2 Haziran 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• 1 Haziran tarihli basın toplantısı sırasında DSÖ Genel Müdürü Dr. Tedros, COVID-19 salgınının birçok ülkede, bulaşıcı olmayan hastalıkların tedavisi için verilen hizmetlerde aksamalara yol açtığını vurgulamıştır. COVID-19 müdahalesi, bu hastalıklarla yaşayan insanların sağlık bakımı ihtiyaçlarını içermelidir (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---01-june-2020 ).
• DSÖ, pandemi sırasında yüksek kaliteli ve zorunlu sağlık hizmetlerine erişimi yeniden organize etmek ve güvenli bir şekilde korumak amacıyla, ülkelerin ulusal, alt-bölgesel ve yerel düzeylerde alabileceği pratik eylemler için öneriler sunan, temel sağlık hizmetlerinin sürdürülmesi konusunda yeni bir operasyonel rehber yayınlamıştır  (https://www.who.int/publications-detail/10665-332240 ).
• COVID-19 için kullanılan tıbbi malzemelerin ihtiyacı olanlara taşınması, zamanında karar verme ve sorun giderme becerileri gerektirmektedir. Doğu Akdeniz Bölge Ofisi, Yemen'e büyük miktarda tıbbi malzeme sevkiyatı düzenleyen bir lojistik uzmanının hayatından bir haftayı belgelemiştir (http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/getting-covid-19-medical-supplies-to-the-world.html?format=html ).
• DSÖ'nün COVID-19 tedavisi için tıbbi ürünler sağlama konusunda ülkelere verdiği destek, aşağıdaki "Odak Noktadaki Konu" bölümünde vurgulanmıştır.

ODAK NOKTADAKİ KONU: DSÖ, savunmasız ülkelere, COVID-19 tedavisi için tıbbi oksijen ürünleri sağlama konusunda yardımcı olmaktadır

DSÖ Operasyon Destek ve Lojistik (OSL), COVID-19 müdahalesi için tıbbi ürünlere erişim sağlamak üzere, özel sektör ile pazar bilgisi sağlamak ve özel sektörle iletişimi kolaylaştırmak amacıyla DSÖ ile işbirliği yapan özel sektördeki gayri resmi şirketler ağı olan Pandemi Tedarik Zinciri Ağı (PSCN) aracılığıyla, oksijen üreticileri ve özel sektör taraflarıyla görüşmeler yapmaktadır.

Şiddetli COVID-19 vakaları için gerekli olan akut küresel oksijen tedavisi sarf malzemelerinin arasında, DSÖ'nün OSL ekibi, bir biyo-tıbbi satın alma konsorsiyumu aracılığıyla, yetersiz sağlık sistemlerine sahip en savunmasız ülkelere tıbbi oksijen pazarına erişim konusunda yardımcı olmak için çalışmaktadır.

Son haftalarda tedarikçilerle devam eden görüşmeler, DSÖ'nün, hastalığı şiddetli geçen COVID-19 vakaları için kritik bakımda temel bileşen olan oksijen konsantratöründen 4000 adet tedarik etmesini sağlamıştır. 2000 adetten oluşan ilk grup Shenzhen'deki bir WFP deposuna ulaşmıştır ve bekleyen gümrük muayenesi ve nakliye işlemleri tamamlandıktan sonra 41 ülkeye sevk edilecektir.

Bu ilk alıma ek olarak, 29 Mayıs'ta ilave 10.000 konsantratör ve 9820 nabız oksimetresi satın alınmıştır ve 120'den fazla ülkeye dağıtılacaktır.

DSÖ, WFP ve Gana Hükümeti ile işbirliği içinde, COVID-19 tedavisi ve tıbbi tahliye hizmetleri sağlamak üzere, 4 Haziran'da tamamlanması planlanan Akra'daki 68 yataklı bir saha hastanesini donatmak için oksijen üreticileri ile işbirliği yapmaktadır.

DSÖ, aşağıdakiler de dahil olmak üzere ek oksijen destek girişimleri ile ilgilenmektedir:

• Somali'deki üç PSA oksijen üreteci tesisine teknik rehberlik ve doğrulama sağlanması.
• Güney Sudan için PSA oksijen jeneratörü tesisi ve oksijen tüplerinin teknik rehberliğini ve potansiyel tedarikini sağlanması.
• Sierra Leone'nin kırsal alanlarındaki sağlık tesisleri için üç PSA oksijen jeneratörü tesisi tasarımı ve tedariki konusunda UNICEF ile Sierra Leone'nin işbirliği yapması.

DSÖ, Şiddetli Akut Solunum Enfeksiyonu (SARI) olan hastaların yönetimi için OpenWHO Klinik Bakım Eğitimi kursunu başlatmıştır (https://openwho.org/courses/severe-acute-respiratory-infection ). Şu anda sekiz dilde mevcut olan eğitim kursuna 100.000'den fazla kişi kaydolmuştur.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 27 Mayıs – 2 Haziran **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 2 Haziran 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 2 Haziran 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

2 Haziran 2020 Güncellemesi, Amerika Birleşik Devletleri: Raporlama sistemleri, güncellemeleri daha zamanında sağlayacak şekilde ayarlanmıştır. 1 Haziran'dan önce vaka ve ölüm sayıları, ABD Hastalık Kontrol Merkezleri tarafından, iki gün öncesinden yayınlanan verileri yansıtmıştır. 2 Haziran'dan itibaren veriler bir gün önce yayınlanan sayıları yansıtmaktadır. 31 Mayıs için toplam sayılara (başka şekilde yayınlanmamış) 1.757.522 vaka ve 103.554 ölüm dahildir. Veriler, ulusal makamlarla daha iyi uyum sağlamak için geriye dönük olarak ayarlanmış ve DSÖ COVID-19 Gösterge Tablosuna yansıtılmıştır (https://covid19.who.int/).