DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 23.08.2020 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) HAFTALIK DURUM RAPORU
23 Ağustos'ta sona eren haftada, bir önceki haftaya (10-16 Ağustos) göre vaka sayısında %4 azalma ve ölüm sayısında %5 artış ile, 1,7 milyondan fazla yeni COVID-19 vakası ve 39.000 yeni ölüm bildirilmiştir.
23 Ağustos 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler
COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:
- DSÖ COVID-19 Paneli (https://covid19.who.int/)
- COVID-19 ile ilgili güncellemeler (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen)
- DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans)
KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM
23 Ağustos'ta sona eren haftada, bir önceki haftaya (10-16 Ağustos) göre vaka sayısında %4 azalma ve ölüm sayısında %5 artış ile, 1,7 milyondan fazla yeni COVID-19 vakası ve 39.000 yeni ölüm bildirilmiştir (Şekil 1). Şimdiye kadar toplamda 23 milyondan fazla vaka ve 800.000 ölüm rapor edilmiştir.
Şekil 1: DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık – 23 Ağustos 2020**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Güney-Doğu Asya ve Doğu Akdeniz bölgeleri haricinde, son yedi günde DSÖ bölgelerinde haftalık vaka oranında bir düşüş görülmüştür (Tablo 1, Şekil 2). DSÖ Amerika Bölgesi, yeni rapor edilen vakaların %50'sini ve ölümlerin %62'sini oluşturarak en çok etkilenen bölge olmaya devam etse de, önceki haftaya göre en büyük düşüşü yine bu bölge yaşamıştır. En aktif ikinci bölge olan Güney-Doğu Asya Bölgesi, yeni bildirilen vakaların ve ölümlerin sırasıyla %28 ve %15'ini oluşturan bir artış bildirmeye devam etmektedir. Avrupa Bölgesinde, bildirilen vaka sayısı son üç hafta içinde sürekli olarak artmıştır, ancak son hafta içinde yalnızca hafif bir düşüş (%1) bildirilmiş ve bölge genelinde ölüm sayısı azalmaya devam etmiştir. Doğu Akdeniz Bölgesinde, bildirilen vaka sayısı bir önceki haftaya göre %4 artmıştır, ancak rapor edilen ölümlerin sayısı son altı hafta içinde sürekli olarak azalmıştır. Aynı şekilde, Afrika ve Batı Pasifik bölgeleri de geçen hafta vaka faaliyetlerinde genel düşüşler bildirmiştir.
Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**
|
DSÖ Bölgesi |
Son yedi gündeki yeni vakalar (%) |
Son 7 gündeki yeni vakalarda yüzde değişim* |
Toplam vakalar (%) |
1 milyon nüfus başına toplam vaka |
Son yedi gündeki yeni ölümler (%) |
Son 7 gündeki yeni ölümlerde yüzde değişim* |
Toplam ölümler (%) |
1 milyon nüfus başına toplam ölüm |
|
Amerika |
863.093 (%50) |
-%11 |
12.283.953 (%53) |
1.823 |
24.250 (&62) |
-%17 |
438.576 (%55) |
65 |
|
Güney-Doğu Asya |
493.639 (%28) |
%4 |
3.533.807 (%15) |
613 |
7.580 (%19) |
%4 |
67.455 (%8) |
12 |
|
Avrupa |
195.999 (%11) |
-%1 |
3.970.890 (%17) |
581 |
2.499 (%6) |
-%12 |
216.478 (%27) |
32 |
|
Doğu Akdeniz |
92.534 (%5) |
%4 |
1.816.207 (%8) |
258 |
2.489 (%6) |
-%5 |
48.193 (%6) |
7 |
|
Afrika |
55.165 (%3) |
-%8 |
1.000.379 (%4) |
151 |
1.845 (%5) |
-%11 |
20.321 (%3) |
3 |
|
Batı Pasifik |
41.722 (%2) |
-%5 |
451.311 (%2) |
78 |
577 (%1) |
<%1 |
9.870 (%1) |
2 |
|
Diğer* |
0 |
0 |
741 |
- |
- |
- |
13 |
- |
|
Küresel |
1.742.152 (%100) |
-%5 |
23.057.288 (%100) |
2.971 |
39.240 (%100) |
%-12 |
800.906 (%100) |
103 |
* Yedi gün öncesine kıyasla, son yedi gün içinde yeni doğrulanan vaka/ölüm sayısındaki yüzde değişim. Tüm yüzdeler en yakın tam sayıya yuvarlanır.
** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız
Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 1 milyon nüfus başına bildirilen COVID-19 vakası, 17 Ağustos - 23 Ağustos 2020 **

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
DSÖ BÖLGESİNE GÖRE DURUM
Afrika Bölgesi
Afrika Bölgesinde bildirilen vaka ve ölüm sayıları, son yedi günde sırasıyla %8 ve %11 azalmıştır; bunun başlıca sebebi Cezayir, Kenya, Gana, Senegal ve Güney Afrika'da bildirilen vakalardaki düşüşlerdir (Şekil 3, Tablo 2).
Bölgedeki vaka sayısındaki genel düşüşe rağmen, Uganda %300'ün üzerinde bir artış bildirmiştir. Ülkede, başkent Kampala'da, özellikle Makindye, Nakawa ve Kawempe bölümleri yoğun bir genel bulaşma olduğu bildirilmiştir.
Etiyopya, vaka ve ölümlerde artış bildirmeye devam etmiştir; benzer şekilde Namibya ve Nijerya da vaka sayısında sırasıyla %55 ve %19 artış bildirmiştir. Mauritius, 22 gün hiçbir vaka olmadığı halde, komşu bir ülkeden ülkelerine geri gönderilenler arasında iki yeni vaka bildirmiştir.
Şekil 3: Afrika Bölgesi'nde haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Tablo 2. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, Afrika Bölgesi, 23 Ağustos 2020 verileri **



(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Amerika Bölgesi
Vaka ve ölüm sayısı, bir önceki haftaya göre sırasıyla %11 ve %17 azalmıştır; bunun başlıca nedeni Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Dominik Cumhuriyeti ve Panama'dan bildirilen azalmış bulaşma oranlarıdır (Şekil 4, Tablo 3).
Bununla birlikte, Bahamalar, Trinidad ve Tobago, Guadeloupe, Jamaika ve Guyana da dahil olmak üzere Karayip adalarındaki birçok ülke ve bölge, son yedi gün içinde vaka ve ölümlerde büyük bir artış bildirmiştir. Karayip adalarında gözlemlenen vakalardaki artış, kısmen turizmdeki artıştan kaynaklanıyor olabilir.
Peru'da bildirilen ölüm sayısı bir önceki haftaya göre %73 azalmıştır, ancak son yedi gündeki ölüm oranı (1 milyon kişi başına 42 ölüm) ve ülkedeki toplam ölüm oranı (1 milyon kişi başına 826 ölüm) bölgedeki en yüksek oran olmaya devam etmektedir.
Şekil 4: Amerika Bölgesi'nde haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Tablo 3. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, Amerika Bölgesi, 23 Ağustos 2020 verileri **



(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Doğu Akdeniz Bölgesi
Doğu Akdeniz Bölgesi'nde bildirilen vaka sayısı son yedi günde %2 artmıştır, ancak ölüm sayısı %5 azalmıştır ve son altı haftadır sürekli olarak azalmaya devam etmektedir (Şekil 5). Lübnan, Tunus ve Ürdün bir önceki haftaya göre vakalarda en yüksek artışı bildiren ülkelerdir (Tablo 4).
Lübnan'ın Beyrut kentinde 4 Ağustos'ta meydana gelen patlamanın ardından bölgedeki sağlık hizmetleri kapasitesi azalırken, COVID-19 vakaları artmaya devam etmektedir. Vakaların artması sonucunda Halk Sağlığı Bakanlığı, patlamadan en çok etkilenen bölgelerdeki sakinler ve gönüllüler için test alanları kurmuştur. Ayrıca çeşitli sağlık tesisleri restore edilmekte ve kişisel koruyucu donanım dahil sağlık malzemeleri temin edilmektedir.
Şekil 5: Doğu Akdeniz Bölgesi'nde haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Tablo 4. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, Doğu Akdeniz Bölgesi, 23 Ağustos 2020 verileri **


(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Avrupa Bölgesi
Avrupa Bölgesi'nde son haftalarda bildirilen vaka sayısındaki istikrarlı artışın ardından, vaka sayısı son yedi gün içinde %1 oranında hafif bir düşüş göstermiştir. Son yedi günde bildirilen ölüm sayısı, düşüş eğilimini sürdürerek %12 azalmıştır (Şekil 6). Tüm ülkeler düşüş bildirmemektedir: İspanya geçen hafta ölüm sayısında, bir önceki haftaya göre %200 artış bildirmiştir.
Bölgedeki ülkeler vakalarda yeniden artış bildirmeye devam ederken, Hırvatistan, Polonya, Ukrayna, Çekya ve Moldova dahil olmak üzere bazı ülkeler son yedi günde rekor düzeyde yüksek rakamlar bildirmiştir (Tablo 5).
Bölgedeki vakalardaki artışa müdahale etmek için, birçok ülke yakın zamanda seyahat kısıtlamaları dahil olmak üzere, halk sağlığı ve sosyal önlemleri yeniden uygulamaya koymuştur.
Şekil 6: Avrupa Bölgesi'nde haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Tablo 5. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, Avrupa Bölgesi, 23 Ağustos 2020 verileri **



(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Güney-Doğu Asya Bölgesi
Güney-Doğu Asya, en çok etkilenen ikinci bölgedir ve şu anda küresel olarak son yedi gün içinde yeni bildirilen vakaların ve ölümlerin sırasıyla %28 ve %15'ini oluşturmaktadır. Bölgede, son yedi günde %4'lük bir artışla bildirilen vakalar ve ölümler istikrarlı bir artış göstermiştir (Şekil 7). Vakaların çoğunu hala Hindistan rapor etmektedir ve üç milyonun üzerinde toplam vaka bildirmiştir, bu da tüm bölgesel doğrulanmış vakaların %86'sını oluşturmaktadır (Tablo 6).
Nepal'deki vaka ve ölüm sayıları, son yedi günde bir önceki haftalara göre sırasıyla %49 ve %52 artışla hızla artmıştır. Ek olarak, Nepal'deki test kapasitesi önemli ölçüde artmıştır ve test oranında %38'lik bir artış sağlanmıştır.
Şekil 7: Güney-Doğu Asya Bölgesi'nde haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Tablo 6. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, Güney-Doğu Asya Bölgesi, 23 Ağustos 2020 verileri **

(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Batı Pasifik Bölgesi
Batı Pasifik Bölgesi'nde bildirilen vaka sayısı, Japonya, Avustralya, Singapur, Çin ve Vietnam tarafından bildirilen yeni vaka sayısındaki düşüşün ardından %5 azalmıştır (Şekil 8, Tablo 7). Güney Kore, esas olarak dini toplantılarla ilgili vakalardaki artış nedeniyle vakalarda %180'lik bir artış bildirmiştir.
Bölgede bildirilen vakalardaki artış nedeniyle, bazı Pasifik Adası ülkeleri sınır önlemlerini sıkılaştırmaktadır. Ayrıca, bölgedeki kümelerin tespitini ve kontrolünü kolaylaştıran aktif test ve vaka bulma sistemlerinde bir artış vardır.
Şekil 8: Batı Pasifik Bölgesi'nde haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı, 23 Ağustos 2020 verileri**

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Tablo 7. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, Batı Pasifik Bölgesi, 23 Ağustos 2020 verileri **

(*) Pending: Beklemede
Community transmission: Genel bulaşma
Clusters of cases: Vaka kümeleri
Sporadic cases: Sporadik vakalar
No cases: Vaka yok
Not applicable: Uygulanamaz
(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
HAFTALIK ÖNEMLİ GÜNCELLEMELER
- DSÖ Genel Müdürü Dr. Tedros 20 Ağustos Üye Devletler Toplantısında, "pandemiyi sona erdirmenin ve ekonomileri yeniden açmanın en hızlı yolunun, sadece bazı ülkelerin tamamı yerine, her yerde en yüksek riskli nüfusları korumaktan başlamak olduğunu" vurgulamıştır (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-member-state-briefing-on-covid-19---20-august-2020). Tüm ülkeleri, çoklu aşıların ortak tedariki ve risk havuzlaması için kritik bir mekanizma olan ACT Hızlandırıcı'nın (https://www.who.int/initiatives/act-accelerator) bir parçası olan COVAX Global Aşı Tesisi'ne (https://www.who.int/initiatives/act-accelerator/covax) katılmaya teşvik etmiştir. COVAX portföyündeki dokuz aşı adayı şu anda 2. Faz veya 3. Faz klinik denemelerinden geçmektedir. DSÖ, aşıların iki aşamada tahsis edilmesini önermektedir. 24 Ağustos'ta konuşan Dr. Tedros, “Tesis, birden fazla aşı arasında ortak tedarik ve risk havuzlaması için kritik bir mekanizmadır, böylece her aşının güvenli ve etkili olduğu kanıtlanmıştır - tesis dahilindeki tüm ülkeler bunlara erişebilecektir. En önemlisi, küresel olarak koordine edilmiş, tanıtılacak yeni bir ürünü mümkün kılan mekanizmadır. Bu, bağımsız olarak üreticilere yatırım yapanlar da dahil olmak üzere tüm ülkelerin yararınadır." sözleriyle açıklamada bulunmuştur (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---24-august-2020). DSÖ, mekanizmaya nasıl katılmayı tercih ettikleriniteyit etmek amacıyla, tüm ülkeler için anlaşma şartlarını yayınlamıştır; son tarih 31 Ağustos'tur.
- DSÖ, bir COVID-19 vakasıyla temas halinde olduğu belirlenen bireyler için karantina önlemleri hakkında güncellenmiş bir rehber yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/considerations-for-quarantine-of-individuals-in-the-context-of-containment-for-coronavirus-disease-(covid-19)). Rehber, karantina uygulaması, havalandırma ve karantina altındaki çocukların bakımı hakkındaki bilgileri içermektedir.
- DSÖ, COVID-19 bağlamında maske kullanımıyla ilgili daha önce yayınlanmış rehbere (https://apps.who.int/iris/handle/10665/331693) ek olarak hizmet veren, çocuklar için maske kullanımına ilişkin yeni bir rehber yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-IPC_Masks-Children-2020.1). Çocuklar ve maske kullanımıyla ilgili soru-cevap, halkın aklına gelebilecek soruların cevaplarını sağlayacak şekilde yakın zamanda güncellenmiştir (https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-children-and-masks-related-to-covid-19).
- UNICEF ile ortaklaşa düzenlenen basın toplantısında konuşan DSÖ Afrika Bölge Müdürü Dr. Matshidiso Moeti, “Okullar birçok Afrikalı için başarıya giden yolu açmıştır. Ayrıca, zorlu koşullarda birçok çocuğun gelişmesi ve gelişmesi için güvenli bir sığınak sağlamaktadırlar. COVID-19'u kontrol altına alma çabalarımız karşısında kör olmamalı ve sonuçta kayıp bir nesille karşı karşıya kalmamalıyız. Ülkelerin güvenli bir şekilde iş hayatını başlatması gibi, biz de okulları yeniden açabiliriz. Bu karar, çocukların, öğretmenlerin ve ebeveynlerin güvenliğini sağlamak için kapsamlı bir risk analiziyle ve fiziksel mesafe koyma gibi temel önlemlerle yönlendirilmelidir." demiştir (https://www.afro.who.int/news/who-unicef-urge-safe-school-reopening-africa). Sahra-altı Afrika'da 39 ülkeyi kapsayan bir DSÖ anketinde, yalnızca altı okulun tamamen açık olduğu ortaya çıkmıştır. Okulların kapatılmasının bir sonucu olarak uzun süreli ara vermenin eğitime etkisi önemlidir; bu etkiler yetersiz beslenme, stres, artan şiddet ve sömürüye maruz kalma, çocuk gebelikleri ve eğitimde ilerlemenin azalmasını içermektedir. DSÖ ve UNICEF, Afrika'daki hükümetleri, virüsün yayılmasını sınırlamak için önlemler alırken okulların güvenli bir şekilde yeniden açılmasını teşvik etmeye çağırmıştır (https://www.afro.who.int/news/who-unicef-urge-safe-school-reopening-africa).
- Küresel olarak, bulaşmayı engellemeyi başaran tüm ülkelerde COVID-19 bulaşının yeniden artması riski devam etmektedir. DSÖ Avrupa Bölge Müdürü Dr.Hans Henri P.Kluge, basına yaptığı açıklamada "Kuzey yarımkürede yaz sonbahara dönerken, okula güvenli bir şekilde dönüşü sağlamak, yaklaşan grip mevsimini yönetmek, ekonomilerimizi sürdürmek ve yılın bu zamanında yaşlı insanlar için artan sağlık risklerini yöneltmek için doğru halk sağlığı önlemlerini aldığımızdan emin olmalıyız." diyerek bu konunun altını çizmiştir (https://www.euro.who.int/en/media-centre/sections/statements/2020/statement-risk-of-covid19-resurgence-is-never-far-away,-but-now-we-know-how-to-target-the-virus-instead-of-targeting-society).
- COVID-19 salgını, akıl sağlığını olumsuz yönde etkilemiş ve Amerika Bölgesi'nde aile içi şiddetin çoğaldığına dair endişeleri artırmıştır. DSÖ Bölge Müdürü Carissa F. Etienne, Amerika'daki ülkelerin, zihinsel sağlık hizmetlerini genişletmesi ve bu hizmetlere yatırım yapmasını tavsiye etmiştir (https://www.paho.org/en/news/18-8-2020-countries-must-expand-services-cope-mental-health-effects-covid-19-pandemic-paho). DSÖ, halk için tavsiyeler, bir çocuk kitabı ve diğer rehberler de dahil olmak üzere ruh sağlığı ve COVID-19 hakkında çeşitli yayınlar oluşturmuştur (https://www.who.int/teams/mental-health-and-substance-use/covid-19).
- Son çalışmalar, hamile kadınlar arasında COVID-19'un şiddetli halleri ile başvurma riskinin arttığını göstermektedir (https://www.paho.org/en/news/21-8-2020-paho-asks-countries-ensure-prenatal-checks-due-increased-risk-severe-covid-19). Bunun ışığında DSÖ Amerika Bölge Ofisi, ülkeleri, hamile kadınlar için doğum öncesi bakım hizmetlerine erişimi sağlama çabalarını artırmaya teşvik etmektedir.
- DSÖ ve Jack Ma Vakfı, 20 Karayip ülkesine COVID-19 temel tıbbi malzemeleri bağışlamıştır (https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/who-jack-ma-foundation-donation-for-caribbean-community-countries). Barbados'a inen malzemeler, Kanada Hükümeti tarafından bağışla desteklenen yeni bir entegre bölgesel lojistik merkezi aracılığıyla teslim edilecektir.
- COVID-19 salgını, özellikle uzun süreli bakım tesislerinde yaşayanlar olmak üzere yaşlıları orantısız bir şekilde etkilemiştir. Bazı ülkeler, COVID-19 kaynaklı ölümlerin %40'ından fazlasının uzun süreli bakım tesisleriyle bağlantılı olduğunu belirtmektedir. DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi, Enfeksiyon Önleme ve Kontrolünü desteklemek için uzun süreli bakım tesisleri için bir iletişim araç seti hazırlamıştır (https://www.who.int/westernpacific/internal-publications-detail/covid-19-infection-prevention-and-control-communication-toolkit-for-long-term-care-facilities). Bu, uzun vadeli bakım hizmetlerinde COVID-19'u önleme ve yönetme konusunda geçen ay yayınlanan bir DSÖ belgesini tamamlamaktadır (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Policy_Brief-Long-term_Care-2020.1).
TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR
- Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
- Haftalık COVID-19 İşlem Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations
- DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:
- DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
- DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
- DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
- DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
- DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
- DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19
- Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
- COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
- Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER
- Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
- Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
- Seyahat tavsiyeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
- EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication
VERİ, TABLO VE ŞEKİL NOTLARI
Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Surveillance_Case_Definition-2020.1) ve sürveyans rehberliğine (https://www.who.int/publications/i/item/who-2019-nCoV-surveillanceguidance-2020.7) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranının değişken olarak az tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriteri, test stratejileri, raporlama uygulaması ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir; veri tablosunda gösterilmek üzere bunları tanımlama çabaları devam etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.
Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.
Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.
(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.
(*) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:
- Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
- Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
- Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
- Genel bulaşma: Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka, gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
- Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler
(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.
Diğer*: Uluslararası taşıt kapsamında bildirilen vakaları içermektedir.
ÜLKEYE VEYA BÖLGEYE ÖZGÜ NOTLAR, GÜNCELLEMELER VE YAZIM HATALARI
Kamu sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyuşturma çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir. Ayrıntılar için önemli değişiklikler günlüğüne (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data) ve hata verilerine (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data) bakınız. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız.

