5 Mayıs 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

Bu rapor görme bozukluğu olan kişiler için erişilebilirliği artırmak amacıyla yeniden düzenlenmiştir.

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Her yıl 5 Mayıs'ta sağlık tesislerindeki el hijyeni uygulamalarına bağlılığı artırmak için, dünyadaki insanları harekete geçirmek üzere El Hijyeni Günü kutlanmaktadır. (https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/05/05/default-calendar/hand-hygiene-day ). Genel müdür basın toplantısında, (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---4-may-2020 ) “Dünya çapında, sağlık tesislerinin üçte ikisinden daha azının el hijyeni noktaları ile donatılmış olduğunu ve 3 milyar insanın evinde sabun ve suyun eksik olduğunu” hatırlatmıştır. DSÖ Güney-Doğu Asya Bölge Müdürü Dr. Poonam Khetrapal Singh, 'El hijyeni de dahil olmak üzere etkili enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri, sağlık tesislerinin COVID-19 bulaşmasının merkezi haline gelmemesini sağlamak için çok önemlidir' demiştir (https://www.who.int/southeastasia/news/detail/04-05-2020-promote-hand-hygiene-to-save-lives-and-combat-covid-19 ).
• Bir DSÖ COVID-19 misyonu, ülkenin pandemiye tepkisini desteklemek üzere Tacikistan'a gelmiştir (http://www.euro.who.int/en/media-centre/sections/press-releases/2020/whoeurope-covid-19-mission-arrives-in-tajikistan-international-experts-to-support-countrys-response-to-the-pandemic) .
• Bugün ayrıca Dünya Ebeler Günü de kutlanmaktadır (https://www.who.int/maternal_child_adolescent/news/events/international-day-midwife-5-may-2020/en/ ). Ebeler, kadınlar ve bebekleri için sağlıklı sonuçlar sağlayarak, hamile kadınlara hayat kurtaran hizmetler sunmaktadır. Genel Müdürün basın toplantısında söylediği gibi, 'Başkalarına hayat vermek için kendi hayatlarını riske atıyorlar' (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---4-may-2020 ). DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, İtalya'daki bir ebenin deneyimleri hakkında bir haber yayınlamıştır (http://www.euro.who.int/en/health-topics/Health-systems/nursing-and-midwifery/news/news/2020/5/iliana-colonna-enabling-positive-birth-experiences-in-the-time-of-covid-19 ).
• Dün, 40 farklı ülkeden liderler, COVID-19'a karşı aşıların, teşhislerin ve terapötiklerin geliştirilmesi, üretimi ve eşit dağılımını desteklemek amacıyla başlatılmış bir DSÖ girişimi olan COVID-19 Araçlarına Erişim (ACT) Hızlandırıcısına (https://www.who.int/who-documents-detail/access-to-covid-19-tools-(act)-accelerator ) destek olmak için bir araya gelmiştir. 

ODAK NOKTADAKİ KONU: Operasyon Destek ve Lojistik güncellemesi

BM liderliğindeki satın alma konsorsiyumu 135 ülkeye teslim etmek üzere tanı testleri tedarik etmiştir.

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD), ventilatörler ve COVID-19 müdahalesi için diğer kritik ürünlere benzeri görülmemiş küresel talep, akut tedarik sıkıntısıyla sonuçlanmıştır. DSÖ, COVID-19 salgınıyla başa çıkabilmek için, en sınırlı araçlara sahip ülkelerin hayati tıbbi malzeme pazarlarına erişimini sağlamak amacıyla birçok farklı sektörde çalışmaktadır.

DSÖ - diğer BM ajansları, STK'lar ve donör ortakları ile birlikte - COVID-19 müdahalesi için gerekli olan üç hayati tedarik kategorisinde küresel pazar sıkıntılarını ele almak için toplanmış bir tedarik yöntemi yoluyla, üreticilerle toplu pazarlık yapmaktadır: KKD, teşhis ve biyomedikal ekipman.

Dayanışma Müdahale Fonu'nundan gelen destekle, teşhis konsorsiyumu 49 milyon dolara 4 milyon manuel Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) testi sağlamış ve Mayıs ayı için 135 ülkeye tahsis etmek ve dağıtmak üzere siparişleri satın almaya başlatmıştır. Bu teslimatları alan ülkelerden yapılacak ödemeler, önümüzdeki aylarda tahsis ve teslimat için daha fazla malzeme ve ekipman temin etmek üzere ek finansman sağlayacağından, bu ilk satın almalar ek tedarikleri temin etmek için bir katalizör görevi görecektir.

DSÖ, KKD'lerin, test malzemelerinin ve biyomedikal ekipmanların bir araya getirilmiş üretiminin tedarik edilmesi için daha fazla işbirliği kanalını araştırmak üzere tedarikçilerle görüşmeler yapmaktadır. KKDler için olan bir satın alma konsorsiyumu aracılığıyla, ön saflardaki sağlık çalışanlarını korumak üzere önemli miktarda maske, eldiven ve diğer kritik malzemeler için, Çinli ve Malezyalı üreticilerden sözleşmeler alınmıştır. DSÖ şu anda bu malzemeler için sipariş verme sürecindeyken, konsorsiyum ek miktarlarda KKD sağlama çabalarını sürdürmektedir.

DSÖ, COVID-19 salgınıyla karşılaşan Üye Devletlerin müdahale kapasitelerini güçlendirmek için, bu hayat kurtaran malzemelerin üretimini artırmaya yönelik acil ihtiyacı şiddetle savunmaya devam etmektedir.

COVID-19 Tedarik Portalı Lansmanı

DSÖ yeni bir COVID-19 Tedarik Portalı başlatmıştır.

COVID-19 Tedarik Portalı, ulusal makamlardan ve COVID-19 Ulusal Eylem Planlarını destekleyen tüm uygulayıcı ortaklardan gelen tedarik taleplerinin sunulmasını kolaylaştırmak ve pekiştirmek için özel olarak oluşturulmuş bir araçtır. Bu talepler daha sonra, mevcut sipariş sistemlerini kullanarak siparişi yürütebilecek ve işleyebilecek olan Consortia'nın satın alma ajanslarıyla eşleştirilecektir. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/20200417-catalogue-v1.pdf?sfvrsn=ddd851d5_6 adresinde çevrimiçi talep edilebilecek bir ürün katalogu mevcuttur ve genel olarak üç kategoriye ayrılmıştır: kişisel koruyucu donanım, teşhis ve klinik yönetim. Portal'a, https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations adresindeki COVID-19 İş Ortakları Platformu aracılığıyla erişilmektedir ve Portal sarf malzemeleri talep etme ve alma ile ilgili sık sorulan soruları içeren bir video ve rehber ile daha fazla bilgi sağlamaktadır.

Yaygınlaştırılması ve kullanılması konusunda BM Kalkınma Koordinasyon Ofisi, DSÖ Bölge Müdürleri, BM ajansları ve diğer önemli katılımcılara rehberlik sağlanmıştır. DSÖ, Portalı, Üye Devletlere ve ulusal makamlara tanıtmak için bir genelge hazırlamaktadır.

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations/

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 29 Nisan - 5 Mayıs**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 - 5 Mayıs 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümlerini bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 5 Mayıs 2020*

(*) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır.

Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

Porto Riko, Guatemala ve işgal altındaki Filistin bölgesi verileri güncellenmiştir.