ÖZET

31 Aralık 2019 - 20 Ocak 2020 tarihleri arasında meydana gelen önemli gelişmelerin özeti:

• 31 Aralık 2019'da DSÖ Çin Ülke Ofisi'ne Çin'in Hubei Eyaleti’nde yer alan Wuhan Şehrinde etiyolojisi bilinmeyen (sebebi bilinmeyen) pnömoni vakalarının tespit edildiği bildirilmiştir. 31 Aralık 2019 ile 3 Ocak 2020 arasında, etiyolojisi bilinmeyen pnömonili toplam 44 vaka-hasta Çin'deki ulusal yetkililer tarafından DSÖ'ye rapor edilmiştir. Bildirilen bu süre zarfında hastalığa neden olan ajan tespit edilememiştir.
• Çin Ulusal Sağlık Komisyonu'ndan 11 ve 12 Ocak 2020'de, DSÖ salgının Wuhan Şehrindeki bir deniz ürünleri pazarındaki maruziyetlerle ilişkili olduğu hakkında daha ayrıntılı bilgi almıştır.
• Çinli yetkililer 7 Ocak 2020'de izole edilen yeni bir tür koronavirüs tespit etmiştir.
• 12 Ocak 2020'de Çin, teşhis kitlerinin geliştirilmesinde kullanmaları için ülkelerle yeni koronavirüsün genetik sekansını paylaşmıştır.
• 13 Ocak 2020'de, Tayland Halk Sağlığı Bakanlığı, Çin'in Hubei Eyaleti’nde yer alan Wuhan'dan importe olmuş laboratuvarca doğrulanmış ilk yeni koronavirüs (2019-nCoV) vakasını rapor etmiştir.
• 15 Ocak 2020'de Japonya Sağlık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (MHLW), Çin'in Hubei Eyaleti'ne bağlı Wuhan'dan importe olmuş laboratuvarca doğrulanmış 2019-yeni koronavirüs (2019 nCoV) vakasını bildirmiştir.
• 20 Ocak 2020'de Güney Kore Ulusal UST Odak Noktası (NFP), ülkedeki ilk yeni koronavirüs vakasını rapor etmiştir.

Durum güncellemesi:

• 20 Ocak 2020 itibariyle Çin (278 vaka), Tayland (2 vaka), Japonya (1 vaka) ve Güney Kore (1 vaka) dahil olmak üzere 4 ülkeden toplam 282 doğrulanmış 2019-nCoV vakası rapor edilmiştir;
• Tayland, Japonya ve Güny Kore'deki vakalar Çin'in Wuhan Şehrinden importe olmuştur;
• Çin'de doğrulanan 278 vakanın 258'i Hubei Eyaletinden, 14'ü Guangdong Eyaletinden, 5'i Pekin'den ve 1'i ise Şangay'dan bildirilmiştir;
• Doğrulanmış 278 vakanın 51'i ağır hasta olup ¹, 12'sinin durumu ise kritiktir ²;
• Wuhan Şehrinden 6 ölüm bildirilmiştir.

1. Ağır Hastalık: Aşağıdaki kriterlerden herhangi birinin bulunması:

• Nefes darlığı
• Solunum hızının 30/ dakikadan fazla olması
• Hipoksemi
• Göğüs röntgeninde multi-lober infiltratlar veya pulmoner infiltrasyonda 24-48 saat içinde % 50'den fazla ilerleme görülmesi

2.Kritik Durum: Aşağıdaki kriterlerden herhangi birinin bulunması:

• Solunum yetmezliği
• Septik şok
• Yoğun Bakım Ünitesine yatış gerektiren diğer organ yetmezlikleri

I. SÜRVEYANS

Bildirilen doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının insidansı

Tablo 1. 20 Ocak 2020 tarihi itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

20 Ocak 2020'de bildirilen vakalarla ilgili detaylar:

• Wuhan Şehri:
• • 3 ölüm de dahil olmak üzere 60 yeni doğrulanmış vaka.
• Guangdong Eyaleti:
• • Doğrulanmış toplam 14 vaka görülmüş olup (1 vaka 19 Ocak'ta doğrulanmıştır) buna 4 durumu ciddi ve 2 durumu kritik vaka dahildir; herhangi bir ölüm vakası görülmemiştir;
  • Doğrulanan 14 vakanın 12'sinin Wuhan'a seyahat öyküsü ve 2'sini ise söz konusu vakalarla temas öyküsü vardır;
  • Vakalar 9 erkek ve 5 kadından oluşmaktadır.
• Pekin Şehri
• • 5 doğrulanmış vaka (2 vaka 19 Ocak'ta doğrulanmıştır);
  • 20 Ocak'ta doğrulanan 3 yeni vakadan 2'si erkek ve 1'i kadındır;
  • 5 vakanın hepsinin Wuhan'a seyahat öyküsü bulunmakta olup vakalar şu anda asemptomatiktir.
• Şangay Şehri
• • Doğrulanmış 1 karın vaka;    
  • 12 Ocak'ta Wuhan'dan Şangay'a seyahat etmiştir;
  • Takip edilmek üzere 2 temaslı tespit edilmiştir.

II. HAZIRLIK VE YANIT:

DSÖ:

• DSÖ, vakaların raporlanmasından bu yana Çin, Japon, Kore ve Taylandlı yetkililerle düzenli ve doğrudan temas halindedir. Üç ülke, Uluslararası Sağlık Tüzüğü uyarınca DSÖ ile bilgi paylaşımında bulunmuştur. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte olup talep halinde destek sağlamaktadır;
• Olay yönetim sistemi 2 Ocak'ta DSÖ'de üç düzeyde de (ülke ofisi, bölge ofisi ve Genel Merkez) faaliyete geçmiştir;
• 2019-nCoV ile insan enfeksiyonu için sürveyans vaka tanımları geliştirilmiş olup bu tanımlar yeni bilgiler ışığında güncellenmektedir;
• Sağlık tesislerinde laboratuvar tanısı, klinik yönetim, enfeksiyon önleme ve kontrol, hafif hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve toplum katılımı konularında geçici rehber geliştirilmiştir;
• Tanımlamada gerekli malzemeler için hazırlanan hastalık ürün paketi ve doğrulanmış hastaların yönetimi;
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunmak;
• Çin'de yeni bir koronavirüsün neden olduğu pnömoni salgınıyla ilgili olarak uluslararası seyahat önerileri güncellenmiştir;
• Laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve paydaşların kullanılması;
• Teşhis, aşı ve terapötikleri hızlandırmak için Ar-Ge planının etkinleştirilmesi;
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, tanılama, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamak, yönetmek ve hastalığın yayılmasını sınırlamak için küresel çalışmayı koordine etmek üzere araştırmacılar ve diğer uzman ağlarımızla birlikte çalışmaktadır.
• DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehberi yayınlamıştır.

III. ÜLKELERDE YANIT ÇALIŞMALARI:

Çin:

• Ulusal otoriteler tüm illerde aktif vaka bulma çalışmaları yapmaktadır;
• 14 Ocak 2020'den bu yana havaalanları, tren istasyonları, şehirler arası otogarlar ve feribot terminallerinde 35 kızılötesi termometre kurulmuştur;
• Wuhan Şehri içinde ve dışında ek vakalar için arama çalışmaları genişletilmiştir;
• Wuhan Şehrindeki tıp enstitülerinde aktif / geriye dönük vaka bulma;
• Wuhan şehrindeki Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı, çevre sağlığı ve dezenfeksiyon amacıyla 1 Ocak 2020'de kapatılmıştır. Denetimler diğer pazarları kapsayacak şekilde genişlemektedir;
• Hastalıkların önlenmesi ve çevre hijyeni konularında halk eğitimi, özellikle çiftçi pazarları olmak üzere şehir genelindeki halka açık yerlerde daha da güçlendirilmiştir.

   Tayland:

• Hastalık Kontrolü Departmanı, Krabi Havalimanı'nda 17 Ocak 2020'de  başlayan tarama protokolü ile Wuhan, Çin'den Suvarnabhumi, Don Mueang, Chiang Mai, Phuket ve Krabi havaalanlarına tüm doğrudan uçuşlardan yolcuların ateş ölçümlerinin yapıldığı sürveyans protokolünü uygulamaktadır.
• 3 ile 20 Ocak 2020 arasında, 116 uçuşta, 18.383 yolcu ve uçak mürettebatı solunum yolu semptomları ve ateşli hastalık karşı taranmıştır;
• 20 Ocak 2020 itibariyle, Tayland Halk Sağlığı Bakanlığı, Hastalık Kontrol Dairesi, Acil Durum Operasyon Merkezi'nde uyarı seviyesini hem ulusal hem de uluslararası düzeylerde devam eden durumu yakından takip için Seviye 2'ye yükseltmiştir;
• Risk iletişimi rehberliği kamuoyu ile paylaşılmış ve Çin'deki etkilenen bölgeden ilgili semptomlarla dönen insanlar için Hastalık Kontrolü Dairesi tarafından bir telefon danışma hattı kurulmuştur.

   Japonya:

• Temaslı izleme ve diğer epidemiyolojik araştırmalar Japonya'daki yerel sağlık yetkilileri tarafından yürütülmektedir;
• 20 Ocak 2020 tarihi itibariyle 41 temaslının takibi yapılmıştır. 41 temaslıdan 37'si herhangi bir belirti göstermemiş, 3'ü ülkeyi terk etmiş ve 1 temaslıya ulaşmaya çalışılmıştır;
• Japon Hükümeti 16 Ocak'ta hükümetin bütün koordinasyon mekanizmasıyla ilgili çalışmaları artırmıştır;
• Çin'in Wuhan şehrinde tanısı konulmamış pnömoni raporundan bu yana MHLW tanı konulmamış ciddi akut solunum yolu hastalıkları için sürveyansı güçlendirmiştir.
• 6 Ocak'tan itibaren MHLW, etiyolojisi bilinmeyen ciddi bulaşıcı hastalıklar için mevcut sürveyans sistemini kullanarak yerel sağlık yetkililerin Wuhan'daki solunum hastalıklarıyla ilgili olarak teyakkuzda olmalarını talep etmiştir;
• NIID, temaslı takibi de dahil olmak üzere epidemiyolojik araştırmalarda yerel yetkilileri desteklemektedir;
• 7 Ocak'tan bu yana giriş noktalarında Wuhan şehrinden seyahat edenler için karantina ve tarama önlemleri artırılmıştır;
• NIID, 16 Ocak'ta nCoV için kurum içi bir PCR deneyi tesis edilmiştir;
• NIID tarafından risk değerlendirmesinin, yakın temaslıların vaka tanımı da dahil olmak üzere revize edilmesi;
•  Kamu risk iletişimi artırılmıştır;
• Hükümetteki farklı bakanlıklar arasında bir telefon danışma hattı kurulmuştur;
• MHLW, DSÖ ve diğer ilgili Üye Devletlerle,karşılıklı soruşturma ve bilgi paylaşımını desteklemek üzere, yakın çalışma içerisindedir.

 Güney Kore:

• Temaslı izleme ve diğer epidemiyolojik araştırmalar devam etmektedir;
• Güney Kore hükümeti 'Mavi' (Seviye 1) olan ulusal uyarı seviyesini ‘Sarı’ya yükseltmiştir (4 seviyeli ulusal kriz yönetim sisteminden Seviye 2);
• Güney Kore sağlık yetkilileri 3 Ocak 2020'den bu yana ülke çapında sağlık tesislerindeki vakalarla ilgili olarak  pnömoni sürveyansını güçlendirmiştir;
• 3 Ocak 2020'den beri giriş noktalanırda (PoE)Wuhan'dan gelen gezginler için karantina ve tarama önlemleri artırılmıştır;
• Kamu risk iletişimi artırılmıştır.

Kaynaklar:

• Technical interim guidance for novel coronavirus, WHO: https://www.who.int/health-topics/coronavirus

• WHO travel advice for international travel and trade in relation to the outbreak of pneumonia caused by a new coronavirus in China: https://www.who.int/ith/2020- 0901_outbreak_of_Pneumonia_caused_by_a_new_coronavirus_in_C/en/

• Press statement by KCDC (in Korean): https://www.cdc.go.kr/board/board.es?mid=a20501000000&bid=0015&list_no=365794&act=view

• Second Press statement by KCDC (in Korean): https://www.cdc.go.kr/board/board.es?mid=a20501000000&bid=0015&list_no=365805&act=view

 • Wuhan Municipal Health Commission's briefing on the pneumonia epidemic situation, (in Chinese): http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710

• Disease outbreak news, Novel Coronavirus: https://www.who.int/csr/don/en/

• Thailand Ministry of Public Health situation update on novel coronavirus (in Thai): https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/index.html

• Press statement by Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan on 16 January 2020 (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/stf/newpage_08906.html

• Press statement by Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan on 6 January 2020 (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/stf/newpage_08767.html

• Notice sent out from Health and Food Safety Planning Division, Quarantine Station Operation Management Office (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/content/10900000/000582967.pdf