17 Haziran 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• DSÖ, bir kortikosteroid olan deksametazonun kritik COVID-19 hastaları için hayat kurtarıcı olabileceğini gösteren, İngiltere'den alınan ilk klinik araştırma sonuçlarını memnuniyetle karşılamaktadır (https://www.who.int/news-room/detail/16-06-2020-who-welcomes-preliminary-results-about-dexamethasone-use-in-treating-critically-ill-covid-19-patients). DSÖ ile paylaşılan ilk bulgulara göre, ventilatör hastalarında tedavinin mortaliteyi yaklaşık üçte bir oranında azalttığı ve sadece oksijene ihtiyaç duyan hastalarda mortalitenin yaklaşık beşte bir oranında azaldığı gösterilmiştir.
• Yaşlı insanlar COVID-19 pandemisinden ciddi şekilde etkilenmektedir (https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/leaders-speak-out-older-people-covid-19). Dünyanın dört bir yanından liderler endişelerini dile getirmiş ve yaşlıların ihtiyaçlarını ve haklarını ele alan bir müdahale çağrısında bulunmuştur.
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi (PAHO) Müdürü Dr. Carissa F. Etienne, sınır bölgelerindeki göçmen ve savunmasız nüfus arasında COVID-19'un yayılmasını kontrol altına almak amacıyla, ülkeleri “topraklarında ve sınırlarında sağlık müdahalesini güçlendirmek üzere birlikte çalışmaya” çağırmıştır (https://www.paho.org/en/news/16-6-2020-paho-director-calls-contain-spread-covid-19-vulnerable-populations-border-areas).
• PAHO, Amerika'daki COVID-19 salgını hakkında gerçekçi, güvenilir bilgi sağlamak için Twitter ile ittifakını genişletmiştir (https://www.paho.org/en/news/15-6-2020-paho-extends-alliance-twitter-provide-covid-19-information). Platformla yakın zamanda imzalanan bir anlaşma, platformun, halk sağlığı sosyal medya yöneticilerini eğitmeye devam etmesini ve kanıta dayalı bilgilerin yayılması için PAHO'ya reklam kredileri sağlamasına olanak tanıyacaktır.
• Bugünün "Odak Noktadaki Konu" bölümünde, operasyon destek ve lojistik malzemeleri hakkında bir güncelleme sunmaktayız.

ODAK NOKTADAKİ KONU: Afrika'daki COVID-19 müdahalesine DSÖ desteği

Şubat ayında Afrika'daki ilk COVID-19 vakası bildirildiğinden beri, salgının hızı artmış, ilk 100.000 vakaya ulaşması 98 gün ve 200.000 vakasına ulaşması ise sadece 19 günü bulmuştur.

11 Haziran itibariyle Afrika'dan, 200.000'den fazla COVID-19 vakası ve 5600'den fazla ölüm rapor edilmiştir; bir önceki haftaya göre vakalarda yaklaşık% 30 artış görülmüştür.

Birçok ülke fiziksel uzaklığı, iyi el temizliğini, vakaları izole etmeyi, COVID-19'lu kişilerin temaslılarının test edilmesini ve takibini teşvik etmek için kısıtlamalar ve halk sağlığı önlemleri almıştır. Hükümetler ayrıca, DSÖ ve diğer ortakların desteğiyle, sağlık işgücü ve laboratuvar kapasitelerini hızla artırmış ve havalimanlarında ve sınır kapılarında giriş noktaları taraması yapmıştır.

Geçen hafta DSÖ Afrika Bölge Ofisi, bölgedeki test, izleme ve tedaviyi artırmak için Afrika'daki Testleri Hızlandırma Ortaklığı'nın (PACT) tanıtılmasını desteklemiştir. Girişim, 100.000 sağlık çalışanını eğitmeyi, önümüzdeki altı ay boyunca ayda 15 milyon kişiyi test etmeyi ve hastalara destekleyici bakım sağlanmasını desteklemeyi amaçlamaktadır.

COVID-19 salgınının başlangıcından bu yana DSÖ, teknik destek sağlamak ve COVID-19 müdahalesine yönelik tıbbi malzemelerin Afrika genelinde dağıtımını koordine etmek için, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ile ortaklık kurmuştur.

Afrika CDC aynı zamanda, DSÖ tarafından COVID-19 pandemisine müdahale etmek için, benzeri görülmemiş bir küresel talep karşısında test malzemelerine erişmek ve bunları güvence altına almak için, bir havuzlu tedarik süreci yoluyla piyasalara yaklaşmak üzere toplanan teşhis satın alma konsorsiyumunda aktif bir ortaktır.

Konsorsiyum aracılığıyla DSÖ Operasyon Destek ve Lojistik (OSL), bir dizi üreticiden manuel polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi temin etmiş ve aşağıdaki teşhis malzemelerini Afrika'ya göndermeye başlamıştır:

• 227.752 adet polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi
• 104.000 adet numune toplama kiti

857.100 adet ek PCR testi ve 780.300 adet numune toplama kiti hazırlanmış ve gönderilmeyi beklemektedir.

DSÖ, küresel COVID-19 müdahalesi için kişisel koruyucu donanım (KKD) kargolarını dağıtan Dünya Gıda Programı (WFP) ile işbirliği içinde, aşağıdakiler de dahil olmak üzere büyük miktarda KKD'yi Afrika'daki ülkelere nakliye sürecindedir:

• 10,8 milyon adet tıbbi maske
• 1,3 milyon adet N95 solunum maskesi
• 938.157 adet önlük
• 103.544 adet gözlük
• 7.5 milyon adet muayene eldiveni
• 741.334 adet yüz koruyucu

DSÖ'nün, küresel bir kıtlık nedeniyle tedarik edilmesi özellikle zor olan klinik bakım için biyomedikal ekipmanı güvence altına almak üzere bir araya getirilmiş tedarik süreci de son haftalarda sonuç vermiştir. DSÖ, WFP'nin bölgeye dağıtması için 2.522 adet oksijen konsantratörü ve 487 adet ventilatör tedarik etmiştir.

Teknik bir mimar ve mühendis ağının gönüllü desteğiyle DSÖ'nün OSL birimi, Afrika'daki bazı ülkelerde COVID-19 tedavi merkezlerinin tasarımını da desteklemektedir. Sağlık Bakanlığı ve diğer BM ortaklarıyla birlikte çalışan OSL'nin teknik Yardım Masası, Senegal, Tanzanya, Burkina Faso, Sao Tome ve Principe, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Mauritius ve Gana'da COVID-19 tedavi merkezlerinin kurulmasını desteklemiştir. OSL şu anda Çad'da 26 yataklı bir tesisi, Burkina Faso'da 30 yataklı bir tesisi ve Ekvator Ginesi'nde 500 yataklı bir tesisi desteklemek için birlikte çalışmaktadır.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 11 Haziran – 17 Haziran **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 17 Haziran 2020**

 (**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 17 Haziran 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• 17 Haziran 2020 Güncellemesi, Reunion Adası: Sayılar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 1 vaka hariç tutulmuştur.
• Not: Hindistan son 24 saat içinde, muhtemelen bir veri mutabakat süreci nedeniyle, ölümlerde büyük bir artış rapor etmiştir. DSÖ durumu takip etmekte ve ulusal makamlarla yakın temas halindedir.