DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 16.08.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) HAFTALIK DURUM RAPORU
Salgını etkili bir şekilde ele almanın iki temel unsuru var: Liderler harekete geçmek için adım atmalıdır ve vatandaşların yeni önlemleri alması gerekmektedir.
16 Ağustos 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler
COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:
- DSÖ COVID-19 Paneli (https://covid19.who.int/)
- COVID-19 ile ilgili güncellemeler (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen)
- DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans)
KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM
16 Ağustos'ta sona eren hafta için, DSÖ'ye 1,8 milyondan fazla yeni COVID-19 vakası ve 39.000 yeni ölüm bildirilmiştir. Bununla birlikte toplam sayı, 761.000 ölüm dahil olmak üzere 21,2 milyon doğrulanmış COVID-19 vakasına ulaşmaktadır (Şekil 1). Son yedi gün içinde, rapor edilen günlük vaka sayısı, ortalama 260.000 vaka ve 5.500 ölümle hızlı bir artış göstermiştir.
Şekil 1: DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık - 16 Ağustos 2020**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
DSÖ Amerika Bölgesi, son yedi gün içinde en çok etkilenen bölge olmaya devam etmekte ve yeni doğrulanan tüm vakaların %53'ünü ve bildirilen ölümlerin %75'ini oluşturmaktadır. Güney-Doğu Asya Bölgesi vakalarda artış bildirmeye devam etmektedir ve şu anda en çok etkilenen ikinci bölgedir. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde vaka sayısı Haziran sonundan 10 Ağustos'a kadar azalırken, son yedi günde bildirilen vaka sayısında %10'luk bir artış olmuştur. Bununla birlikte, rapor edilen ölümlerin sayısı bölge genelinde azalmaya devam etmiştir. Batı Pasifik Bölgesi, önceki yedi güne kıyasla ölüm sayısında büyük bir artış bildirmiştir, ancak bu, küresel olarak bildirilen yeni ölümlerin sadece %1'ini oluşturmaktadır. Afrika Bölgesi, son yedi gün içinde vaka ve ölüm sayısında düşüş bildirmiştir (Tablo 1, Şekil 2).
Birçok ülkede vakaların yeniden artmaya başlaması nedeniyle, virüsün bulaşmasını sınırlama çabalarının bir parçası olarak evde kalma önlemleri ve seyahat kısıtlamaları yeniden uygulanmaktadır.
DSÖ BÖLGESİNE GÖRE DURUM
Amerika Bölgesi
DSÖ Amerika Bölgesi'nde, geçen hafta bildirilen vaka sayısı önceki haftaya göre sabit kalırken, yeni doğrulanmış vaka sayısında %1'den az bir artış görülmüştür. Ancak aynı dönemde ölenlerin sayısı da %13 artmıştır. Amerika Birleşik Devletleri, önceki haftaya göre %4 düşüşle 360.000 yeni vaka bildirmiştir. Bu düşüş kısmen, eyaletin hastalık kayıt sistemine rapor veren elektronik laboratuvar raporlama sistemindeki teknoloji sorunları nedeniyle Kaliforniya'daki vakaların eksik rapor edilmesine bağlanabilir.
Peru'da bildirilen ölüm sayısı son yedi günde %220 artarak toplam 25.800'e ve toplam ölüm oranı, 1 milyon nüfus başına 784 ölüm oranına ulaşmıştır ki şu anda bölgedeki en yüksek oran budur.
Yerli insanlar arasında COVID-19 vakalarının rapor edilmesi bölge genelinde artmaktadır ve bu grupta bildirilen ölüm oranı yerli olmayanlara kıyasla daha yüksektir.
Güney-Doğu Asya Bölgesi
Güney-Doğu Asya en çok etkilenen ikinci bölgedir ve şu anda son yedi gün içinde küresel olarak yeni bildirilen vaka ve ölümlerin sırasıyla %26 ve %19'unu oluşturmaktadır. Bölge, bir önceki haftaya göre son 7 günde %9'luk bir artışla bildirilen vaka ve ölümlerde istikrarlı bir artış göstermiştir. Hindistan, 16 Ağustos itibarıyla bölgedeki tüm doğrulanmış vakaların %85'ini ve son yedi gündeki vakaların %92'sini oluşturarak vakaların çoğunu bildirmeye devam etmektedir. Maldivler, ülkede vakalar artmaya devam ederken, küresel olarak en yüksek vaka oranını kaydetmiştir.
Avrupa Bölgesi
Avrupa Bölgesi'nde bildirilen vaka sayısı son haftalarda kademeli olarak artmıştır, ancak bu hafta bildirilen vaka sayısında önceki haftaya göre önemli bir değişiklik olmamıştır. Yine de, Fransa, Almanya, Hollanda, İspanya ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere bölgedeki bazı ülkeler yeniden artmaya başlamaktadır. Belçika, Danimarka ve Almanya dahil olmak üzere bazı ülkelerde et işleme ve paketleme tesislerinde vakaların yeniden artmaya başlamasına neden olan birkaç COVID-19 kümesi rapor edilmiştir. Bölgede son yedi günde toplam 2.480 ölüm rapor edilmiştir, bu bir önceki haftaya göre %21'lik bir düşüş anlamına gelmektedir. Bununla birlikte, Birleşik Krallık'ta geriye dönük bir inceleme sürecinin ardından, ülkenin toplam COVID-19 ölümlerinden 5.000'den fazla ölüm düşürülmüştür ve Avrupa bölgesinde ölüm sayısı 2.728 azalmıştır.
Afrika Bölgesi
Afrika Bölgesi, özellikle Güney Afrika, Kenya, Cezayir, Nijerya ve Gana'da rapor edilen vakalardaki düşüş nedeniyle son yedi gün içinde yeni bildirilen vaka (%27) ve ölüm (%21) sayılarında en büyük düşüşü bildirmiştir.
Tersine, Etiyopya, Addis Ababa'da bildirilen vakaların yarısından fazlasıyla, vaka ve ölüm sayısında sırasıyla %56 ve %12 artış bildirmiştir. Vakaların artması nedeniyle 400.000 testin gerçekleştirilmesi planıyla, bir ay sürecek test ve önleme kampanyası uygulanacaktır.
Gambiya, Kenya, Nijerya ve Zimbabwe dahil olmak üzere birçok ülkede sağlık çalışanlarının enfeksiyon kaptığına dair artan bildirimler bulunmaktadır.
Doğu Akdeniz Bölgesi
Doğu Akdeniz Bölgesi'nde bildirilen vaka sayısındaki beş haftalık düşüşün ardından, son yedi günde toplam 88.700 yeni vaka bildirilmiştir ve bu, yeni bildirilen vaka sayısında bir önceki haftaya göre %10 artış demektir. Körfez devletindeki ülkeler vaka oranlarında düşüş bildirirken, Irak, Fas, işgal altındaki Filistin bölgesi, Lübnan ve Libya vakalarda artış bildirmektedir. Pakistan'da son yedi gün içinde bildirilen vaka ve ölüm sayıları, bir önceki haftaya göre sırasıyla %20 ve %24 azalmış ve sonuçta ülke genelinde karantina kısıtlamaları kaldırılmıştır.
Batı Pasifik Bölgesi
Batı Pasifik Bölgesi'nde bildirilen vaka sayısı, Japonya, Avustralya, Singapur ve Vietnam'da bildirilen yeni vaka sayısının son yedi gün içinde azalmasıyla %5 azalmıştır. Ancak, Filipinler, Japonya, Vietnam, Çin ve Avustralya'da bildirilen artışlara bağlı olarak rapor edilen ölümlerin sayısı %90 artmıştır. Güney Kore, dini kümelenmelerle ilgili vakaları bildirmeye devam etmektedir ve geçen haftaya göre vaka sayısında %210 artış bildirmiştir. 11 Ağustos'ta Yeni Zelanda, 102 günlük genel bulaşma yoluyla vaka bildirilmemesinin ardından, yerel olarak virüsün bulaştığı yeni bir vaka bildirmiştir. Son yedi gün içinde ülkenin kuzey kesiminin geçici olarak kapatılmasına neden olan toplam 52 yeni vaka bildirilmiştir. Yeni Zelanda bölgedeki, kısa veya bilinmeyen bir süre genel bulaşma bildirilmemesinin ardından, vakalarda yeniden artışın olduğunu bildiren üçüncü ülkedir. Diğer ülkeler arasında Avustralya ve Vietnam bulunmaktadır.
HAFTALIK ÖNEMLİ GÜNCELLEMELER
- DSÖ Genel Müdürü Dr.Tedros, 10 Ağustos Pazartesi günü düzenli basın toplantısında "Salgını etkili bir şekilde ele almanın iki temel unsuru var: liderler harekete geçmek için adım atmalıdır ve vatandaşların yeni önlemleri alması gerekmektedir ... Mesajım çok net: virüsü temizleyin, temizleyin, temizleyin." demiştir (https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/covid-19-virtual-press-conference---10-august-at-12-pm-cest.pdf?sfvrsn=46fd5bbd_0).
- COVID-19 Araçlarına (ACT) Erişim Hızlandırıcısına Erişim, COVID-19 testleri, tedavileri ve aşılarını geliştirme, üretme ve bunlara adil erişimi hızlandırmak için yapılan küresel bir işbirliğidir (https://www.who.int/initiatives/act-accelerator). Dokuz aşı adayı şu anda aşı desteği portföyündedir (COVAX olarak adlandırılır) (https://www.gavi.org/sites/default/files/covid/COVAX-Pillar-background.pdf) ve ikinci veya üçüncü aşama denemelerinden geçmektedir. Halihazırda dünyadanın en genişi olan bu portföy, sürekli genişlemektedir. ACT-Hızlandırıcısı, pandemiyi sona erdirmek için gereken tüm araçlar için gerekli tüm küresel araştırma ve geliştirme, üretim, düzenleme, satın alma ve tedariki bir araya getiren tek güncel ve çalışan küresel girişimdir.
- Temel el yıkama imkanlarına erişim, okulların COVID-19 salgınının ortasında güvenli bir şekilde çalışabilmeleri için temel bir koşuldur. Yine de DSÖ/UNICEF Ortak İzleme Programından (JMP) elde edilen en son veriler, dünya genelindeki okulların %43'ünün 2019'da sabun ve suyla temel el yıkamaya erişiminin olmadığını ortaya koymuştur (https://www.who.int/publications/i/item/progress-on-drinking-water-sanitation-and-hygiene-in-schools). UNICEF ve ortakları, Okulların yeniden açılması için taslak (https://www.unicef.org/sites/default/files/2020-06/Framework-for-reopening-schools-2020.pdf) ve Okullarda COVID-19 Önleme ve Kontrolüne Yönelik Temel Mesajlar ve Eylemler (https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/key-messages-and-actions-for-covid-19-prevention-and-control-in-schools-march-2020.pdf?sfvrsn=baf81d52_4&download=true) ve COVID-19 bağlamında okulla ilgili halk sağlığı önlemleri için düşünceleri (https://www.who.int/publications/i/item/considerations-for-school-related-public-health-measures-in-the-context-of-covid-19) tamamlayıcı nitelikte olan bir el temizliği rehberi (https://www.unicef.org/sites/default/files/2020-06/Hand-hygiene-for-all-2020_0.pdf) yayınlamıştır.
- DSÖ, şüpheli veya doğrulanmış COVID-19 hastaları için evde bakım ve temaslılarının yönetimi hakkında güncellenmiş bir rehber yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/home-care-for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts). Belge, COVID-19 hastalarına evde bakım verilip verilmeyeceğine karar verirken dikkate alınması gereken konular hakkında rehberlik sağlamakta ve bu bakımı sağlayan sağlık çalışanları ve bakıcılar için tavsiyeler sunmaktadır.
- DSÖ, COVID-19 Tedarik Portalı (https://covid19supply.who.int/) aracılığıyla talep edilebilecek kişisel koruyucu donanım, tıbbi ekipman, tıbbi sarf malzemeleri, tek kullanımlık cihazlar, laboratuvar ve testle ilgili cihazlar dahil tüm tıbbi cihazları listeleyen Acil Durum Küresel Tedarik Zinciri Sistemi (COVID-19) kataloğunu yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/emergency-global-supply-chain-system-(covid-19)-catalogue).
Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 16 Ağustos 2020 verileri**
|
DSÖ Bölgesi |
Son yedi gündeki yeni vakalar (%) |
Son 7 gündeki yeni vakalarda yüzde değişim* |
Toplam vakalar (%) |
Son yedi gündeki yeni ölümler (%) |
Son 7 gündeki yeni ölümlerde yüzde değişim* |
Toplam ölümler (%) |
|
Amerika |
973.599 (%53) |
<%1 |
11.420.860 (%54) |
29.250 (%75) |
%13 |
414.326 (%54) |
|
Güney-Doğu Asya |
474.368 (%26) |
%9 |
3.040.168 (%14) |
7306 (%19) |
%9 |
59.875 (%8) |
|
Avrupa |
180.196 (%10) |
<%1 |
3.754.649 (%18) |
-2.728 (-%7) |
-%187 |
214.092 (%28) |
|
Afrika |
60.175 (%3) |
-%27 |
945.165 (%4) |
2.073 (%5) |
-%21 |
18.476 (%2) |
|
Doğu Akdeniz |
88.733 (%5) |
%10 |
1.723.673 (%8) |
2.624 (%7) |
-%3 |
45.704 (%6) |
|
Batı Pasifik |
43.984 (%2) |
-%5 |
409.589 (%2) |
575 (%1) |
%90 |
9.293 (%1) |
|
Küresel |
1.821.055 (%1) |
%1 |
21.294.845 |
39.100 |
-%6 |
761.779 |
* Yedi gün öncesine kıyasla, son yedi gün içinde yeni doğrulanan vaka/ölüm sayısındaki yüzde değişim. Tüm yüzdeler en yakın tam sayıya yuvarlanır.
** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız
Tablo 2. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 16 Ağustos 2020 verileri **











(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 1 milyon nüfus başına bildirilen COVID-19 vakası, 10 Ağustos - 16 Ağustos 2020 **

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR
- Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
- Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations
- DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:
- DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
- DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
- DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
- DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
- DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
- DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19
- Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
- COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
- Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER
- Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
- Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
- Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
- EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication
VERİ, TABLO VE ŞEKİL NOTLARI
Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ sürveyans tanımlarına ve rehberliğine (https://www.who.int/publications-detail/surveillance-strategies-for-covid-19-human-infection) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranının değişken olarak az tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriteri, test stratejileri, raporlama uygulaması ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir; veri tablosunda gösterilmek üzere bunları tanımlama çabaları devam etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.
Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.
Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.
(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.
(*) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:
- Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
- Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
- Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
- Genel bulaşma: Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka, gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
- Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler
(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.
Diğer*: Uluslararası taşıt kapsamında bildirilen vakaları içermektedir.
ÜLKEYE VEYA BÖLGEYE ÖZGÜ NOTLAR, GÜNCELLEMELER VE YAZIM HATALARI
Kamu sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyuşturma çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir. Ayrıntılar için önemli değişiklikler günlüğüne (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data) ve hata verilerine (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data) bakınız. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız.

