15 Kasım 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli (https://covid19.who.int/)
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans)

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

Küresel olarak bildirilen yeni vaka sayısı, yalnızca geçen haftaki (9–15 Kasım) yaklaşık 4 milyon yeni vaka ile artmaya devam etmektedir (Şekil 1). Küresel olarak yeni ölümlerin sayısı da %11 artmış ve neredeyse 60.000 yeni ölüm rapor edilmiştir; bunların %81'i Avrupa'da ve Amerika'dadır (Tablo 1).

Avrupa Bölgesi, küresel olarak en yüksek yeni vaka sayısını bildirmeye devam etse de (%46), bölge genelinde halk sağlığı ve sosyal önlemlerin güçlendirilmesinin ardından geçen hafta %10'luk bir düşüş görülmüştür. Ancak Avrupa'daki yeni ölümlerin sayısı, geçen hafta bildirilen 29.000'den fazla yeni ölümle önemli ölçüde artmıştır. Amerika Bölgesi, geçen hafta yeni vakalarda %41 artışla keskin bir yükseliş eğilimi bildirmiştir. Doğu Akdeniz, Afrika ve Batı Pasifik Bölgeleri de yeni vaka sayısında artışlar bildirmiştir. Güneydoğu Asya Bölgesi ise yeni vaka ve yeni ölümlerin sayısında düşüş bildirmiştir.

15 Kasım itibariyle, dünya çapında 53,7 milyondan fazla vaka ve 1,3 milyon ölüm bildirilmiştir.

Şekil 1: DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı, 30 Aralık – 15 Kasım 2020**

 

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Geçen hafta en çok vaka bildiren ülkeler arasında Amerika Birleşik Devletleri (1 milyondan fazla yeni vaka bildirmektedir, önceki haftaya göre %47 artış), Hindistan (306.000 vaka, %5 azalma), İtalya (242.000 vaka, %9 artış), Fransa (203.000 vaka, %47 azalma) ve Brezilya (179.000 vaka, %57 artış) bulunmaktadır.

Afrika, Amerika, Doğu Akdeniz, Avrupa, Güney-Doğu Asya, Batı Pasifik bölgelerine özgü bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı,  15 Kasım 2020 verileri**

DSÖ Bölgesi	Son yedi gündeki yeni vakalar (%)	Son 7 gündeki yeni vakalarda yüzde değişim*	Toplam vakalar (%)	Son yedi gündeki yeni ölümler (%)	Son 7 gündeki yeni ölümlerde yüzde değişim*	Toplam ölümler (%)
Avrupa	1.840.086 (%46)	-%10	15.047.248 (%28)	29.043 (%49)	%18	341.488 (%26)
Amerika	1.450.998 (%36)	%41	22.960.102  (%43)	19.106 (%32)	%11	675.735 (%52)
Güneydoğu Asya	373.786 (%9)	-%4	10.015.731 (%19)	4534 (%8)	-%12	153.860 (%12)
Doğu Akdeniz	238.390 (%6)	%11	3.545.801 (%7)	5747 (%10)	%1	90.052 (%7)
Afrika	40.990 (%1)	%22	1.398.935 (%3)	834 (%1)	<%1	31.450 (%2)
Batı Pasifik	32.973 (%1)	%5	798.170 (%1)	435 (%1)	%15	16.377 (%1)
Küresel	3.977.223 (%100)	%6	53.766.728 (%100)	59.699 (%100)	%11	1.308.975 (%100)

* Yedi gün öncesine kıyasla son yedi gün içinde yeni doğrulanmış vaka/ölüm sayısındaki yüzde değişim. Bölgesel yüzdeler en yakın tam sayıya yuvarlanır, böylece genel toplamlar %100'e eşit olmayabilir.

** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız

Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 1 milyon nüfus başına bildirilen COVID-19 vakası, 9 – 15 Kasım 2020 **

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

DSÖ BÖLGESİNE GÖRE DURUM

Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesinde, geçen Eylül ayından bu yana yeni haftalık vaka sayısındaki kademeli artış, bir önceki haftaya göre %22 artışla 40.990 yeni vaka bildirilerek devam etmiştir (Şekil 3). Bölge genelinde ölüm oranları bir önceki haftaya benzer kalmıştır. Güney Afrika, Kenya, Cezayir ve Etiyopya, bölgedeki en fazla yeni haftalık vaka sayısını bildiren ülkeler olmuştur.

Cezayir, tespit edilen 5806 yeni vaka (1 milyon nüfus başına 132 vaka) ve bildirilen 114 yeni ölümle geçen hafta keskin bir (%131) artış bildirmiştir. Yerel makamlar ayrıca, özellikle kuzeydoğu ve kuzey-orta illerde olmak üzere Ekim ayında hastaneye yatışlarda önemli bir artış olduğunu da bildirmiştir. Cezayir Hükümeti 8 Kasım'da, bu dalgalanmayı hafifletmek için gece sokağa çıkma yasağının yeniden getirilmesi, araç pazarlarının 15 gün süreyle kapatılması, halk ve aile toplantılarının yasaklanması ve üniversite derslerinin ve mesleki eğitimin başlamasının 15 Aralık'a kadar ertelenmesi dahil olmak üzere 12 yeni halk sağlığı ve sosyal önlem uygulamıştır.

Angola'da, geçen hafta 1039 yeni vaka (1 milyon kişi başına 32 vaka) bildirilerek, bir önceki haftaya göre %32'lik bir düşüşle, yeni vaka insidansı düşmeye devam etmiştir. Geçen hafta on dokuz yeni ölüm bildirilmiştir. 14 Kasım itibariyle Angola'da bildirilen doğrulanmış vakaların %66'sı erkektir ve %86'sı 20 ila 69 yaşları arasındaki bireylerdir. Başkent Luanda, bugüne kadar kümülatif vakaların %78'i ve ölümlerin %84'ü ile ülkedeki salgının merkez üssü olarak kabul edilmektedir.

COVID-19 ile ilişkili hastaneye yatış ve ölüm oranları düşmeye devam ederken, Güney Afrika hükümeti, geçen hafta bildirilen yaklaşık 13.000 yeni vaka (1 milyon nüfus başına 224 vaka) ile yeni vakaların ulusal insidansı göreceli olarak sabit kaldığından, 11 Kasım'da halk sağlığı ve sosyal önlemleri daha da hafifletmiştir. Ancak hükümet, eğitim kurumlarında ve büyük toplantılara katılan kişiler arasında potansiyel olarak salgınların tetiklendiği, Eastern Cape Eyaleti, Nelson Mandela Körfezi Metropolitan bölgesinde gözlemlenen vakalardaki son ani artışları vurgulayarak potansiyel olarak bulaşın yeniden artması konusunda uyarıda bulunmuştur.

Şekil 3: DSÖ Afrika Bölgesi tarafından 15 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

 

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Amerika Bölgesi

Amerika Bölgesi'ndeki vakalar ve ölümler, son 7 gün içinde vakaların %40'ın üzerinde ve ölümlerin %10'un üzerindeki artışıyla yükselmeye devam etmektedir (Şekil 4).

Amerika Birleşik Devletleri, geçen hafta 1 milyondan fazla vaka (1 milyon kişi başına 3036 vaka) ile bölgedeki en yüksek vaka sayısını bildirmiş ve pandeminin başlangıcından bu yana yaklaşık 11 milyon kümülatif vakaya ulaşmıştır.

Kanada'da, geçen hafta 30.000'den fazla yeni vaka (1 milyon nüfus başına 835 yeni vaka) ve 400'ün biraz altında yeni ölüm (1 milyon nüfus başına 10 yeni ölüm) ile hem vakalarda hem de ölümlerdeki artış eğilimleri devam etmiştir. Savunmasız toplumlar ve ortamlar (yaşlılar ve yerli topluluklar gibi ve uzun süreli bakım ve yardımlı yaşam tesisleri, okullar, toplu yaşam ortamları, endüstriyel çalışma ortamları ve sosyal toplantılar dahil olmak üzere çeşitli ortamlar) arasında artan bir aktivite de rapor edilmiştir. Genel olarak, pandeminin başlangıcından bu yana Kanada'dan yaklaşık 300.000 doğrulanmış vaka ve 11.000 ölüm bildirilmiştir.

Meksika geçtiğimiz hafta bir önceki haftaya göre %16 artış göstererek 42.465 yeni vaka bildirmiştir (1 milyon nüfus başına 328 yeni vaka). Amerika Birleşik Devletleri sınırındaki komşu Chihuahua bölgesine katılan kuzey eyaletinde hastaneye yatışların arttığına dair raporlar bulunmaktadır; bu bölge en yüksek Koronavirüs uyarı seviyesini altına alınmıştır. Ülkedeki ölüm oranları, bildirilen 3301 yeni ölüm ile geçen hafta %9 artmıştır.

Şekil 4: DSÖ Amerika Bölgesi tarafından 15 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

 

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Doğu Akdeniz Bölgesi

Doğu Akdeniz Bölgesi'nde, rapor edilen ölümlerin sayısı benzerken, geçen hafta, önceki haftaya göre %11 artış ile 238.000'den fazla yeni vaka ile yeni vaka insidansı artmaya devam etmiştir (Şekil 5),  En çok yeni vaka bildiren ülkeler arasında İran, Ürdün ve Fas yer almıştır.

Pakistan'da, geçtiğimiz hafta önceki haftaya göre %45 artış ile 12.000'den fazla (1 milyon kişi başına 58 vaka) bildirilen yeni vaka ile bir canlanma gözlemlenmektedir. Haftalık ölüm sayısı da %21 artmış ve 166 ölüm rapor edilmiştir. Ülke yetkilileri, bu artışlar ışığında halk sağlığı ve sosyal önlemleri güçlendirmiştir. Pakistan'ın büyük nüfusu göz önüne alındığında (220 milyondan fazla insan), bulaşmayı azaltmaya yönelik düzenlenmiş çabalar şimdiye kadar nispeten başarılı olmuştur.

Afganistan'da geçen hafta bildirilen 1002 yeni vaka ile (1 milyon nüfus başına 26 vaka) %65'lik bir artış gözlemlenmiştir. 12 Kasım itibariyle, test kapasitesindeki sınırlamaları, test kriterleri ve insanların test için öne çıkma istekliliği için damgalanmanın test edilmeme kararında önemli bir faktör olduğunun düşünüldüğü vurgulanarak, ülkedeki test pozitiflik oranlarının %33'ün üzerinde olduğu tahmin edilmiştir. Doğrulanmış toplam vakaların %69'undan fazlasını erkekler ve kaydedilen ölümlerin çoğunu 50-79 yaşlarındaki erkekler oluşturmaktadır, bu da kısmen erkeklerin testlerde daha fazla temsil edilmesinden kaynaklanıyor olabilir.

Şekil 5: DSÖ Doğu Akdeniz Bölgesi tarafından 15 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Avrupa Bölgesi

Geçtiğimiz hafta Avrupa Bölgesi, yaklaşık 2 milyon yeni vaka ve neredeyse 30.000 yeni ölümle birlikte küresel olarak bildirilen tüm vakaların %46'sını ve tüm ölümlerin %49'unu kaydetmiştir. Ancak geçen hafta, üç aydan uzun bir süredir ilk kez bölgede haftalık vakalarda %10'luk bir düşüş gözlemlenmiştir (Şekil 6). Aynı zamanda, geçen hafta bir önceki haftaya göre %18 artışla ölümler artmaya devam etmiştir.

Avrupa'da son 7 günde 24 ülkedeki vakalarda düşüşler görülürken, bu 24 ülkede bir önceki haftaya göre %2'den %40'ın üzerinde düşüş görülmüştür. Diğer ülkelerde ise, yeni vakalarda %1'den %40'ın üzerine kadar değişen haftalık artışlar rapor edilmiştir. Geçen hafta en fazla vaka bildiren ülkeler İtalya, Fransa, İngiltere, Polonya, Rusya Federasyonu, Almanya, İspanya, Ukrayna, Romanya ve Avusturya olmuştur. Bu on ülke arasında Avusturya, bu hafta, bir önceki haftaya göre %30 daha yüksek yeni vaka sayısıyla en keskin artışı bildirmiştir. 1 milyon kişi başına 60'ı aşan haftalık ölüm oranlarının en yüksek olduğu ülkeler Çekya, Bosna Hersek, Belçika, Kuzey Makedonya, Ermenistan, Macaristan, Bulgaristan, Polonya, Fransa, Hırvatistan ve Karadağ olmuştur. Birleşik Krallık, bölgede 50.000'in üzerinde kümülatif ölüm kaydeden ilk ülkedir.

Rusya Federasyonu, geçen hafta bildirilen 150.000'den fazla vaka (1 milyon nüfus başına 1038 vaka) ve 2600'den fazla ölümle en yüksek vaka ve ölüm sayılarını kaydetmiştir. Halk sağlığı müdahaleleri birçok bölgede güçlendirilmiştir. Moskova, üniversiteleri çevrimiçi öğrenime geçirme ve restoranların ve barların müşterilere hizmet verebileceği süreyi sınırlama da dahil olmak üzere, halk sağlığı ve sosyal önlemlerini genişletmiştir.

Litvanya da 10.500'den fazla yeni vaka (1 milyon nüfus başına 3919 vaka) ile geçen hafta vaka ve ölümlerde zirveye ulaşan ülkeler arasında yer almıştır. Bölgedeki diğer ülkelere benzer şekilde Litvanya, Kasım ayının ilk haftalarında halk sağlığı ve sosyal önlemleri genişletmiştir. Buna ek olarak, hastane ağını, yatak kapasitesini artırarak artan talepleri karşılayacak şekilde düzenlemektedir ve Vilnius'ta büyük bir sergi merkezinde geçici bir hastane kuracaktır.

Şekil 6: DSÖ Avrupa Bölgesi tarafından 15 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

 

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesi, Eylül ayının ikinci yarısından Ekim sonuna kadar vaka ve ölümlerde altı haftalık devam eden düşüş gözlemlemiştir (Şekil 7). Yeni haftalık vakalar 690.000'den 380.000'e ve yeni haftalık ölümler 14 Eylül'de başlayan hafta 9300'den geçen hafta 4600'ün altına düşmüştür. Kasım ayının başından bu yana, haftalık vakalar son üç hafta boyunca 400.000'in altında sabitlenmiştir ve geçen hafta 373.786 vaka bildirilmiştir. Haftalık ölümler de nispeten sabit kalmış ve geçen hafta 4534 ölüm bildirilmiştir. Geçen hafta 1 milyon nüfus başına haftalık yeni vaka sayısı en yüksek olan ülkeler arasında Nepal, Maldivler ve Hindistan yer almıştır.

Bölgesel eğilim, sürekli olarak bölgedeki en yüksek vaka ve ölüm sayılarını bildiren Hindistan'dan güçlü bir şekilde etkilenmeye devam etmektedir. Keskin bir düşüş döneminin ardından, Hindistan'daki vakalar ve ölümler Ekim sonundan bu yana istikrar kazanmıştır. Geçen hafta, 306.825 vaka (1 milyon nüfus başına 222 vaka) ve 3.514 ölüm bildirilmesiyle vakalarda %5 ve ölümlerde %12'lik düşüşler gözlenmiştir. Haftanın sonunda, Maharashtra, Kerala ve Delhi eyaletleri, Maharashtra'da 80.000'den fazla ve Delhi'de yaklaşık 40.000 ile en yüksek yeni vaka sayısını bildiren eyaletler olmuştur.

Endonezya, geçen hafta bölgede ikinci en yüksek vaka sayısını bildirmiştir. 8 Kasım'a kadar Endonezya, altı hafta üst üste, vakalarda haftalık bir düşüş gözlemlemiştir; haftalık vakalar 21 Eylül'de başlayan haftada 30.000'den, 2 Kasım'da başlayan haftada 23.800'ün altına düşmüştür. Ancak geçen hafta ülke, bir önceki haftaya göre %23 artışla 29.000'den fazla yeni vaka (1 milyon nüfus başına 107 vaka) kaydetmiştir. Haftanın sonuna doğru Endonezya, iki gün üst üste 5200'den fazla günlük vaka kaydetmiştir. Her iki günde de Cakarta ve Jawa Tengah Eyaletleri, her gün 1000'i aşarak ülkedeki en yüksek vaka sayılarını bildirmiştir.

Şekil 7: DSÖ Güneydoğu Asya Bölgesi tarafından 15 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

 

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Batı Pasifik Bölgesi

Geçen hafta yaklaşık 33.000 yeni vaka ve 400'ün üzerinde ölüm bildiren Batı Pasifik Bölgesi'nde vaka sayısı giderek artmaya devam etmektedir (Şekil 8). Bir önceki haftaya göre yeni vakalar %5, yeni ölümler ise %15 artmıştır. Bu raporlama dönemi, Batı Pasifik Bölgesi'nin Eylül ayı ortasından bu yana haftada 30.000'den fazla yeni vaka bildirdiği art arda ikinci haftadır. Filipinler, Japonya, Malezya ve Fransız Polinezyası, bölgedeki en yüksek vaka sayısını bildiren ülkeler olmuştur.

Guam, geçen hafta 820 yeni vaka (1 milyon kişi başına 4859 vaka) bildirmiştir; bu sayı, bir önceki hafta bildirilen vaka sayısının iki katından fazlası ve pandeminin başlangıcından bu yana en yüksek haftalık sayıdır. Dört yeni ölüm rapor edilmiş ve toplamda 93 ölüme ulaşılmıştır. Bir cezaevinde geçen hafta 60 mahkum ve bir memur COVID-19 testinin sonucunda pozitif çıkmış ve şu anda tecrit altındadır.

Malezya geçtiğimiz hafta 6852 yeni vaka bildirmiştir (1 milyon nüfus başına 212 vaka). Vaka sayısı bir önceki haftaya göre %12 azalmasına rağmen, Eylül ayının başından itibaren genel bir yükseliş eğilimi vardır. Geçen hafta yirmi dört yeni ölüm rapor edilmiş ve bu da kümülatif toplamı 306'ya yükseltmiştir. Vakaların %28'ini nüfusun yaklaşık %19'uyla ülkenin en kalabalık eyaleti olan Selangor Eyaleti bildirmiştir, onu vakaların %16'sını bildiren Kuala Lumpur takip etmektedir. Yakın temas taramaları ve mevcut kümeler ile belirlenen vakalar da dahil olmak üzere geçen hafta bildirilen birçok vaka, en yüksek yerel bulaş sayısını bildiren Sabah Eyaletinde daha önce bildirilen kümelerle bağlantılıdır.

Vanuatu'da, doğrulanmış ilk vaka 10 Kasım'da bildirilmiştir. Vaka, 4 Kasım'da Amerika Birleşik Devletleri'nden dönen genç bir yetişkindir. Asemptomatik olan vaka, karantinanın beşinci gününde rutin testler sırasında pozitif çıkmıştır. Hazırlık ve müdahale planına göre, vaka sağlık izni verilene kadar tecritte kalacaktır. Sağlık yetkilileri yakın temaslılar ile temaslı takibini başlatmış ve risk iletişimi ve toplum katılımı faaliyetlerini yoğunlaştırmıştır.

Şekil 8: DSÖ Batı Pasifik Bölgesi tarafından 15 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

HAFTALIK ÖNEMLİ GÜNCELLEMELER

• DSÖ Genel Müdürü Dr. Tedros, Dünya Sağlık Asamblesi'nin (WHA 73) 73. oturumundaki açılış konuşmasında, bazı insanların geride bırakılmasının bir nedeni olan özel mallar için değil, COVID-19 ile mücadele için geliştirilen hayat kurtarıcı araçların, küresel kamu malları olarak adil bir şekilde geliştirilmesini, üretilmesini ve tahsis edilmesini sağlamak için dünyanın hiç olmadığı kadar nasıl bir araya geldiğini vurgulamıştır (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-world-health-assembly---9-november-2020).
• WHA 73'teki kapanış konuşmasında, hafta içinde açıklanan klinik aşı denemelerinin ön sonuçlarını memnuniyetle karşılamıştır: "Tarihte aşı araştırmaları hiç bu kadar hızlı ilerlememiştir" (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-closing-remarks-at-the-world-health-assembly---13-november-2020). 16 Kasım'da bir Yürütme Kurulu toplantısında, bir aşının sahip olduğumuz diğer araçların yerini almayacağını, tamamlayacağını vurgulamıştır: "Aşı tek başına salgını sona erdirmez" (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-on-the-executive-board-meeting-16-november-2020).
• DSÖ Sağlık Acil Durumları Programı için Bağımsız Gözetim ve Danışma Komitesi tarafından hazırlanan bir raporda "Son dört yılda, WHE (Sağlık Acil Durumları) Programı birden fazla acil durumu yönetme kapasitesini göstermiş ve DSÖ’nün küresel bir sağlık lideri olarak konumunu onaylamaya yardımcı olmuştur." sonucuna varılmıştır (https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA73/A73_10-en.pdf).
• COVID-19 Araçlarına Erişim (ACT) Hızlandırıcısına (https://www.who.int/initiatives/act-accelerator) bağışçı taahhütleri, Paris Barış Forumu'ndaki yeni katkıların ardından 5,1 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (https://www.who.int/news/item/13-11-2020-access-to-covid-19-tools-accelerator-commitments-reach-us-5.1billion-following-new-contributions-including-at-paris-peace-forum). Devlet başkanları, küresel sağlık liderleri, bilim insanları ve özel sektör arasındaki bu uyumlu küresel çaba, pandemiyle savaşmak için dünyanın ihtiyaç duyduğu testleri, tedavileri ve aşıları uygulayarak pandeminin akut aşamasını sona erdirmenin bir yolunu bulmaya yardımcı olmaktadır. Ancak bu yıl acil olarak 4,2 milyar ABD doları daha gerekmekte ve eğer araçlar kullanıma sunulduğunda dünyanın her yerinde kullanılacaksa 2021'de 23,9 milyar ABD doları daha gerekmektedir.
• Paris Barış Forumu'nda Genel Müdür, DSÖ'nün tüm ülkelerin yapması gerektiğine inandığı üç temel değişikliğin ana hatlarını çizmiştir (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-speech-at-the-paris-peace-forum-session-team-europe-response-to-covid-19-control-this-pandemic-and-prevent-the-next-one---12-november-2020): (1) Salgınları önlemek, hazırlanmak, tespit etmek ve bunlara müdahale etmek için öncelikli olan temel halk sağlığı sistemlerine yatırım yapmak; (2) Tek Sağlık yaklaşımını benimsemek. COVID-19 salgını, insanların, hayvanların ve paylaştığımız gezegenin sağlığı arasındaki yakın bağların çarpıcı bir hatırlatıcısıdır (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-speech-at-the-paris-peace-forum-strengthening-the-multilateral-health-architecture-and-fighting-against-infodemics---12-november-2020); (3) Sağlık sektörünün ötesine geçmek: Pandemi her sektörü etkilemiştir.
• DSÖ, değer yaratma ve ekonomik büyüme hakkında düşünme şeklimizin merkezine “Herkes İçin Sağlık”ı koymak üzere, önde gelen ekonomistler ve sağlık uzmanlarından oluşan Herkes İçin Sağlık Ekonomisi Konseyi'nin kurulduğunu duyurmuştur (https://www.who.int/news/item/13-11-2020-who-establishes-council-on-the-economics-of-health-for-all). DSÖ Genel Müdürü “COVID-19 salgını, halk sağlığına kronik olarak yetersiz yatırım yapmanın sonuçlarını gösterdi. Ancak sadece daha fazla yatırıma ihtiyacımız yok; sağlığa nasıl değer verdiğimizi de yeniden düşünmeliyiz.” demiştir.
• 2021, pandeminin ön saflarında yer alan milyonlarca sağlık ve bakım çalışanının adanmışlığı ve fedakarlığı nedeniyle Uluslararası Sağlık ve Bakım Çalışanları Yılı olarak belirlenmiştir (https://www.who.int/news/item/11-11-2020-2021-designated-as-the-international-year-of-health-and-care-workers).
• Zamansız hit We Are Family'nin özel versiyonu artık dünya çapında iTunes, Spotify ve Amazon Music gibi dijital müzik mağazalarından indirilebilir. Şarkı, COVID-19 salgınına müdahale etmek ve zamanımızın en acil küresel sağlık sorunlarını ele almak için DSÖ Vakfı (https://www.who.foundation/) yararına gelir elde etmek amacıyla ilham verici bir küresel dayanışma çağrısı olarak yayınlanmıştır (https://www.who.int/campaigns/connecting-the-world-to-combat-coronavirus/together-at-home/we-are-family-campaign).
• DSÖ aşağıdaki belgeleri yayınlamıştır:
  • Temel bir sağlık hizmeti olarak aşı: COVID-19 salgını sırasında ve diğer ciddi aksama dönemlerinde, ülkelere COVID-19, doğal afetler veya insani acil durumlar gibi olaylar sırasında aşı hizmetlerinin sağlanması veya sürdürülmesine ilişkin karar vermelerinde destek sağlayan aşı faaliyetleri için rehber ilkeler (https://www.who.int/publications/i/item/immunization-as-an-essential-health-service-guiding-principles-for-immunization-activities-during-the-covid-19-pandemic-and-other-times-of-severe-disruption).
  • Kişisel koruyucu donanım, tıbbi ekipman, tıbbi sarf malzemeleri, tek kullanımlık cihazlar, laboratuvar ve testle ilgili cihazlar dahil olmak üzere tüm tıbbi cihazları listeleyen Acil Durum Küresel Tedarik Zinciri Sistemi (COVID-19) kataloğu (https://www.who.int/publications/i/item/emergency-global-supply-chain-system-(covid-19)-catalogue), COVID-19 Tedarik Portalı (https://covid19supply.who.int/) üzerinden talep edilebilir.
  • COVID-19 bağlamında kullanılacak kişisel koruyucu donanım kalitesi, performans özellikleri ve ilgili standartları hakkında rehberlik sağlayan COVID-19 için kişisel koruyucu donanımın teknik özellikleri (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-PPE_specifications-2020.1).

Tablo 2. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 15 Kasım 2020 verileri **

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

Not applicable: Uygulanamaz

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

​​​​​​​TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 Operasyonel Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations
• DSÖ COVID-19 Vaka Tanımları: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Surveillance_Case_Definition-2020.1
• COVID-19 Tedarik Zinciri Kurumlar Arası Koordinasyon Hücresi Haftalık Durum Güncellemesi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-operations
• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VERİ, TABLO VE ŞEKİL NOTLARI

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ sürveyans tanımlarına ve rehberliğine (https://www.who.int/publications-detail/surveillance-strategies-for-covid-19-human-infection) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranının değişken olarak az tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriteri, test stratejileri, raporlama uygulaması ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir; veri tablosunda gösterilmek üzere bunları tanımlama çabaları devam etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

Küresel toplam, uluslararası taşıtlardan bildirilen 741 vaka ve 13 ölümü de içermektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

(*) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt kapsamında bildirilen vakaları içermektedir.

ÜLKEYE VEYA BÖLGEYE ÖZGÜ NOTLAR, GÜNCELLEMELER VE YAZIM HATALARI

Kamu sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyuşturma çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir. Ayrıntılar için önemli değişiklikler ve hata verileri günlüğüne bakınız (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data). Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız.