9 Temmuz 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• DSÖ, COVID-19 bilgilerini Free Basics ve Discover uygulamalarında mobil uyumlu bir biçimde sağlamak için Facebook ve Praekelt.org ile ortaklık kurmuştur (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---7-july-2020). Bu, en savunmasız konumda olan bazı insanların 50'den fazla ülkede veri ücreti ödemeden sağlık bilgilerine erişmesini sağlayacaktır.
• Bir DSÖ misyonu dün, Türkmenistan, Aşkabat'a, riskleri değerlendirmek ve COVID-19 ile mücadele etmek için gereken müdahale mekanizmalarını geliştirmek üzere bir araya gelmiştir (https://www.euro.who.int/en/countries/turkmenistan/news/news/2020/7/whoeurope-expert-team-reaches-turkmenistan-to-support-the-countrys-covid-19-response). Dünya Sağlık Örgütü'nün Avrupa Bölgesinde Acil Durum Görevlisi ve görev lideri Dr. Catherine Smallwood “Bu misyon, DSÖ'nün Orta Asya ülkeleri ile güçlü bir ortaklığa olan bağlılığını yansıtmaktadır.” demiştir.
• Amerika Bölge Ofisi COVID-19 ile ilgili birçok konuda internet seminerleri düzenlemektedir. Yarın, "Bakıcıların Bakımı: Başkalarına Bakarken Zihinsel Sağlığınızı Yönetme" konusuna odaklanan bir internet semineri düzenlenecektir (https://www.paho.org/en/events/webinar-caring-carers-managing-your-mental-health-while-caring-others).
• DSÖ'nün acil sağlık durumları çevrimiçi öğrenme platformu OpenWHO.org (https://openwho.org/), 3,7 milyondan fazla kayıt alan 13 adet COVID-19 konulu kurs yayınlamıştır. Bu sırada dünyanın en büyük ve en yenilikçi dijital öğrenme platformlarından birini oluşturmayı hedefleyen DSÖ Akademisi (https://www.who.int/about/who-academy), 8-29 Temmuz tarihleri arasında bir anket düzenlemektedir (https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/07/08/default-calendar/who-academy-survey).
• Bugünkü "Odak Noktadaki Konu" bölümünde, DSÖ'nün Afrika'ya yaptığı COVID-19 yardımıyla ilgili bir güncelleme sunmaktayız.

ODAK NOKTADAKİ KONU: DSÖ’nün Afrika’ya yaptığı COVID-19 Yardımı

7 Temmuz itibariyle, Afrika kıtasından 493.131 COVID-19 vakası ve 11.643 ölüm bildirilmiştir - geçen haftalardan beri vakalarda %25 ve ölümlerde %18 artış olmuştur.

DSÖ, COVID-19 salgını yönetiminde, temel sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesini desteklemek için Sağlık Bakanlıkları ve Afrika bölgesindeki diğer ortaklarla yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. DSÖ, hem acil durum hem de rutin sağlık hizmetlerini güçlendirmeleri, grip izleme ve diğer hastalık kontrol stratejilerini sürdürmeleri konusunda ülkelere tavsiyelerde bulunmaya ve destek vermeye devam etmektedir.

Ülkeler sınırları yeniden açmaya ve ticari uçuşlar da dahil olmak üzere hava yolculuğunu devam ettirmeye başladıkça, DSÖ, hükümetleri, ticari uçuşların ve havalimanı operasyonlarının yeniden başlaması nedeniyle COVID-19 bulaşmasındaki dalgalanma riskini azaltmak için, giriş ve çıkış taramaları ve el hijyeni, öksürük kuralları ve fiziksel mesafeli tedbirlerin uygulanması da dahil olmak üzere, etkili önlemler almaya çağırmaktadır.

COVID-19 müdahalesi için tıbbi malzeme tedarikindeki ilk gecikmelerden sonra, hava sahalarının yeniden açılması ve son haftalarda ticari uçuşların artması, sevkiyatları kolaylaştırmak ve kişisel koruyucu donanım, tanı testleri ve biyomedikal ekipmanların teslimatında kritik bir faktör olmuştur.

Önümüzdeki haftalarda DSÖ Operasyon Destek ve Lojistik (OSL), Afrika'daki ülkelere tıbbi maskeler, muayene eldivenleri, önlükler, yüz koruyucular ve gözlükler dahil olmak üzere yaklaşık 47 milyon kişisel koruyucu donanım göndermeye hazırlanmaktadır.

DSÖ ayrıca, DSÖ, UNICEF ve Küresel Fon'un oluşturduğu bir satın alma konsorsiyumu aracılığıyla tanı testlerinin tedarikinde de ilerleme kaydetmektedir. Son haftalarda konsorsiyum, yaklaşık 130 ülkeye polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testleri göndermeye başlamıştır.

Angola, Benin, Burkina Faso, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Komorlar, Kongo, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Etiyopya, Gabon, Kenya, Lesotho, Mali, Nijerya, Senegal, Güney Afrika, Uganda, Zambiya ve Zimbabve'ye 420.000'den fazla PCR testi gönderilmiştir. 626.000 adet ilave test halihazırda 25 ülkeye gönderilme aşamasındadır ve 910.582 adet test 42 ülkeye gönderilmeyi beklemektedir.

Ayrıca 25 ülkeye 195.000'den fazla numune toplama kiti gönderilmiştir ve ek olarak 866.700 kit de 37 ülkeye teslim edilmek üzere yoldadır.

Bugüne kadar, 26 ülkeye 2522 adet oksijen konsantratörü gönderilmiştir ve 700 adet de 30 ülkeye gönderilmek üzere hazırlanmaktadır.

DSÖ, hükümetlerin ve BM ortak kuruluşlarının talebi üzerine, Afrika ve diğer bölgelerde Şiddetli Akut Solunum Enfeksiyonu (SARI) tedavi tesisleri kurma konusunda operasyonel ve teknik tasarım desteği sağlamaya devam etmektedir. Bir mimar ve mühendis ağıyla işbirliği yapan DSÖ, 15 ülkeye, COVID-19 müdahalesini desteklemek için SARI tedavi merkezleri kurma konusunda yardımcı olmuştur. OSL HealthTech birimi, HealthTech Yardım Masası aracılığıyla (oslhealthtech@who.int adresinden e-posta ile ulaşılabilir) teknik yardım taleplerini kabul etmeye devam etmektedir. Afrika'daki mevcut projeler arasında Mozambik, Burkina Faso, Gambiya ve Çad'daki tesisler bulunmaktadır.

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 3 – 9 Temmuz **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 9 Temmuz 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 9 Temmuz 2020**

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ ve https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-mortality-reporting-2020-1 adreslerinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• 9 Temmuz 2020 Güncellemesi, İspanya: Veri dağıtımı ve bildirilen ilk vakaların ve ölümlerin tarihleri, ulusal makamların ve bölge ofisinin güncellenmiş bilgileriyle uyumlu olacak şekilde ayarlanmıştır. Toplam vakalar ve ölümler etkilenmemiştir.