KORONAVİRÜS (COVID-19) HAKKINDA GEMİADAMLARI SAĞLIĞININ KORUNMASI İÇİN GEMİ OPERATÖRLERİNE YÖNELİK REHBER
Uluslararası Deniz Ticaret Odası Koronavirüs (COVID-19) hakkında Gemiadamları Sağlığının Korunması için Gemi Operatörlerine Yönelik Rehberi yaynlamıştır.
Uluslararası
Deniz Ticaret Odası
Koronavirüs (COVID-19)
Gemiadamları Sağlığının Korunması için
Gemi Operatörlerine Yönelik Rehber
Versiyon 1.0 – 3 Mart 2020
Yayınlayan:
Marisec Publications
38 St Mary Axe
London EC3A 8BH
Versiyon 1.0 – 3 Mart 2020
Tel: +44 20 7090 1460
Email: publications@marisec.org
Web: www.ics-shipping.org
© Marisec Publications 2020
Bu Rehberde verilen tavsiye mevcut en iyi bilgiler kullanılarak geliştirilmiş olsa da rehberin kullanılmasından kullanıcı sorumludur.
Marisec Yayınları veya Uluslararası Deniz Ticaret Odası veya bilgi veya verilerin sağlanması, derlenmesi, yayınlanması veya tercümesi, tedariki ile ilgili veya herhangi bir şekilde ilgili herhangi bir kişi, firma, şirket veya kuruluş tarafından hiçbir sorumluluk kabul edilmez. Bu rehberde verilen herhangi bir bilgi veya tavsiyenin doğruluğu veya bu rehberden veya herhangi bir ihmalden dolayı veya doğrudan veya dolaylı olarak, içerdiği rehberliğin uygunluğundan veya kabul edilmesinden kaynaklanan herhangi bir sonuçtan, gerekli özen gösterilmemiş olmasa dahi, hiçbir sorumluluk kabul edilmez.
Uluslararası Deniz Ticaret Odası (ICS), Asya, Amerika ve Avrupa kıtasında ve dünya ticaret filosunun % 80'inden fazlasını oluşturan ulusal armatör derneklerini temsil eden küresel ticaret birliğidir.
1921'de kurulan ICS, denizcilik güvenliği, çevre koruma, denizcilik hukuku ve istihdam işleri olmak üzere denizcilik işlerinin tüm yönleriyle ilgilenmektedir.
ICS, BM Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ile istişare statüsüne sahiptir.
İçindekiler
1 Giriş
2 Limana Giriş Kısıtlamaları
3 Gemiadamları için COVID-19'a Karşı Koruyucu Tedbirler
4 COVID-19 Salgın Yönetim Planı
5 Gemiye Biniş Öncesi Bilgi
6 Gemiye Biniş Öncesi Tarama
7 Bilgi ve Farkındalık
8 Şüpheli Enfeksiyon Vakaları
9 Yakın Temaslılar (Yüksek Riskli Maruziyet)
10 Gemilerdeki Denizcilerin Hijyen Tedbirleri
11 Şüpheli Vakaların Tıbbi Destek Sağlayıcıları Tarafından Yönetimi
12 Gemi Tıbbi Tesisinde Alınacak Önlemler
13 Laboratuvar Testleri
14 Vaka Yönetimi
15 Tecrit
16 Bir Sonraki Uğrak Limanına Bildirim Yapılması
17 Şüphelinin ve Teyit Edilmiş Bir Vakanın Gemiden İnmesi
18 Temizlik, Dezenfeksiyon ve Atık Yönetimi
19 Şüpheli Vakanın Temaslılarının Yönetimi
20 Sarf Malzemeleri ve Ekipmanlar
Ek A - Posterler
Ek B – Gemiye Biniş Öncesi Yolcu Tanıtım Formu (Passanger Locator Form)
Ek C - DSÖ COVID-19 Destek ve Lojistik Malzemeler Listesi ile
IMHA tarafından sunulan tavsiyeler
1. Giriş
Mevcut koronavirüs (COVID-19) salgınına yanıt olarak, bu Rehber Uluslararası Deniz Ticaret Odası (ICS) tarafından uluslararası sularda faaliyet gösteren her türlü gemiyi desteklemek için hazırlanmıştır. Amaç, denizcilik şirketlerinin Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ile Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi de dahil olmak üzere Birleşmiş Milletler ajansları tarafından sağlanan tavsiyelere uymalarına yardımcı olmaktır (ECDC).
COVID-19 - solunum yolu hastalığı ve zatürreye yol açabilen bir virüstür - ilk kez 2019 yılının Aralık ayında Çin'in Wuhan şehrinde bildirilmiştir. Rehber basıldığı sırada, birkaç bin ölüm de dahil olmak üzere 90.000'den fazla vaka bildirilmiştir. Bunların çoğu Çin'de yoğunlaşmış olsa da, virüs şimdi küresel olarak yayılmakta gibidir. Şu anda mevcut herhangi bir aşısı yoktur ve dünya genelindeki sağlık otoritelerinin odağı, daha geniş bölgelere yayılımı sınırlamak ve yavaşlatmak için önleyici tedbirler yoluyla virüsü sınırlamak olmuştur.
DSÖ, salgını DSÖ Uluslararası Sağlık Tüzüğü (IHR) kapsamında Uluslararası Önemi Haiz Halk Sağlığı Acil Durum ilan etmiştir.
Bu ciddi halk sağlığı sorunu, denizcilerin (ve yolcuların) ve genel halkın sağlığını korumak için hükümetler ve deniz ticareti yapan denizcilik (nakliye) şirketleri arasında yakın bir işbirliği gerektirmektedir.
ICS, bu Rehberin hazırlanmasında aşağıdaki kuruluşların desteğine minnettardır: IMO, ILO, DSÖ, Uluslararası Deniz Sağlığı Birliği (IMHA), Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), Akdeniz Denizcilik Şirketi SA (MSC) ve Wilhelmsen Gemi Hizmetleri.
2. Limana Giriş Kısıtlamaları
DSÖ, 3 Mart 2020'de halihazırda herhangi bir uluslararası seyahat veya ticaret kısıtlaması önermemiş olup UST'ye (ve diğer uluslararası mevzuata) göre, UST’ye taraf devletler tarafından halk sağlığı nedenleriyle gemilerin 'Serbest Pratika/free pratique' taleplerini geri çevirmemeli, yani limana girme, yolcu indirme ve bindirme veya yük yada kumanya yükleme ve boşaltma izni taleplerini geri çevirmemelidir. UST’ye taraf ülkelerin serbest pratika vermeleri denetlemeye tabi olabilir ve eğer bir enfeksiyon veya kontaminasyon kaynağı gemide bulunursa, gerekli olan dezenfeksiyon, dekontaminasyon, dezensektizasyon ya da deratizasyonu gerçekleştirebilirler veya enfeksiyonun ya da kontaminasyonun yayılmasını önlemek için gerekli diğer önlemleri alabilirler.
DSÖ’nün UST'sini www.who.int/ihr/publications/9789241580496/en/ adresinde bulabilirsiniz.
Bununla birlikte, birçok hükümet şu anda ulusal ve yerel kısıtlamalar getirmiştir:
• Gecikmeli liman boşaltması (gümrükte gecikme);
• Mürettebatın veya yolcuların gemiye binmesini veya inmesini önleme (kıyıdan ayrılma ve mürettebat değişiklikleri);
• Yük veya kumanyaların boşaltılmasının veya yüklenmesinin ya da yakıt, su, yiyecek ve malzemelerin alınmasının önlenmesi ve
• Zorunlu karantina uygulaması veya gemilere liman girişinin reddedilmesi (aşırı durumlarda).
Bu tür önlemler deniz trafiğini ciddi şekilde bozabilir ve UST'yi, Uluslararası Deniz Trafiğini Kolaylaştırma Sözleşmesi'ni (FAL Konvansiyonu) ve denizcilerin ve yolcuların hak ve muamelesine ilişkin diğer denizcilik ilkelerini ihlal edebilir - gerçek şu ki şirketlerin COVID-19 ile ilgili ciddi endişe ve potansiyel halk sağlığı riski nedeniyle bu ulusal ve yerel kısıtlamalara uymaktan başka seçenekleri olmayabilir.
Bununla birlikte, liman devletlerinin tüm gemilerin (hem kargo hem de yolcu) limana yanaşmasına ve gemide şüpheli vakaların indirilmesine izin vermesi çok önemlidir çünkü gemideki şüpheli vakaları tedavi etmek zordur ve diğerlerini de tehlikeye sokabilir. Limanı ziyaret eden gemilerde herhangi bir enfeksiyon veya kontaminasyon tespit edilirse, liman devletleri enfeksiyonun yayılmasını veya kontaminasyonunu önlemek için ek önlemler alabilirler. Bayrak Devletleri ile birlikte şirketler ve gemi kaptanları, uygun olan yerlerde aşağıdakileri sağlamak için liman Devleti yetkilileri ile işbirliği yapmalıdır:
• Gemiadamları değiştirilebilir;
• Yolcular indirilebilir ve bindirilebilir;
• Karaya çıkma izni güvenli ise devam edebilir;
• Kargo işlemleri meydana gelebilir;
• Gemiler onarım ve inceleme için tersanelere girip çıkabilir;
• Kumanya ve sarf malzemeleri yüklenebilir ve
• Gerekli sertifikalar ve belgeler düzenlenebilir.
ILO, gelişen COVID-19 salgını sırasında, denizcilerin sağlığının ve güvenliğinin etkili bir şekilde korunmasının bir öncelik olarak kalmasını tavsiye etmiştir. ILO Deniz İşgücü Sözleşmesi'ne (MLC) göre, bayrak devletleri, bayraklarının dalgalandığı gemilerdeki tüm denizcilerin sağlıklarını korumak için yeterli önlemlerin alınmasını ve gemide çalışırken acil ve yeterli tıbbi bakıma erişebilmelerini sağlamalıdır.
Liman Ülkeleri, topraklarında acil tıbbi bakıma ihtiyaç duyan gemilerde bulunan tüm gemiadamlarına, kıyıdaki tıbbi tesislere erişim izni verilmesini sağlamalıdır.
Wilhelmsen Gemi Hizmetlerinin mevcut liman kısıtlamalarıyla ilgili aşağıda linki bulunan interaktif bir harita geliştirmiştir:
https://wilhelmsen.com/shipsagency/campaigns/coronavirus/coronavirus-map
3. Gemiadamları için COVID-19'a Karşı Koruyucu Önlemler
COVID-19'un insandan insana bulaşmasının, öncelikle COVID-19 olan bir kişinin, öksürme ve hapşırma ile kişinin etrafındaki nesnelere ve yüzeylere bulaştırması gibi damlacıklar yoluyla gerçekleştiği anlaşılmıştır. Daha sonra diğer insanlar bu nesnelere veya yüzeylere dokunarak, ellerini gözlerine, burunlarına veya ağızlarına götürerek COVID-19'a yakalanırlar. İnsanlar ayrıca, COVID-19 hastası olup öksüren, hapşıran bir kişiyle aynı havayı solurlarsa da COVID-19'a yakalanabilirler.
Gemiadamları (gemide veya izinde), son 14 gün içinde COVID-19'un rapor edildiği bir bölgeyi ziyaret etmişlerse veya COVID-19 olan bir yerde bulunan ve solunum semptomları olan biriyle yakın temas halinde bulundularsa, sağlık uzmanlarını bilgilendirmelidirler.
Gemiadamlarının ateşi, öksürüğü veya nefes alma güçlüğü varsa, derhal tıbbi yardım almaları önemlidir.
COVID-19 gibi bir solunum yolu hastalığı olan biri, öksürdüğünde veya hapşırdığında virüsü içeren küçük damlacıklar çıkarır. Ellere hapşırma veya öksürme, dokunulan nesneleri, yüzeyleri veya insanlara virüs bulaştırabilir. Standart Enfeksiyondan Korunma ve Kontrol (IPC) önlemleri el ve solunum hijyeninin hayati önemini vurgulamaktadır. Özellikle:
- Mürettebatın (ve yolcuların) 20 saniye boyunca sabun ve sıcak su ile veya alkol bazlı (en az %65-70) el dezenfektanı ile sık sık el yıkaması;
- Ağız, burun ve gözler dahil, yüze yıkanmamış ellerle dokunmaktan kaçınılması (ellerin virüs bulaşmış yüzeylere dokunması durumunda);
- Gemiadamları (ve yolcular), hapşırma, öksürme, burun silme ve temizleme durumunda, burun ve ağızlarını tek kullanımlık bir mendil ile kapatmaya, daha sonra kullanılmış mendili derhal imha etmeye teşvik edilmelidir;
- Eğer mendil yoksa mürettebat burun ve ağzını kapatmalı ve büktükleri dirseklerinin içine hapşırmalı veya öksürmelidir;
- Kullanılan tüm mendiller derhal bir çöp kutusuna atılmalıdır;
- Gemiadamları, diğer insanlardan, özellikle öksüren, hapşıran veya ateşi olabilecek insanlardan en az bir metre (3 fit) uzakta durmaya çalışmalıdır. Çok yakınlarsa, diğer mürettebat üyeleri de potansiyel olarak virüsü soluyabilir; ve
- Sağlıklı gıda güvenliği uygulamalarına uygun olarak, pişmemiş gıdalarla çapraz bulaşmayı önlemek için et, süt veya hayvansal ürünler her zaman dikkatli kullanılmalıdır.
Deniz adamlarına öksürdükten, hapşırdıktan, mendil kullandıktan sonra veya solunum salgıları ile veya virüsün bulaşmış olabileceği nesneler ve yüzeylerle olası temastan sonra, ellerini temizleme zamanı ve fırsatı verilmesi önemlidir.
Yüz maskeleri, özellikle geminin dışından kişilerle etkileşime girerken virüse maruz kalma riski varsa, bazı korumalar sağlayabilmesine rağmen, yüz maskelerinin rutin kullanımı genellikle COVID-19'a karşı koruma olarak önerilmemektedir. DSÖ öksürürken veya hapşırırken maske kullanmayı tavsiye etmektedir. Eğer birey sağlıklıysa, sadece COVID-19 enfeksiyonundan şüphelenilen bir kişiye baktığı takdirde maske takması gerekir.
www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/when-and-how-to-use-masks
El ve solunum hijyeninin çok daha önemli olduğu düşünülmektedir.
Gemiler için güvenlik afişleri Ek A'da verilmiştir.
4. COVID-19 için Salgın Yönetim Planı
Gemiler yazılı bir salgın yönetim planı geliştirmelidir. Gemideki gemiadamları salgın yönetim planı hakkında bilgi sahibi olmalı ve gerektiği şekilde uygulamalıdır. Yolcular ve Gemiadamları, DSÖ'nün COVID-19 salgınına ilişkin uluslararası trafik tavsiyelerine uygun olarak bilgi almalıdır. DSÖ'nün COVID-19 web sitesine www.who.int/health-topics/coronavirus adresinden ulaşabilirsiniz.
5. Gemiye Biniş Öncesi Bilgi
Bu Rehber, DSÖ'nün, 24 Şubat 2020 tarihli geçici rehberi, gemilerdeki COVID-19 vakalarını/salgınını yönetmek için Operasyonel hususlarda yer alan bilgileri kullanır. Bununla birlikte DSÖ'nün Gemilerde Halk Sağlığı Olaylarının Yönetimi El Kitabı'nı da kullanmanız tavsiye edilir.
6. Gemiye Biniş Öncesi Tarama
Tüm gemilere, COVID-19 salgınının sonuna kadar, yolcularına ve gemiadamlarına COVID-19 ve önleyici tedbirleri hakkında genel bilgi vermeleri ve gemiye biniş öncesi tarama yapmaları tavsiye edilir.
Gemiye biniş öncesi örnek bir Yolcu Tanıtım Formu (Passenger Locator Form) Ek B'de verilmiştir. Amaç, gemiye binişlerinin ertelenmesi veya yeniden planlanması gerekebilecek yolcuları tanımlamak ve salahiyetli sağlık yetkilileri tarafından uygun bir yönetim sağlamaktır.
7. Bilgi ve Farkındalık
Gemi Operatörleri, mürettebata COVID-19'un belirti ve semptomlarının nasıl tanınacağı konusunda rehberlik etmelidir. Gemideki bir yolcu veya mürettebattan biri akut solunum yolu hastalığı belirtileri gösterdiğinde, mürettebatın uyacağı plan ve prosedürler mürettebata hatırlatılmalıdır.
www.cdc.gov/quarantine/maritime/recommendations-for-ships.html adresinde yer alan rehber gibi önleme tedbirleriyle ilgili ülkeye özgü rehberler bulunabilir.
Gemilerdeki sağlık personeli COVID-19 salgını ve mevcut her türlü yeni kanıt ve rehberler hakkında bilgilendirilmeli ve bilgileri güncellenmelidir. COVID-19 için DSÖ web sitesini incelemeniz önerilir. Tıbbi maske kullanımı hakkında bilgi web sitesinde de bulunabilir.
Gemiadamlarınca uygulanması gereken iyi uygulamaların nazikçe hatırlatılmasını sağlamak üzere, Ek A'da verilen posterler, gemide de kullanılabilir. Ayrıca bu posterler www.ics-shipping.org/free-resources adresindeki ICS web sitesinden indirilebilir.
8. Şüpheli Enfeksiyonlu Vakalar
Kişilerin sadece hafif solunum yolu semptomları varsa ve son 14 gün içinde COVID-19'un bildirildiği bir bölgeyi ziyaret etmediyse veya COVID-19 olan bir yerde bulunan solunum semptomları olan biriyle yakın temas halinde bulunduysa, yine de temel el ve solunum hijyenini dikkatli bir şekilde uygulamalı ve mümkünse uygun olana kadar kendilerini izole etmelidirler.
Virüs daha geniş alana yayılırsa bu tanım değişebilir ancak tanı testi gerektiren şüpheli vaka genellikle şu şekilde kabul edilir:
Akut solunum yolu hastalığı (ateş ve öksürük, nefes darlığı gibi solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu) olan, klinik tabloyu tam olarak açıklayan başka sebepleri olmayan ve semptomların başlamasından önceki 14 gün içinde COVID-19'un yerel bulaşmasını bildiren bir ülkeye/bölgeye seyahat veya ikamet geçmişi olan hasta.
VEYA
Akut solunum yolu hastalığı olan ve semptomların başlamasından önceki 14 gün içinde doğrulanmış veya şüpheli bir COVID-19 vakası ile temas halinde olan hasta.
VEYA
Şiddetli akut solunum yolu enfeksiyonu (ateş ve öksürük, nefes darlığı gibi solunum yolu hastalığının en az bir belirtisi/semptomu) olan, hastaneye yatırılması gereken ve semptomları tam olarak açıklayan başka nedenleri olmayan hasta.
Gemide şüpheli bir vaka ile yakın temasta bulunmuş olabilecek herhangi bir kişi:
- Şüpheli vakanın tanımlanmasından hemen sonra izlenmelidir;
- Şüpheli vakanın laboratuvar sonuçları elde edilinceye kadar gemide kalması istenmelidir (pozitif laboratuvar sonuçlarından sonra uygulanan önlemler aşağıda açıklanmıştır); ve
- Yüksek riskli veya düşük riskli temaslar olarak sınıflandırılmalıdır.
Daha fazla bilgi için lütfen bu adresi ziyaret ediniz: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)
Gemideki 'yakın temaslı' tanımını (aşağıya bakınız) yerine getiren tüm kişilerden bir PLF (bkz. Ek B) doldurmaları ve gemide kendi kabinlerinde veya tercihen karada özel olarak belirlenmiş bir tesiste (mümkünse ve geminin, yolcuların iniş/binişlerinin veya yüklerin/depoların yerleştirilmesinin/indirilmesinin gerçekleştiği geri dönüş limanında olması durumunda), yetkili sağlık otoriteleri tarafından alınan talimatlara uygun olarak, şüpheli vaka için laboratuvar sonucu çıkana kadar kalmaları istenmelidir. Gemideki 'yakın temaslı' tanımını yerine getirmeyen kişilerin, düşük risk maruziyeti olduğu düşünülecektir ve:
- PLF'leri, iletişim bilgileri ve önümüzdeki 14 gün kalacakları yerler ile doldurmaları istenmelidir;
- Semptomların detayları ve hastalığın nasıl bulaşabileceği hakkında aşağıdaki bilgi ve tavsiyeler bilgilerine sunulmalıdır;
- Son maruziyetlerinden itibaren 14 gün boyunca herhangi bir derecedeki ateş, öksürük veya nefes alma zorluğu da dahil olmak üzere COVID-19 semptomlarını kendi kendilerine izlemeleri istenmelidir; ve
- 14 gün içinde herhangi bir belirti ortaya çıkarsa derhal kendi kendilerini tecrit etmeleri ve sağlık hizmetleriyle iletişim kurmaları istenmelidir. Son maruziyetinden sonraki 14 gün içinde hiçbir belirti görülmezse, temaslı kişinin artık COVID-19 geliştirmesi muhtemel değildir.
9. Yakın Temaslılar (Yüksek Riskli Maruziyeti)
Aşağıdaki örneklerde bahsedilen kişilere 'Yakın temaslı' denir:
• Şüpheli / doğrulanmış COVID-19 vakası ile aynı kabinde kalmış;
• Bir metre içinde yakın temasta bulunmuş veya kapalı bir ortamda şüpheli / doğrulanmış
COVID-19 vakası (yolcular için kabin paylaşımını içerebilir);
• Gemide veya karada ortak faaliyetlere katılmış;
• Aynı doğrudan seyahat grubuna katılmış;
• Aynı masada yemek yemiş (mürettebat üyeleri için aynı gemi alanında birlikte çalışmayı içerebilir);
• Kabini temizlemiş bir kabin görevlisi;
• Kabine yiyecek dağıtan restoran çalışanları;
• Bir vakaya yakın eğitim veren bir spor salonu eğitmeni veya
•Bir tıbbi destek çalışanı veya COVID-19 şüpheli veya doğrulanmış bir vakaya doğrudan bakım sağlayan başka bir kişidir.
Yakın temaslıların yolcu gemisi gibi kapalı bir alanda tanımlanması zor olabilir ve eğer yaygın iletim tespit edilirse, gemideki tüm kişiler yüksek riskli maruziyete sahip 'yakın temaslılar' olarak düşünülebilir.
10. Gemilerdeki Gemiadamlarına Yönelik Hijyen Tedbirleri
Gemi operatörleri, gemiadamları için aşağıdaki konularda özel rehberlik ve eğitim sağlamalıdır:
• El yıkama (sabun ve sıcak su kullanarak, en az 20 saniye ellerin ovuşturarak yıkanması; 20 saniyenin ne kadar süreceğini bilmenin bir yolu da “İyi ki doğdun! (Happy birthday!)” şarkısını sessizce iki kez söylemek olacaktır);
• El yıkama gerektiğinde (örn. Hasta yolculara yardım ettikten sonra veya yüzeylerle temas ettikten sonra kontamine olmuş olabilir, vb.);
• El yıkamak yerine ne zaman ve nasıl antiseptik kullanılması gerektiği;
• Hijyenik olarak öksürme ve hapşırma (örn. Tek kullanımlık mendiller veya dirseğin iç kısmını kullanma);
• Atıkların uygun bir şekilde imhası;
• Maskelerin ne zaman ve nasıl kullanılacağı ve
• Akut solunum yolu enfeksiyonu geçiren kişilerle yakın temastan kaçınmak.
11. Şüpheli Vakaların Tıbbi Destek Sağlayıcıları Tarafından Yönetimi
Gemideki bir kişinin COVID-19 olduğundan şüpheleniliyorsa, yüz yüze görüşme ve değerlendirme için Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) tıbbi destek sağlayıcıları tarafından kullanılabilir. Anahtar salgın kontrol faaliyetleri arasında, oksijen, antibiyotikler, hidrasyon ve ateş / ağrı kesici verilmesi gibi destekleyici tedaviler yer alacaktır.
12. Gemi Tıbbi Tesisinde Alınacak Önlemler
Aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
• Hastalar öksürürken veya hapşırırken ağız ve burunlarını bir mendille kapatmalıdır ya da maske kullanılmıyorsa dirseğin iç kısmı ile kapatmalıdır. Sonrasında, alkol bazlı bir el dezenfektanı (en az % 65-70) veya 20 saniye boyunca sabun ve sıcak su ile el hijyeni gerçekleştirmelidir.
• Solunum sekresyonları ile temas ettikten sonra dikkatlice eller yıkanmalıdır.
• Şüpheli vakalar bir kere tanımlandıktan ve değerlendirildikten sonra, kapısı kapalı özel bir odada (ideal olan bir izolasyon odasıdır) tıbbi maske takmalıdır;
• Odaya giren sağlık çalışanları da dahil olmak üzere herhangi bir kişi, COVID-19'dan şüphelenildiğinde DSÖ'nün sağlık bakımı sırasında enfeksiyon önleme ve kontrol gerekliliklerine uygun önlemler almalıdır.
• Ön tıbbi muayeneden sonra, geminin sağlık görevlisi veya tıbbi bakımdan sorumlu kişi şüpheli bir vakanın var olduğuna inanıyorsa, hasta izole edilmelidir.
Hastalık şüpheli bir vaka olarak kabul edilmiyorsa ama kişinin solunum semptomları varsa, kişi gemiadamları veya yolcularla ya da diğer kişilerle temas edecekleri yerlere geri dönmemelidir.
13. Laboratuvar Testleri
Şüpheli vakalar için klinik örneklerin laboratuvar testleri, gemi görevlilerine test sonuçları hakkında bilgi verecek olan limandaki yetkili makamlarla birlikte yapılmalıdır.
14. Vaka Yönetimi
Vaka Yönetimi aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Yeni şüpheli vakaları tespit etmek için geminin tıbbi bakım sağlayıcıları tarafından başlatılmalıdır;
• Mürettebat ve yolcularla doğrudan temas kurulmalı, mevcut ve yakın zamanda gerçekleşen hastalıklar hakkında bilgi edinilmeli ve şüpheli vaka kriterlerine uyan herhangi bir kişinin olup olmadığı kontrol edilmeli ve
• Uygun tıbbi kayıt defterine (medical log book) kaydedilmelidir.
Tıbbi bakım sağlayıcıları aşağıdakileri yapmalıdır:
• Şüpheli bir vakayla yüz yüze görüşülme yapıldığından emin olmalı ve gemide veya kıyıda semptomların başlamasından bir gün öncesinden geçen süre dahil olmak üzere, semptomların başlamasından önceki son 14 gün içinde ziyaret ettikleri yerler ve temaslıları hakkında bilgi sağlamalıdır ve
• Aşağıdakilerle ilgili kayıtları tutmalı:
- Şüpheli bir vaka olarak tıbbi tesisi ziyaret eden herkes ve alınan izolasyon ve hijyen önlemleri;
- Sağlık durumlarının takibi için herhangi bir yakın temaslı veya düşük riskli maruziyeti olan günlük yaşamdaki temaslılar;
Gemiden inecek düşük riskli maruziyeti olan gündelik yaşamdaki temaslılar ve bunların sonraki 14 gün içinde kalacakları yerler (doldurulmuş Yolcu Tanıtım Formları/Passenger Locator Form'ları veya Deniz Sağlık Bildirimleri (MDH))
15. Tecrit
Gemideki şüpheli vakaları hemen tecrit edin ve bu vakaları bir sonraki uğranılacak limana haber verin:
- Hastane yatışı gerektirip gerektirmediği düşünülmeden, öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı gibi akut solunum yolu enfeksiyonu olan,
- Semptomların başlamasından önceki 14 gün içinde, bölüm 8 ve 9'da belirtilen şüpheli vakanın tanımını karşılayan.
Hastalar tecrit koğuşlarında, kabinlerde, odalarda veya yatakhanelerde(quarters) ihtiyati önlemlerle izole edilmelidir. Tecrit odasına giren herkes eldiven, sızdırmaz önlük, gözlük ve tıbbi maske takmalıdır.
16. Bir Sonraki Uğrak Limanına Bildirim Yapılması
Gemide şüpheli bir vaka varsa, bir sonraki uğrak limanının yetkili makamına her zaman bilgi verilmelidir.
Uluslararası bir yolculuğa çıkan gemiler için, eğer biri ölmüşse Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nde (UST), MDH'nin yerel gerekliliklere uygun olarak doldurulması ve yetkili makama gönderilmesi gerektiği belirtir.
Kaptan, şüpheli herhangi bir vakanın nakli, tecriti ve bakımı için gerekli kapasitenin mevcut olup olmadığını belirlemek için bir sonraki uğrak limanındaki yetkili makamı derhal uyarmalıdır.
Kapasite yoksa veya şüpheli vakanın kritik tıbbi durumu izin veriyorsa, kaptanın sorumluluğu üstlenerek gemiyi yakındaki başka bir limana götürmesi gerekebilir.
Uygulanan tedbirlerin liman sağlık otoritesi tarafından tatminkâr bir şekilde tamamlandığının değerlendirilmesinden sonra, geminin yolculuğa devam etmesine izin verilmelidir. Alınan önlemler geçerli gemi sağlık sertifikalarına kaydedilmelidir. Hem giriş hem de çıkış limanları gemideki temaslılar ve alınan önlemler konusunda bilgilendirilmelidir.
17. Şüpheli ve Doğrulanmış Bir Vakanın Gemiden İnişi
Gemide aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
• Gemideki diğer kişilerle herhangi bir teması önlemek için gemiden inişi kontrol edilmelidir.
• Hastaya cerrahi maske takılmalıdır ve
• Hastaya eşlik eden personel uygun Kişisel Koruyucu Donanım - KKD (eldiven, su geçirmez elbise, gözlük ve tıbbi maske) giymelidir.
Sağlık yetkilisi, halk sağlığı önlemlerinin tatmin edici bir şekilde tamamlandığını belirlediğinde, özellikle de aşağıdaki önlemlerin alındığını belirlediğinde, gemi sonraki uğrak limanına geçebilir:
• Şüpheli vakanın veya vakaların ve yakın temaslıların yönetimi;
• Temaslı izleme formlarının doldurulması, yakın temaslıların gemiden inmesi; COVID-19'la ilgili olarak Uluslararası Önemi Haiz Halk Sağlığı Acil Durumunun sona ermesine kadar. Tüm yolcular ve mürettebat üyeleri gemiden ayrıldıktan sonra en az bir ay boyunca gemide tutulmalı bir Yolcu Tanıtım Formu-PLF doldurmalıdır;
Doldurulan PLF'deki bilgiler, gemiden inişten sonra ve yolculuk sona erdikten sonra doğrulanmış bir vaka tespit edilirse, temaslı izlemeyi kolaylaştırması için sağlık otoritelerinin talebi üzerine sağlık otoritesine sunulmalıdır;
• Gemideki herkese hastalığın semptomları ve bulguları ve ilgili semptomların sonraki 14 gün içinde gelişmesi durumunda kiminle temasa geçileceği ve temizlik, dezenfektasyon ve enfekte atıkların bertarafıyla ilgili bilgi verilmelidir.
18. Temizlik, Dezenfeksiyon ve Atık Yönetimi
Gemide vaka yönetimi devam ederken yüksek seviyede temizlik ve dezenfeksiyon önlemleri alın.
Hastaların ve "yakın temaslıların" kabinleri ve yatakhaneleri (quarters) temizlenmeli ve enfekte kabinler için temizleme ve dezenfeksiyon protokolleri kullanılmalıdır (Norovirus veya diğer bulaşıcı hastalıklara göre).
Çevresel yüzeyler sıcak su, deterjan ve yaygın dezenfektanlar (örn. Sodyum hipoklorit) uygulanarak iyice temizlenmelidir.
Bir hasta gemiden ayrıldıktan sonra, izolasyon kabini veya yatakhaneleri (quarters) bulaşıcı maddelerle kontamine yüzeyleri temizlemek için eğitilmiş Kişisel Koruyucu Donanınm-KKD kullanan personel tarafından iyice temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Çamaşır, yemek servisi aletleri ve şüpheli vakaların ve temaslılarının kabinlerinden gelen atıklar, gemideki bulaşıcı malzemeleri yönetim prosedürlerine uygun olarak bulaşıcı olarak ele alınmalıdır.
Tüm gemilerdeki departmanlar arasında (tıbbi, kat hizmetleri, çamaşırhane, oda servisi vb.) tecrit edilmiş kişiler hakkında düzenli iletişim olmalıdır.
19. Şüpheli bir Vakanın İrtibatlarının Yönetimi
Liman sağlık otoriteleri tüm temaslıları tanımlamak için risk değerlendirmeleri yapacak ve laboratuvar sonuçları elde edilinceye kadar izlenecek talimatları yayınlayacaktır.
Tüm yakın temaslar PLF'leri veya MDH'leri doldurmalı ve kabinlerinde veya karada bir tesiste kalmalı ve laboratuvar sonuçları elde edilinceye kadar yetkili makamın talimatlarını takip etmelidir.
Formlar, iletişim bilgilerini ve şüpheli vakanın sonraki 14 gün boyunca kalacağı yerleri içermelidir.
Tüm yakın temaslılar, gemideki şüpheli vaka hakkında bilgilendirilmelidir.
Laboratuvar incelemeleri sonuçları ‘pozitif’ ise:
• Tüm yakın temaslılar 14 gün boyunca karantinaya alınmalı ve
• Hasta yetkili makamın talimatlarına göre karaya inmeli ve karada tecrit edilmelidir.
Karantina önlemleri, DSÖ'nün COVID-19 bağlamında bireylerin karantinasıyla ilgili hususlara rehberlik etmesini sağlamalıdır ve ayrıca şunları içermelidir:
• Son maruziyetten itibaren 14 gün boyunca liman sağlık otoriteleri tarafından aktif takibi;
• Günlük takip (herhangi bir derecedeki ateş, öksürük veya nefes alma zorluğu dahil);
• Sosyal temas ve seyahatten kaçınma ve
• Aktif takip için ulaşılabilir olmak.
Onaylanan bir vakanın temaslıları, kendisini tecrit etmeli ve son maruziyetten sonraki 14 gün içinde semptomlar görülürse sağlık hizmetleriyle temasa geçmelidir. Hiçbir belirti görülmezse, temaslı risk altında sayılmaz.
Özel önlemlerin uygulanması, münferit vakaların risk değerlendirmesi ve liman sağlık yetkililerinden gelen tavsiyelerin ardından değiştirilebilir.
20. Sarf Malzemeleri ve Ekipmanlar
Bayrak Devletleri, tıbbi malzeme taşıma gereksinimlerini düzenler. Uluslararası Gemiler için Tıbbi Rehber’in 3. baskısında açıklandığı gibi bir salgının üstesinden gelmek için bol miktarda malzeme ve ekipman mevcut olmalıdır. DSÖ'nün COVID 19 için önerilen en son malzeme listesini gözden geçiren Uluslararası Deniz Sağlığı Derneği (IMHA), çoğu ekipmanın zaten gemide olması gerektiğini önermiştir. Bununla birlikte, DSÖ, IMHA'nın bir liman sağlık otoritesi tarafından sağlanabileceğini düşündüğü ancak gemide olması muhtemel olmayan diğer ekipmanları da tavsiye eder.
Ek C'de, COVID-19 görülmesi durumunda gerekli malzeme ve ekipmanı özetleyen bir tablo eklenmiştir.
Bu, DSÖ ve IMHA tarafından sağlanan bilgilere dayanmaktadır.
www.who.int/publications-detail/disease-commodity-package---novel-coronavirus-(ncov)
Ek A
Posterler
DSÖ ve ECDC, diğerleri arasında, COVID-19'un yayılmasını önlemek için tavsiyelerde bulundular. Kilit mesajlarını vurgulamak ve denizcilerin kendilerini ve karşılaştıkları kişileri en iyi nasıl koruyacaklarını bilmelerine yardımcı olmak için ICS, gemiler için aşağıdaki üç posteri yapmıştır.
Posterleri ICS web sitesinden de indirebilirsiniz:
http://www.ics-shipping.org/free-resources
Ek B
Örnek Biniş Öncesi Yolcu Tanıtım Formu (PLF)
Herhangi bir yetişkin tarafından doldurulacaktır
Pasaportta veya başka bir kimlikte yazıldığı şekliyle isim:
|
Sizinle birlikte seyahat eden 18 yaş altı bütün çocukların isimleri:
|
|
- Son 14 gün içinde, siz veya yukarıda listelenen herhangi birinde aşağıdakiler gerçekleşti mi: EVET HAYIR
- Koronavirus hastalığı (COVID-19) tanısı konmuş biriyle yakın temasınız oldu mu? EVET HAYIR
- Yeni Koronavirüsle enfekte olmuş sağlık çalışanları ile çalışıp, COVID-19 hastalarının bakımıyla doğrudan ilgilendiniz mi? EVET HAYIR
- Koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan herhangi bir hastayı ziyaret ettiniz mi veya kapalı bir ortamda kaldınız mı? EVET HAYIR
- COVID-19 hastasıyla yakın işbirliği içinde çalıştınız mı veya aynı sınıfı paylaştınız mı? EVET HAYIR
- COVID-19 hastasıyla birlikte herhangi bir taşıtta seyahat ettiniz mi? EVET HAYIR
- COVID-19 hastasıyla aynı evde yaşadınız mı? EVET HAYIR