Hastalık Salgını Haberi

10 Ocak 2020 

Gazze Şeridi'nde, 1 Ocak ile 19 Aralık 2019 tarihleri arasında 2 ölüm de dahil olmak üzere laboratuvarca doğrulanmış toplam 124 kızamık vakası rapor edilmiştir (vaka ölüm oranı =% 1.6). Doğrulanan vakalardan 49'u (% 40) hastaneye kaldırılmış olup 12'si sağlık çalışanı ve 75'i (% 60) ise erkektir.  Gazze Şeridi'nin tahmini nüfusu 1,99 milyondur (Filistin Merkezi İstatistik Bürosu-2019).

Buna ek olarak, teyit edilen vakaların 57'si (% 46) aşılanmamış olup 28'i (% 23) 6 ay ile bir yaş arasındaki bebeklerden ve 29'u (% 23) ise 30 yaş üstü kişilerden oluşmaktadır. 2009-2018 arasında, kızamık içeren (MCV2) aşının  ikinci  dozu  için ortalama  idari aşılama kapsamı % 97'dir.

Gazze Şeridi'ndeki aşılama stratejisinde, 12 ve 18 aylık çocukların kızamık- kızamıkçık-kabakulak (KKK) aşısı ile aşılanması yer almaktadır (KKK aşısı, 1988'de tek doz olarak verilmiş ve ikinci doz ise 2009'da 18 aylık çocuklara uygulanmıştır).

Gazze Şeridi'nde gösterge tabanlı sürveyansın 1986 yılında kurulmasından bu yana, Gazze Şeridi'nde, 2000 yılında teyit edilen 1 vaka dışında, kızamık vakası bildirilmemiştir.

Halk sağlığı yanıtı

Gazze Şeridi'nde Sağlık Bakanlığı (SB) tarafından aşağıdaki yanıt önlemleri alınmıştır:

• Ateş ve döküntü görülen şüpheli vakalar için güçlendirilmiş sürveyans sistemleri,

• Merkezi Önleyici Tıp tarafından başlatılan şüpheli vakaların erken bildirimi,

• Toplulukta iki doz KKK aşısı ile yüksek bağışıklık seviyelerinin muhafaza ettirilmesi,

• Gazze Şeridi'ndeki sağlık yetkilileri, kızamık vakalarının kabul ve tedavi edildiği 4 devlet hastanesinde tüm sağlık çalışanlarının KKK aşılamasına başlamıştır. 13 Aralık 2019'da yaklaşık 900 sağlık çalışanı aşılanmıştır.

DSÖ Ülke Ofisi (WCO), Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı'nı (SB) aşağıdaki yanıt faaliyetlerinde desteklemektedir:

• Gazze Şeridi'nde doğrulanan ilk 2 vakadan sonra kızamık immünoglobulin M (IgM) için 10 kit (9000 test için) temin edilmiştir,

• Sağlık çalışanları ve halk için kızamık bilinçlendirme materyali basılmış ve dağıtılmıştır,

• Ekim 2019'da 100 sağlık çalışanı için vaka tanımı ve klinik yönetim konusunda kızamık duyarlılığı toplantısı yapılmıştır,

• Doğu Akdeniz Bölge Ofisi'nin (EMRO) desteğiyle DSÖ Ülkü Ofisi- WCO, kızamık semptomları olan kızamık negatif vakalarının testlerini gerçekleştirmek için bir Kızamıkçık kiti sağlamıştır,

• Örneklerin Gazze Şeridi'nden Ramallah referans laboratuvarına taşınmasının desteklenmesi,

• Etkilenen tüm yaş grupları ve sağlık çalışanları için DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi (EMRO) tarafından Ek Bağışıklama Faaliyetleri (EBF) önerilmiştir.

DSÖ risk değerlendirmesi

Gazze Şeridi, 2009-2018 yılları arasında MCV2 için, 100.000 kişide 4.5 gibi iyi bir raporlama oranı ile  % 97'lik yüksek bir idari aşılama oranı sağlamıştır. Bununla birlikte, sürekli sosyo-ekonomik düşüş, çatışma ve kapanış ile  2019'daki bu olağandışı yüksek sayıda kızamık vakası Gazze Şeridi için bir sorun oluşturmuş olabilir.

DSÖ tavsiyesi

Kızamık, her yaştan duyarlı bireyleri etkileyen ve güvenli ve etkili kızamık içeren aşıların bulunmasına rağmen, küresel olarak küçük çocuklar arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biri olmaya devam eden oldukça bulaşıcı bir viral hastalıktır. Enfekte kişilerin burun, ağız veya boğazından damlacıklar yoluyla bulaşır. Genellikle enfeksiyondan 10-12 gün sonra ortaya çıkan ilk semptomlar, aşağıdakilerden bir veya daha fazlasıyla birlikte görülür: Burun akıntısı, Konjonktivit, Öksürük ve Ağız içindeki küçük beyaz lekeler. Birkaç gün sonra, yüz ve üst boyundan başlayarak bir döküntü oluşur ve yavaş yavaş aşağıya doğru yayılır. Bir hasta kızarıklığın başlamasından 4 gün önce ve kızarıklığın ortaya çıkmasından 4 gün sonraya kadar bulaştırıcıdır. Çoğu insan 2-3 hafta içinde iyileşir. 

DSÖ, hastalığın bulaşmasını kontrol etmek için Gazze Şeridi'nde bölge düzeyinde güçlü sürveyansın sürdürülmesini tavsiye etmektedir.

Aşı, kızamığa karşı en etkili koruyucu önlemdir. Kızamık için spesifik bir antiviral tedavi olmasa da, önceki A vitamini dozlarının zamanlamasına bakılmaksızın tüm akut vakalara A vitamini uygulanmalıdır.

DSÖ, tüm Üye Devletleri aşağıdaki uygulamaları  yapmak konusunda teşvik etmektedir:

• Bağışıklığı sağlamak için iki doz kızamık içeren aşı (MCV): ilk doz, 9 ila 12 ay; ikinci doz, yaşamın ikinci yılında.İki doz arasındaki minimum aralık bir aydan az olmamalıdır,
• Her bölgede yüksek kızamık aşılama kapsamının (%% 95) sürdürülmesi,
• Kızamığa karşı aşılama veya bağışıklama kanıtı olmayan ve sağlık çalışanları, turizm ve ulaşımda çalışan insanlar ve uluslararası gezginler gibi virüsün bulaşma ve bulaştırma riski olan kişilere aşılanma imkânı sağlanması,
• Kamu ve özel sağlık kuruluşlarındaki kızamık şüphesi bulunan tüm vakalarının zamanında tespiti için 'döküntülü ateş' vakaları için epidemiyolojik sürveyansın güçlendirilmesi,
• Şüpheli kızamık vakalarından alınan kan örneklerinin, 5 gün içinde laboratuvarlar tarafından uygun şekilde testlerinin gerçekleştirilmesinin sağlanması,
• Komplikasyonları erken tanımak ve hastalığın şiddetini azaltmak ve gereksiz ölümleri önlemek için kapsamlı tedavinin sağlanması,
• Komplikasyonları ve mortaliteyi azaltmak için kızamık tanısı alan tüm çocuklara A vitamini takviyesi uygulayın ( 6 aydan küçük çocuklar için 2 doz 50,000 IU, 6 ila 12 aylık çocuklar için 1,00,000 IU yada 12-29 aylık çocuklar için 2,00,000 IU, tanının konduğu gün ya da takip eden günden başlayarak)
• Bir sağlık ortamında edinilen enfeksiyonları önlemek için sağlık çalışanlarının aşılandığından emin olun,
• Özellikle karmaşık vakalarda mortaliteyi azaltmaya yardımcı olan vaka yönetimi için yeterli kapasiteye sahip olunması.

Daha fazla bilgi için:

• Measles factsheet
• WHO Immunization, Vaccines and Biologicals
• WHO Measles Global Situation Report 2019