ETİYOPYA'DA SARIHUMMA

22 Nisan 2020 Çarşamba

3 Mart 2020'de Etiyopya Halk Sağlığı Enstitüsü (EPHI), SNNPR Gurage bölgesi Enor Ener Woreda'da şüpheli 3 sarıhumma vakası bildirilmiştir.

Hastalık Salgını Haberi

22 Nisan 2020  

3 Mart 2020'de Etiyopya Halk Sağlığı Enstitüsü (EPHI), SNNPR Gurage bölgesi Enor Ener Woreda'da şüpheli 3 sarıhumma vakası bildirilmiştir. Bildirilen  3 vaka, kırsal bir kebele (Etiyopya'nın en ufak yönetim bölgesi) içinde bulunan aynı hane halkının (baba, anne ve oğul) üyeleridir. Üç örnekten ikisi, ulusal düzeyde transkriptaz-polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) ile pozitif test edilmiş ve daha sonra 28 Mart 2020'de bölgesel referans laboratuvarı Uganda Viral Araştırma Enstitüsü'nde (UVRI) plak redüksiyon nötralizasyon testi (PRNT) ile pozitif olarak doğrulanmıştır.

Pozitif RT-PCR sonuçlarına yanıt olarak EPHI ve Sağlık Bakanlığı, DSÖ de dahil ortaklar tarafından desteklenen derinlemesine bir araştırma ve yanıt vermiştir.

6 Nisan 2020 tarihi itibariyle Enor Ener Woreda'daki 6 kebelden toplam 85 şüpheli vaka bildirilmiş olup bunların 54'ü Wedesha kebele'den bildirilmiştir. Toplam şüpheli vakalar arasında, 6 örnek EPHI ulusal laboratuvarında pozitif olarak test edilmiş ve onay için UVRI'ya sevk edilmiştir.

Halk sağlığı yanıtı

  • Enor Ener Woreda'da 8 Mart 2020'den beri epidemiyolojik ve entomolojik incelemeler yapılmaktadır.
  • Aşı yanıtının hızlı aktivasyonu sağlanmıştır. Ülke, etkilenen ve çevresindeki kebellerde (toplam 12 kebel) yaklaşık 32.000 kişiyi hedefleyen 26 ila 31 Mart 2020 tarihleri arasında hızla reaktif bir kampanya başlatmıştır.
  • Daha büyük ölçekli bir reaktif kampanya için ülke tarafından bir Uluslararası Koordinasyon Grubu (ICG) talebi devam etmektedir.

DSÖ risk değerlendirmesi

Ulusal düzeydeki risk yüksek olarak değerlendirilmektedir. Gurage Zone, SNNP bölgesindeki mevcut salgın, kırsal alanda sarıhumma salgınının hızlı amplifikasyonu gösterir. Nüfus bağışıklığının neredyse hiç olmadığı göz önünde bulundurulduğunda, kısa bir süre içinde bildirilen çok sayıda şüpheli vaka  ve seyahat öyküsü olmayan vakalarda salgının yakın zamanda teyit edilmesi endişe vericidir. Bu, sarıhumma bulaş insidansının artması ve hastalığın sorunlu alanların ötesine yayılması için iletken faktörlerin varlığının bir göstergesidir.

2018'de yapılan önceki entomolojik çalışmalara ek olarak son zamanlardaki entomolojik çalışmalar, Aedes türleri dahil olmak üzere yetkin vektörlerin varlığını ve çevre bölgelere yayılma potansiyelini göstermiştir. Yağmurlu mevsimin başlaması sivrisinek vektörlerinin yoğunluğunu artırabilir, böylece yayılma riskini daha da kötüleştirebilir.

Kandaki yüksek virüs seviyeleri ile enfekte olmuş olabilecek Etiyopya'ya dönen gezginler, yetkili vektörün bulunduğu alanlarda yerel sarıhumma bulaş döngülerinin kurulması için bir risk oluşturabilir.

Son sarıhumma salgını, SNNP bölgesinde Ağustos 2018'de meydana gelmiş olup Etiyopya'nın SNNP bölgesindeki Wolayita Bölgesi'nden toplam 35 vaka (30 şüpheli ve 5 doğrulanmış vaka) bildirilmiştir. Bağışıklama Wolayita Bölgesi'nin seçilmiş cephelerinde gerçekleşirken, Gurage bölgesindeki topluluklar sarıhumma enfeksiyonuna karşı savunmasız kalmaktadır.

Halen COVID-19 ile ilgili sınır kontrolleri (hava / kara) ve hem ulusal hem de uluslararası düzeyde sınırlı nüfus hareketi nedeniyle bölgesel düzeyde düşük bir risk bulunmaktadır.

DSÖ, genel riski küresel düzeyde düşük olarak değerlendirmektedir.

DSÖ tavsiyesi

Etiyopya, Sarıhumma Salgınını Ortadan Kaldır (EYE) stratejisi için yüksek öncelikli bir ülkedir. Sarıhumma aşılamasının rutin aşılar arasına alınması 2020 için planlanmıştır. Sarıhummanın önlenmesi ve kontrolü için birincil yöntem aşıdır. Kent merkezlerinde, hedefe yönelik vektör kontrol önlemleri de iletimin kesilmesine yardımcı olmaktadır. DSÖ ve ortakları, mevcut salgını kontrol etmek için bu müdahaleleri uygulamak üzere yerel yetkilileri desteklemeye devam edecektir.

DSÖ, Etiyopya'ya giden 9 aylık veya daha büyük tüm uluslararası gezginler için sarı hummaya karşı aşı yapılmasını önermektedir. Etiyopya ayrıca, sarıhumma bulaşma riski olan ülkelerden gelen 9 aylık veya daha büyük gezginler için ve sarıhumma bulaşma riski olan bir ülkenin havalimanında 12 saatten fazla  kalan yolcular için sarı humma aşı sertifikası talep etmektedir. DSÖ, güzergahları Afar ve Somali eyaletleriyle sınırlı olan gezginler için genellikle aşı yapılmasını önermez

DSÖ tarafından önerilen sarıhumma aşıları güvenli, yüksek etkilidir ve enfeksiyona karşı ömür boyu koruma sağlar. UST (2005), Üçüncü baskı uyarınca, sarıhummaya karşı uluslararası aşı sertifikasının geçerliliği, DSÖ onaylı bir aşı ile aşılanan kişinin yaşamı boyunca sürmektedir. Uluslararası gezginlerin giriş şartı olarak güçlendirici bir doz sarıhumma aşısı gerekli değildir.

DSÖ, Üye Devletleri,  aşılama dahil riskler ve önleyici tedbirler hakkında gezginleri bilgilendirmek için gerekli tüm önlemleri almaları konusunda  teşvik etmektedir. Gezginler ayrıca sarıhumma semptomları ve bulguları konusunda ve sarıhumma enfeksiyonunu düşündüren belirti ve semptomlar yaşarsa hızla tıbbi yardım almaları konusunda bilgilendirilmelidir.

DSÖ, COVID-19 salgını sırasında aşılama faaliyetleri için rehber ilkeler yayınlamıştır ve şu anda COVID-19 bağlamında kitlesel aşılama kampanyaları yürütmek için özel bir operasyonel rehber geliştirmektedir. Koşullar uygun olduğunda, EYE Stratejisi DSÖ rehberliğine göre önleyici Sarıhumma-YF faaliyetlerinin hızlı bir şekilde yeniden başlamasını destekleyecektir.

DSÖ, bu salgın hakkında mevcut olan bilgilere dayanarak Etiyopya'ya yönelik seyahat veya ticaretle ilgili herhangi bir  kısıtlama önermemektedir.

Sarıhumma hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

Etiketler:
Sarıhumma

Kaynak: https://www.who.int/csr/don/22-april-2020-yellow-fever-ethiopia/en/