16 Temmuz 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• 75 ülke, dünya çapında COVID-19 aşılarına hızlı, adil ve eşitlikçi erişimi garanti etmek için tasarlanmış bir mekanizma olan COVAX Tesisine katılarak, nüfuslarını ve diğer ulusları korumakla ilgili niyetlerini beyan etmiştir. COVAX'ın amacı, düzenleyici onayı ve/veya DSÖ ön yeterliliğini geçen iki milyar doz güvenli, etkili aşıyı sağlamaktır (https://www.who.int/news-room/detail/15-07-2020-more-than-150-countries-engaged-in-covid-19-vaccine-global-access-facility).
• DSÖ ve UNICEF, COVID-19 salgınının neden olduğu teslimattaki aksamalar nedeniyle aşılarda bir düşüş olduğu konusunda uyarıda bulunmuştur (https://www.who.int/news-room/detail/15-07-2020-who-and-unicef-warn-of-a-decline-in-vaccinations-during-covid-19). UNICEF Yetkili Müdürü Henrietta Fore, “COVID-19'un daha önceki rutin aşılamayı göz korkutucu bir zorluk haline getirdiğini” belirtmiş ve aşı kapsamı üzerinde daha fazla etkiden kaçınılması gerektiğini, aksi takdirde bir krizi diğeriyle değiştirme riskinin bulunduğunu vurgulamıştır.
• Dünya COVID-19 pandemisini yenecek bir aşı bulmak için yarışırken, DSÖ aşıların insanlık için başardığı her şeye tekrar bakmaktadır (https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the-vaccines-success-story-gives-us-hope-for-the-future).
• Bugünkü "Odak Noktadaki Konu" bölümünde, COVID-19 virüsünün özelliklerini ve neden olduğu hastalığı daha iyi anlamak için geliştirilen DSÖ Birlik Araştırma protokolleri açıklanmaktadır.
• DSÖ COVID-19 Durum Raporunu okuduğunuz için teşekkür ederiz! Kısa bir anonim anket aracılığıyla bu raporlarla ilgili görüşlerinizi ve önerilerinizi bildirmenizi bekliyoruz: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports/survey (Anket İngilizce dilindedir).

ODAK NOKTADAKİ KONU: Birlik araştırmaları: COVID-19 için erken epidemiyolojik araştırmalar

COVID-19'a neden olan SARS-CoV-2 gibi yeni patojenlerin tanımlanmasına birçok bilinmeyen eşlik etmektedir. Pandeminin devam ettiği altı aydır, virüsün ve neden olduğu hastalığın, özellikle insan nüfusunda yayılma becerisi ve virulansının belirsizliğini sürdüren bazı özellikleri vardır. COVID-19 (SARS-CoV-2) virüsünün ve neden olduğu hastalığın özellikleri hakkındaki anlayışı arttırmak için, DSÖ, DSÖ Birlik araştırmaları isimli bir dizi erken epidemiyolojik protokol geliştirmiştir (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/early-investigations). Bu protokoller, yerel bağlamın analizinin yanı sıra farklı ortamlar arasında karşılaştırma yapılmasına da olanak tanımaktadır.

Halihazırda mevcut olan altı DSÖ Birlik araştırması protokolü, ülkelerin vakalar, sağlık çalışanları veya ev halkı arasındaki yakın temaslılar arasındaki enfeksiyonu anlamalarına, nüfustaki enfeksiyon derecesini anlamalarına ve farklı yüzeylerde ve ortamlarda virüsün varlığını belirlemelerine yardımcı olmaktadır. Bu çalışmaların sonuçları, ülkelere virüsün daha fazla yayılmasını sınırlamak için halk sağlığı ve sosyal önlemleri hakkında bilgi sahibi olmaları konusunda yardımcı olmaktadır.

47 ülke bugüne kadar Birlik araştırma protokollerinden en az birini uygulamıştır. 46 ülke daha bunları uygulama niyetlerini ifade etmiştir. Protokolleri uygulayan ülkelerin yarısından fazlası (%55) düşük ve orta gelirli ülkeler olup, gelişmiş sürveyans ve araştırma eşitliği için paha biçilmez bir araç sunmaktadır.

DSÖ ülkelere, ülkeye özgü protokoller geliştirmeleri ve uygulamaları, laboratuvar testlerinin seçimini desteklemeleri ve ülkeler arasında sonuçların karşılaştırılabilirliğini sağlamaları konusunda desteklerini esirgememektedir. DSÖ ayrıca çalışmalardan en az birini uygulamaya başlamış olan ülkelere laboratuvar testleri temin etmiş ve göndermiştir. Düşük ve orta gelirli 12 ülkeye 35.820 adet laboratuvar testi gönderilmiştir ve önümüzdeki aylarda diğer ülkelere de gönderilecektir. Çalışma sahalarında aynı laboratuvar testlerinin kullanılması, farklı sahalardan alınan sonuçların karşılaştırılabilmesini sağlayacaktır.

Şu anda teknik ortaklarla işbirliği içinde iki protokol geliştirilmektedir. Birisi okullarda ve diğer eğitim kurumlarında enfeksiyonun kapsamının anlaşılmasını sağlayacaktır. Diğeri, uzun vadeli bakım tesisleri, gıda işleme tesisleri, hapishaneler, askeri kışlalar ve halka açık mekanları içeren kapalı ortamlarda COVID-19 konusunda olacaktır.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 10 – 16 Temmuz **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 16 Temmuz 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 16 Temmuz 2020**

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ ve https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-mortality-reporting-2020-1 adreslerinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

Sayımlar, aksi belirtilmedikçe DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov) ) dayanarak laboratuvar tarafından onaylanan vakaları ve ölümleri yansıtmakta (bkz. Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları) ve hem ülke içindeki, hem de ülkesine geri gönderilen vakaları içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• 16 Temmuz 2020 Güncellemesi, Mayotte: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 10-15 Temmuz arasındaki ölüm sayısı düzeltilmiştir.
• 16 Temmuz 2020 Güncellemesi, İspanya: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 19 Nisan ile 13 Temmuz arasındaki vakaların dağıtımı ve 26 Nisan - 5 Haziran ve 21 Haziran - 13 Temmuz arasındaki ölümlerin dağıtımı düzeltilmiştir.
• 16 Temmuz 2020 Güncellemesi, Finlandiya: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 4-15 Temmuz arasındaki vaka sayısı düzeltilmiştir.
• 16 Temmuz 2020 Güncellemesi, Lüksemburg: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 15 Temmuz'da 100 vaka eklenmiştir.
• 16 Temmuz 2020 Güncellemesi, Bosna Hersek: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 15 Temmuz'da 197 vaka ve 5 ölüm eklenmiştir.
• 16 Temmuz 2020 Güncellemesi, İsrail: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 15 Temmuz'da 1735 vaka ve 3 ölüm eklenmiştir.