PAKISTAN’DA POLIOMYELITIS

7 Temmuz 2011

Pakistan çatismalarin yasandigi Federal Yönetilen Kabile Bölgeleri-FATA içinde yer alan erisimi olmayan Hayber Ajansi(Khyber Agency) bölgesinde 9 Haziran 2011 tarihinde paralizi baslangici görülen 16 aylik bir çocuktan Vahsi Polio Virüsü Tip 3 -VPV 3 izole edildigini rapor etmistir. Bu Asya’da 2011 yilinda tespit edilen tek VPV3 vakasidir.  Son olarak 6 ay önce 18 Kasim 2010 tarihinde meydana gelen vakayla birlikte (yine Hayber Ajansi Bölgesi – FATA) VPV3 yayilimi Asya’da yok olmanin esigindedir. 

Pakistan’in kabile bölgelerinde VPV3 yayiliminin devam ettiginin teyit edilmesi, özellikle Asya Kitasi söz konusu susun dolasiminin yok edilmesinin esiginde oldugundan, VPV3’ün eradike edilmesiyle ilgili olarak kaydedilen küresel çabalar için büyük önem tasimaktadir.  Pakistan’da VPV3 görüldügünün tespit edilmesi bu virüsün buradan Asya’nin Polio’dan arinmis diger bölgelerine ve bu bölgelerin de ötesine siçrama olasiligi tehlikesinin var oldugunu göstermektedir.  Küresel olarak, bu susun Bati Afrika(Fildisi  Sahilleri, Gine, Mali ve Nijer’de 17 vaka) , Nijerya (5 vaka) ve Çad (3 vaka) ile sinirli olan dolasimiyla VPV3 yayilimi 2011 yilinda tarihsel açidan düsük seviyelerdedir.

Özellikle de Pakistan’da ülke içinde, Pakistan ile Afganistan arasinda mevcut büyük ölçekli nüfus hareketleri ile Umre ve birkaç ay içerisinde baslayacak hac dönemi ile ilgili yine büyük ölçekli nüfus hareketleri göz önünde bulunduruldugunda DSÖ VPV3 yayiliminin ilerlemesi riskinin yüksek oldugunu kabul etmektedir.

2011 yilinda, Pakistan’da ek bagisiklama faaliyetleri (SIAs) yüksek riskli kilit bölgelerde kalite açisindan uygun yeterlilikte degildir ve çatismalarin yasandigi kabile bölgelerinde çocuklarin büyük bir bölümüne erisilememistir.  FATA’da, özellikle Hayber ajansi bölgesinde, son 2 yil içinde gerçeklestirilen ek bagisiklama faaliyetlerinde çocuklarin %50’sine yakinina ulasilamamistir. Hayber Pakhtunkhwa ve FATA’nin güvenli olamayan bölgelerindeki  çocuklara erisimin zor olmasiyla ilgili sorunlara ek olarak Hayber’de erisimin oldugu bölgelerde ve ülkenin diger kilit yayilim bölgelerinde özellikle Belucistan ve Sindh’de ek bagisiklama faaliyetlerinin kalitesinin sürdürülebilirligiyle ilgili önemli operasyonel sorunlar bulunmaktadir. Asya’da 2011 yilinda teyit edilen tek VPV3 vakasina ek olarak Pakistan ülke genelinde 2011 yilinda (5 Temmuz 2011 tarihi itibariyle) teyit edilen 57 vaka ile bir  Vahsi Polio Virüsü Tip 12in etkisi altinda olup 2010 yilinin ayni döneminde Pakistan’da 14 VPV2 vakasi rapor edilmistir.            

Durumu acilen ele almak için Pakistan Hükümeti bu sene sayin Cumhurbaskaninin himayesinde bir Ulusal Polio Acil Eylem Plani baslatmistir.  Bununla birlikte Bagimsiz Izleme Kurulu (IMB) 2010 yilinda Dünya Saglik Asamblesi’nin (WHA) Polio’dan arindirilmis bir Dünyaya dogru sürecinin bagimsiz olarak izlenmesi istegi üzerine kurulmus, Bagimsiz Izlem Kurulu-IMB 2011 Nisan ayinda bu planin hayata geçirilmesinin çok zaman aldigi konusunda uyarida bulunmus ve ortaya çikan bu sonuç Dogu Akdeniz Teknik Danisma Grubu’nda  (TAG) 2011 Haziran ayinda yanki bulmustur.

Her iki Polio Virüsü susuna karsi acilen bagisiklik gelistirilmesi için Kisa Süreli Doz Stratejisi (SIAD) ek bagisiklama faaliyetleri Hayber Ajansi bölgesinde Bivalan OPV ile yürütülmüs ve ilk tur 4 Temmuz 2. Tur ise 12 Temmuz’da gerçeklestirilmistir.  Haziran ortasinda yürütülen Ek Bagisiklama Faaliyetleri’nin çogunda oldugu gibi Hayber Ajansi bölgesinde (%80’ni Bara Tehsil’de yasamaktadir, yani yaklasik 73.000 çocuk) yasayan çocuklarin %45’ine (89.449) Kisa Süreli Doz Stratejisi Ek Bagisiklama Faaliyetleri boyunca ulasilamayacagi beklenmektedir.  Bivalan OPV (Tip 1 ve Tip 3 serotiplerini içeren) kullanilacak olan Ulusal Bagisiklama Günleri (NIDs) 18-20 Temmuz tarihlerinde gerçeklestirilecektir. Ancak, basarinin anahtari; erisimin tam oldugu bölgelerde diger operasyonel sorunlarin üstesinden gelinmesinde ve toplumun eksiksiz katiliminin oldugu özel tanitim stratejileriyle güvenligin tehlikede oldugu bölgelerde nüfusa ulasilabilirliliginin artirilmasinda yatmaktadir.

Afganistan’in VPV3 ile tekrar enfekte olmasi riskini en aza indirgemek için; Pakistan sinir bölgelerinin de dahil oldugu, yine Bivalan OPV kullanilacak Ulusalti Bagisiklama Günleri (SINDs) 10-12 Temmuz 2011 tarihlerinde yürütülecektir.

Asya ve Dogu Akdeniz’de yer alan ülkelerin Akut Flask Paralizi (AFP) ile ilgili sürveyanslarini güçlendirmeleri herhangi bir Polio Virüsü importasyonunu acilen tespit edebilmeleri ve eger importasyon gerçeklesirse bu importasyona karsi acil yanit tesis edebilmeleri açisindan büyük önem tasimaktadir. Ülkelerin, herhangi bir Polio salgini sonuçlarini en aza indirgemek için rutin bagisiklama faaliyetlerini tüm suslara karsi kuvvetlendirmeleri tavsiye edilmektedir.    

DSÖ’nün uluslararasi seyahat ve Saglik Kitapçiginda yer alan tavsiyelere göre Pakistan’a gidecek ve bu ülkeden gelecek yolcularin asilanarak tam olarak korunmalari gerekmektedir.  Pakistan’a gidecek ve önceden  3 ya da daha fazla doz Polio Asisi olmus  yolcularin ülkelerinden ayrilmadan önce bir doz Poio Asisi olmalari teklif edilmelidir. Asilanmamis ve Pakistan’a gidecek olan tüm yolcularin asilama kürlerini tamamlamalari gerekmektedir.  Pakistan’dan ayrilacak olan yolcularin da asilama kürlerini tamamlamalari ve ülkeden ayrilmadan önce en az bir doz da OPV olmalari tavsiye edilmektedir.  Bazi Polio’dan arindirilmis ülkeler Pakistan’dan ülkelerine gelecek kisilere giris vizesi vermek için Polio asilamasini sart kosabilirler.  

Hac ve Umre sezonu çoktan baslamistir ve Umre2nin Ramazan ayinda (Agustos ayinda) artmasi beklenmektedir ve Hac ise Kasim ayi basinda baslayacaktir. Suudi Arabistan Kralligi’nin Hac ve umre ile ilgili olarak ülkeye gelecek olan yolcular için (her yasta kisi için) asilama gereklilikleri bulunmaktadir. Bu gereklilikler DSÖ’nün uluslar arasi Seyahat ve Saglik Kitapçigi tavsiyelerine uygun olmakla birlikte Suudi Arabistan Polio2nun endemik olarak görüldügü ülkelerden Suudi Arabistan’a gelecek yolculardan ülkeye girmelerinden 6 hafta önce OPV ile asilandiklarini gösterir bir belge istemekte ve bu kisilere Suudi Arabistan’a giriste ilave bir doz OPV yapilmaktadir.   

Ayrintili bilgi için:

• Küresel Polio Eradikasyon Girisimi - Global Polio Eradication Initiative
• Yolcular için Suudi Arabistan Hac Gereklilikleri - Saudi Arabia Haj requirements for travellers
• Uluslar arasi Seyahat ve Saglik - International travel and health

Çeviri    : Emin Ali BALTACI                                                                                                              

Kaynak : http://www.who.int/csr/don/2011_07_07/en/index.html#