Hastalık Salgını Haberleri

13 Ekim 2020  

            30 Eylül 2020'de Fransız Guyanası Bölgesel Sağlık Ajansı (ARS), Fransız Guyanası'nda Oropouche virüsünün (OROV) ilk tespit edildiğini bildirmiştir. Cayenne'deki Pasteur Enstitüsü (Arbovirüslerle ilgili Fransız Ulusal Referans Laboratuvarının bir üyesi) 22 Eylül 2020'de, Fransa UST Ulusal Odak Noktasına Saül köyünde laboratuvarca doğrulanmış yedi Oropouche virüsü enfeksiyonu vakasının görüldüğünü haber vermiştir. Bu vakalar, köydeki alışılmadık derecede yüksek sayıda dang benzeri hastalığın klinik araştırmalarının ardından tespit edilmiştir. 11 Ağustos ve 25 Eylül tarihleri arasında Saül'de klinik olarak uyumlu 37 Oropouche virüsü hastalığı vakası tespit edilmiştir. Dang, chikungunya ve Zika için seroloji sonuçları negatif çıkmış olup ve dokuz vakadan yedisinde OROV için yapılan ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) testi sonucu pozitif çıkmıştır.

            Klinik olarak uyumlu 37 vakanın çoğunu erkeler oluşturmaktadır (% 60) ve vakaların ortalama yaş 36'dır (3-82 yaş aralığı). En çok temsil edilen yaş aralığı 15 ila 54 yaş arasında (19 vaka) olup ardından 0 ila 14 yaş arasındakiler gelmektedir (10 vaka). En yüksek vaka sayısı Eylül ayı ortasında  gözlemlenmiş olup salgınla ilgili soruşturma devam etmektedir.

            Saül köyü ücra bir yerdir ve Amazon yağmur ormanları ile çevrilidir. Köye sadece Saül Havaalanı üzerinden ulaşılabilir ve Cayenne'den yaklaşık 45 dakikalık bir uçuşla ulaşılabilir.

            Yürüyüş için popüler bir destinasyondur ve Saül'ün resmi nüfusu 150 kişidir. Bununla birlikte, COVID-19 salgını sırasında Saül'e ve Saül'den uçuşların sıklığındaki büyük düşüş nedeniyle, Ağustos-Eylül döneminde Saül'de yaşayan nüfusun 50 ila 80 kişi arasında olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle, klinik olarak uyumlu 37 vaka göz önüne alındığında, bu köydeki OROV saldırı oranı yaklaşık % 70 olabilir. Saül'de şimdiye kadar hiçbir COVID-19 vakası bildirilmemiştir.

            Halk sağlığı yanıtı

Planlanan veya devam eden halk sağlığı önlemleri aşağıdakileri  kapsamaktadır:

• 3 Ekim 2020'de sona eren ve epidemiyolojik hafta için planlanan entomolojik araştırma görevi;
• Fransız Guyanası Pasteur Enstitüsü'nden entomolojik ekspertiz talebi;
• Saül'e uğrayan yerel nüfusu, turistleri ve diğer ziyaretçileri hedefleyen önleme mesajları;
• Arbovirüslerin entomolojik ve virolojik sürveyansına yönelik bir stratejinin uygulanmasını ve henüz etkilenmemiş alanlar için hastalığa yol açan vektörlere yönelik çalışmalarını tartışmak üzere bir uzman komitesi toplamak.

DSÖ risk değerlendirmesi

Bu, Fransız Guyanası'nda Oropouche virüsünün ilk kez tespit edilişidir. Bu nedenle, popülasyon hastalığa karşı oldukça hassastır. Bugüne kadar, doğrudan insandan insana Oropouche virüsün  bulaştığına dair bir kanıt yoktur. Amerika Bölgesi'ndeki diğer ülkelerde Oropouche virüsü ile enfeksiyon vakaları bildirilmiştir ve bu nedenle hastalığa yol açan vektör, Culicoides paraensis midge-tatarcık sineği ve aynı zamanda bir vektör de olabilen Culex quinquefasciatus cinsi sivrisinek  bölgede mevcuttur. Bununla birlikte, bu vektörlerin Fransız Guyanası'nda ne ölçüde mevcut olduğu daha fazla araştırılmalıdır. Amerika Bölgesi'ndeki hastalığa yol açan diğer vektörlerin coğrafi dağılımı göz önüne alındığında, diğer ülkelerde vakalar görülebilir. DSÖ Amerika Kıtası Bölge Ofisi ve Pan-Amerikan Sağlık Örgütü mevcut en son bilgilere dayanarak epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmektedir.

Mevcut COVID-19 salgınıyla, hem sağlık sistemi hem de sağlık çalışanları üzerindeki COVID-19 ile ilgili yük ve sosyal mesafenin korunması gereksinimleri veya toplum isteksizliği nedeniyle azalan talep nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimde kesinti riski vardır.

Mevcut COVID-19 salgını göz önüne alındığında dikkate alınması gereken bir diğer husus, yerel laboratuvarların ve ulusal referans laboratuvarlarının, COVID-19 numunelerinin işlenmesindeki aşırı talep ve ticari teşhis kitlerinin bulunmaması nedeniyle arbovirüs numunelerini işleme kapasitesidir. 12 Ekim itibarıyla Fransız Guyanası, 10144 COVID-19 vakası ve 69 ölüm bildirmiştir.

DSÖ tavsiyesi

Klinik görünümü göz önüne alındığında, Oropouche ateşi, Amerika bölgesindeki diğer yaygın vektör kaynaklı hastalıkların (örn. Sıtma, dang humması, chikungunya, Zika, sarı humma) klinik ayırıcı tanısına dahil edilmelidir. DSÖ, Fransız Guyanası'na giden dokuz aylık tüm uluslararası yolculara seyahatten en az 10 gün önce sarıhumma aşısı yapılmasını önermektedir. Fransız Guyanası, bir (1) yaşın üzerindeki yolcular için sarı humma aşı sertifikası talep etmektedir.

Tatarcık vektörü üremesinin insan yerleşimine yakınlığı, OROV enfeksiyonu için önemli bir risk faktörüdür. Önleme stratejileri, eklembacaklı vektörler için kontrol veya yok etme önlemlerine ve kişisel koruma önlemlerine dayanmaktadır. Vektör kontrol önlemleri, iyi tarım uygulamaları da dahil olmak üzere üreme alanlarının ortadan kaldırılması yoluyla tatarcık popülasyonlarının azaltılmasına dayanır. Bu, tatarcık sineği larvalarını destekleyen doğal ve yapay su dolu habitatların sayısını azaltarak ve risk altındaki toplulukların etrafındaki yetişkin tatarcık popülasyonlarını azaltarak elde edilebilir. Kişisel korunma önlemleri, mekanik bariyerler (sivrisinek ağları), böcek kovucu cihazlar, kovucu ile işlenmiş giysiler ve sivrisinek kovucular kullanılarak tatarcık ısırmasının önlenmesine dayanır. Deltametrin ve N, N-Dietil-meta-toluamid (DEET) gibi kimyasal böcek öldürücüleri Culicoides ve Culex türlerini kontrol etmede etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Virüsün insandan insana doğrudan bulaştığı belgelenmemiştir. Oropouche ateşi, 4-8 günlük bir kuluçka dönemi (aralık: 3-12 gün) ile dang benzeri semptomlara neden olur. Belirtiler arasında ani başlayan yüksek ateş, baş ağrısı, miyalji, döküntü, eklem ağrısı ve kusma yer alır. Hastalık tipik olarak 3-6 gün sürer. Vakaların% 60'ına kadar kısa bir semptom tekrarlaması meydana gelebilir. Aseptik menenjit, nadir görülen bir komplikasyondur. Amerika'da, Brezilya, Ekvador, Panama, Peru ve Trinidad ve Tobago'nun kırsal ve kentsel topluluklarında ve şimdi de Fransız Guyanası'nda OROV salgınları rapor edilmiştir.

Kaynakça:

• Romero-Alvarez D, Escobar LE. Oropouche fever, an emergent disease from the Americas. Microbes Infect. 2018;20(3):135-146.
• Sakkas H, Bozidis P, Franks A, Papadopoulou C. Oropouche Fever: A Review. Viruses. 2018;10(4):175. Published 2018 Apr 4. doi:10.3390/v10040175. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5923469/
• Travassos da Rosa JF, de Souza WM, Pinheiro FP, et al. Oropouche virus: Clinical, epidemiological, and molecular aspects of a neglected orthobunyavirus. Am J Trop Med Hyg. 2017;96(5):1019–30.