29 Temmuz 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

ÖNEMLİ GELİŞMELER

• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, Türkmenistan'ı COVID-19 salgınlarına hazırlanmaları için kritik önlemleri harekete geçirmeye çağırmaktadır (https://www.euro.who.int/en/countries/turkmenistan/news/news/2020/7/who-urges-turkmenistan-to-activate-critical-measures-to-prepare-for-covid-19-outbreak). Türkmenistan bugüne kadar DSÖ'ye doğrulanmış herhangi bir COVID-19 vakası bildirmemiştir, ancak ülke son zamanlarda toplum arasında solunum yolu enfeksiyonlarının bulaşmasını önlemek için bazı önlemleri uygulamaya başlamıştır.
• COVID-19 salgını, hepatit B'nin ortadan kaldırılmasına yönelik ilerlemeyi tehdit etmektedir. 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü'nü kutlamalarında DSÖ, viral hepatitin anneden çocuğa bulaşmasını durdurmak için birleşik ve hızlı takip edilen eylem çağrısında bulunmuştur. DSÖ Genel Müdürü Dr. Tedros, “Hiçbir bebek, sadece aşı yapılmadığından hepatit B'den ölmek için büyümemelidir” demiştir.
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi, Trinidad ve Tobago’nun COVID-19 müdahalesini desteklemek için Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) sağlanmasını kolaylaştırmak amacıyla Dünya Gıda Programı ve Kanada Hükümeti ile işbirliği yapmaktadır (https://www.paho.org/en/news/27-7-2020-paho-collaborates-world-food-programme-and-canadian-government-facilitate-delivery). Malzemeler, COVID-19 müdahalesi için teşhis, ventilatörler ve KKD'lerin tedarikini kolaylaştıran BM Tedarik Portalı ve PAHO Stratejik Fonu aracılığıyla tedarik edilmiştir.
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi'nin desteğiyle Laos Sağlık Bakanlığı ve Ulusal Laboratuvar ve Epidemiyoloji Merkezi (NCLE), Laos'taki COVID-19'un olası salgınlarının erken tespitini sağlamak için toplumla birlikte çalışmaktadır (https://www.who.int/laos/news/detail/28-07-2020-stop-the-fire-where-it-starts-working-with-communities-to-ensure-early-detection-of-potential-outbreaks-of-covid-19).
• Bugünkü "Odak Noktadaki Konu", yakın zamanda yayınlanan DSÖ'nün COVID-19 bağlamında Güvenli Kurban Bayramı uygulamalarına ilişkin rehberi vurgulamaktadır (https://www.who.int/publications/i/item/safe-eid-al-adha-practices-in-the-context-of-covid-19-interim-guidance).

ODAK NOKTADAKİ KONU: COVID-19 bağlamında güvenli Kurban Bayramı uygulamaları

Kurban Bayramı dünya çapında Müslümanlar tarafından kutlanan bir bayramdır; bu sırada aileler ve arkadaşlar, dua etmek, sadaka vermek ve genellikle kurban edilen hayvanların etlerinden (dolayısıyla adı) dağıtmak için birleşirler.

Bayram bir ila birkaç gün sürebilir ve birçok sosyal ve dini toplantı yapılır. COVID-19 salgını sırasında virüsün bulaşmasını önlemek için önlemler alınmalıdır. 25 Temmuz 2020'de DSÖ, farklı ulusal bağlamlarda uygulanabilir rehberlik sağlayan COVID-19 bağlamında Güvenli Kurban Bayramı uygulamaları başlıklı geçici rehber yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/safe-eid-al-adha-practices-in-the-context-of-covid-19-interim-guidance).

DSÖ, kalabalık toplantılarla ilgili herhangi bir kararın, olayla ilişkili tüm risk faktörlerinin dikkatli bir değerlendirmesine dayandırılmasını tavsiye etmektedir. Bu amaçla rehber belgeler (https://www.who.int/publications/i/item/10665-332235) ve araçlar (https://www.who.int/publications/i/item/10665-333186) geliştirilmiştir. Atılacak adımlar arasında risk değerlendirmesi, risk yönetimi ve risk iletişimi bulunmaktadır; sonuncusu, alınan kararlar için gerekçeleri, uygulanan tedbirleri ve kalan riskleri topluluklarla paylaşmayı amaçlamaktadır.

Bu risk tabanlı yaklaşıma dayanarak, planlanan bir olayın iptal edilmesi veya sanal hale getirilmesi kararı alınabilir. Aksine, bir olaya devam etme kararı verilirse, insanlar arasında her zaman en az bir metre (üç adım) fiziksel mesafe, sık sık el yıkama ve solunum görgü kurallarını uygulamak gibi esas önlemler de dahil olmak üzere temel tedbirler uygulanmalıdır.

Diğer öneriler aşağıdakilerle ilgilidir:

• Mekan - etkinliğin dışarıda yapılması ve/veya mümkün olduğunca kısa sürmesi gibi; etkinliğe giren, katılan ve çıkan insanların sayısını ve akışını düzenleme; rutin temizliği zorunlu kılma.
• Belirli nüfus grupları - kendini iyi hissetmeyen veya COVID-19'u düşündüren semptomları olan kişilere ve COVID-19 hastalığını ciddi geçirme riski yüksek olanlara (yaşlı bireyler ve/veya altta yatan tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler), bu toplantılara katılmaktan kaçınmalarını tavsiye etmek gibi.

Bir hayvanı öldürmek Kurban Bayramı'nın merkezindedir. Bu nedenle, geçici rehber aynı zamanda bu olaylarda uyulması gereken önlemlere de odaklanmaktadır. Kanıtlar, enfekte olmuş insanların diğer memelileri enfekte edebileceğini gösterse de, bunun tersi de olup olmayacağı belirsizliğini korumaktadır. SARS-CoV-2 ile enfekte olabildiği gösterilen hayvanlar arasındaki köpekler, kediler ve çiftlik vizonları genel olarak Kurban Bayramı sırasında öldürülmemektedir. Bununla birlikte, birkaç bulaşıcı hastalığın insan-hayvan arasında bulaşabileceği iyi bilinmektedir. Bu nedenle, ülkelerin, ulusal ve uluslararası gıda güvenliği ve hijyen yönetmelikleri tarafından tavsiye edildiği üzere hayvan yönetimi, et işleme ve pazar yerleri ile ilgili genel tedbirleri almaları tavsiye edilmektedir.

İhtiyacı olanlara et dağıtırken inançlılar tarafından da önlemler alınmalıdır, böylece COVID-19 salgını sırasında da başkalarını anma, yardım ve bakım, Kurban Bayramı kutlamalarının merkezinde güvenle kalabilir.

Geçici rehber şu anda Arapça (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/333454/WHO-2019-nCoV-Eid_al_Adha-2020.1-ara.pdf), İngilizce (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/333454/WHO-2019-nCoV-Eid_al_Adha-2020.1-eng.pdf), Fransızca (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/333524/WHO-2019-nCoV-Eid_al_Adha-2020.1-fre.pdf) ve Rusça (https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/333454/WHO-2019-nCoV-Eid_al_Adha-2020.1-rus.pdf) dillerinde mevcuttur.

SÜRVEYANS

Şekil 1. Son yedi gün içinde, ülke veya bölgeye göre bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakası sayısı, 23 – 29 Temmuz **

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Şekil 2. Rapor tarihi ve DSÖ bölgesine göre doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık 2019 – 29 Temmuz 2020**

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

Tablo 1. DSÖ bölgesine göre, laboratuvarda doğrulanmış COVID-19 vakaları ve ölümleri bildirilen ülkeler veya bölgeler. Orta Avrupa Zaman Dilimine göre sabah 10.00 itibarıyla bildirilen veriler, 29 Temmuz 2020**

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

(**) Veri, tablo ve şekil notları için Ek 1'e bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• COVID-19 ile ilgili tüm teknik rehberlik belgelerini görüntülemek için lütfen bu adresi ziyaret edin: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ Acil Sağlık Durumu tablosu: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VAKA TANIMLARI

DSÖ, sürveyans tanımlarını içeren "koronavirüs hastalığı (COVID-19) olan insan enfeksiyonu Global Sürveyans" belgesini periyodik olarak güncellemektedir: https://www.who.int/publications-detail/global-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-ncov)

COVID-19 kaynaklı ölümün tanımı

COVID-19 kaynaklı ölüm, gözetim amacıyla, COVID hastalığı ile ilişkili olmayan (örn. Travma) açık bir alternatif ölüm nedeni olmadığı sürece, şüpheli veya doğrulanmış bir COVID-19 vakasına klinik olarak uyumlu bir hastalıktan kaynaklanan ölüm olarak tanımlanmaktadır. Hastalık ve ölüm arasında tam bir iyileşme dönemi olmamalıdır.

Ölüm nedeni olarak COVID-19'un sertifikalandırılması ve sınıflandırılması (kodlanması) için daha fazla rehberliği https://www.who.int/classifications/icd/covid19/en/ ve https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-mortality-reporting-2020-1 adreslerinde bulabilirsiniz.

EK 1

Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ tarafından yayınlanan bilgi dokümanları, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve birbirinden farklı dahil etme kriterleri ve veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken eksik tahmini ile sunulan sayımları ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmaya yönelik değişken gecikmeleri etkilemektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(2) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

*Az sayıda ülke/bölge/alan kombine şüpheli ve laboratuvar tarafından doğrulanmış vakaları birlikte rapor etmektedir; bunları veri tablosunda göstermek için tanımlama çabaları devam etmektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt (Diamond Princess) kapsamında bildirilen vakaları ve ölümleri içermektedir.

Ülkelerin, toplam sayılarından, çok sayıda vaka veya ölümleri ortadan kaldıran veri uzlaştırma uygulamaları yapma eğilimi nedeniyle, DSÖ artık bu verileri uygun şekilde "yeni vakalar"/"yeni ölümler" sütunlarında negatif sayılar olarak gösterecektir. Bu, okuyucuların bu tür uzlaştırma uygulamalarının ne zaman gerçekleştiğini belirlemelerine yardımcı olacaktır. İleride çıkarmaların önceki günlere dağıtılmasına izin veren ek ayrıntılar kullanıma sunuldukça, sayılar buna göre güncellenecektir. Önceki durum raporları geriye dönük olarak güncellenmeyecektir; en güncel veriler her zaman covid19.who.int adresinde bulunabilir.

Ek tablo notları

(1) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Ülkeye veya bölgeye özgü güncellemeler ve yazım hataları

• Güncelleme, 29 Temmuz 2020, İspanya: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 11 Mayıs - 28 Temmuz arasında vaka ve ölüm sayıları düzeltilmiştir.
• Güncelleme, 29 Temmuz 2020, Belçika: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 3 Nisan ile 28 Temmuz arasında vaka ve ölüm sayıları düzeltilmiştir.
• Güncelleme, 29 Temmuz 2020, Karadağ: Sayımlar, ulusal makamlar tarafından geriye dönük olarak düzeltilmiştir: 19 Mart - 28 Temmuz arasında vaka ve ölüm sayıları düzeltilmiştir.