila 19 yaşları arasındaki tüm kız ve erkek çocukları ve 20 ila 35 yaş arası kadınları (hamile olmadıkça) hedef alan bir toplu aşılama kampanyası başlatmıştır. 2 Aralık 2019'da, hedef yaş grubu 6 ay ila 60 yaş arasında olan kişileri kapsayacak şekilde genişletilmiştir. 1 Aralık 2019 itibariyle, 20 Kasım'da Sağlık Bakanlığı (SB) tarafından başlatılan toplu aşı kampanyasıyla 77.000'den fazla doz kızamık aşısı uygulanmıştır. Özellikle başkent Apia'daki ana hastanede yoğun bakım ve pediatri koğuşlarında vaka yönetimi ve klinik bakım hizmetlerinde aşırı yüklenme olmuştur. Uluslararası Acil Tıp Ekipleri vakaların klinik yönetimini desteklemekte ve sağlık çalışanlarını eğitmeye yardımcı olmaktadır.

Tonga

Ortaokul öğrencileri ve MCV öyküsü olmayan çocuklar da dahil olmak üzere, yüksek riskli gruplar için salgın yanıt bağışıklaması devam etmektedir. 3 Aralık 2019 itibariyle, salgın müdahale çabalarının bir parçası olarak 15.000'den fazla kişi MCV ile aşılanmıştır.

Fiji

Yanıt faaliyetleri devam etmektedir ve ek aşılama faaliyetlerinin birinci aşamasında 100.000'den fazla kişi aşılanmıştır. Ek aşılama faaliyetlerinin ikinci turu da 4 Aralık'ta kilit risk grupları için başlatılmıştır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Kızamık çok bulaşıcı bir viral hastalıktır ve güvenli ve etkili bir aşının bulunmasına rağmen, küresel çapta küçük çocuklar arasında morbidite ve mortalite nedeni olmaya devam etmektedir. Daha önce hastalığın elimine  edildiği  ülkelerde endemik kızamık ve kızamık salgınlarının yeniden ortaya çıkması ile birlikte, küresel olarak, tüm bölgelerde artan kızamık eğilimi görülmektedir. Bu durum, ilçe ve yerel düzeyde immünizasyon kapsamında değişkenlik olduğunda veya spesifik alt popülasyonlar ve marjinalleşmiş gruplar arasında popülasyonun bağışıklığında açıklar olduğunda kızamık virüsünün yayılma riskini yansıtmaktadır. Aşılama için çok küçük bebekler kızamık riski altındadır; Bununla birlikte, bebekler ve kızamık aşısına karşı tıbbi kontrendikasyonları olanlar, popülasyon bağışıklığı yoluyla aşılanma kapsamı oranları (>% 95) yüksek olduğunda korunabilirler. Bebekler, sağlık hizmetlerine erişimi yetersiz olan, A vitamini eksikliği de dahil olmak üzere yetersiz beslenme gibi komorbiditelerin görüldüğü  popülasyonlar enfeksiyonlara karşı daha savunmasız ve ciddi hastalık riski altındadır.

Nüfus hareketi, kızamığın yayılmasında büyük bir etkendir ve bu durum bölgedeki birden fazla ülkede importe vakaların rapor edilmesiyle açıkça görülmektedir. Özellikle kızamıktan etkilenen ülkelere ve bu ülkelerden diğerlerine seyahat eden turistlerin veya denizaşırı ülkelerde çalışan işçilerin ziyaretlerine maruz kalan ülkeler kızamık riski altındadır ve ilçe ve yerel düzeyde aşılanma kapsamı% 95'in altında olan ülkeler salgınlara karşı hassastır.

Kızamık, Batı Pasifik Bölgesinde her yıl rapor edilmektedir.  Batı Pasifik Bölgesi'ndeki en yeni salgınlar, rutin immünizasyon programlarındaki boşluklar nedeniyle düşük aşılanma kapsamı ile körüklenmiştir. 

Pek çok Pasifik Ada Ülkesi’nin popüler turistik yerler olduğu gözönüne alındığında yaklaşan tatillerle birlikte gezgin sayısının artması beklenmektedir. Ayrıca, komşu adalara ve diğer ülkelere yayılma riski göz ardı edilemez. Dahası, (1) adaları belirleyen ve göreceli coğrafi izolasyonu, (2) Pasifik Ada Ülkeleriyle Bölge'deki diğer ülkeler arasında çok sayıda nüfus hareketi olması, (3) insanlar arasında yüksek etkileşim oranları, (4) birçok Pasifik Ada Ülkesi'nde uzun yıllar boyunca gözle görülür kızamık virüsü dolaşımının olmaması ve bu nedenle vaka yönetimi konusunda sınırlı deneyimin olması ve (5) birkaç Pasifik Ada Ülkesi'nde duyarlı popülasyonların birikmesi ( Bir kaç Pasifik Ada Ülkesi'nde yetersiz aşılama ve popülasyon, diğerlerinde toplum bağışıklık eşiğinin altında bağışıklık) gibi nedenlerden Pasifik Ada Ülkelerinin içinde bulunduğu durum kendine özgüdür.

DSÖ Tavsiyesi

Kızamık, maruziyetten sonra erken semptomların başlamasına kadar geçen yaklaşık 10 - 12 günlük ortalama süre ve maruziyetten sonra ilk döküntülerin ortaya çıktığı ortalama 14 gün(7-23 gün arasında) ile uzun bir kuluçka süresine sahiptir ki bu  enfekte yolcu semptomatik hale gelmeden önce uluslararası seyahatin tamamlanabileceği anlamına gelir. Vakalar, döküntülerin ortaya çıkmasından yaklaşık 3 gün önce ve 4 gün sonraya kadar bulaştırıcı olabilir.

Bağışıklama, kızamığa karşı en etkili koruyucu önlemdir. En az % 95 oranında yüksek aşılama kapsamı için 2 doz,  kızamık içeren aşı  yapılması önerilmektedir. Kızamık için spesifik bir antiviral tedavi bulunmamakla birlikte, A vitamini, önceki A vitamini dozlarının zamanlamasına bakılmaksızın tüm akut vakalara verilmelidir.

Ölümleri ve hastalığın ciddiyetini azaltmak için kızamık komplikasyonlarını hızlı bir şekilde tanımak ve tedavi etmek çok önemlidir.

Ülkelerin duyarlı bireyleri ve nüfus gruplarını tanımlamaları ve bağışıklık boşluklarını kapatmak için ilave aşılama faaliyetleri gerçekleştirmeyi düşünmeleri gerekir. Yaşlı nüfusa ve marjinal gruplara ulaşmak için özel stratejiler önemlidir.

Duyarlı çocukları, ergenleri ve yetişkinleri aşılamak için her fırsat kullanılmalıdır. Kızamık içeren aşılar, kızamığın endemik olduğu ve salgınların devam ettiği ülkelere seyahat etmeyi düşünen duyarlı kişiler için de önerilmelidir. Sağlık çalışanları, personeli ve hizmet ettikleri savunmasız nüfusu korumak için aşılanmalıdır.

Aşılanma durumu şüpheli olanların veya hastalık öyküsü bilinmeyenlerin, bağışıklık durumları kontrol edilmeli ve buna göre aşılanmalıdır.

Tüm bölgelerde devam eden salgınlarla ilgili olarak, DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi, üye devletlere kızamık salgınlarına hazırlıklı olma ve yanıtın güçlendirilmesi için özel öneriler sunan DSÖ Kılavuzuna başvurma ve uygulama çağrısında bulunmaktadır. Bu kılavuz, akut döküntü ve ateş vakalarının etkin sürveyansı, araştırılması ve ithal kızamık vakalarının hızlı tespiti ve koruma altına alınması için detaylı prosedürleri içermektedir:

Özellikle, Batı Pasifik Bölgesi'ndeki bütün ülkeler - ülke şartlarına veya endemik kızamık bulaşını ortadan kaldırmış olmalarına ya da şu anda bir salgın yaşayıp yaşamadıklarına bakılmaksızın - acilen aşağıdaki tüm önlemleri almalıdırlar:

• Koordinasyon ve liderlik yapılarını, hazırlık ve hızlı yanıt mekanizmalarını ve yerel, ulus altı ve ulusal düzey arasındaki iletişim hatlarını belirleyin.

• Kızamık vakalarının hızla tespit edilmesini ve halk sağlığı önlemlerinin alınmasını sağlamak için kızamık sürveyansını artırın.

• Klinisyenlere, kızamık konusunda uyanık olmalarını, hava kaynaklı hastalık önlemlerini uygulamalarını, hastaları nasıl tedavi edeceklerini ve hasta testini nasıl  sağlayabileceklerini hatırlatan kızamık uyarılarını dağıtın.  
• İnsan kaynakları, mevcut aşı ve enjeksiyon cihaz stokları ve kızamık vakaları tespit edildiğinde hızlı salgın soruşturması ve yanıt bağışıklamanın desteklenmesi için operasyonel fonların hazır bulundurulması ve erişilebilir olması sağlanmalıdır.
• Hastanelerde ve diğer sağlık tesislerinde, hastaları etkin şekilde triyaj ve izole etme yeteneği de dahil olmak üzere yeterli enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirlerinin alındığından emin olun. Klinik hizmetler, basit ve komplike kızamıkların nasıl belirleneceği ve komplikasyonların ve evde idare edilebilecek kişilerin yanısıra kabul gerektirenlerin nasıl belirleneceği konusunda iyi bilgilendirilmelidir.
• Klinisyenleri, aşılama programları (eğer varsa 6 aydan büyük bebeklere “sıfır doz” sağlama kriteri dahil olmak üzere), kızamıktan etkilenen ülkelere seyahat edenler için bağışıklama kılavuzları; vaka yönetim protokolleri, özellikle tüm vakalara A vitamini verilmesi ve nozokomiyal kızamığın yayılmasını önlemek için enfeksiyon önleme ve kontrol prosedürleri hakkında bilgilendirin ve bilgilerini güncelleyin.
• Değişen duruma göre güncellenen ve uyarlanan mesajlarla, risk iletişimiyle kızamık riskleri ve korunma önlemleri hakkında halkı bilgilendirin ve bilgilerini güncelleyin.

Bununla beraber, küresel olarak kızamığın yeniden canlanması, salgın riski ve sürekli endemik kızamık bulaşını önlemek için ülkelerin, Kızamık Eliminasyon Alan Rehberi’nde ve Bölgesel Strateji ve Eylem Planı’nda ayrıntılı bir şekilde detaylandırılan stratejileri, faaliyetleri ve prosedürleri uygulamaya odaklanmaları yönünde acil bir işarettir. Bu rehber, genel olarak yüksek rutin aşılama kapsamına ulaşılmasına ve  artmış risk taşıyan özel popülasyonların belirlenmesi ve aşılanmasına yönelik öneriler sunar.

Daha fazla göster

Daha az göster

Kızamık hakkında daha fazla bilgi için, aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• Measles vaccines: WHO position paper – April 2017
• Regional Strategy and Plan of Action for Measles and Rubella Elimination (2018)
• WPRO Measles Elimination Field Guide (2013)
• Measles Fact Sheet
• Latest WPRO Measles-Rubella Bulletin
• WPRO Measles Epidemiology Dashboard
• Asia Pacific Strategy for Emerging Disease and Public Health Emergencies (APSED III)
• Pocket book of hospital care for children: Second edition
• CDC Interim Infection Prevention and Control Recommendations for Measles in Healthcare Settings

¹ 2014 yılında Mikronezya Federal Devletleri, Solomon Adaları ve Vanuatu'yu içeren 3 ülkede kızamık salgınları yaşanmıştır.