3 Haziran 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Temel psikososyal destek becerileri, herhangi bir ruh sağlığı ve psikososyal destek müdahalesinin merkezinde yer almaktadır. COVID-19 müdahalesine katılan herkese yardımcı olmak için DSÖ, temel psikososyal beceriler hakkında bir rehber yayınlamıştır (https://interagencystandingcommittee.org/system/files/2020-05/Basic%20Psychosocial%20Skills-%20A%20Guide%20for%20COVID-19%20Responders.pdf ).
• COVID-19'un zaten çöküşün eşiğinde olan sağlık sisteminin üzerinde büyük bir yük oluşturduğunu ve DSÖ ve Yemen'deki ortaklarının hatırı sayılır çabalarına rağmen, “dünyadaki en savunmasız toplumlardan bazılarına yardımcı olmak için COVID ve COVID dışı sağlık operasyonlarımızın büyük bir bölümüne ihtiyacımız olduğunu” vurgulamıştır (https://www.who.int/news-room/detail/02-06-2020-statement-from-dr-mike-ryan-executive-director-who-health-emergencies-programme-at-the-yemen-high-level-pledging-conference ).
• 29 Mayıs 2020'de DSÖ ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), COVID-19 bağlamında işe dönme konusunda bir internet seminerine ev sahipliği yapmıştır. Daha fazla bilgi için aşağıdaki "Odak Noktadaki Konu" bölümüne bakınız.
• Rekor sayıda ülke, rahatsız edici antimikrobiyal direnç oranlarını ortaya koyan verilere katkıda bulunmuştur. DSÖ bu eğilimin, COVID-19 salgını sırasında uygunsuz antibiyotik kullanımı ile daha da artırılacağından endişe duymaktadır (https://www.who.int/news-room/detail/01-06-2020-record-number-of-countries-contribute-data-revealing-disturbing-rates-of-antimicrobial-resistance).

ODAK NOKTADAKİ KONU: COVID-19 bağlamında işe dönüş

29 Mayıs 2020'de DSÖ ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), COVID-19 bağlamında “işe dönme” konulu bir internet seminerine ev sahipliği yapmıştır. İnternet semineri, işletmeler ve toplumların, işçilerin, ailelerinin ve topluluklarının güvenliğini ve ulusal kısıtlamaların hafifletilmesiyle ticari faaliyetlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için nasıl adapte olabileceklerine odaklanmıştır. Konferansa, altı DSÖ Bölgesi'nin tamamından 1000'den fazla katılımcı katılmıştır.

İşletmeler yeniden başlatıldığında, işçiler ve çalışanlar korku, damgalama ve iş güvensizliği ile ilgili psikososyal riskler de dahil olmak üzere, COVID-19 bulaşma riski ile sınırlı olmayan bir dizi iş sağlığı ve güvenliği tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır. Gelişmiş hijyen ve fiziksel mesafeden, virüse maruz kalmanın önlenmesine dayalı önlemlerin riski yeterince azaltamayacağı yüksek riskli ortamlarda kişisel koruyucu donanımların (KKD) zorunlu kullanımına kadar, COVID-19 bulaşmasını azaltmak için güvenlik önlemleri gerekli olacaktır (https://apps.who.int/iris/rest/bitstreams/1277575/retrieve ). Risk azaltma önlemleri, her bir işin özelliklerini ve bunlarla ilgili riskleri yansıtmalıdır. Düzgün uygulanabilmeleri ve istendiği gibi çalıştıklarından emin olmak için, bireysel işletmeler, iş sağlığı riskleri ve epidemiyolojik durumun değerlendirilmesine dayalı olarak işçiler ve temsilcileriyle istişare ederek, hastalık önleme ve hafifletme eylem planları geliştirmelidir; işe dönüş aşamalı ve kontrollü bir şekilde gerçekleşmelidir; yeterli kaynak bulundurulmalıdır; durum değiştikçe planlar yeniden gözden geçirilmeli ve uyarlanmalıdır.

Mevcut çalışma standartları, ülkeler ve işverenlerin plan ve rehber geliştirmeleri için normatif bir çerçeve sunmaktadır. COVID-19 tarafından gündeme getirilen sorunların birçoğu, sektöre özgü çalışma standartlarına ek olarak, işyerindeki tehlikeleri yönetmek için genel bir çerçeve sunan 164 Numaralı İş Sağlığı ve Güvenliği Önerisi (https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_INSTRUMENT_ID:312502 ) ve C155 Numaralı İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi (https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C155 ) gibi ILO sözleşmeleri ve önerileri tarafından daha önceden genel bir şekilde ele alınmıştır.

COVID-19 salgını sırasında, DSÖ ve ILO, güvenli bir şekilde işe geri gelme stratejilerini bildirmek amacıyla, taraflardan gelen güvenilir bilgi talebini karşılamak için çalışmaktadır. ILO ayrıca, farklı sektörlere özel rehberlik (https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/sectoral/lang--en/index.htm) de dahil olmak üzere COVID-19 ile ilgili en son haberleri ve önerileri bir araya getiren bir portal oluşturmuştur (https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/lang--en/index.htm ). ILO’nun kısa süre önce yayımlanan güvenli ve sağlıklı bir şekilde işe dönüş ile ilgili rehber notu, hükümetlere, işverenlere ve işçi örgütlerine olduğu kadar, aşamalı ve güvenli bir şekilde işe dönüş için ulusal politika rehberliği geliştirmelerine de yardımcı olmayı ve işyeri düzeyinde risk değerlendirmeleri ve ILO’nun on eylem noktası aracında (https://www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/resources-library/publications/WCMS_745541/lang--en/index.htm ) özetlenen önleyici ve koruyucu tedbirlerin uygulanması için yönergeler sağlamayı amaçlamaktadır (https://www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/resources-library/publications/WCMS_745549/lang--en/index.htm ). DSÖ, COVID-19'un bulaşma şekilleri hakkında bilimsel bir özet hazırlamıştır (https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/modes-of-transmission-of-virus-causing-covid-19-implications-for-ipc-precaution-recommendations ).

Güney Afrika Sağlık Bakanlığı, diğer konuşmacılar tarafından dile getirilen sorunların çoğuna değinerek, kısıtlamaların azaltılması ve ekonominin yeniden başlatılması konusundaki mevcut politika perspektiflerini paylaşmıştır. COVID-19 bulaşının devam eden riskine rağmen, Güney Afrika hükümeti, mevcut kısıtlamalar ve işletmelerin kapatılması politikasının uzun vadede geçerli olmadığını kabul etmiştir. Sağlık sistemine zarar verebilecek yeni bir COVID-19 vakası dalgasının önlenmesi ve geçim kaynaklarının korunması önceliklerini dengelemek için, hükümet, ülkenin farklı şehirlerine uyarlanmış beş alarm seviyesiyle yeniden açılmaya yönelik, farklı halk sağlığı önlemleri ve mevcut COVID-19 bulaşma riskine dayalı faaliyetlerle ilgili kısıtlamalarla aşamalı bir yaklaşım benimsemiştir. Madencilik (https://www.lexisnexis.co.za/__data/assets/pdf_file/0003/771672/Guideline-Mandatory-Code-of-Practice-on-Mitigation-and-Management-of-COVID-19-Outbreak-GN-280-of-2020.pdf ) ve kamu sektörü dahil olmak üzere farklı sektörlere, alarm seviyesinden bağımsız olarak sokağa çıkma yasağından sonra kalması gereken kısıtlamaların yanı sıra, her bir alarm seviyesinde işe geri dönme konusunda rehberlik verilmiştir. Her sektörde faaliyet, aşamalı bir yaklaşım kullanılarak sürdürülecek ve işçilerin üçte birinden fazlası aynı anda çalışmaya dönmeyecektir. Aynı zamanda güvenlik önlemleri, çalışanlar için işe giderken, çalışırken ve müşteriler, tüketiciler ve daha geniş bir toplulukla etkileşime girerken riskleri yok edecektir. Bu çabalar, olası vakaları belirlemek için yüksek kaliteli verilerin zamanında elde edilebilirliğiyle ve önlemlerin uygulanmasını sağlamak için işyerlerinin denetlenmesiyle desteklenmelidir.

İnternet seminerinde yer alan sosyal ortaklar, her çalışanın önemli olduğunu ve COVID-19'dan korunması gerektiğini (https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=25892&LangID=E ) ve güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarının temel bir hak olduğunu (https://www.ohchr.org/en/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=24695&LangID=E ) vurgulamıştır. COVID-19 salgını bağlamında, işyeri güvenliğinin arttırılması sadece bireysel çalışanlar için değil, aynı zamanda genel halk sağlığı için de hayati önem taşımaktadır. Çalışanların karşılaştığı riskler sadece iş rollerine değil, aynı zamanda çalışanlar ve işverenleri arasındaki ilişkinin türüne de bağlıdır. Karar alıcılar ve işletmeler, taşeron işçilerinin, göçmen işçilerin ve kayıt dışı ekonomide bulunanların korunmasına özellikle dikkat etmeye çağırılmaktadır. İşe geri dönüşe, hiçbir çalışanın haksız yere dezavantajlı olmamasını sağlamak için, özellikle ücretli hastalık izni, ayrımcılık ve tacize karşı koruma gibi "sosyal koruma" önlemleri de eşlik etmelidir.

Dünya ekonomisi yeniden başlayıp toparlanmaya başladıkça, salgın tarafından iş, insan sağlığı ve çevresel sürdürülebilirlik arasındaki ilişki üzerine sunulan dersleri alma fırsatı kaybedilmemelidir. Kendi adına DSÖ, sağlıklı ve zinde olarak COVID-19'dan iyileşmek için, doğayı korumak, temel hizmetlere yatırım yapmak, hızlı bir sağlıklı enerji geçişi sağlamak, sağlıklı ve sürdürülebilir gıda sistemlerini teşvik etmek, sağlıklı, yaşanabilir şehirler inşa etmek ve kirletici faaliyetler için vergi mükellefi sübvansiyonlarını sona erdirmek gibi altı yönerge ile bir manifesto geliştirmiştir (https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/who-manifesto-for-a-healthy-recovery-from-covid-19 ).

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 28 Mayıs – 3 Haziran **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 3 Haziran 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 3 Haziran 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler (tabloda gösterilmemiştir)
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

3 Haziran 2020 Güncellemesi, Fransa: Sayılar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzenlenmiştir: 840 vaka hariç tutulmuştur.