Verilerin rapor edildiği tarih: 23 Ocak 2020¹

ÖZET

Güncel durum:

• Küresel olarak yeni koronavirüs (2019-nCoV) ile ilgili olarak toplam 581 onaylanmış vaka bildirilmiştir;
• Bildirilen 581 vakanın 571’I Çin'den rapor edilmiştir;
• Tayland, Japonya, Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Taipei Belediyesi, Çin, Makao Özel İdari Bölgesi, Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Kore'de vakalar bildirilmiştir; Hepsinin Wuhan'a seyahat geçmişi bulunmaktadır;
• Çin'de dorulanmış 571 vakanın 375'i Hubei Eyaletinden bildirilmiştir;
• 571 vakanın 95'i ağır hastadır²;
• 17 ölüm bildirilmiştir (tümü Hubei Eyaletinden)

23 Ocak 2020'de, 22 Ocak 2020'de yayınlanan son durum raporundan bu yana, bildirilen doğrulanmış 2019-nCoV vaka sayısı 267'dir. Çin 25 vilayetinde (özerk bölgeler ve belediyeler) vakaların görüldüğünü bildirmiştir.

Çin tarafından bildirilen doğrulanmış  vakaların yüzde 25'i Çin sağlık otoriteleri tarafından ağır hasta olarak sınıflandırılmıştır (Wubei Eyaletinden: % 16 ağır hasta, % 5 kritik hasta ve % 4 ölen vaka).

Şu anda Çin'de enfekte olmuş vakalar ABD, Tayland, Japonya ve Güney Kore'ye importe olmuştur. Diğer ülkelere daha fazla vakanın importe olması ve hastalığın daha fazla yayılması beklenmektedir.

2019-nCoV'un insandan insana ve ayrıca vakalarda nesiller arasında yayıldığına dair daha fazla kanıt vardır. Ayrıca, Wuhan'a seyahat etmeyen kişileri içeren, Guangdong Eyaletinden rapor edilen aile kümeleri bildirilmiştir. MERS ve SARS'ın önemli bir özelliği olan hastane salgınları veya sağlık çalışanlarının enfeksiyonları hakkında çok az rapor vardır.

DSÖ, söz konusu durumla ilgili riskin Çin'de  ulusal düzeyde  çok yüksek, bölgesel düzeyde yüksek ve küresel düzeyde ise orta seviyede olduğunu değerlendirmektedir.

Şekil 1. 23 Ocak 2020 itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler.

I. SÜRVEYANS

Bildirilen doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının insidansı

Tablo 1. 23 Ocak 2020 itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

II. HAZIRLIK VE YANIT:

DSÖ:

• DSÖ, bu vakaların raporlanmasından bu yana Çinli, Japon, Kore ve Taylandlı yetkililerle düzenli ve doğrudan temas halindedir. Üç ülke, Uluslararası Sağlık Tüzüğü uyarınca DSÖ ile bilgi paylaşımında bulunmuştur.  DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte olup talep halinde destek sağlamaktadır;
• Olay yönetim sistemi 2 Ocak'ta DSÖ'de üç düzeyde de (ülke ofisi, bölge ofisi ve Genel Merkez) faaliyete geçmiştir;
• 2019-nCoV ile insan enfeksiyonu için sürveyans vaka tanımları geliştirilmiş olup bu tanımlar yeni bilgiler ışığında güncellenmektedir;
• Sağlık tesislerinde laboratuvar tanısı, klinik yönetim, enfeksiyon önleme ve kontrol, hafif hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve toplum katılımı konularında geçici rehber geliştirilmiştir;
• Tanımlamada gerekli malzemeler için hazırlanan hastalık ürün paketi ve doğrulanmış hastaların yönetimi;
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunmak;
• Çin'de yeni bir koronavirüsün neden olduğu pnömoni salgınıyla ilgili olarak uluslararası seyahat önerileri güncellenmiştir;
• Laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve paydaşların kullanılması;
• Teşhis, aşılar ve terapötikleri hızlandırmak için Ar-Ge planının etkinleştirilmesi;
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, tanılama, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamak, yönetmek ve hastalığın yayılmasını sınırlamak için küresel çalışmayı koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarımızla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehberi yayınlamıştır.

III. ÜLKELERDE YANIT ÇALIŞMALARI:

Çin:

• Ulusal otoriteler tüm illerde aktif vaka bulma çalışmaları yapmaktadır;
• Wuhan Şehri içinde ve dışında ek vakalar için arama çalışmaları genişletilmiştir;
• Wuhan Şehrindeki tıp enstitülerinde aktif / geriye dönük vaka bulma;
• Wuhan şehrindeki Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı, çevre sağlığı ve dezenfeksiyon amacıyla 1 Ocak 2020'de kapatılmıştır. Denetimler diğer pazarları kapsayacak şekilde genişlemektedir;
• Hastalıkların önlenmesi ve çevre hijyeni konularında halk eğitimi, özellikle çiftçi pazarları olmak üzere şehir genelindeki halka açık yerlerde daha da güçlendirilmiştir.

   Tayland:

• Hastalık Kontrolü Departmanı, Krabi Havalimanı'nda 17 Ocak 2020'de  başlayan tarama protokolü ile Wuhan, Çin'den Suvarnabhumi, Don Mueang, Chiang Mai, Phuket ve Krabi havaalanlarına tüm doğrudan uçuşlardan yolcuların ateş ölçümlerinin yapıldığı sürveyans protokolünü uygulamaktadır.
• 3 ile 21 Ocak 2020 arasında, 123 uçuşta, 19.480 yolcu ve uçak mürettebatı solunum yolu semptomları ve ateşli hastalık karşı taranmıştır;
• 22 Ocak 2020 itibariyle, Tayland Halk Sağlığı Bakanlığı, Hastalık Kontrol Dairesi, Acil Durum Operasyon Merkezi'nde uyarı seviyesini hem ulusal hem de uluslararası düzeylerde devam eden durumu yakından takip için Seviye 3'e yükseltmiştir;
• Risk iletişimi rehberliği kamuoyu ile paylaşılmış ve Çin'deki etkilenen bölgeden ilgili semptomlarla dönen insanlar için Hastalık Kontrolü Dairesi tarafından bir telefon danışma hattı kurulmuştur.

    Japonya:

• Bakanlık 6 Ocak'tan itibaren, etyolojisi bilinmeyen ciddi bulaşıcı hastalıklar için mevcut sürveyans sistemini kullanarak yerel sağlık yetkililerinden Wuhan'daki solunum hastalıklarına karşı teyakkuzda olmalarını talep etmiştir;
• 7 Ocak'tan bu yana giriş noktalarında Wuhan şehrinden seyahat edenler için karantina ve tarama önlemleri artırılmıştır;
• NIID, 16 Ocak'ta nCoV için kurum içi bir PCR deneyi tesis edilmiştir;
• Japon Hükümeti 16 Ocak'ta hükümetin bütün koordinasyon mekanizmasıyla ilgili çalışmaları artırmıştır;
• 21 Ocak itibariyle, Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIID), teyit edilen vakalar ve yakın temaslılar için aktif epidemiyolojik araştırmalar yapacağını açıklamıştır;
• Sağlık Bakanlığı, Wuhan'da teşhis edilmemiş pnömoni raporundan bu yana, tanı konulmamış ciddi akut hastalara yönelik sürveyansı güçlendirmiştir;
• NIID tarafından risk değerlendirmesinin, yakın temaslıların vaka tanımı da dahil olmak üzere revize edilmesi;
•  Kamu risk iletişimi artırılmıştır;
• Hükümetteki farklı bakanlıklar arasında bir telefon danışma hattı kurulmuştur;
• MHLW, DSÖ ve diğer ilgili Üye Devletlerle,karşılıklı soruşturma ve bilgi paylaşımını desteklemek üzere, yakın çalışma içerisindedir.

   Güney Kore:

• Temaslı izleme ve diğer epidemiyolojik araştırmalar devam etmektedir;
• Güney Kore hükümeti 'Mavi' (Seviye 1) olan ulusal uyarı seviyesini ‘Sarı’ya yükseltmiştir (4 seviyeli ulusal kriz yönetim sisteminden Seviye 2);
• Güney Kore sağlık yetkilileri 3 Ocak 2020'den bu yana ülke çapında sağlık tesislerindeki vakalarla ilgili olarak  pnömoni sürveyansını güçlendirmiştir;
• 3 Ocak 2020'den beri giriş noktalanırda (PoE)Wuhan'dan gelen gezginler için karantina ve tarama önlemleri artırılmıştır;
• Kamu risk iletişimi artırılmıştır.

Amerika Birleşik Devletleri-ABD:

• 7 Ocak 2020'de ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi-CDC, 2019-nCoV Olay Yönetim Yapısı kurmuştur. ABD CDC, 2019-nCoV yanıtına sürekli destek sağlamak için Acil Müdahale Sistemini 21 Ocak 2020'de etkinleştirmiştir. ABD CDC, Çin'in Wuhan şehrine seyahat eden kişiler için geçici seyahat sağlık uyarısını 21 Ocak 2020'de tekrar güncellemiştir. Seyahat uyarısı Seviye 1'den (Her Zamanki Önlemleri Uygulama) Seviye 2'ye (Artırılmış  Önlemleri Uygulama) yükseltilmiş olup bu uyarı seviyesinde yolculara eldeki bilgilerin  altta yatan sağlık sorunları olan yaşlı yetişkinlerin ciddi hastalık riski altında olabileceği bildirilmektedir.
• CDC, 17 Ocak 2020'de Çin'in Wuhan şehrinden ABD'nin 3 ana giriş limanına doğrudan ve bağlantılı uçuşlarda yolcuların giriş taramasına başlamış olup önümüzdeki günlerde tarama faaliyetleri Atlanta ve Şikago'yu içine alacak şekilde genişletilecektir.
• CDC, 17 Ocak 2020'de bu salgın hakkında eyalet ve yerel sağlık departmanlarını ve sağlık hizmeti sağlayıcılarını bilgilendirmek için güncellenmiş geçici bir Sağlık Uyarısı Bildirim (HAN) Tavsiyesi Belgesi yayımlamıştır.
• Bir CDC ekibi, Amerika Birleşik Devletleri'nde bildirilen ilk 2019-nCoV vakasına yanıt olarak Washington eyaletinde devam etmekte olan incelemeleri desteklemek üzere bir ekip kurmuş olup ekibin faaliyetleri arasında hastalanan başka kimselerin olup olmadığını belirlemek için yakın temaslıların tespit edilmesi de dahildir.
• CDC, 2019-nCoV'u teşhis edebilen bir rRT-PCR testi geliştirmiştir.

IV. İstatistiksel Modelleme

DSÖ, bu olayın epidemiyolojisini ve iletim dinamiklerini daha iyi anlamak için bir dizi matematiksel modelleme grubu ile çalışmaktadır.

• Filogenetik analiz, GISAID'e gönderilen 23 tam genom sekansına dayanarak, sekansların, örneklenmiş ve sekanslanmış virüslerin yeni bir kökeninin göstergesi olan küçük genetik varyasyon sergilediğini düşündürmektedir.
• Sekanslanmış genomlar, şu anda sekansların sayısı sınırlı olmakla birlikte, virüsün insan olmayan bir hayvan rezervuarından kaynaklandığına dair bir kanıt göstermemektedir.
• Temel varsayımlara ve alternatif senaryolara dayanarak Wuhan'daki tahmini vaka sayısı güncellenmiştir: Wuhan Şehrindeki toplam 4000-nCoV vakasında (belirsizlik aralığı: 1.000 - 9.700) 18 Ocak 2020'ye kadar semptomlar görülmüştür (Imai et al, https://www.imperial.ac.uk/mrc-global-infectious-disease-analysis/news--wuhancoronavirus/)
• Wuhan salgınının ortalama büyüklüğünün, hastalığa maruziyetten vakaların tespit edilmesine  kadar tahmini 10 gün gerektiği ve  Wuhan havzasında 20 milyonluk etkin bir nüfus kullanarak 4.050 enfeksiyon vakası (% 95 CI: 1.700-7, 950) olduğu 20 Ocak itibariyle tahmin edilmektedir (Matteo Chinazzi et al https://www.mobslab.org/uploads/6/7/8/7/6787877/wuhan_novel_coronavirus_jan21.pdf)

Kaynaklar:

• Technical interim guidance for novel coronavirus, WHO: https://www.who.int/health-topics/coronavirus
• WHO travel advice for international travel and trade in relation to the outbreak of pneumonia caused by a new coronavirus in China:
• https://www.who.int/ith/2020- 0901_outbreak_of_Pneumonia_caused_by_a_new_coronavirus_in_C/en/Press statement by KCDC (in Korean): https://www.cdc.go.kr/board/board.es?mid=a20501000000&bid=0015&list_no=365794&act=view #
• Second Press statement by KCDC (in Korean): : https://www.cdc.go.kr/board/board.es?mid=a20501000000&bid=0015&list_no=365794&act=view #
• Wuhan Municipal Health Commission's briefing on the pneumonia epidemic situation, (in Chinese): http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710
• Disease outbreak news, Novel Coronavirus: https://www.who.int/csr/don/en/ • Thailand Ministry of Public Health situation update on novel coronavirus (in Thai): https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/index.html
• Press statement by Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan on 16 January 2020 (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/stf/newpage_08906.html
• Press statement by Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan on 6 January 2020 (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/stf/newpage_08767.html
• Notice sent out from Health and Food Safety Planning Division, Quarantine Station Operation Management Office (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/content/10900000/000582967.pdf
• Situation report by WHO on Novel Coronavirus (2019-nCoV) https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019