GABON'DA SARIHUMMA

17 Haziran 2020 Çarşamba

Gabon'un Nyanga eyaletine bağlı Tchibanga şehrinde teyit edilen sarıhumma vakasıyla ilgili olarak 15 Nisan 2020'de DSÖ bilgilendirilmiştir.

 

Hastalık Salgını Haberleri

 

17 Haziran 2020 

 

 

DSÖ, başkent Libreville'den 590 km uzaklıktaki güney Gabon'un Nyanga eyaletine bağlı Tchibanga şehrinde yer alan Magandi köyünde teyit edilen sarıhumma vakasıyla ilgili olarak 15 Nisan 2020'de bilgilendirilmiştir.

           

            Vaka, sarıhumma için bilinen bir aşı öyküsü olmayan 83 yaşında bir erkektir. Vakada 30 Ocak 2020'de semptomlar başlamış ve 2 Şubat 2020'de karın ağrısı ve sarılık şikâyetiyle bir sağlık kuruluşuna başvurmuştur. Söz konusu vaka 2 Şubat ve 9 Nisan tarihleri arasında Tchibanga'daki Kentsel Sağlık Merkezi'ne, Bongolo'daki Hıristiyan Birliği Hastanesi'ne başvurmuş ve anti-sıtma tedavisi aldığı ve 9 Nisan 2020'de ölümüne kadar kaldığı başkent Libreville'deki Üniversite hastanesine de başvurmuştur. 14 Nisan 2020'de Senegal'in Dakar şehrindeki Pasteur Enstitüsü DSÖ Bölge Referans Laboratuvarı'ndan alınan seronötralizasyon testi sonuçları sarıhumma enfeksiyonunu doğrulamıştır. Dang, Batı Nil Ateşi, Chikungunya, Kırım-Kongo Kanamalı ateşi, Zika ve Rift Vadisi ateşi için yapılan ek ayırıcı tanı testleri negatif çıkmıştır.

 

            15 Nisan 2020 tarihinde Sağlık Bakanlığı tarafından DSÖ'den teknik destek alarak Tchibanga'da çok disiplinli bir soruşturma yürütülmüştür. Saha araştırması raporuna göre, vakanın hastalık başlamadan önce güncel bir seyahat geçmişi olmayıp ve kapsamlı vaka bulma faaliyetlerine rağmen toplumda yeni vakalara rastlanmamıştır.

 

            Gabon'da son sarıhumma vakaları 2019 yılında tespit edilmiştir. Söz konusu 2 sarıhumma vakası, Woleu-Ntem Bölgesi Mitziç'in sağlık bölgesinde bulunan aşılanmamış yabancı işçilerden oluşmaktadır.

 

            Sarıhumma aşısı 2000 yılında rutin aşılama takvimine alınmıştır. Gabon'daki sarıhumma aşılama kapsamının yetersiz (% 85'ten az) olduğu bildirilmektedir (DSÖ / UNICEF tahminleri, 2018). Vaka 2020 yılında aşılama kapsamının % 76 olduğu Mongo sağlık bölgesindendir.

 

            Halk sağlığı yanıtı

 

  • 15 Nisan 2020'de bir saha inceleme ekibi konuşlandırılmıştır.

 

  • Vakanın oturduğu köyde epidemiyolojik bir soruşturma yürütülmüştür.

 

  • Geliştirilmiş rutin bağışıklama planlanmaktadır.

 

  • Entomolojik bir araştırma planlanmaktadır.

 

 

DSÖ Risk değerlendirmesi

 

Sarıhumma, hızla yayılma potansiyeli olan ve aşılanmamış popülasyonlarda ciddi halk sağlığı etkisine neden olan akut viral hemorajik bir hastalıktır.        

 

Nyanga Eyaletinde teyit edilen sarıhumma vakasının tespiti, orta derecede yüksek nüfus bağışıklığı bağlamında bile, kırsal alandaki aşılanmamış kişilere endemik sylvatic sarıhummanın sıçrama olasılığını göstermektedir (% 70). Bu, sarıhumma için tüm yüksek riskli alanlarda yüksek nüfus bağışıklığına ulaşmanın ve korunmasının önemini vurgulamaktadır.

 

Şu anda, COVID-19'un sağlık sistemi üzerindeki etkilerinden dolayı rutin aşılama faaliyetlerinde bozulma ve sosyal mesafe gereklilikleri veya toplulukta isteksizlik nedeniyle azalan bağışıklama talebi vardır. Aşılama hizmetlerinin kesintiye uğraması, kısa süreler için bile olsa, duyarlı kişilerin sayısını ve aşı ile önlenebilir hastalık salgınlarının olasılığını artıracaktır. 12 Haziran 2020 tarihi itibariyle Gabon'da 3.463 teyit edilmiş COVID-19 vakası görülmüştür.

 

            DSÖ tavsiyesi

 

Gabon, Sarıhumma Salgınını Ortadan Kaldır (EYE) stratejisi için yüksek öncelikli bir ülkedir. Aşılama, sarıhummanın önlenmesi ve kontrolü için birincil girişimdir. Kent merkezlerinde, hedefe yönelik vektör kontrol önlemleri de bulaşın kesilmesine yardımcı olmaktadır. DSÖ ve ortakları, mevcut salgını kontrol altına alabilmek için bu girişimleri uygulamak üzere yerel yetkililere destek vermeyi sürdürecektir.

 

DSÖ, dokuz aylık ve üzeri Gabon'a giden tüm uluslararası gezginler için sarıhummaya karşı aşı yapılmasını önermektedir.

 

Sarıhumma aşısı güvenli, oldukça etkilidir ve ömür boyu koruma sağlar. Uluslararası Sağlık Tüzüğü'ne (2005) göre, sarı humma için uluslararası aşı sertifikasının geçerliliği aşılanan kişinin hayatı boyunca geçerlidir. Uluslararası gezginlerin ülkelere giriş şartı olarak güçlendirici bir doz sarı humma aşısı gerekli değildir.

 

DSÖ, COVID-19 salgını sırasında aşılama faaliyetleri için yol gösterici ilkeler yayınlamıştır ve COVID-19 bağlamında kitlesel aşılama kampanyaları yürütmek için özel operasyonel rehberlik geliştirmiştir. EYE Stratejisi DSÖ rehberliğine göre önleyici sarıhumma faaliyetlerinin hızlı bir şekilde devam etmesini destekleyecektir.

 

DSÖ, Üye Devletleri, gezginleri aşılama dahil riskler ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirmek için gerekli tüm önlemleri almaya teşvik etmektedir. Gezginler, ayrıca sarıhumma belirtileri ve semptomlarından haberdar edilmeli ve gezginler sarıhumma enfeksiyonunu düşündüren belirti ve semptomlar yaşarsa hızla tıbbi yardım almaları konusunda bilgilendirilmelidir. Gabon'a dönen sarıhumma bulaşmış olabilecek gezginler, hastalık vektörünün bulunduğu bölgelerde yerel sarıhumma bulaş zincirlerinin kurulması için bir risk oluşturabilir.

 

DSÖ, söz konusu salgınla ilgili olarak eldeki bilgilere dayanarak Gabon'a yönelik seyahat ve ticaret konusunda herhangi bir kısıtlama önermemektedir.

 

Sarıhumma hakkında ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

 

Etiketler:
Sarıhumma

Kaynak: https://www.who.int/csr/don/17-june-2020-yellow-fever-gabon/en/