14 Temmuz 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• Dünya Gıda Güvenliği ve Beslenme Durumu'nun (http://www.fao.org/publications/sofi/en/)  dün yayınlanan en son baskısı, 2018'de 10 milyon kişi ve son beş yılda yaklaşık 60 milyon kişi artarak, 2019'da neredeyse 690 milyon insanın aç olduğunu tahmin etmektedir. Raporda, COVID-19 salgınının 2020 sonuna kadar 130 milyondan fazla insan için kronik açlığa yol açabileceğine dair tahminler yer almaktadır (https://www.who.int/news-room/detail/13-07-2020-as-more-go-hungry-and-malnutrition-persists-achieving-zero-hunger-by-2030-in-doubt-un-report-warns).
• Güney Sudan'da, DSÖ ve Sağlık Bakanlığı, COVID-19 salgınıyla mücadelede büyük engeller olduğunu kanıtlayan damgalama ve korkuyu ele almak için çalışmaktadır (https://www.afro.who.int/news/south-sudan-covid-19-responders-recount-stigma-ordeal).
• DSÖ tarafından hazırlanan yeni bir rapor, şiddetin ve yaralanmaların DSÖ Avrupa Bölgesi'nde yılda yaklaşık 500.000 ölümle sonuçlanan, önde gelen bir ölüm nedeni olduğunu vurgulamaktadır (https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/violence-and-injuries/publications/2020/violence-and-injuries-in-europe-burden,-prevention-and-priorities-for-action-2020). Kanıtlar, şiddetin, hastalık salgınları sırasında ve sonrasında artabileceğini ve özellikle kadınları, çocukları ve yaşlıları etkilediğini göstermektedir (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Violence_actions-2020.1). DSÖ ayrıca özellikle kadına yönelik şiddet için bir rehber hazırlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/covid-19-and-violence-against-women).
• DSÖ Epidemik Bilgi Ağı (EPI-WIN), etkili risk iletişimi ve toplum katılımı ile infodemileri yönetmek için yeni bir internet semineri serisi başlatmıştır. Bu konu bugünkü "Odak Noktadaki Konu" bölümünde ele alınmıştır.

ODAK NOKTADAKİ KONU: İnfodemi Yönetimi: Yeniden açılan toplumlar bağlamında belirsizlikler konusunda bilgilendirme

DSÖ Epidemik Bilgi Ağı (EPI-WIN), etkili risk iletişimi ve toplum katılımı (RCCE) yoluyla infodemiyi yönetmek için yeni bir internet semineri serisi başlatmıştır. Bu seri, bölge ve ülkedeki, salgına müdahale edenler için pratik beceriler geliştirmeyi amaçlamaktadır. DSÖ Avrupa Bölge Ofisi tarafından ortaklaşa başlatılan serideki birinci seminer, COVID-19 sırasında halk sağlığı ve sosyal önlemlerin (PHSM) uygulanması ve hafifletilmesindeki belirsizlikler konusunda bilgilendirme ile ilgilenmiştir.

Özellikle halk sağlığı acil durumlarının ilk aşamalarında, bilinmeyenler ve gerçeklere dayalı bilgilere yüksek talep vardır. Bir halk sağlığı acil durumu ne kadar büyükse ve ne kadar uzun sürerse, daha fazla bilinmeyen olma olasılığı da o kadar yüksektir. COVID-19, ülkeleri farklı zamanlarda, farklı şekillerde etkileyen ve farklı riskleri olan bireyleri etkileyen yeni bir hastalıktır. PHSM'nin uygulanması ve hafifletilmesi, toplumların iletişimi ve katılımı yoluyla belirsizliğin yönetilmesine yönelik acil ihtiyacı vurgulamıştır. Bu internet semineri, yeniden açılış dönemiyle ilgili belirsizliklerin zorluklarını belirlemiş, bu zorlukların üstesinden gelmek için kanıta dayalı RCCE taktiklerini belirlemiş ve ülkelerde kullanılan RCCE taktiklerinin örneklerini vurgulamıştır.

Etkileşimli oturumda 73 ülkeden 250 kişi ve 184 örgüt vardı. Çevrimiçi anketler sırasında katılımcılar, karışıklığa yol açan ana faktörün COVID-19 hakkında çelişkili bilgi veya öneriler sunan çeşitli kuruluşlar olduğunu bildirmiştir. Önerilerdeki bir değişikliğin hatanın bir sonucu olduğu algısından kaçınmak için kuruluşlar, değişim için beklentileri belirlemeli, değişimler oldukça zaman ve tarih damgası ile işaretlemelidir. Koordinasyon da karışıklığı en aza indirmede önemli bir rol oynamaktadır. İletişimde koordinasyon en iyi şekilde, ortakların, aynı mesajları iletmesini, bilgi yayınlarını koordine etmesini, mesajlar arasındaki tutarsızlıkları açıklamasını ve tüm müdahalede bulunan kurumların uzmanlığına güven duymasını sağlayarak gerçekleşebilir.

Bu devam eden bir seri olacak ve aşağıdakiler gibi konuları içerecektir:

• RCCE Aracılığıyla Risk Algısını Etkileme
• Yeni Normlar Yaratmak ve Davranış Değişikliğini Sürdürmek
• Acil Durum Planlaması ve Müdahalesine Sivil Toplumun Dahil Edilmesi

Daha fazla bilgi için: www.who.int/epi-win

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 8 – 14 Temmuz **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 14 Temmuz 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 14 Temmuz 2020**

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ ve https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-mortality-reporting-2020-1 adreslerinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• 14 Temmuz 2020 Güncellemesi, Bulgaristan: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 11-13 Temmuz arasındaki vaka sayıları düzeltilmiştir.