14 Mayıs 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Lesotho ilk COVID-19 vakasını bildirmiştir.
• DSÖ, https://www.who.int/publications-detail/laboratory-biosafety-guidance-related-to-coronavirus-disease-(covid-19) adresinde, koronavirüs hastalığının (COVID-19) vaka tanımını karşılayan hastaların klinik örneklerinin test edilmesi için Laboratuvar biyogüvenliği hakkında geçici bir rehber yayınlamıştır.
• Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdürü Dr. Tedros dünkü basın toplantısında (https://www.who.int/news-room/detail/13-05-2020-people-living-longer-and-healthier-lives-but-covid-19-threatens-to-throw-progress-off-track ), COVID-19 gibi salgınlara karşı en iyi savunma olarak, tüm ülkelerin güçlü sağlık sistemlerine ve birinci basamak sağlık hizmetlerine yatırım yapmalarının ne kadar acil bir ihtiyaç olduğunu vurgulamıştır. DSÖ tarafından yayınlanan Dünya Sağlık İstatistikleri (https://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/2020/en/ ), dünyanın dört bir yanındaki insanların, düşük gelirli ülkelerde, en büyük kazançlarla daha uzun ve daha sağlıklı yaşadıklarını göstermektedir. Ancak rapor aynı zamanda, ilerleme oranının, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak için çok yavaş olduğunu ve COVID-19 tarafından daha da yolundan saptırılacağını göstermektedir.
• DSÖ, DSÖ Akademisi ve DSÖ mobil bilgi uygulamalarını piyasaya süreceğini duyurmuştur (https://www.who.int/news-room/detail/13-05-2020-launch-of-the-who-academy-and-the-who-info-mobile-applications ). DSÖ Akademi uygulaması COVID-19 sırasında sağlık çalışanlarını desteklemek için tasarlanmışken, DSÖ Bilgi uygulaması son haberlere ve gelişmelere gerçek zamanlı mobil erişim sağlayacaktır.
• Hijyen, sağlık, güvenlik ve insan onuruna zarar veren birçok tutukevinde aşırı kalabalıklaşma ışığında, UNODC, DSÖ, UNAIDS ve OHCHR, siyasi liderlerin dikkatini acil olarak COVID-19 salgını nedeniyle özgürlüklerinden mahrum bırakılmış diğer kişilerin savunmasızlığına çekmek için, cezaevlerinde ve diğer kapalı ortamlarda COVID-19 konusunda ortak bir açıklama yapmıştır (https://www.who.int/news-room/detail/13-05-2020-unodc-who-unaids-and-ohchr-joint-statement-on-covid-19-in-prisons-and-other-closed-settings ).

Sayılarla Durum (DSÖ Bölgelerine Göre)
Toplam (son 24 saatteki yeni vaka sayıları)
Küresel	4.248.389 doğrulanmış (77.965)	292.046 ölüm (4647)
Afrika	51.752 doğrulanmış (2323)	1567 ölüm (67)
Amerika	1.819.553 doğrulanmış (37.989)	109.121 ölüm (2617)
Doğu Akdeniz	293.805 doğrulanmış (9535)	9389 ölüm (130)
Avrupa	1.801.668 doğrulanmış (21.352)	161.413 ölüm (1614)
Güney-Doğu Asya	116.617 doğrulanmış (5685)	3921 ölüm (175)
Batı Pasifik	164.282 doğrulanmış (1081)	6622 ölüm (44)

 

ODAK NOKTADAKİ KONU: Çevre Yüzeylerinin Temizlenmesi ve Dezenfeksiyonu

Diğer koronavirüsler gibi, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüs 2 (SARS-CoV-2), dış lipid zarflı bir virüstür ve bu da onu rotavirüs, norovirüs ve poliovirüs gibi zarfsız virüslere kıyasla dezenfektanlara karşı daha hassas hale getirir.¹ COVID-19'a neden olan virüs, esas olarak yakın temas ve solunum damlacıkları yoluyla, aerosol üretebilecek durumların gerçekleştirildiği ortamlarda, olası hava yoluyla bulaşır.² Her ne kadar fomitler ve kontamine yüzeyler henüz SARS-CoV-2'nin bulaşmasıyla kesin olarak bağlantılı olmasa da, sağlık kuruluşlarında³ yüzey kontaminasyonundan ve diğer koronavirüslere müteakip enfeksiyon bulaşmasına bağlı yüzey kontaminasyonu ile ilgili deneyimlerden elde edilen kanıtlar, hem sağlık ortamlarında³ hem de sağlık dışı ortamlarda SARS-CoV-2'nin fomit bulaşma potansiyelini azaltmak için temizlik ve dezenfeksiyon önerilerinin geliştirildiğini bildirmiştir.⁴

Sağlık tesislerinde, çevresel yüzeyler, kritik olmayan tıbbi ekipman yüzeylerinin (sadece tansiyon aletleri, tekerlekli sandalyeler, inkübatörler gibi sağlıklı cilde temas eden ekipmanlar) yanı sıra, mobilya ve diğer sabit öğelerin (örn. masalar, sandalyeler, duvarlar, ışık anahtarları, bilgisayar donanımları) yüzeylerini de içerir.⁶ Bu yüzeyler su ve deterjanla sık sık temizlenmeli ve ardından dezenfektan uygulanmalıdır. SARS-CoV-2'ye karşı etkili olarak gösterilen en yaygın dezenfektanlar arasında %70-90 etanol, genel çevresel dezenfeksiyon için % 0.1(1000 ppm) veya kan ve vücut sıvılarının büyük miktarlarda döküldüğü zamanlar için % 0.5 (5000 ppm) klor bazlı ürünler (örn. hipoklorit), veya hidrojen peroksit>%0.5 vardır.^5-6 Bu dezenfektanların yüzeylere teması için tavsiye edilen minimum süre bir dakikadır¹ veya üretici talimatlarına göre belirlenmektedir. Sağlık tesisi olmayan yerlerde, çevresel yüzeyler mobilyaları ve tezgahlar, merdiven rayları, zeminler ve duvarlar gibi diğer sabit öğeleri içerir. Dezenfektanlar, kontaminasyon riskinin bilinmediği halka açık ortamlarında (örn. Spor salonları, ofisler, restoranlar, konaklama tesisleri) ve COVID-19 hastalığı olduğundan şüphelenilen veya doğrulanan bireylerin bulunduğu hanelerde ve geleneksel olmayan yerlerde, potansiyel SARS-CoV-2 kontaminasyonunu azaltmak için yüksek temas olan yüzeylere uygulanmalıdır.

İç mekanlarda, dezenfektanların püskürtme veya sisleme yoluyla (buharlama veya buğulanma olarak da bilinir) çevresel yüzeylere rutin olarak uygulanması önerilmez. Çevresel yüzeylere dezenfektan sıkmak, hem sağlık tesisleri hem de sağlık tesisi olmayan yerlerde (örneğin hastaların olduğu evler) etkili olmayacaktır ve bireylere zarar verebilir.^7-10 Dezenfektanlar uygulanacaksa, ilk olarak organik malzemelerin fiziksel olarak uzaklaştırılmasını ve ardından dezenfektan içine batırılmış bir bez veya mendil kullanılmasını sağlamak için önce ovalama (örn. fırçalama) yöntemi kullanılarak deterjan ve su ile manuel yüzey temizliği yapılmalıdır.

SARS-CoV-2 veya diğer patojenlerden kurtulmak veya inaktive etmek için, dış mekanlara (sokaklar, kaldırımlar, yürüyüş yolları veya pazar yerleri gibi) dezenfektan püskürtülmesi veya dezenfektanın gaz olarak verilmesi önerilmez. Sokaklar ve kaldırımlar COVID-19 enfeksiyonunun bulaşma yolu olarak kabul edilmez. Ayrıca, dezenfektanlar kir ve artıklar tarafından etkisiz hale getirilir ve bu tür alanlardan tüm organik maddeleri manuel olarak temizlemek ve çıkarmak mümkün değildir. Organik maddenin yokluğunda bile, kimyasal spreylemenin, patojenleri inaktive etmek için gerekli temas süresi boyunca tüm yüzeyleri yeterince örtmesi olası değildir.

Bireylere dezenfektan sıkılması (tünel, kabin veya hazne gibi yerlerde) hiçbir koşulda önerilmez. Bu uygulama kişiler için fiziksel ve psikolojik olarak zararlı olabilir ve enfekte olmuş bir kişinin virüsü damlacıklar veya temas yoluyla yayma ihtimalini azaltmaz. Klor gibi kimyasallar sıkılmasının bireyler üzerindeki toksik etkisi, göz ve cilt tahrişine, solunmaya bağlı bronkospazmaya ve bulantı ve kusma gibi potansiyel gastrointestinal etkilere yol açabilir.^9,11

Genel olarak COVID-19'un bulaşma modu olarak fomitlerin rolü ve virüsün sağlık tesislerinin dışına bulaşmasını azaltmak için dezenfeksiyon uygulamalarının gerekliliği şu anda bilinmemektedir. Ancak, temizlik ve dezenfeksiyon uygulamaları da dahil olmak üzere patojenlerin sağlık tesislerinde yayılmalarını hafifletmek için tasarlanmış enfeksiyon önleme ve kontrol ilkeleri, sağlık tesisi olmayan yerlerde uygulanacak güncel rehberliğe geniş ölçüde uyarlanmıştır.^12-21 Kaynak sınırlamalarının temizleme ve dezenfeksiyonun düzenli olarak yapılmasına izin veremeyeceği tesisler de dahil olmak üzere tüm tesislerde, sık sık el yıkama ve yüze dokunmaktan kaçınma, yüzey kontaminasyonu ile ilişkili şüpheli bulaşma modunu azaltmak için birincil önleme yaklaşımı olarak düşünülmelidir.²²

 

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 8 - 14 Mayıs**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 - 14 Mayıs 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümlerini bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 14 Mayıs 2020**

Raporlayan Ülkeler/Bölgeler	Toplam Doğrulanmış (yeni) Vakalar	Toplam Ölüm (yeni)	Bulaşma Sınıfı1	Bildirilen son vakadan bu yana geçen gün sayısı
Afrika Bölgesi
Güney Afrika	12.074 (724)	219 (13)	Genel bulaşma		0
Cezayir	6253 (186)	522 (7)	Genel bulaşma		0
Gana	5408 (281)	24 (2)	Genel bulaşma		0
Nijerya	4971 (184)	164 (6)	Genel bulaşma		0
Kamerun	2800 (111)	136 (11)	Genel bulaşma		0
Gine	2372 (74)	14 (3)	Genel bulaşma		0
Senegal	2105 (110)	22 (3)	Genel bulaşma		0
Fildişi Sahili	1912 (55)	24 (3)	Genel bulaşma		0
Demokratik Kongo Cumhuriyeti	1242 (73)	50 (0)	Genel bulaşma		0
Gabon	1004 (141)	9 (0)	Genel bulaşma		0
Nijer	860 (6)	49 (2)	Genel bulaşma		0
Gine-Bissau	836 (16)	3 (0)	Genel bulaşma		0
Burkina Faso	773 (7)	51 (0)	Genel bulaşma		0
Mali	758 (28)	44 (4)	Genel bulaşma		0
Kenya	737 (22)	40 (4)	Genel bulaşma		0
Ekvator Ginesi	583 (61)	7 (1)	Genel bulaşma		0
Tanzanya	509 (0)	21 (0)	Genel bulaşma		6
Zambiya	446 (5)	7 (0)	Genel bulaşma		0
Sierra Leone	387 (49)	21 (1)	Vaka kümeleri		0
Çad	372 (15)	42 (2)	Genel bulaşma		0
Kongo	341 (8)	11 (0)	Genel bulaşma		0
Mauritius	332 (0)	10 (0)	Vaka kümeleri		17
Benin	327 (0)	2 (0)	Genel bulaşma		1
Cape Verde	289 (19)	2 (0)	Genel bulaşma		1
Ruanda	287 (1)	0 (0)	Sporadik vakalar		0
Etiyopya	263 (2)	5 (0)	Vaka kümeleri		0
Togo	219 (20)	11 (0)	Genel bulaşma		0
Liberya	213 (1)	20 (0)	Genel bulaşma		0
Madagaskar	212 (20)	0 (0)	Vaka kümeleri		0
Güney Sudan	194 (20)	0 (0)	Vaka kümeleri		0
Orta Afrika Cumhuriyeti	187 (8)	0 (0)	Sporadik vakalar		0
Esvatini	187 (3)	2 (0)	Vaka kümeleri		0
São Tomé ve Príncipe	165 (0)	7 (3)	Vaka kümeleri		4
Uganda	139 (13)	0 (0)	Sporadik vakalar		0
Mozambik	107 (3)	0 (0)	Vaka kümeleri		0
Malavi	63 (5)	3 (0)	Vaka kümeleri		0
Angola	45 (0)	2 (0)	Vaka kümeleri		3
Eritre	39 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		25
Zimbabve	37 (0)	4 (0)	Sporadik vakalar		1
Burundi	27 (0)	1 (0)	Vaka kümeleri		1
Botsvana	24 (0)	1 (0)	Vaka kümeleri		2
Gambiya	23 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		1
Namibya	16 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		38
Komorlar	11 (0)	1 (0)	Genel bulaşma		4
Seyşeller	11 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		37
Moritanya	9 (1)	1 (0)	Sporadik vakalar		0
Lesotho	1 (1)	0 (0)	Beklemede		0
Bölgeler**
Mayotte Adası	1143 (48)	14 (2)	Vaka kümeleri		0
Reunion Adası	439 (2)	0 (0)	Vaka kümeleri		0
Amerika Bölgesi
Amerika Birleşik Devletleri	1.340.098 (18.044)	80.695 (1061)	Genel bulaşma		0
Brezilya	177.589 (9258)	12.400 (881)	Genel bulaşma		0
Peru	72.059 (3237)	2057 (96)	Genel bulaşma		0
Kanada	71.486 (1144)	5209 (160)	Genel bulaşma		0
Meksika	38.324 (1997)	3926 (353)	Genel bulaşma		0
Şili	34.381 (2660)	346 (11)	Genel bulaşma		0
Ekvador	30.486 (67)	2334 (7)	Genel bulaşma		0
Kolombiya	12.272 (659)	493 (14)	Genel bulaşma		0
Dominik Cumhuriyeti	11.196 (296)	409 (7)	Genel bulaşma		0
Panama	8616 (0)	249 (0)	Genel bulaşma		1
Arjantin	6563 (285)	321 (4)	Genel bulaşma		0
Bolivya	2964 (133)	128 (6)	Vaka kümeleri		0
Honduras	2080 (-20)	121 (5)	Genel bulaşma		0
Küba	1810 (6)	79 (1)	Vaka kümeleri		0
Guatemala	1199 (85)	27 (1)	Vaka kümeleri		0
El Salvador	1037 (39)	20 (2)	Vaka kümeleri		0
Kosta Rika	804 (3)	7 (0)	Vaka kümeleri		0
Paraguay	740 (3)	11 (1)	Genel bulaşma		0
Uruguay	717 (6)	19 (0)	Vaka kümeleri		0
Jamaika	507 (2)	9 (0)	Vaka kümeleri		0
Venezuela	440 (18)	10 (0)	Vaka kümeleri		0
Haiti	219 (10)	18 (2)	Vaka kümeleri		0
Trinidad ve Tobago	116 (0)	8 (0)	Sporadik vakalar		16
Guyana	113 (4)	10 (0)	Vaka kümeleri		0
Bahamalar	93 (0)	11 (0)	Vaka kümeleri		1
Barbados	85 (1)	7 (0)	Vaka kümeleri		0
Antigua ve Barbuda	25 (0)	3 (0)	Vaka kümeleri		10
Nikaragua	25 (9)	8 (3)	Beklemede		0
Grenada	21 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		10
Belize	18 (0)	2 (0)	Sporadik vakalar		29
Saint Lucia	18 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		9
Saint Vincent ve Grenadinler	17 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		9
Dominika	16 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		33
Saint Kitts ve Nevis	15 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		23
Surinam	10 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		40
Bölgeler**
Porto Riko	2329 (30)	115 (1)	Vaka kümeleri		0
Martinik	289 (2)	14 (0)	Vaka kümeleri		0
Guadeloupe	155 (0)	13 (0)	Vaka kümeleri		1
Fransız Ginesi	153 (7)	1 (0)	Vaka kümeleri		0
Bermuda	121 (2)	8 (0)	Vaka kümeleri		0
Aruba	101 (0)	3 (0)	Sporadik vakalar		8
Cayman Adaları	85 (1)	1 (0)	Vaka kümeleri		0
Sint Maarten	78 (1)	15 (0)	Sporadik vakalar		0
ABD Virjin Adaları	69 (0)	6 (1)	Vaka kümeleri		3
Saint Martin	39 (0)	3 (0)	Sporadik vakalar		3
Curaçao	16 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		16
Falkland Adaları (Malvinas)	13 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		18
Turks ve Caicos Adaları	12 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		16
Montserrat	11 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		30
Britanya Virjin Adaları	7 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		8
Karayip Hollandası	6 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		16
Saint Barthelemy	6 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		44
Anguilla	3 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		40
Saint Pierre ve Miquelon	1 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		36
Doğu Akdeniz Bölgesi
İran	112.725 (1958)	6783 (50)	Genel bulaşma		0
Suudi Arabistan	44.830 (1905)	273 (9)	Vaka kümeleri		0
Pakistan	35.298 (1037)	761 (24)	Vaka kümeleri		0
Katar	26.539 (1390)	14 (0)	Genel bulaşma		0
Birleşik Arap Emirlikleri	20.386 (725)	206 (3)	Beklemede		0
Kuveyt	11.028 (751)	82 (7)	Vaka kümeleri		0
Mısır	10.431 (338)	556 (12)	Vaka kümeleri		0
Fas	6512 (94)	188 (0)	Vaka kümeleri		0
Bahreyn	5816 (285)	10 (1)	Vaka kümeleri		0
Afganistan	5339 (372)	136 (9)	Vaka kümeleri		0
Umman	4341 (322)	17 (0)	Vaka kümeleri		0
Irak	3032 (119)	115 (3)	Vaka kümeleri		0
Sudan	1817 (157)	90 (10)	Sporadik vakalar		0
Cibuti	1268 (12)	3 (0)	Vaka kümeleri		0
Somali	1219 (49)	52 (0)	Sporadik vakalar		0
Tunus	1032 (0)	45 (0)	Genel bulaşma		4
Lübnan	878 (8)	26 (0)	Vaka kümeleri		0
Ürdün	582 (6)	9 (0)	Vaka kümeleri		0
Yemen	72 (5)	13 (2)	Beklemede		0
Libya	64 (0)	3 (0)	Vaka kümeleri		7
Suriye	48 (1)	3 (0)	Genel bulaşma		0
Bölgeler**
İşgal altındaki Filistin bölgesi	548 (1)	4 (0)	Vaka kümeleri		0
Avrupa Bölgesi
Rusya	252.245 (9974)	2305 (93)	Vaka kümeleri		0
Birleşik Krallık	229.709 (3242)	33.186 (494)	Genel bulaşma		0
İspanya	228.691 (661)	27.104 (184)	Genel bulaşma		0
İtalya	222.104 (888)	31.106 (195)	Genel bulaşma		0
Almanya	172.239 (933)	7723 (89)	Genel bulaşma		0
Türkiye	143.114 (1639)	3952 (58)	Genel bulaşma		0
Fransa	138.609 (448)	27.029 (81)	Genel bulaşma		0
Belçika	53.981 (202)	8843 (82)	Genel bulaşma		0
Hollanda	43.211 (227)	5562 (52)	Genel bulaşma		0
İsviçre	30.330 (33)	1563 (3)	Genel bulaşma		0
Portekiz	28.132 (219)	1175 (12)	Genel bulaşma		0
İsveç	27.909 (637)	3460 (147)	Genel bulaşma		0
Belarus	25.840 (0)	149 (0)	Vaka kümeleri		1
İrlanda	23.401 (159)	1497 (9)	Genel bulaşma		0
Polonya	17.204 (283)	861 (22)	Genel bulaşma		0
Ukrayna	16.847 (422)	456 (17)	Genel bulaşma		0
İsrail	16.539 (0)	262 (0)	Beklemede		1
Romanya	16.002 (224)	1016 (14)	Genel bulaşma		0
Avusturya	15.964 (54)	624 (1)	Genel bulaşma		0
Danimarka	10.667 (76)	533 (6)	Genel bulaşma		0
Sırbistan	10.295 (52)	222 (2)	Beklemede		0
Çekya	8269 (48)	290 (7)	Genel bulaşma		0
Norveç	8158 (23)	229 (1)	Beklemede		0
Finlandiya	6054 (51)	284 (9)	Beklemede		0
Kazakistan	5571 (154)	33 (1)	Beklemede		0
Moldova	5406 (252)	190 (8)	Beklemede		0
Lüksemburg	3904 (10)	103 (1)	Beklemede		0
Ermenistan	3836 (118)	49 (1)	Vaka kümeleri		0
Macaristan	3380 (39)	436 (6)	Vaka kümeleri		0
Yunanistan	2760 (16)	155 (3)	Genel bulaşma		0
Azerbaycan	2758 (65)	35 (2)	Vaka kümeleri		0
Özbekistan	2620 (22)	11 (1)	Vaka kümeleri		0
Hırvatistan	2213 (6)	94 (3)	Genel bulaşma		0
Bosna Hersek	2181 (19)	119 (3)	Genel bulaşma		0
Bulgaristan	2069 (46)	96 (1)	Vaka kümeleri		0
İzlanda	1802 (1)	10 (0)	Genel bulaşma		0
Estonya	1751 (5)	61 (0)	Beklemede		0
Kuzey Makedonya	1694 (20)	95 (3)	Vaka kümeleri		0
Litvanya	1505 (14)	54 (4)	Genel bulaşma		0
Slovakya	1469 (4)	27 (1)	Vaka kümeleri		0
Slovenya	1463 (2)	103 (1)	Genel bulaşma		0
Kırgızistan	1082 (38)	12 (0)	Vaka kümeleri		0
Letonya	951 (1)	19 (1)	Genel bulaşma		0
Kıbrıs	905 (2)	17 (-6)	Vaka kümeleri		0
Arnavutluk	880 (4)	31 (0)	Vaka kümeleri		0
Andora	761 (2)	49 81)	Genel bulaşma		0
Tacikistan	729 (0)	23 (0)	Beklemede		1
Gürcistan	652 (10)	11 (0)	Genel bulaşma		0
San Marino	647 (0)	41 (0)	Genel bulaşma		2
Malta	508 (5)	6 (1)	Beklemede		0
Karadağ	324 (0)	9 (0)	Vaka kümeleri		8
Monako	96 (0)	1 (0)	Sporadik vakalar		3
Lihtenştayn	83 (0)	1 (0)	Beklemede		18
Vatikan	12 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		7
Bölgeler**
Kosova2	919 (0)	29 (0)	Genel bulaşma		1
Man Adası	331 (1)	23 (0)	Beklemede		0
Jersey Adası	295 (1)	26 (1)	Beklemede		0
Guernsey Adası	252 (0)	13 (0)	Genel bulaşma		11
Faroe Adaları	187 (0)	0 (0)	Beklemede		20
Cebelitarık	147 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		1
Grönland	11 (0)	0 (0)	Beklemede		38
Güney-Doğu Asya Bölgesi
Hindistan	78.003 (3722)	2549 (134)	Vaka kümeleri		0
Bangladeş	18.822 (1162)	269 (19)	Vaka kümeleri		0
Endonezya	15.438 (689)	1028 (21)	Genel bulaşma		0
Tayland	3018 (1)	56 (0)	Vaka kümeleri		0
Maldivler	955 (51)	4 (1)	Vaka kümeleri		0
Sri Lanka	915 (26)	9 (0)	Vaka kümeleri		0
Nepal	246 (29)	0 (0)	Sporadik vakalar		0
Myanmar	181 (1)	6 (0)	Vaka kümeleri		0
Doğu Timor	24 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		20
Butan	15 (4)	0 (0)	Sporadik vakalar		0
Batı Pasifik Bölgesi
Çin	84.464 (6)	4644 (0)	Vaka kümeleri		0
Singapur	25.346 (675)	21 (0)	Vaka kümeleri		0
Japonya	16.079 (55)	687 (19)	Vaka kümeleri		0
Filipinler	11.618 (268)	772 (21)	Genel bulaşma		0
Güney Kore	10.991 (29)	260 (1)	Vaka kümeleri		0
Avustralya	6975 (11)	98 (1)	Vaka kümeleri		0
Malezya	6779 (37)	111 (2)	Vaka kümeleri		0
Yeni Zelanda	1147 (0)	21 (0)	Vaka kümeleri		3
Vietnam	288 (0)	0 (0)	Vaka kümeleri		6
Brunei	141 (0)	1 (0)	Vaka kümeleri		6
Kamboçya	122 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		32
Moğolistan	42 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		5
Laos	19 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		31
Fiji	18 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		23
Papua Yeni Gine	8 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		21
Bölgeler**
Guam	148 (0)	5 (0)	Vaka kümeleri		1
Fransız Polinezyası	60 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		8
Kuzey Marina Adaları	19  (0)	2 (0)	Beklemede		2
Yeni Kaledonya	18 (0)	0 (0)	Sporadik vakalar		41
Tüm bölgeler için ara toplam	4.247.677 (77.965)	292.033 (4647)
Diğer*	712 (0)	13 (0)	-		59
Genel toplam	4.248.389 (77.965)	292.046 (4647)

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır.

Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

 

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

 

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

Yazım Hatası 14 Mayıs 2020, İtalya: Durum raporu 115 başlangıçta toplam 33.106 ölüm bildirmiştir (2195 yeni ölüm). Sayılar bu raporda düzeltilmiştir.

Referanslar

(1) Rutala, W.A., Weber, D.J., 2019. Sağlık kuruluşlarında kritik olmayan çevresel yüzeylerin ve ekipmanların dezenfeksiyonu için en iyi uygulamalar: Paket yaklaşımı. J Infect Control 47, A96–A105. (https://doi.org/10.1016/j.ajic.2019.01.014, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(2) COVID-19'a neden olan virüsün bulaşma yolları: IPC önlem önerileri için çıkarımlar. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü; (https://www.who.int/publications-detail/modes-of-transmission-of-virus-causing-covid-19-implications-for-ipc-precaution-recommendations, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(3) Cheng, VCC, Wong, S.-C., Chen, JHK, Yip, CCY, Chuang, VWM, Tsang, OTY, ve diğerleri, 2020. Koronavirüs hastalığının 2019'da hızla gelişen epidemiyolojiye artan enfeksiyon kontrol müdahalesi (COVID-19) Hong Kong'daki SARS-CoV-2 nedeniyle. Enf. Kontrol Hastanesi Epidemiol. 41, 493-498. (https://doi.org/10.1017/ice.2020.58, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(4) Lai, C.-C., Shih, T.-P., Ko, W.-C., Tang, H.-J., Hsueh, P.-R., 2020. Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2 (SARS-CoV-2) ve koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19): Salgın ve zorluklar. Int J Antimicrob Agents 55, 105924. (https://doi.org/10.1016/j.ijantimicag.2020.105924, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(5) Ramesh, N., Siddaiah, A., Joseph, B., 2020. İşyerlerinde korona virüsü hastalığı 2019 (COVID 19) ile mücadele. Indian J Occup Environ Med 24, 16. (https://doi.org/10.4103/ijoem.IJOEM_49_20, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(6) R Bennett, J.E., Dolin, R., Blaser, M.J. (Eds.), 2015. Mandell, Douglas ve Bennett’in bulaşıcı hastalık prensipleri ve uygulamaları, Sekizinci baskı. ed. Elsevier/Saunders, Philadelphia, PA. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7099662/#!po=52.8226, erişim tarihi 14 Mayıs 2020)

(7). Roth, K., Michels, W., 2005. DGKH, DGSV ve AKI 13, 106-110 + 112 kılavuzuna göre minimum temizlik performansını belirlemek için hastane içi çalışmalar. (https://www.researchgate.net/profile/Winfried_Michels/publication/292641729_Inter-hospital_trials_to_determine_minimal_cleaning_performance_according_to_the_guideline_by_DGKH_DGSV_and_AKI/links/571a4d4108ae7f552a472e88/Inter-hospital-trials-to-determine-minimal-cleaning-performance-according-to-the-guideline-by-DGKH-DGSV-and-AKI.pdf, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(8) Zock, J.-P., Plana, E., Jarvis, D., Antó, JM, Kromhout, H., Kennedy, SM, Künzli, N., vd., 2007. Ev Temizlik Spreylerinin Kullanımı ve Yetişkin Astımı: Uluslararası Boylamsal Bir Çalışma. J Respir Crit Care Med 176, 735-741. (https://doi.org/10.1164/rccm.200612-1793OC, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(9) Mehtar, S., Bulabula, A.N.H., Nyandemoh, H., Jambawai, S., 2016. İnsanların klora kasten maruz kalması - Batı Afrika'daki Ebola'nın sonucu. Antimikrob Dirençli Enfeksiyon Kontrolü 5, 45. (https://doi.org/10.1186/s13756-016-0144-1, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(10) Schyllert, C., Rönmark, E., Andersson, M., Hedlund, U., Lundbäck, B., Hedman, L., vd., 2016. Kimyasallara mesleki maruziyet, buharlara, gaza, toza ve dumana maruz kalma için gözlenen astım ve rinit riskini artırır: Kesitsel popülasyon tabanlı bir çalışma. Occup Environ Med 73, 663-669. (https://doi.org/10.1136/oemed-2016-103595, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(11) Benzoni, T., Hatcher, J.D., 2020. Ağartıcı Toksisitesi, in: StatPearls. StatPearls Yayıncılık, Treasure Island (FL). (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441921/, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(12) COVID-19 bağlamında Dini Liderler ve İnanç Temelli Topluluklar için pratik düşünceler ve öneriler. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://www.who.int/publications-detail/practical-considerations-and-recommendations-for-religious-leaders-and-faith-based-communities-in-the-context-of-covid-19, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(13) COVID-19 bağlamında bir ölünün vücudunun güvenli yönetimi için enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü: geçici rehber. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://www.who.int/publications-detail/infection-prevention-and-control-for-the-safe-management-of-a-dead-body-in-the-context-of-covid-19-interim-guidance, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(14) İş yerinizi COVID-19'a hazır hale getirme: COVID-19 nasıl yayılır. Cenevre; Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://www.who.int/who-documents-detail/getting-your-workplace-ready-for-covid-19-how-covid-19-spreads)

(15) COVID-19 ve gıda güvenliği: Gıda işletmeleri için rehber. Cenevre; Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331705/WHO-2019-nCoV-Food_Safety-2020.1-eng.pdf, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(16) Konaklama sektöründe COVID-19 yönetimi için operasyonel hususlar. Cenevre; Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331937/WHO-2019-nCoV-Hotels-2020.2-eng.pdf, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(17) Havacılıkta COVID-19 vakalarını veya salgını yönetmek için operasyonel hususlar: geçici rehber. Cenevre; Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://www.who.int/publications-detail/operational-considerations-for-managing-covid-19-cases-or-outbreak-in-aviation-interim-guidance, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(18) Gemilerde COVID-19 vakalarını veya salgınlarını yönetmek için operasyonel hususlar: geçici rehber. Cenevre; Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://www.who.int/publications-detail/operational-considerations-for-managing-covid-19-cases-or-outbreaks-on-board-ships-interim-guidance, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(19) Okullarda COVID-19 Önleme ve Kontrolüne İlişkin Temel Mesajlar ve Eylemler. Cenevre; Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/key-messages-and-actions-for-covid-19-prevention-and-control-in-schools-march-2020.pdf?sfvrsn=baf81d52_4,  erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(20) Cezaevlerinde ve diğer gözaltı tesislerinde COVID-19 hazırlanması, önlenmesi ve kontrolü. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü; 2020 (http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-determinants/prisons-and-health/publications/2020/preparedness,-prevention-and-control-of-covid-19-in-prisons-and-other-places-of-detention-2020, erişim tarihi 10 Mayıs 2020)

(21) COVID-19 virüsü için su, sanitasyon, hijyen ve atık yönetimi. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü; (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331846/WHO-2019-nCoV-IPC_WASH-2020.3-eng.pdf, erişim tarihi 6 Mayıs 2020)

(22) Koronavirüs hastalığı (COVID-19) halk için tavsiyeler. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü; (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public, erişim tarihi 14 Mayıs 2020)