26 Ocak 2020  

Verilerin rapor edildiği tarih: 26 Ocak 2020¹

ÖZET

Güncel durum:

26 Ocak 2020'de bildirilen yeni koronavirüs (2019-nCoV) vakalarının sayısı, dün yayınlanan son durum raporundan bu yana, 694 vaka daha artmıştır.

Küresel olarak toplam 2.014 doğrulanmış 2019-nCoV vakası rapor edilmiştir;

Bildirilen 2.014 vakanın, 1.985’i buna  Hong Kong (doğrulanmış 5 vaka), Makao (doğrulanmış 2 vaka) ve Taipei (doğrulanmış 3 vaka) dahil Çin’den bildirilmiştir.

Çin’in dışında 10 ülkede 29  doğrulanmış  vaka bildirilmiştir (bkz. Tablo-1).

Çin'den ülke dışına yayılmış bu 29 vakanın 26'sının Çin'in Wuhan Şehrine seyahat  öyküsü bulunmaktadır.

Çin dışındaki ülkelerde belirlenen 3 vaka  arasında:

Avustralya'daki bir vakanın Çin'deyken Wuhan'dan doğrulanmış bir vakayla doğrudan teması söz konusudurı;

Bir vaka Avustralya'da  bugün rapor edilmiştir; seyahat öyküsü henüz bilinmemektedir.

Vietnam'da bir vakanın seyahat öyküsü bulunmamaktadır, ancak aile içinde insandan insana bulaşmayla sonuçlanan doğrulanmış bir vakayla (Wuhan'a seyahat geçmişi olan babasıyla) teması olmuştur.

Doğrulanmış 1.975 vakanın (Hong Kong, Makao ve Taipei hariç) 324 vakanın ağır hasta olduğu bildirilmiştir.²

Bugüne kadar 56 ölüm bildirilmiştir (Hubei eyaletinde 52 ve Hubei dışından 4 ölüm).
DSÖ'nün söz konusu durumla ilgili olarak  risk değerlendirmesi, 22 Ocak'ta yapılan son risk değerlendirmesinden bu yana değişmemiştir: Risk Çin'de çok yüksek, bölgesel düzeyde yüksek ve küresel düzeyde de  yüksektir.³

Şekil 1. 26 Ocak 2020 itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler.

I. SÜRVEYANS

2019-nCoV'un uluslararası yayılmasını sınırlamak, küresel epidemiyolojiyi anlamaya bağlıdır. Küresel sürveyansta cevaplaması gereken kilit sorular şunlardır:

- 2019-nCoV Çin'den diğer ülkelere ne kadar hızlı yayılıyor?

- Vakalar nereden ve nerelere sıçrıyor?

- Wuhan menşeli veya Çin'de vakaların bildirildiği ve insandan insana bulaşma görülen diğer illerden gelen gezginlerce ne tür maruziyetler bildirilmiştir?

- Bireyler seyahatten önce semptomatik mi ve çıkış veya giriş taraması yoluyla potansiyel olarak tespit edilebilir mi?

- İmporte vakaları bildiren ülkelerde insandan insana bulaş var mı?

- Gezginler arasında hastalığın klinik tablosu nedir?

DSÖ, aşağıdaki linkte verilen kılavuza göre, ülkelerden DSÖ'ye bildirmelirini talep etmektedir:

• https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novelcoronavirus-(2019-ncov)
• Bildirilen doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının insidansı

• Tablo 1. 26 Ocak 2020 itibariyle Doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

   

  DSÖ Bölge Ofisi	Ülke/yönetim bölgesi/bölge	Doğrulanmış vakalar
  Batı Pasifik Bölge Ofisi	Çin	1.985
  	Japonya	3
  	Güney Kore	2
  	Vietnam	2
  	Singapur	4
  	Avustralya	4
  	Malezya	3
  Güney Doğu Asya Bölge Ofisi	Tayland	5
  	Nepal	1
  Amerika Bölge Ofisi	ABD	2
  Avrupa Ofisi	Fransa	3
  Toplam Doğrulanmış Vakalar	Toplam	2.014

Şekil 2. 26 Ocak 2020 itibariyle Çin’in dışında tespit edilen 2019-nCoV vakalarının hastalık başlangıcı tarihine göre epidemic eğrisi 

II. HAZIRLIK VE YANIT:

DSÖ:

•    DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve talep halinde destek sağlamaktadır.

•    2019-nCoV ile enfekte insan vakaları için vaka tanımları sürveyansı ve raporlama formları geliştirilmiş olup bunlar yeni bilgiler elde edildikçe güncellenmektedir.

•    Sağlık hizmeti ortamlarında laboratuvar teşhisi, klinik yönetim, enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım, risk iletişimi ve toplum katılımı için geçici rehberler geliştirilmiştir.

•    Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazılanmıştır.

•    Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur.
•    DSÖ, yeni coronavirus 2019-nCoV salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır.
•    Teşhis, aşılar ve terapötikleri hızlandırılması için Ar-Ge planının etkinleştirilmesi.
•    DSÖ erken incelemeler konusunda rehberlik sağlamaktadır. Kullanılabilir ilk protokol: 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonu için ev tipi iletim inceleme protokolüdür.
•    DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir.
•    DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaş özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Kullanılabilir ilk protokol: 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonu için ev tipi iletim araştırma protokolüdür.
•    DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehberlik yayınlamıştır. 
•    Laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması.
DSÖ, mevcut olduklarında, 2019-nCoV tam genom dizilimlerini, analiz edilmek üzere uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır.
DSÖ’ye, virüsün değiştiğine dair kanıt ulaşmamıştır. DSÖ, Çinli yetkililerden daha fazla bilgi beklemektedir.
Kuluçka dönemiyle ilgili mevcut tahminler 2-10 gün arasında değişmekte olup daha fazla veri elde edildikçe bu tahminler düzeltilecektir. Enfekte hastaların virüsü başkalarına bulaştırabileceği süreyi anlamak hastalıkla ilgili kontrol çabaları için kritik öneme sahiptir. Orta Doğu Solunum Sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) gibi diğer koronavirüs salgınlarında, bazı kişiler asemptomatik olabilir ve hastalığı başkalarına bulaştırabilir. 2019-nCoV'un bulaşıcı dönemini belirlemek için daha fazla enfekte olmuş insandan ayrıntılı epidemiyolojik bilgiye ihtiyaç vardır. 
DSÖ, insanlara solunum yolu yoluyla yayılan herhangi bir virüste olduğu gibi 2019-nCoV enfeksiyonundan nasıl korunacakları konusunda tavsiyelerde bulunmuştur: 
•    https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-2019/advice-for-public

Buna ek olarak, sağlık bakım ortamlarında sağlık çalışanlarının kendilerini enfeksiyondan koruyabilmeleri hayati önem taşımaktadır. DSÖ'nün sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri hakkındaki kılavuzuna aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
•    https://www.who.int/publications-detail/infection-prevention-and-controlduring-health-care-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected

Yanıtın stratejik hedefleri arasında, Çin'de virüsün bir kişiden diğerine bulaşmasını önlemek, vakaların Çin'den diğer ülkelere ve bölgelere yayılmasını önlemek ve eğer yayılım gerçekleşirse başka ülkelere importe olmuş vakadan hastalığın daha fazla yayılmasını önlemek yer almaktadır. Bu, hızlı tanımlama, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tanımlanması ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrolü, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, halk arasında bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi kamu sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile gerçekleştirilebilir.

Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiş olup bu da 2019-nCoV'nin bulaş yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkele aşağıdaki gibidir:

•    Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.

•    Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkama.

•    Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.

•    Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtünüz ve elleri yıkayınız).

•    Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.

DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları teşvik edilir. Seyahat rehberi 24 Ocak'ta güncellenmiştir.
Kaynaklar:

• Technical interim guidance for novel coronavirus, WHO: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

 • WHO travel advice for international travel and trade in relation to the outbreak of the novel coronavirus 2019-nCoV https://www.who.int/ith/2020-24-01-outbreak-of-Pneumonia-caused-by-new-coronavirus/en/

• WHO: Regional Office for Europe: 2019-nCoV outbreak: first cases confirmed in Europe http://www.euro.who.int/en/health-topics/emergencies/pages/news/news/2020/01/2019-ncovoutbreak-first-cases-confirmed-in-europe

 • Press statements by KCDC (in Korean): https://www.cdc.go.kr/board/board.es?mid=a20501000000&bid=0015

 • Wuhan Municipal Health Commission's briefing on the pneumonia epidemic situation, (in Chinese): http://wjw.wuhan.gov.cn/front/web/list2nd/no/710

 • Disease outbreak news, Novel Coronavirus: https://www.who.int/csr/don/en/

 • Thailand Ministry of Public Health situation update on novel coronavirus (in Thai): https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/index.html

 • Press statement by Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/stf/houdou/houdou_list_202001.html

 • Notice sent out from Health and Food Safety Planning Division, Quarantine Station Operation Management Office (in Japanese): https://www.mhlw.go.jp/content/10900000/000582967.pdf

  ▪ Situation report by WHO on Novel Coronavirus (2019-nCoV) https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

 • CDC press release. First Travel-related Case of 2019 Novel Coronavirus Detected in United States https://www.cdc.gov/media/releases/2020/p0121-novel-coronavirus-travel-case.html

 • Hong Kong SAR Department of Health, Press Release https://www.info.gov.hk/gia/general/202001/23/P2020012300970.htm

 • Epidemic Prevention Measures, Macau SAR Health Bureau https://www.ssm.gov.mo/apps1/PreventWuhanInfection/ch.aspx#clg17048

 • Press release on 23 January 2020, Ministry of Health Singapore. https://www.moh.gov.sg/news-highlights/details/confirmed-imported-case-of-novel-coronavirusinfection-in-singapore-multi-ministry-taskforce-ramps-up-precautionary-measures

 • CDC press release. Second Travel-related Case of 2019 Novel Coronavirus Detected in United States https://www.cdc.gov/media/releases/2020/p0124-second-travel-coronavirus.html

 • New South Wales Government: Health: Coronavirus cases confirmed in NSW https://www.health.nsw.gov.au/news/Pages/20200125_03.aspx