DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 28.06.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) DURUM RAPORU
'İnfodemi' olgusu, koordineli bir müdahale gerektiren bir düzeye tırmanmıştır. İnfodemi, bir salgın sırasında bazıları doğru, bazıları yanlış olan bilgi bolluğudur.
28 Haziran 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler
ÖNEMLİ GELİŞMELER
- Bugün küresel olarak, son 24 saatte rekor sayıda yeni vaka rapor etmekteyiz (189.077 vaka); birçok ülke 24 saatlik sürede, en yüksek yeni vaka sayısını bildirmiştir. Dr. Tedros'un 24 Haziran'daki basın toplantısında belirttiği gibi, “Aşılar ve terapötikler üzerine araştırmalara devam etsek bile, bulaşmayı baskılamak ve hayat kurtarmak adına, elimizde olan her şeyi yapmak için acil bir sorumluluğumuz bulunmaktadır.” (https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/transcripts/virtual-press-conference---24-june---covid-19.pdf?sfvrsn=e13ae3ab_2). DSÖ, son zamanlarda ülkelerin gerçekleştirebileceği kritik eylemler hakkındaki rehberli güncellemiştir (https://www.who.int/publications/i/item/critical-preparedness-readiness-and-response-actions-for-covid-19).
- DSÖ/Avrupa tarafından Avrupa Birliği'nden sağlanan fonlarla tedarik edilen 4.7 milyondan fazla kişisel koruyucu donanımı taşıyan uçaklar, son iki gün içinde Azerbaycan, Belarus ve Ukrayna'ya inmiştir (https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/news/news/2020/6/whoeurope,-eu-deliver-critical-supplies-to-covid-19-frontline). Temel koruyucu donanım, üç ülkedeki sağlık çalışanlarının COVID-19 salgınına etkili ve güvenli bir şekilde müdahale etmesine yardımcı olacaktır.
- 'İnfodemi' olgusu, koordineli bir müdahale gerektiren bir düzeye tırmanmıştır. İnfodemi, bir salgın sırasında bazıları doğru, bazıları yanlış olan bilgi bolluğudur. DSÖ ilk Infodemiyoloji Konferansı'nı, 29 Haziran'da halka açık bir konferansın ardından, 30 Haziran'dan 16 Temmuz'a kadar sürecek bir bilimsel konferans olarak düzenlemektedir (https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/06/30/default-calendar/1st-who-infodemiology-conference).
|
Sayılarla Durum (DSÖ Bölgelerine Göre) |
||
|
Toplam (son 24 saatteki yeni vaka sayıları) |
||
|
Küresel |
9.843.073 doğrulanmış (189.077) |
495.760 ölüm (4612) |
|
Afrika |
278.815 doğrulanmış (10.713) |
5785 ölüm (112) |
|
Amerika |
4.933.972 doğrulanmış (117.178) |
241.931 ölüm (3169) |
|
Doğu Akdeniz |
1.024.222 doğrulanmış (17.943) |
23.449 ölüm (485) |
|
Avrupa |
2.656.437 doğrulanmış (16.586) |
196.541 ölüm (352) |
|
Güney-Doğu Asya |
735.854 doğrulanmış (25.399) |
20.621 ölüm (482) |
|
Batı Pasifik |
213.032 doğrulanmış (1258) |
7420 ölüm (12) |
SÜRVEYANS
Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 22 Haziran – 28 Haziran **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.
Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 28 Haziran 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.
Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 28 Haziran 2020**


4







(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.
TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR
- COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:
- DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
- DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
- DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
- DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
- DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
- DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19
- Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
- COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
- Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
- DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
- Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations
HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER
- Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
- Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
- Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
- EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication
VAKA TANIMLARI
DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)
COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı
COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.
Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.
EK 1
Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.
Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.
Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.
(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.
Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.
Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.
Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.
Ek tablo notları
(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:
- Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
- Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
- Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
- Genel bulaşma: Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka, gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
- Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler
(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.
Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları
- 28 Haziran 2020 Güncellemesi, Çekya: Sayılar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 27 Haziran'da 4 ölüm hariç tutulmuştur.
- 28 Haziran 2020 Güncellemesi, Ukrayna: Sayılar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: ek olarak, 27 Haziran'da 948 vaka ve 24 ölüm bildirilmiştir.

