8 Mayıs 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

Bu rapor görme bozukluğu olan kişiler için erişilebilirliği artırmak amacıyla yeniden düzenlenmiştir.

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• DSÖ, hızlı ve etkili COVID-19 müdahalesinde cezaevi yöneticilerini ve karar alıcıları desteklemek için bir kontrol listesi hazırlamıştır (http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-determinants/prisons-and-health/news/news/2020/5/who-launches-checklist-to-support-prison-administrators-and-policy-makers-for-rapid-and-effective-response-to-covid-19) .
• DSÖ, COVID-19 salgınının yayılmasını kontrol altına alma çabalarını desteklemek için görevlendirilen acil sağlık ekiplerinin (ATT) çalışmalarını koordine etmek ve güçlendirmek amacıyla birkaç Afrika ülkesini desteklemektedir (https://www.afro.who.int/news/reinforcing-emergency-response-against-covid-19-africa ).
• DSÖ Avrupa Bölge Müdürü Dr. Hans Henri P. Kluge, COVID-19 sırasında kişilerarası şiddette artış konusundaki endişesini dile getirmiş ve “şiddetin kaçınılmaz değil önlenebilir” olduğunu vurgulamıştır (http://www.euro.who.int/en/about-us/regional-director/statements/statement-during-covid-19-pandemic,-violence-remains-preventable,-not-inevitable ).
• Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) (2005) COVID-19 Acil Durum Komitesi'nin (https://www.who.int/news-room/detail/01-05-2020-statement-on-the-third-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-coronavirus-disease-(covid-19) ) üçüncü toplantısında, DSÖ Genel Müdürü, COVID-19 salgınının uluslararası önemi haiz halk sağlığı acil durumu oluşturmaya devam ettiğini teyit etmiş ve Komite'nin tavsiyesini, Taraf Devletlere, ESK kapsamında Geçici Tavsiye Kararları olarak vermiştir. Daha fazla bilgi için aşağıdaki "Odak Noktadaki Konu" bölümüne bakınız.
• Bugün Çiçek Hastalığının 33. Dünya Sağlık Asamblesi tarafından Ortadan Kaldırılması Bildirisinin 40. yılını kutlamaktayız. Aşağıdaki “Odak Noktadaki Konu” bölümünde, küresel topluluğun tüm zamanların en korkulan hastalıklarından birini yok etmek için nasıl bir araya geldiği ve bugün COVID-19 ile savaşmak için bu deneyimden neler öğrenebileceğimiz incelenmiştir.

ODAK NOKTADAKİ KONU: Uluslararası Sağlık Tüzüğü (IHR) (2005) COVID-19 Acil Durum Komitesi üçüncü toplantısı

Uluslararası Sağlık Tüzüğü (IHR) (2005) COVID-19 Acil Durum Komitesi'nin üçüncü toplantısı, 30 Nisan 2020 tarihinde DSÖ Genel Müdürü tarafından toplanmıştır.

Komite'nin yapısı, pandeminin doğasını ve ek uzmanlık alanlarını bulundurma ihtiyacını yansıtacak şekilde genişletilmiştir. Genel Müdür, Komite üyelerine ve danışmanlarına küresel halk sağlığını geliştirmeye olan bağlılıklarından dolayı övgüyle söz etmiş ve 30 Ocak 2020'deki ikinci toplantıdan bu yana COVID-19 müdahalesindeki büyük başarılara genel bir bakış sağlamıştır. DSÖ Bölgesel Acil Durum Müdürleri ve DSÖ Sağlık Acil Durum Programı Yetkili Müdürü Dr. Mike Ryan, bölgesel ve küresel duruma genel bir bakış sağlamıştır.

Acil Durum Komitesi'nin tavsiyesini takiben, Genel Müdür COVID-19 salgınının uluslararası önemi haiz halk sağlığı acil durumu oluşturmaya devam ettiğini açıklamıştır. Komitenin DSÖ'ye verdiği tavsiyeyi kabul etmiş ve Komitenin Taraf Devletlere tavsiyesini UST kapsamında Geçici Tavsiyeler olarak yayınlamıştır.

Acil Durum Komitesi, Genel Müdürün takdirine bağlı olarak üç ay içinde veya daha erken bir sürede yeniden toplanacaktır.

https://www.who.int/news-room/detail/01-05-2020-statement-on-the-third-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-coronavirus-disease-(covid-19) adresindeki üçüncü toplantıya ilişkin Bildirge, Komite tarafından sağlanan işlemler ve tavsiyeler hakkında daha ayrıntılı bilgi vermektedir.

ODAK NOKTADAKİ KONU: Çiçek hastalığının ortadan kaldırılması ve COVID-19 ile mücadelede temel dersler

“Salgın hastalık söz konusu olduğunda, ortak bir sorumluluğumuz ve ortak bir kaderimiz var,”

DSÖ Genel Müdürü, Tedros Adhanom Ghebreyesus

8 Mayıs 2020, Dünya Sağlık Asamblesi tarafından Çiçek Hastalığının Ortadan Kaldırılması Bildirisi'nin 40. yıldönümüdür. Çiçek hastalığı, yalnızca 20. yüzyılın ilk üç çeyreğinde her yıl ortalama 4 milyon kişinin ölümüyle, 300 milyondan fazla can kaybına neden olmuştur. En az 3000 yıl boyunca var olmuş ve DSÖ liderliğindeki küresel bir çaba ile ortadan kaldırılıncaya kadar dünyanın en korkulan hastalıklarından biri olmaya devam etmiştir. Dünya çapında tamamen yok edilen tek insan hastalığıdır. Küresel toplumun çiçek hastalığını yok etmek için nasıl bir araya geldiği, bugün COVID-19 ile mücadelede önemli ve değerli dersler sunmaktadır.

COVID-19 çiçek hastalığı ile aynı değildir. Çiçek hastalığına, bir kişiden diğerine solunum damlacıkları veya doğrudan temas yoluyla bulaşabilen bir ortopoksvirüs olan variola virüsü neden olmuştur ve 150 yıldan uzun bir süredir aşısı mevcuttur. COVID-19 da kişiden kişiye ve kontamine yüzeylerle temas yoluyla geçmektedir, ancak şu anda lisanslı aşısı bulunmamaktadır. Ne olursa olsun, güçlü politik irade, temel alan epidemiyolojisi ve hayat kurtaran halk sağlığı müdahaleleri etrafında odaklanan çiçek hastalığını ortadan kaldırmak için kullanılan önlemler ve yaklaşımlar, bugün dünya COVID-19 salgınıyla savaşırken de eşit derecede geçerlidir.

Önemli halk sağlığı stratejileri ve o sırada başarılı olmak için kritik öneme sahip ulusal düzeyde çaba, COVID-19 ile mücadele etmek için yapmamız gereken her şeyin merkezinde yer almaktadır. Bunlar arasında sınırlı olmamakla birlikte: gözetim, vaka bulma, temaslı takibi, izolasyon ve uygun yerde karantina, toplum sahibi olma duygusu oluşturma, aşılarla ilgili küresel araştırma ve geliştirmeyi uyumlulaştırmak ve hızlandırmak, tanılama, halk sağlığı ve sosyal önlemleri desteklemek için terapötik ve teşhis ve hayat kurtaran klinik uygulamalar bulunmaktadır.

Tıpkı çiçek hastalığında olduğu gibi, insanların kendilerini ve başkalarını korumalarını ve yeni vakalar bulmalarını sağlamak için etkili iletişim, bugün salgın müdahalesinin merkezinde yer almaktadır. Doğru bilgiyi doğru zamanda, doğru şekilde, doğru insanlara ulaştırmak - 1950'lerde çocuk felci posterlerinden, 1970'lerde çiçek hastalığı için fotoğraf kartlarından, son kırk yılda büyük halk sağlığı programları için büyük ölçekli sosyal seferberlikten - 2020'de risk iletişimini netleştirmek ve yanlış bilgilendirme ile mücadele etmek üzere 'infodemiyi yönetmek' için kesinlikle kritik öneme sahiptir. Onları nasıl adlandırdığımız bugünün dünyasında değişse bile, söylentiler her zaman bol miktarda bulunmaktadır.

Bununla birlikte, zamana göre test edilmiş bu stratejiler, küresel işbirliği ve karşılıklı destek olmasaydı insanlığı çiçek hastalığı belasından kurtaramazdı. Bu bize aynı sonucu yeni bir dönemde de başarabileceğimize dair umut vermektedir. Bugün jeopolitik gerginliklere rağmen, tıpkı 1970'lerde çiçek hastalığının nihayet ortadan kaldırıldığı Soğuk Savaş sırasında olduğu gibi, dünyanın dört bir yanından bilim insanları ve halk sağlığı çalışanları sağlığımızı tehdit eden öldürücü bir enfeksiyonu durdurmak için birlikte çalışmaktadır.

Çiçek hastalığının ortadan kaldırılmasının 40. yıldönümü aşı için de önemlidir. Çiçek hastalığının ortadan kaldırılması, birçok ülkede temel sağlık hizmetlerinin kurulmasını destekleyen dünya çapında aşı programlarının temelini atmıştır. Günümüzde, aşıya karşı kararsızlık artmaktadır ve iletişim önlemleri mevcut değilse, COVID-19'a yapılan küresel müdahaleyi rayından çıkarabilir. Aşılar işe yaramaktadır ve aşı, çiçek hastalığı aşısının keşfi ve kabulü sayesinde, milyonlarca ölümün ötesinde çocuk felci, kızamık ve diğer bulaşıcı ve kronik hastalıklardan her yıl 3 milyon hayat kurtarmaya devam etmektedir.

8 Mayıs 2020'de DSÖ, halk sağlığı tarihindeki bu tarihsel başarıyı belirtmek için hatıra olarak https://unstamps.org/shop/40th-anniv-of-eradication-of-smallpox-chf-170-ge-definitive-full-stamp-sheet/ adresindeki çiçek hastalığı posta pulunu basmıştır. Birleşmiş Milletler Posta İdaresi tarafından DSÖ için tasarlanan pul, kolektif mirasımızı, bunu mümkün kılan insanları ve bugün yeni bir ortak tehditle mücadele etmek için ihtiyaç duyduğumuz küresel dayanışmayı onurlandırmak için ortaya çıkarılmıştır.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 2 - 8 Mayıs**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 - 8 Mayıs 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümlerini bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 8 Mayıs 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır.

Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

Önemli bir güncelleme bulunmamaktadır.