1 Temmuz 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• İletişimin, pandemilerin kontrolüne katkıda bulunan önemli bir halk sağlığı müdahalesi olduğu, daha önce hiç bu kadar açık olmamıştır (https://www.euro.who.int/en/health-topics/Health-systems/e-health/news/news/2020/6/working-together-to-tackle-the-infodemic). DSÖ Avrupa Bölge Ofisi bu konuyu ve bazıları yanıltıcı ve hatta zararlı olabilecek çok fazla bilgi olan bir “infodemi” riskini tartışmaktadır. DSÖ, 29 Haziran'da, uzmanların infodeminin dünyayı nasıl etkilediği ve bunu nasıl yönetilebileceği üzerine konuşmalarını içeren ilk İnfodemiyoloji konferansını başlatmıştır (https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/06/29/default-calendar/pre-conference-1st-who-infodemiology-conference).
• Kamboçya, COVID-19 salgının yanı sıra, kızamık salgınına da müdahale etmektedir. DSÖ, sağlık kuruluşlarında ve sosyal yardım ekipleri aracılığıyla toplumda rutin aşılama uygulamalarını desteklemiştir (https://www.who.int/cambodia/news/feature-stories/detail/responding-to-a-measles-outbreak-during-the-covid-19-pandemic).
• DSÖ sigara içme ve COVID-19 arasındaki ilişkiyi gösteren bilimsel belge için bir güncelleme yayınlamıştır; bu belge sigara içen ve hastanede yatan COVID-19 hastalarında virüs ile enfekte olma riski, hastalık şiddeti ve ölüm hakkındaki mevcut kanıtları değerlendirmektedir (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Sci_Brief-Smoking-2020.2). Sonuç olarak, sigara içmenin hastanede yatan COVID-19 hastalarında artan hastalık şiddeti ve ölümle ilişkili olduğu görülmektedir.
• Bugünün "Odak Noktadaki Konu" bölümünde, DSÖ'nün COVID-19 tedarik zinciri sistemini destekleme çabaları hakkında bir güncelleme sunmaktayız.

Sayılarla Durum (DSÖ Bölgelerine Göre)
Toplam (son 24 saatteki yeni vaka sayıları)
Küresel	10.357.662 doğrulanmış (163.939)	508.055 ölüm (4188)
Afrika	306.794 doğrulanmış (9504)	6192 ölüm (182)
Amerika	5.218.590 doğrulanmış (81.885)	249.318 ölüm (2189)
Doğu Akdeniz	1.077.426 doğrulanmış (19.371)	24.970 ölüm (547)
Avrupa	2.728.059 doğrulanmış (27.624)	197.874 ölüm (615)
Güney-Doğu Asya	808.906 doğrulanmış (23.975)	22.235 ölüm (642)
Batı Pasifik	217.146 doğrulanmış (1580)	7453 ölüm (13)

ODAK NOKTADAKİ KONU: COVID-19 Tedarik Zinciri Sistemi - İlerleme Güncellemesi

Kişisel Koruyucu Donanım

Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) satın alma konsorsiyumu aracılığıyla DSÖ, tüm DSÖ bölgelerindeki 135 ülkeye gönderilen 140,8 milyon adet donanım temin etmiştir. DSÖ ayrıca Jack Ma Vakfı tarafından bağışlanan 100 milyon tıbbi maskeyi ve 1 milyon N95 solunum cihazını daha göndermektedir.

DSÖ Amerika Bölgesi'nde KKD’ler, Ekvador'a teslim edilmiş ve şu anda Peru, Barbados, Belize, El Salvador, Paraguay ve Venezuela'ya sevkiyatlar devam etmektedir

Önümüzdeki haftalarda tüm Afrika ülkelerine öncelikli olarak teslim etmek üzere, toplam 41 milyon KKD malzemesi hazırlanmaktadır.

Tüm Doğu Akdeniz Bölgesi ülkelerine tahsis edilecek KKD'ler, Birleşik Arap Emirlikleri, Dubai'ye getirilmiş ve sevkiyata hazırlanmaktadır.

Avrupa Bölgesinde, KKD’ler Azerbaycan, Belarus ve Ukrayna'ya teslim edilmiştir. Ermenistan, Gürcistan ve Moldova'ya payları gönderilmeye hazırdır ve önümüzdeki hafta gönderilecektir.

Tanı Malzemeleri

Teşhis satın alma konsorsiyumu aracılığıyla DSÖ, UNICEF ve Küresel Fon, 132 ülkeye vermek üzere birçok farklı üreticiden, 6 milyona yakın polimeraz zincir reaksiyon (PCR) testi temin etmiştir.

Testler, önümüzdeki haftalarda sevk etmek üzere tedarikçiler tarafından üretilmekte ve paketlenmektedir. 29 Haziran itibarıyla 28 ülkeye 392.258 PCR testi gönderilmiştir. Şu anda 40 ülkeye verilmek üzere ek 1,4 milyon test daha yoldadır.

Toplam 5,2 milyon örnek toplama kiti tedarik edilmiş ve bunlardan 184.640'u 19 ülkeye teslim edilmiştir. Şu anda, 235.020 örnek toplama kiti 24 ülkeye teslim edilme aşamasındadır.

Tanı Malzemeleri Desteği, tanı malzemesi talebi ve tahsis sürecini açıklığa kavuşturmak için aşağıdaki belgeleri tamamlamıştır:

Tanı malzemeleri tahsis sürecini yönlendiren ilkeler (https://www.who.int/publications/m/item/diagnostics-allocations-frequently-asked-questions%20Principles%20guiding%20the%20diagnostics%20allocation%20process)

COVID-19 Tedarik Portalı üzerinden tanı testi isteme prosedürleri (https://www.who.int/publications/m/item/covid-19-supply-portal-requesting-diagnostics-tests)

Tanı testleriyle ilgili teknik konular hakkında sık sorulan sorular (https://www.who.int/publications/m/item/diagnostics-technical-frequently-asked-questions)

Biyomedikal Cihazlar

Birçok ülke, tıbbi oksijen üreten ve COVID-19'u şiddetli geçiren hastaların hayatlarını kurtarmak için gerekli olan oksijen konsantratörlerini elde etmekte özellikle zorluk çekmiştir. DSÖ ve konsorsiyum ortakları, dünyanın dört bir yanındaki bu ekipmanı üreten birkaç üreticiden oksijen konsantratörleri satın almak için özel sektör ağlarıyla çalışarak, hayat kurtarıcı cihazları en çok ihtiyaç duyulan ülkelere teslim etmeye başlamaktadır. DSÖ'nün tedarik ettiği ilk 4000 oksijen konsantratörünün 3265'i 18 ülkeye teslim edilmiş ve 637 tanesi diğer 10 ülkeye teslim edilmek üzere yoldadır.

10.000 oksijen konsantratörünün ikinci teminindeki 5000 konsantratör Çin'deki bir depoya teslim edilmiştir ve Temmuz ayında sevk edilmek üzere hazırlanmaktadır.

COVID-19 Tedarik Portalı

COVID-19 Tedarik Portalı'nın başlatılmasından bu yana (26 Haziran 2020 itibariyle), 312 adet temel malzeme talebi gönderilmiştir.

DSÖ, ulusal yetkilileri ve ortakları, ulusal müdahale planlarını desteklemek için, COVID-19 Tedarik Portalı aracılığıyla başvuru talep etmelerine teşvik etmektedir. Üye Devletler, hükümet ve bağışçı finansmanı dahil olmak üzere herhangi bir fon kaynağını kullanarak malzeme talep edebilmektedir.

COVID-19 tedavi merkezleri için teknik saha desteği

DSÖ'nün Operasyon Destek Lojistiği (OSL) Teknik Yardım Masası, bir mimar ve mühendis ağı ile işbirliği içinde COVID-19 tedavi merkezlerinin tasarımını aşağıdaki ülkelerde desteklemektedir:

• İtalya: DSÖ, post akut COVID-19 aşaması için prosedürlerin geliştirilmesinde İtalyan Sağlık Bakanlığı'nı (SB) desteklemektedir. Emilia Romagna bölgesinde DSÖ, IPC standartlarını güçlendirmek ve hasta ve personelin post akut COVID-19 bakım hizmetlerine uyum sağlamaları yollarını uyarlamak amacıyla, bölgedeki tüm hastanelerde acil servis ünitelerini iyileştirmek için SB bölgesel sağlık yetkilileriyle birlikte çalışmaktadır. Proje, bölge çapında bir proje için yeni standartları ve tasarımları hesaplamak ve değerlendirmek için, en büyük iki hastane ile (2000 yatak ve 2500 yatak kapasitesi) başlayacaktır.
• Gana: DSÖ, Batı ve Orta Afrika bölgesine tıbbi tahliye hizmetleri sunmak için 68 yatak kapasiteli bir COVID-19 saha hastanesinin açılmasını desteklemektedir. Hastane özel bir acil sağlık şirketi tarafından yönetilecektir ve Temmuz ayında faaliyete geçmesi planlanmaktadır.
• Mozambik: DSÖ, ülkenin COVID-19 test kapasitesini artırma çabalarının bir parçası olarak Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından finanse edilen iki laboratuvarın yerleşiminin incelenmesini desteklemektedir.
• Burkina Faso: Dori'deki 30 yatak kapasiteli, çok amaçlı daimi yapının tasarımı ve yerleşimi tamamlanmak üzeredir.
• Çad: Sağlık Bakanlığı ve Dünya Gıda Programı (WFP) ile koordineli olarak, her biri 26 yatak kapasiteli üç COVID-19 tedavi merkezi kurmak üzere, mevcut tesisleri yeniden yapılandırmak için çalışmalar devam etmektedir.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 25 Haziran – 1 Temmuz **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 1 Temmuz 2020**

 (**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 1 Temmuz 2020**

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

 

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ adresinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• 1 Temmuz 2020 Güncellemesi, Kazakistan: 1 Temmuz'dan itibaren bildirilen vakalara hem asemptomatik hem de semptomatik vakalar dahildir. Daha önce bildirilmemiş asemptomatik vakalar 1 Temmuz vaka sayılarına eklenmiştir.
• 1 Temmuz 2020 Güncellemesi, Belçika: Sayılar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: Ulusal makamlar geçmiş verilerini revize etmiş ve ölüm sayıları 10 Mart ve 30 Haziran tarihleri arasında düzeltilmiştir.
• 1 Temmuz 2020 Güncellemesi, Kazakistan: Sayılar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: vaka sayıları 14 Mart-30 Mart ve 21 Haziran-30 Haziran arasında düzeltilmiştir.