11 Mayıs 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• DSÖ, https://www.who.int/publications-detail/surveillance-strategies-for-covid-19-human-infection adresinde, COVID-19 insan enfeksiyonu için Sürveyans stratejileri hakkında yeni bir rehber yayınlamıştır. Rehber, Üye Devletlerin, kapsamlı COVID-19 ulusal gözetimin bir parçası olarak göze almaları gereken gözetim stratejilerine genel bir bakış sunmaktadır. Ayrıca, uygun olan hallerde mevcut ulusal sistemlerin uyarlanması ve güçlendirilmesi ve gerektiğinde gözetim kapasitelerinin artırılması gereğini vurgulamaktadır.
• DSÖ, https://www.who.int/publications-detail/contact-tracing-in-the-context-of-covid-19 adresinde, COVID-19 bağlamında temaslı takibi konusunda yeni bir rehber yayınlamıştır. Sistematik olarak uygulandığında, kılavuz COVID-19 ve diğer bulaşıcı hastalıkların bulaşma zincirlerinin kırılmasına yardımcı olacaktır ve bu nedenle bulaşıcı hastalık salgınlarını kontrol etmek için temel bir halk sağlığı aracıdır.
• Bugünkü "Odak Noktadaki Konu" bölümünde, DSÖ Acil Sağlık Ekipleri, Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı ve Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı konularında bir güncelleme sunmaktadır.

ODAK NOKTADAKİ KONU: Ortak Koordinasyonu Güncellemesi

UNICEF, IFRC, US CDC ve OCHA, Cenevre'deki küresel COVID-19 olay yönetimi ekibinde yerleşik olarak bulunan önemli ortaklardır ve tüm müdahalelerin en büyük destekleyicileridir.

Acil Sağlık Ekipleri (ATT)

Yüz yirmi yedi Acil Sağlık Ekibi (ATT) hazırda bulunmaktadır ya da yerleştirilmeye hazırlanmaktadır.

Bugüne kadar, 16 ülkeye destek sağlamak için toplam 20 ATT uluslararası olarak yerleştirilmiştir ve 37 ATT de COVID-19'a müdahale etmek üzere ulusal operasyonları desteklemektedir. ATT'ler tarafından 3600'den fazla yatak yönetilmiş ve ulusal kapasitenin artmasına katkıda bulunurken, yaklaşık 11.000 ön safha müdahalesine fayda sağlayan 340 farklı eğitim etkinliği gerçekleştirilmiştir.

10 Mayıs 2020 itibariyle, Afrika Bölgesi'nde - Gana, Güney Afrika, Zambiya, Senegal, Burkina Faso, Etiyopya, Kamerun, Cezayir, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kongo ve Zimbabve'de uluslararası operasyonlar önemli ölçüde artmıştır. Ayrıca ATT'ler, Avrupa Bölgesi'nde, özellikle iki İtalyan ATT'nin yanı sıra dört uluslararası ATT'nin de ulusal operasyonlara katkıda bulunduğu İtalya'da konuşlandırılmıştır. ATT'ler Kamboçya, Moğolistan, Kırgızistan ve Bangladeş'e de destek sağlamıştır.

Küresel Salgın Uyarısı ve Müdahale Ağı (GOARN)

GOARN ortakları ve ağları, özellikle klinik yönetim, enfeksiyon önleme ve kontrol, laboratuvar ve risk iletişimi ve topluluk katılımı (RCCE) olmak üzere, tüm sağlık operasyon destek birimlerine teknik öneriler sunmaktadır.

11 Mayıs 2020 tarihi itibariyle GOARN ortaklarından 518 destek teklifi alınmış, 72 kişi sahaya yerleştirilmiştir. Uluslararası desteğin yerleştirilmesi üzerinde büyük etkisi olan operasyonel faktörler, uluslararası hava taşımacılığı seyahati ile ilgili ağır kısıtlamalar ve karantina gereklilikleridir. DSÖ, mevcut ticari trafik potansiyelini ve COVID-19 operasyonları için mevcut özel kapasiteyi en üst düzeye çıkarmak için Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP), ortakları ve taraflarıyla birlikte çalışmaktadır.

DSÖ, GOARN ortakları ve tarafları, Go.Data'nın (https://www.who.int/godata/about) kullanıma sunulması ve uygulanması konusunda işbirliği yapmaya devam etmektedir. Go.Data, vaka incelemeleri için temel verilerin toplanması ve analiz edilmesi, temaslı takibi ve izlemesi ve bulaşma zincirleri oluşturmak için bir saha platformudur.

Go.Data ekibi Fransa, Almanya, Malta, İsviçre, ABD ve Vietnam'da personel ve danışmanlarla çalışmıştır. 140 ülke ve bölgeden 279 talebe cevap veren ekip, Go.data'yı uygulamak için dünya çapında 53 projeyi desteklemektedir. Yetmiş iki ortak, büyük DSÖ ofisleri, sağlık bakanlıkları, hastaneler, üniversiteler ve araştırma merkezleri, teknik ortaklar ve ağlar, STK'lar, taraflar, bağışçılar ve özel sektör dahil olmak üzere toplantılar, internet seminerleri ve eğitimlerin bir parçası olmuştur.

Risk İletişimi ve Toplumsal Katılım (RCCE)

Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı (RCCE) ortakları, https://communityengagementhub.org/wp-content/uploads/sites/2/2020/05/CE-low-resource-settings-distance-April-2020.pdf adresinde, İngiliz Kızıl Haç'ın ev sahipliği yaptığı Kızıl Haç Topluluk Katılım Merkezi'nden ulaşılabilen "COVID-19 sırasında Düşük Kaynaklı ortamlarda topluluklara katılmaya yönelik ipuçları" adlı belgeyi yayımlamıştır.

UNESCO, UNICEF, Dünya Bankası ve WFP, https://www.unicef.org/documents/framework-reopening-schools adresinde, okulların yeniden açılması için bir taslak yayınlamıştır ve okulları kapatmanın çocuklar, özellikle dışlanmış olanlar üzerindeki etkisini ele almıştır. Taslak, güvenli operasyonlar, en marjinal, refah ve korumayı içeren öğrenimler de dahil olmak üzere temel destekler hakkında tavsiyelerde bulunarak, okula güvenli dönüş için eğitimin ve refah konularının önemini vurgulamaktadır.

Ortaklardan ve diğer taraflardan kaynak paylaşmak için https://extranet.who.int/goarn/COVID19Hub adresindeki GOARN COVID-19 bilgi platformunda ek bilgiler bulunmaktadır.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 5 - 11 Mayıs**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 - 11 Mayıs 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümlerini bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 11 Mayıs 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır.

Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• 11 Mayıs 2020, Ekvador: Ölümlerde büyük bir artış görülmektedir. Ekvador Sağlık Bakanlığı (SB) bugün yapılan basın açıklamasında, ölümlerin bir önceki güne göre %25 artışının, 410 ölümün klinik epidemiyolojik araştırmaları tamamlandıktan sonra COVID-19 ölümleri olarak yeniden sınıflandırılmasının bir sonucu olduğunu açıklamıştır. Bu, 10 Mayıs 2020 itibariyle “COVID-19 kaynaklı ölüm” sayısını 1717'den 2127'ye çıkarmıştır.