Verilerin Rapor Edildiği Tarih: 2 Şubat 2020 

ÖNEMLİ GELİŞMELER:

Son 24 saat içinde herhangi yeni bir ülkeden 2019-nCoV akut solunum yolu hastalığı vakası bildirilmemiştir.

DSÖ, bir çok ülkeden vakalarla ilgili bilgi almaktadır. DSÖ, ülkelerden, ayrıntılar belli oldukça, yeni koronavirüs (2019-nCoV) ile insan enfeksiyonu için Global Sürveyans  kılavuzunda belirtildiği gibi, bilgileri zamanında paylaşmalarını talep etmektedir.

Çin dışında ilk ölüm, Filipinler'de rapor edilmiştir. Hasta, Filipinler'de doğrulanan ilk hastanın  yakın temaslısıdır.  

2019- nCoV hakkında zamanında ve güvenilir bilgiye olan yüksek talep nedeniyle DSÖ teknik risk iletişimi ve sosyal medya ekipleri, efsane  ve söylentileri izlemek ve yanıtlamak için sıkı bir şekilde çalışmaktadır.

Şekil 1. 02 Şubat 2020 itibariyle doğrulanmış 2019-nCoV vakalarının bildirildiği ülkeler, yönetim bölgeleri veya bölgeler

TEKNİK ODAK: Risk iletişimi ve topluluk katılımı

2019-nCoV’i  "infodemic/ salgın bilgisi"ni yönetmek

Cenevre'deki genel merkezi, 6 bölge ofisi ve ortakları aracılığıyla DSÖ, halkın sağlığına zarar verebilecek yanlış önleme tedbirleri veya tedaviler gibi en yaygın söylentileri belirlemek için 24 saat çalışıyor. Bu efsaneler daha sonra kanıta dayalı bilgilerle yalanlanmaktadır. DSÖ, 2019-nCoV hakkında efsane avcıları başlıklı internet sayfası da dahil olmak üzere sosyal medya kanallarında (Weibo, Twitter, Facebook, Instagram, LinkedIn, Pinterest dahil) ve web sitesinde halk sağlığı bilgilerini ve tavsiyelerini sunmaktadır.

Ülke Risk İletişimi ve Toplumsal Katılım (RCCE) Hazırlıkları ve Yanıt

Ülke risk iletişimi ve topluluk katılımı (RCCE) tüm ülkelerde kritik bir halk sağlığı müdahalesidir. Ülkeler halkla hızlı, düzenli ve şeffaf iletişim kurmaya hazırlanmalıdır. Tüm ülkeler, mevcut halk sağlığı iletişim ağlarını, medyayı ve topluluk katılım personelini, olası  vakalar ve bu durumda uygun yanıta hazır olacak hale getirmelidir. Ülkeler diğer müdahale kuruluşları ile iletişimi koordine etmeli ve toplumu müdahale operasyonlarına dahil etmelidir. DSÖ, ülkeleri iletişim ve toplum katılımı yanıtlarında desteklemek için ortaklarla koordinasyon yapmaya hazırdır.

2019-nCoV'ye insan merkezli bir yanıt sağlama

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) gibi genişleyen bir küresel yanıt organizasyonu grubu, biyomedikal önerilerin topluluk düzeyinde uygulanabilmesini sağlamak için DSÖ ile çalışmaları koordine etmektedir. Bu kuruluşlar, etkilenen nüfusun söz sahibi ve yanıtın bir parçası olmasını sağlamak için küresel, bölgesel ve ülke düzeyinde faaliyet göstermektedir. Küresel önerilerin ve iletişimin test edilmesini, uyarlanmasını ve yerelleştirilmesini sağlamak ülkelerin 2019-nCoV salgınını daha iyi kontrol etmelerine yardımcı olacaktır.

SÜRVEYANS

Tablo 1. Çin'deki vilayetler, bölgeler ve şehirler tarafından bildirilen 2019-nCoV akut solunum hastalığı vakaları, 2 Şubat 2020

* Çin'de doğrulanmış vakalar arasında Hong Kong  (14 doğrulanmış  vaka), Macau (7 doğrulanmış vaka) ve Taipei'de (10 doğrulanmış vaka)  doğrulanmış vakalar da bulunmaktadır.

Not: Vaka sınıflandırmaları, 2019-nCoV için WHO vaka tanımlarına dayanmaktadır.

STRATEJİK HEDEFLER

DSÖ'nün söz konusu yanıta yönelik stratejik hedefleri:

• Yakın temaslılar ve sağlık çalışanları arasındaki ikincil enfeksiyonları azaltmak, hastalığın daha fazla yayılması ve Çin'den uluslararası yayılmaların önlenmesi dahil olmak üzere insandan insana bulaşmayı sınırlamak*;
• Enfekte hastalar için optimize edilmiş bakım sağlamak da dahil olmak üzere, hastaların erken teşhis edilmesi, izole edilmesi ve bakımının yapılması;
• Hayvan kaynağından bulaşmayı tanımlamak ve azaltmak;
• Virüsle ilgili önemli olan bilinmeyenleri ve klinik şiddeti, bulaşma ve enfeksiyonun kapsamı, tedavi seçeneklerini ele almak ve teşhis, tedavi ve aşıların gelişimini hızlandırmak;
• Kritik risk ve durumla ilgili bilgileri tüm topluluklara iletmek ve yanlış bilgilendirmeyle mücadele;
• Çok sektörlü ortaklıklar yoluyla sosyal ve ekonomik etkiyi en aza indirgemek.

*Bu, hızlı tespit, vakaların teşhisi ve yönetimi, temaslıların tespit edilmesi ve takibi, sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol, gezginler için sağlık önlemlerinin uygulanması, popülasyonda bilinçlendirme ve risk iletişimi gibi halk sağlığı önlemlerinin bir kombinasyonu ile elde edilebilir.

HAZIRLIK VE YANIT:

• DSÖ erken vakaların soruşturulması için bir protokol geliştirmiştir “First Few X (FFX) Cases and contact investigation protocol for 2019-novel coronavirus (2019-nCoV) infection”. Protokol, herhangi bir ülkede tespit edilen 2019-nCoV enfeksiyonu ilk vakalarının temel klinik, epidemiyolojik ve virolojik özelliklerini erken anlamak, vakaları yönetmek ve potansiyel yayılmayı  ve enfeksiyon etkisini azaltmak için halk sağlığı rehberliğinin geliştirilmesi ve güncellenmesini bilgilendirmek için tasarlanmıştır.
• DSÖ, vakaların bildirildiği Üye Devletler ile düzenli ve doğrudan temas halindedir. DSÖ ayrıca durum hakkında diğer ülkeleri bilgilendirmekte ve istendiği gibi destek sağlamaktadır.
• DSÖ,yeni koronovirüs laboratuvar teşhisi, yeni koronavirüs (2019-nCoV) salgını bağlamında evde bakım ve sağlık ortamlarında maske kullanımı ile ilgili tavsiyeler, klinik yönetimi, sağlık ortamlarında enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü, yeni koronavirüs şüphesi olan hastalar için evde bakım,  risk iletişimi ve topluluk katılımı ve yeni koronavirüs (2019-nCoV) ile insan enfeksiyonu için Global Sürveyans geçici rehber geliştirdi.
• Doğrulanmış hastaların tanımlanması ve yönetiminde gerekli malzemeler için hastalıkla mücadele malzemelerin bulunduğu paketler hazılanmıştır: https://www.who.int/internal-publications-detail/disease-commodity-package---novel-coronavirus-(ncov)
• Hayvanlardan insanlara bulaşma riskini azaltmak için önerilerde bulunulmuştur: https://www.who.int/health-topics/coronavirus/who-recommendations-to-reduce-risk-of-transmission-of-emerging-pathogens-from-animals-to-humans-in-live-animal-markets
• DSÖ, yeni coronavirus 2019-nCoV salgınıyla ilgili olarak uluslararası trafik için güncellenmiş bir tavsiye yayınlanmıştır: https://www.who.int/ith/2020-24-01-outbreak-of-Pneumonia-caused-by-new-coronavirus/en/
• Teşhis, aşılar ve terapötikleri hızlandırılması için Ar-Ge planının etkinleştirilmesi.
• DSÖ, yeni koronavirüsler de dahil olmak üzere ortaya çıkan solunum virüslerine genel bir bilgi sağlamak için çevrimiçi/online bir kurs geliştirmiştir: https://openwho.org/courses/introduction-to-ncov
• DSÖ, yeni bir virüs salgınında kritik olan incelemenin erken yapılması için rehberlik sağlamaktadır. Çalışma protokollerinden toplanan veriler, sürveyans ve vaka tanımları için önerileri iyileştirmek, 2019-nCoV'un temel epidemiyolojik bulaş özelliklerini karakterize etmek, yayılma, şiddet, hastalık spektrumu, toplum üzerindeki etkiyi anlamak ve operasyonel modelleri ve vaka izolasyonu, temaslı takibi ve izolasyon gibi karşı önlemlerin uygulanması konusunda bilgilendirmek için kullanılabilir. Kullanılabilir ilk protokol: 2019 yeni koronavirüs (2019-nCoV) enfeksiyonu için ev tipi iletim araştırma protokolüdü: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/early-investigations/
• DSÖ, sürveyans, epidemiyoloji, modelleme, teşhis, klinik bakım ve tedavi ve hastalığı tanımlamanın, yönetmenin ve ilerlemeyi sınırlamanın diğer yollarıyla ilgili küresel çalışmaları koordine etmek için araştırmacılar ve diğer uzman ağlarıyla birlikte çalışmaktadır. DSÖ, mevcut durumu dikkate alacak şekilde güncellenen ülkeler için geçici rehberlik yayınlamıştır.
• DSÖ, laboratuvar, enfeksiyon önleme ve kontrol, klinik yönetim ve matematiksel modelleme için küresel uzman ağları ve ortaklıkların kullanılması için çalışmaktadır.

HALK İÇİN TAVSİYELER:

Diğer koronavirüs (Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) nedeniyle önceki salgınlar sırasında, insandan insana bulaşma damlacıklar, temas ve fomitler yoluyla gerçekleşmiş olup bu da 2019-nCoV'nin bulaş yolunun benzer olabileceğini düşündürmektedir. Akut solunum yolu enfeksiyonu genel bulaşma riskini azaltmak için temel ilkeler aşağıdaki gibidir:

• Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.
• Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra sık sık el yıkamak.
• Çiftlik veya vahşi hayvanlarla korunmasız temastan kaçınmak.
• Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan kişiler öksürürken görgü kurallarına uymalıdır (başka insanlarla mesafeyi koruyun, öksürürken ve hapşırırken tek kullanımlık mendil veya kıyafetler kullanarak ağız ve burnunuzu örtünüz ve ellerinizi yıkayınız).
• Sağlık tesislerinde, hastanelerde, özellikle acil servislerde standart enfeksiyon önleme ve kontrol uygulamalarını yaymak.

DSÖ, gezginler için belirli bir sağlık önlemi önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, gezginlerin tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları tavsiye edilir.