4 Ekim 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli (https://covid19.who.int/)
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans)

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

Haftalık yeni vaka sayısı son üç hafta boyunca 2 milyonda sabit kalmıştır (Şekil 1) ve toplam vaka sayısı 34,8 milyonun üzerindedir. Şu anda dünya çapında 1 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir, bunların çoğu Amerika Bölgesinden (%55), ardından Avrupa'dan (%23) rapor edilmiştir. Geçen hafta Amerika, Güneydoğu Asya ve Avrupa bölgeleri yeni vakaların %91'ini oluşturmuştur. Beş ülke (Hindistan, Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Arjantin ve Fransa) geçtiğimiz hafta yeni küresel vakaların %60'ını rapor ederken, İsrail en yüksek insidansı kaydetmiştir (1 milyon nüfus başına 3717 yeni vaka). Küresel olarak, en yüksek vaka yüzdesinin 25-39 yaş grubunda olduğu bildirilmiştir, vakaların yaklaşık %50'si 25-64 yaş grubundadır. Bununla birlikte, ölüm yüzdesi yaşla birlikte artmaktadır ve ölümlerin yaklaşık %75'ini 65 yaş ve üzeri oluşturmaktadır.

Şekil 1: DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık – 4 Ekim 2020**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Küresel olarak yeni vaka sayısı bir önceki haftadaki vaka sayısına benzer olmasına rağmen, ülke bazında önemli farklılıklar vardır. Bazı ülkelerde, yeni vakaların sayısı tekrar artmaktadır ve birçoğunda (özellikle Avrupa Bölgesi içinde) ikinci dalga, önceki pikleri aşmaktadır; bu kısmen zaman içinde sürveyans kapasitelerindeki artışa bağlanabilir. Diğer ülkelerde, örneğin Brezilya, Kolombiya ve Peru'da olduğu gibi, Ağustos ayındaki önceki piklerden, yeni vakalarda kademeli bir düşüş görmekteyiz. Hindistan ve Filipinler'de, yeni vaka sayısı sabitlenmiş gibi görünmektedir, ancak yine de yüksek rakamlar bildirmektedirler. İlk dalgaları devam ederken sürekli olarak artan bir insidans sergileyen ülke örnekleri de vardır; Endonezya, Irak ve Myanmar bunlara dahildir, ancak Endonezya bu hafta hafif bir düşüş bildirmektedir. Güney Afrika ve Avustralya, yeni vaka sayısını başarıyla azaltmayı başaran ve önceki piklerden büyük düşüşler gören ülkelere örnektir.

Afrika, Amerika, Doğu Akdeniz, Avrupa, Güney-Doğu Asya, Batı Pasifik bölgelerine özgü bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı,  4 Ekim 2020 verileri**

DSÖ Bölgesi	Son yedi gündeki yeni vakalar (%)	Son 7 gündeki yeni vakalarda yüzde değişim*	Toplam vakalar (%)	Son yedi gündeki yeni ölümler (%)	Son 7 gündeki yeni ölümlerde yüzde değişim*	Toplam ölümler (%)
Amerika	756.926 (%37)	-%1	16.990.036 (%49)	21.494 (%55)	%13	568.358 (%55)
Güney-Doğu Asya	614.502 (%30)	-%5	7.335.273 (%21)	8456 (%22)	-%6	119.167 (%12)
Avrupa	478.119 (%24)	%3	6.187.384 (%18)	5039 (%13)	%6	240.148 (%23)
Doğu Akdeniz	125.567 (%6)	<%1	2.466.722 (%7)	2804 (%7)	%3	63.156 (%6)
Afrika	26.208 (%1)	-%3	1.198.550 (%3)	783 (%2)	%8	26.264 (%3)
Batı Pasifik	24.751 (%1)	%8	625.642 (%2)	503 (%1)	%9	13.632 (%1)
Diğer*	-	-	741 (<%1)	-	-	13 (<%1)
Küresel	2.026.073 (%100)	-%1	34.804.348 (%100)	39.079 (%100)	%7	1.030.738 (%100)

* Yedi gün öncesine kıyasla son yedi gün içinde yeni doğrulanmış vaka/ölüm sayısındaki yüzde değişim. Bölgesel yüzdeler en yakın tam sayıya yuvarlanır, böylece genel toplamlar %100'e eşit olmayabilir.

** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız

Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 1 milyon nüfus başına bildirilen COVID-19 vakası, 28 Eylül – 4 Ekim 2020 **

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

DSÖ BÖLGESİNE GÖRE DURUM

Afrika Bölgesi

Güney Afrika ve Etiyopya, Afrika'da en yüksek sayıdaki yeni vakayı bildirmeye devam ederken, onu Mozambik, Uganda ve Nijerya takip etmektedir. Afrika, Temmuz ortasından bu yana vaka insidansında sürekli bir düşüş görmüştür; ancak bu eğilim artık yavaşlamaktadır (Şekil 3). Geçen haftanın ölümlerinde %29 artışla Güney Afrika önderliğinde - ağustos ayının başından bu yana ilk haftada, yeni ölümlerin sayısı artmıştır.

Güney Afrika aynı zamanda bölgedeki ikinci en yüksek ölüm oranına sahiptir - 1 milyon nüfus başına 11.461 ölüm. Gauteng ve Western Cape eyaletleri bugüne kadarki en çok vakayı ve ölümü bildirmiştir; ancak, bu bölgeler ve ülkenin kendisi Temmuz ayının sonundan bu yana günlük vakalarda sürekli düşüşleri sürdürmüştür. Buna rağmen, daha az nüfuslu illerde haftalık vaka sayıları artmaya devam etmiştir. Ülke, 21 Eylül itibarıyla 1. Uyarı Düzeyi'ne geçmiştir (Güney Afrika Hükümeti tarafından uygulanan beş uyarı düzeyinden en hafif olan) ve artık ekonominin tüm sektörleri halk sağlığı protokollerine sıkı sıkıya bağlı kalınarak açılmıştır. Bulaşıcı hastalık uzmanları ve epidemiyologları da içeren bir DSÖ uzman ekibi şu anda Güney Afrika'dadır ve Ulusal Sağlık Bakanlığı ile çalışmaya devam etmektedir.

Angola'daki yeni vaka sayısı geçen haftaya göre %10 düşmesine rağmen, 7 Eylül haftasındaki 400'den, geçen hafta 698 vakaya yükselmiştir. Angola, kısa bir süre önce kendi bildirdiği bulaşma sınıflandırmasını "vaka kümeleri"nden "genel bulaşma"ya yükseltmiştir. Luanda eyaleti, tüm vakaların yaklaşık %90'ıyla merkez üssü olmaya devam etmektedir. 18 ilden toplam 16'sı doğrulanmış vakalar bildirmiştir. DSÖ, şu anda Luanda'da faaliyet gösteren yaklaşık 90 toplum sağlığı harekete geçiricisine eğitim vermiştir.

Şekil 3: DSÖ Afrika Bölgesi tarafından 4 Ekim 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Amerika Bölgesi

Geçen hafta bölge genelinde, önceki haftaya kıyasla benzer bir yeni vaka insidansı rapor edilmiştir (Şekil 4). Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Arjantin, Kolombiya, Meksika ve Peru en yüksek sayıdaki haftalık yeni vakayı kaydetmiştir.

Amerika Birleşik Devletleri, haftada yaklaşık 300.000 yeni vaka kaydetmeye devam etmektedir (1 milyon nüfus başına 894 yeni vaka). Temmuz ve Ağustos aylarında gözlenen düşüşler, son haftalarda durgunlaşmıştır ve bazı eyaletler vaka sayılarında keskin artışlar bildirmiştir - özellikle Midwest eyaletleri. Kanada da geçen haftaya göre yeni vakalarda ve yeni ölümlerde sırasıyla %43 ve %208 ile büyük bir artış göstermektedir. Benzer şekilde Arjantin, Buenos Aires'ten bildirilen 3000'den fazla ölüm vakasının ardından, geçen hafta toplam ölümlerin 20.000'i aştığı vakalarda ve ölümlerde bir artış bildirmeye devam etmektedir. 27 Temmuz haftasında 300.000'den fazla yeni haftalık vaka ile zirveye ulaştığından beri, Brezilya'daki yeni vakalar geçen hafta 190.000 yeni vakaya düşmüştür (1 milyon nüfus başına 898 yeni vaka). Kolombiya ve Peru'da da haftalık yeni vakalar düşmüştür.

Amerika Bölgesinde, diğer bölgelerde olduğu gibi, yaşlı kişilerin enfeksiyonu takiben ciddi hastalık yaşama olasılığı çok daha yüksektir. Brezilya, Şubat-Eylül 2020 döneminde COVID-19 ile ilgili ölümlerin %76'sının 60 yaş ve üstü yetişkinlerde olduğunu bildirmiştir. Peru'da, Mart-Mayıs 2020'deki en yüksek COVID-19 ölüm oranlarını 70 yaşın üzerindeki insanlar oluşturmuştur ve Kanada'da yapılan tahminler, COVID-19 ölümlerinin %80'inden fazlasının uzun dönemli bakım tesislerinde meydana geldiğini göstermektedir. DSÖ, politika yapıcılar, ulusal ve yerel karar vericiler ve diğer aktörler için, kapsamlı bir eylemler dizisi sağlayan bir ek (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Policy_Brief-Long-term_Care-web-annex-2020.1) ile birlikte uzun dönemli bakım hizmetlerinde COVID-19'u Önleme ve yönetme konusunda rehber yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Policy_Brief-Long-term_Care-2020.1).

Şekil 4: DSÖ Amerika Bölgesi tarafından 4 Ekim 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Doğu Akdeniz Bölgesi

Geçen hafta Doğu Akdeniz Bölgesi'nde önceki haftaya göre benzer bir yeni vaka insidansı bildirilmiştir (Şekil 5). Irak, İran, Fas ve Lübnan geçen haftanın en yüksek yeni vaka sayısını bildirmektedir. Irak, Ağustos ayının başından bu yana haftada 20.000'den fazla vaka bildirmiştir ve bu hafta 30.000'in biraz altında yeni vaka bildirilmiştir (1 milyon nüfus başına 745 vaka). Ürdün'deki vaka insidansı, geçen hafta 6600'den fazla yeni vaka ile (önceki haftaya göre %90'lık bir artış) son beş hafta boyunca neredeyse her hafta iki katına çıkmıştır.

Eylül ayının başından bu yana, İran İslam Cumhuriyeti haftalık yeni vakalarda artış eğilimi göstermiştir ve pandeminin başlangıcından bu yana en yüksek yeni vaka sayısını - 25.000 yeni vaka (1 milyon nüfus başına 298 vaka) - bildirmiştir.

Lübnan, önceki haftaya göre yeni vakalarda %19'luk bir artış bildirmiştir ve bölgedeki en yüksek yeni vaka oranlarından birine sahiptir (1 milyon nüfus başına 1209 yeni vaka). 29 Eylül'de DSÖ, Beyrut limanında 4 Ağustos'ta meydana gelen patlamada yıkılan Lübnan, Karantina'daki Halk Sağlığı Bakanlığı Merkezi İlaç Deposu'nu yeniden inşa etmek için bir girişim başlatmıştır.

Şekil 5: DSÖ Doğu Akdeniz Bölgesi tarafından 4 Ekim 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Avrupa Bölgesi

Avrupa Bölgesi genelinde yeni vakaların görülme sıklığı artmaya devam etmektedir (Şekil 6). Fransa, Rusya Federasyonu, Birleşik Krallık, İspanya ve İsrail geçen hafta en yüksek yeni vaka sayısını bildirmiştir. Rusya Federasyonu, Birleşik Krallık, Ukrayna ve Avrupa'daki diğer bazı ülkelerdeki yeni vaka ve yeni ölüm sayıları, geçen haftaya göre önemli artışlar göstermektedir. Hollanda, Çekya, Almanya ve İtalya da oldukça önemli artışlar bildirmiştir. İsrail, geçtiğimiz hafta bildirilen 32.000'den fazla vaka ile (1 milyon nüfus başına 3717 yeni vaka) bölgede ve küresel olarak 1 milyon nüfus başına en yüksek yeni vaka oranına sahip olmaya devam etmektedir.

Geçen hafta 1,2 milyon COVID-19 vakası ve 63.000'den fazla yeni vaka ile (1 milyon nüfus başına 436 vaka) Rusya Federasyonu, Avrupa'daki en yüksek ikinci yeni vaka sayısını ve küresel olarak altıncı en yüksek sayıyı bildirmektedir. Rusya’nın haftalık yeni vakaları 4 Mayıs haftasında 75.000 vaka ile pik yapmıştır; Ağustos sonuna kadar kademeli bir düşüş, ancak son üç haftada hızlı artışlar gözlenmiştir.

Diğer Avrupa ülkelerinin aksine, Ukrayna büyük bir ilk pik görmemiştir, ancak Haziran ortasından bu yana yeni vakalarda sürekli bir artış olduğu bildirilmiştir. Geçen hafta, bir önceki haftaya göre %21 artış ile 27.000'den fazla yeni vaka bildirilmiştir (1 milyon nüfus başına 636 yeni vaka). Salgının başlangıcından bu yana DSÖ, sağlık sisteminin üç temel alanını daha da geliştirmek için Sağlık Bakanlığı'nı desteklemiştir: sağlık finansmanı, hizmet sunumu ve yönetişim. Eylül ayında, DSÖ uzmanları, rehabilitasyon hizmetlerinin tamamen işlevsel olduğundan ve sağlık hizmetlerine iyi entegre edildiğinden emin olmak için ulusal makamlarla birlikte çalışmıştır.

Şekil 6: DSÖ Avrupa Bölgesi tarafından 4 Ekim 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesi'nde vaka ve ölüm insidansındaki kademeli düşüş geçen hafta boyunca devam etmiştir (Şekil 7). Bununla birlikte, bölge geçen hafta küresel olarak bildirilen yeni vakaların neredeyse üçte birini (n=614.502, %30) oluşturmaktadır. Aynı zamanda, mevcut haftalık vaka insidansı (1 milyon nüfus başına 304), şu anda Amerika ve Avrupa'da gözlemlenenden önemli ölçüde daha düşüktür.

Şekil 7: DSÖ Güneydoğu Asya Bölgesi tarafından 4 Ekim 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Ağustos sonundan bu yana haftada 500.000'den fazla yeni vaka bildiren Hindistan, geçen hafta bölgedeki (%91) ve küresel olarak (%27) vaka insidansının çoğuna katkıda bulunarak, ülkedeki toplam sayıları 6,5 milyondan fazla vakaya ve 100.000 ölüme (küresel toplamın %10'u) yükseltmiştir. Maharashtra, Andhra Pradesh, Karnataka, Tamil Nadu ve Uttar Pradesh'in vakalardaki en yüksek sayıları bildirmesiyle Hindistan'da birkaç ay içinde vaka sayıları hızla artmıştır. Bu artış, o zamandan beri son beş hafta içinde, haftalık test edilen 7-8 milyon numunede (veya test edilen 5.2-5.8 numune/1000 kişi/hafta) stabilize olan test etkinliğindeki eşzamanlı genişlemeyle meydana gelmiştir. Haftalık yeni vaka insidansı kademeli olarak azalmaktadır; üç hafta önce pik yaptıktan sonra geçen hafta 1 milyon nüfus başına 403 yeni vakaya (556.841 vaka) düşerken, test pozitiflik oranları marjinal olarak %7.1'e düşmüştür.

Endonezya şu anda bölgedeki en çok etkilenen ikinci ülkedir ve geçen hafta 28.000'den fazla yeni vaka (veya 1 milyon nüfus başına 103 yeni vaka) dahil olmak üzere bugüne kadar 300.000 vakaya yaklaşmıştır. Bugüne kadar vakaların neredeyse %60'ı başkent Cakarta'yı da içeren Java adasından bildirilmiştir. Son haftalarda şüpheli vaka sayıları hızla artmıştır; ancak test kapasitesi şu ana kadar talebi karşılayamamıştır, 30 Eylül'de rapor edilen yaklaşık 132.000 şüpheli vaka arasında yaklaşık %23 (n=30 940 kişi) kişi test edilmiştir. Eylül ayında 1 kişi/1000 nüfus/hafta kıyaslaması elde eden dört il arasında, haftalık test pozitiflik oranları, %5'in altından %40'ın üzerine çıkarak, adadaki hem sürveyans kapasitesi hem de COVID-19 aktivitelerindeki heterojenliği vurgulamaktadır.

Myanmar'da, COVID-19 insidansı, Ağustos ortasından bu yana her hafta neredeyse iki katına çıkan toplam sayılarla ve geçen hafta 6500'den fazla yeni vaka (veya 1 milyon nüfus başına 120 yeni vaka) bildirilerek keskin bir şekilde artmıştır. Rakhine Eyaleti ve ülkenin en büyük şehri olan Yangon, vakaların yaklaşık %75'ini bildirmiştir ve bölgelerdeki genel bulaşma olasılığı ile bugüne kadarki en ağır darbe olmuştur. 20 Eylül'de Myanmar, en büyük şehri Yangon için evde kalma kararını açıklamıştır.

 

Batı Pasifik Bölgesi

Batı Pasifik Bölgesi'nde, haftalık olarak bildirilen yeni vaka sayısı dalgalanmaya devam etmektedir (Şekil 8). Filipinler, Japonya ve Malezya yeni vakalardaki en yüksek sayıyı bildirirken, Malezya geçen haftaya göre yeni vakalarda %119 artış bildirmiştir.

Şekil 8: DSÖ Batı Pasifik Bölgesi tarafından 4 Ekim 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Bölgedeki yeni vakaların yaklaşık dörtte üçü (%73) Filipinlerdendir. Filipinler'de haftalık yeni vakaların 10 Ağustos haftasında pik yapmasına rağmen, yeni vakaların görülme sıklığı, geçen hafta 18.000'den fazla yeni vaka ile bölgedeki diğer vakalara kıyasla, nispeten yüksek olmaya devam etmektedir (1 milyon nüfus başına 165 vaka). 29 Eylül verileri, vakaların %50'sinin 20-39 yaş grubunda olduğunu, ölümlerin ise %60'ının 60 yaş ve üzeri olduğunu göstermektedir. Ülkenin tüm bölgelerinde genel bulaşma vardır; üç bölge - Ulusal Başkent Bölgesi, 3. Bölge 3 ve 4A Bölgesi - daha yüksek bulaşma yoğunluğu göstermektedir. Metro Manila belediye başkanlarının, genel toplum karantinası statüsünün Ekim ayı için uzatılmasını önerdiği Ulusal Başkent Bölgesi, ulusal vakaların yarısı ile çoğu vakayı bildirmeye devam etmektedir.

Malezya'da, geçtiğimiz hafta bildirilen 1319 vaka ile (1 milyon nüfus başına 40 yeni vaka), son 3 haftadır haftalık yeni vaka sayısı artmaktadır. Sabah eyaleti, Eylül ayında bildirilen vakaların %77'sini oluşturarak son haftalarda en kötü etkilenen eyalet olmuştur. Diğer eyaletlerdeki bir dizi küme de Sabah'tan gelen yolcularla ilişkilendirilmiştir. Malezya'da ülke çapında bir kurtarma hareketi kontrol düzeni (RMCO) vardır ve çoğu topluluk ve hizmet bu sınırlı kısıtlamalar altında faaliyet göstermektedir. Bununla birlikte, toplum ve iş kısıtlamalarının en katı biçimi olan hedeflenmiş gelişmiş hareket kontrol düzenleri (TEMCO), yüksek düzeyde genel bulaşmaya sahip bir dizi alanda uygulanmıştır.

Solomon Adaları ilk COVID-19 vakasını kaydetmiştir: Filipinler'den ülkesine dönüş uçuşuyla gelen bir öğrenci. Solomon Adaları, Filipinler ve Endonezya'da okuyan öğrencileri geri döndürmek için ülkeye geri dönüş uçuşları kullanmayı planlamıştır. Ocak 2020'nin başından bu yana, DSÖ, ülkelerin COVID-19 tehdidine iyi bir şekilde müdahale etmelerini sağlamak için ortaklarla işbirliği içinde, Pasifik Hükümetleri ve Sağlık Bakanlıkları ile yakın bir şekilde çalışmaktadır.

HAFTALIK ÖNEMLİ GÜNCELLEMELER

• Teşhis: DSÖ, kaliteli bir antijen bazlı hızlı teşhis testi için birinci (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---28-september-2020) ve ikinci (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---2-october-2020) Acil Kullanım Listesini yayınlamıştır. DSÖ tarafından yayınlanan rehber (https://www.who.int/publications/i/item/antigen-detection-in-the-diagnosis-of-sars-cov-2infection-using-rapid-immunoassays), genel bulaşmanın yaygın olduğu ve nükleik asit amplifikasyonuna dayalı tanı testinin mevcut olmadığı veya test sonuçlarının önemli ölçüde geciktiği alanlarda, bu testlerin değerini vurgulamaktadır. 28 Eylül'de, COVID-19 Araçlarına (ACT) Erişim Hızlandırıcısı, 120 milyon yüksek kaliteli, uygun fiyatlı COVID-19 antijen hızlı testinin düşük ve orta gelirli ülkelere sunulacağını duyurmuştur (https://www.who.int/news-room/detail/28-09-2020-global-partnership-to-make-available-120-million-affordable-quality-covid-19-rapid-tests-for-low--and-middle-income-countries).
• Teşhis: DSÖ, öncelikli teşhis için Hedef Ürün Profillerinin (TPP) son sürümünü yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/m/item/covid-19-target-product-profiles-for-priority-diagnostics-to-support-response-to-the-covid-19-pandemic-v.0.1). Bu TPP'ler, dört test için istenen ve minimum kabul edilebilir profilleri açıklamaktadır: (i) şüpheli vakalar ve bunların yakın temaslıları için referans tahlil testinin mevcut olmadığı veya geri dönüş sürelerinin klinik faydayı ortadan kaldırdığı durumlarda bakım noktası testleri; (ii) düşük veya yüksek hacimli ihtiyaçlara uygun, akut veya subakut enfeksiyonun teşhisi veya doğrulanması için testler; (iii) önceki enfeksiyon için bakım noktası testi; ve (iv) orta ila yüksek hacim ihtiyaçları için önceki enfeksiyon testleri.
• COVAX: Genel Müdür Dr. Tedros, 2 Ekim'deki düzenli basın toplantısında (https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---2-october-2020), 168 ülkenin COVAX'a katıldığını vurgulamıştır. ACT Hızlandırıcı ve COVAX Tesisi aracılığıyla, güvenli ve etkili olduğu kanıtlanan tüm aşılar dünya çapında eşit bir şekilde yaygınlaştırılacaktır.
• Dünya Yaşlılar Günü: 1 Ekim Dünya Yaşlılar Günü'nde DSÖ, sağlık ve sosyal hizmet uzmanlarının yaşlılara daha iyi bakım sağlamalarına yardımcı olacak dijital bir uygulama da dahil olmak üzere bir araç paketi oluşturmuştur (https://www.who.int/news-room/detail/30-09-2019-who-launches-digital-app-to-improve-care-for-older-people). Ayrıca, 60 yaş ve üzeri kişilerin sağlık ve refahını izlemek için küresel göstergelerle ilgili verileri derleyecek bir veri portalı da açılmıştır (https://www.who.int/news-room/detail/01-10-2020-who-launches-portal-for-global-data-on-the-health-and-well-being-of-older-people). Küresel olarak, yaşlı kişiler ve uzun süreli bakım alanlar, ciddi COVID-19 vakalarının ve ölümlerinin çoğunu oluşturmaktadır.
• Ruh Sağlığı: Dünyanın dört bir yanında milyarlarca insan, insanların ruh sağlığı üzerinde ek bir etkisi olan COVID-19 salgından etkilenmiştir. 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü'nde DSÖ, Ruh Sağlığı için Büyük bir Etkinlik düzenleyecektir (https://www.who.int/news-room/detail/01-10-2020-world-leaders-celebrities-to-join-who-s-big-event-for-mental-health-on-10-october). Savunuculuk etkinliği, COVID-19 salgını sırasında gündeme gelen bir sorun olan ruh sağlığına yapılan kronik yetersiz yatırımı ele alma konusundaki acil ihtiyaca odaklanacaktır.
• Hazırlık: Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında, DSÖ ile birlikte Finlandiya, Fransa ve Endonezya tarafından "Sağlık güvenliği ve dayanıklılık için sürdürülebilir hazırlık: Tüm toplumu benimsemek ve 'panik yap ve unut' döngüsünü kırmak" konulu, üst düzey bir etkinlik düzenlenmiş ve ortak ev sahipliği yapılmıştır. Dünya, COVID-19 nedeniyle bir milyondan fazla kişinin hayatını kaybettiği korkunç bir dönüm noktasını geçerken, daha pek çoğunun, sağlık sistemlerinde benzeri görülmemiş kesintilerden ölmesi beklenmektedir. Etkinlik, COVID-19, dünyanın son sağlık acil durumu olmayacağı için sürdürülebilir acil sağlık durum hazırlığına duyulan ihtiyacı vurgulamıştır

Tablo 2. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 4 Ekim 2020 verileri **

Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

Not applicable: Uygulanamaz

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 Operasyonel Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations
• DSÖ COVID-19 Vaka Tanımları: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Surveillance_Case_Definition-2020.1
• COVID-19 Tedarik Zinciri Kurumlar Arası Koordinasyon Hücresi Haftalık Durum Güncellemesi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-operations
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VERİ, TABLO VE ŞEKİL NOTLARI

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ sürveyans tanımlarına ve rehberliğine (https://www.who.int/publications-detail/surveillance-strategies-for-covid-19-human-infection) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranının değişken olarak az tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriteri, test stratejileri, raporlama uygulaması ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir; veri tablosunda gösterilmek üzere bunları tanımlama çabaları devam etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

(*) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt kapsamında bildirilen vakaları içermektedir.

ÜLKEYE VEYA BÖLGEYE ÖZGÜ NOTLAR, GÜNCELLEMELER VE YAZIM HATALARI

Kamu sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyuşturma çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir. Ayrıntılar için önemli değişiklikler günlüğüne (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data) ve hata verilerine (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data) bakınız. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız.