Batı Afrika’da Ebola Virüsü Hastalığı - Güncelleme
4 Nisan 2014 tarihi itibariyle Gine Sağlık Bakanlığı 54’ü PCR yöntemiyle laboratuvar tarafından teyitli klinik olarak EVH ile uyumlu toplam 143 vaka bildirmiştir. Bu vaka sayısına 86 ölüm de dahildir (Ölüm oranı %60).
Batı Afrika’da Ebola Virüsü Hastalığı - Güncelleme
5 Nisan 2014
4 Nisan 2014 tarihi itibariyle Gine Sağlık Bakanlığı 54’ü PCR yöntemiyle laboratuvar tarafından teyitli klinik olarak EVH ile uyumlu toplam 143 vaka bildirmiştir. Bu vaka sayısına 86 ölüm de dahildir (Ölüm oranı %60). Konakri, Guekedou ve Macenta’dan yeni vakalar bildirlmektedir; 23 hasta halen karantina birimlerinde bulunmaktadır. Laboratuvarca teyit edilen en son vaka tarihi 3 Nisan’dır.
Bildirim yerlerine göre klinik ve teyit edilmiş vaka sayıları ile ölüm vaka sayıları; Konakri (5 ölüm dahil toplam 18 vaka), Guekedou (85 vaka/59 ölüm), Macenta (27 vaka/14 ölüm), Kissidougou (9 vaka/5 ölüm) ve Dabola ve Djingaraye’de toplam (4 vaka/3 ölüm). Konakri’de görülen vakaların 18 klinik vakadan 16’sında Ebola Virüs Hastalığı-EVH görüldüğü laboratuvar tarafından teyit edilmiştir.
Sağlık çalışanları arasında daha önce görüldüğü bildirilen 8 ölüm dahil toplam 14 olan EVH vakası sayısında bir artış olmamıştır; söz konusu vakaların 11’i laboratuvar tarafından teyit edilmiş vakalardır. Ülke genelinde görülen 86 ölüm vakasının 16’sı laboratuvar tarafından teyit edilmiş, 65’i olası ve 5’i ise şüpheli vaka olarak sınıflandırılmıştır.
Tıbbi takip gerektiren 623 temaslıyla ilgili olarak vaka inceleme ve temaslı izi sürme çalışmaları devam etmektedir: Bu bir vakayla temas sonrası EVH için maksimum inkübasyon süresi olan 21 gün bitiminde sağlıklı kalan 49 kişi gözlem dışı bırakılırken 3 Nisan ‘da tesbit edilen 74 yeni temaslıyı kapsamaktadır.
Laboratuvar desteği Senegal’de bulunan Dakar Pasteur Enstitüsü ve Guekedou’da bulunan mobil laboratuvar tarafından sağlanmaktadır. Referans laboratuvarı görevleri Fransa’da bulunan Lyon Pasteur Enstitüsü, Almanya’da bulunan Hamburg Bernhard –Nocht Tropikal Tıp Enstitüsü ve Fransa’nın Lyon Şehrinde bulunan Uluslararası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Merkezi (CIRI) laboratuvarı tarafından sağlanmaktadır.
DSÖ, Küresel Salgın Uyarı ve Yanıt Ağı’nda (GOARN) yer alan teknik partnerlerle işbirliği içerisinde saha laboratuvar desteği ve antropoloji, epidemiyoloji, lojistik, klinik vaka yönetimi, enfeksiyon önleme ve kontrol ve Gine’de salgına destek olmak için salgının koordinasyonu konularında uzmanlar göndermiştir.
Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 24 Mart’tan bu yana 18 şüpheli ve 2 teyit edilmiş EVH vakası rapor etmiş olup bunlar arasında 7 ölüm vakası (ölmüm oranı %31)bulunmaktadır; 7 hasta halen karantina birimlerinde olup 2 şüpheli hasta taburcu edilmiştir. Klinik olarak uyumlu 4 yeni vakanın görüldüğü 4 Nisan’da bildirilmiştir. Şüpheli vakalardan biri sağlık çalışanıdır. Lofa Şehri’nden her ikisi de laboratuvar tarafından teyitli kızkardeşler ölmüştür.
Şüpheli vakalar arasında Nimba Şehri’ndeki Tapita’da bir hastanede tedavi gören ve sağlık tesisine geldikten kısa bir süre sonra ölen bir avcı ve Gine’den seyahat eden klinikle uyumlu hastalığı olan 3 yaşında bir erkek çocuk bulunmaktadır. Ölen avcının Liberya ve Gine’de bilinen vakalarla temas öyküsü bulunmamakta olup hayvan kaynaklı (yabani hayvan eti) geçişin olup olmadığını belirleyebilmek için hastalığın kaynağı ile ilgili olarak incelemeler yapılmaktadır. Her iki vakayla ilgili laboratuvar testi sonuçları beklenmektedir.
Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 46 temaslıyı tıbbi gözlem altına almıştır; bunlar arasında Lofa Şehri’nde yer alan Foyah’dan Montserrado Şehri’nde yer alan Monrovia’ya ve oradan da Margibi Şehri’nde yer alan Firestone’a seyahat eden, teyit edilmiş ikinci vaka yer almaktadır. Gine’nin Konakri Şehri’ne laboratuvar testleriyle ilgili olarak toplam 21 klinik örnek gönderilmiştir. Liberya’da EVH’nın görüldüğü şehirler arasında Lofa, Bong, Nimba, Margibi ve Montserrado yer almaktadır.
Buna karşılık Liberya EVH’nin daha fazla yayılmasını önlemek için faaliyetlerini daha da genişletmiştir. Ulusal Görev Gücü günlük koordinasyon toplantılarını salgın yanıt partnerleriyle gerçekleştirmektedir. DSÖ Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na teknik danışmanlık sağlamaya devam etmektedir; bunlar arasında halkla iletişim, EVH önleme ve kontrolü hakkında parlementonun her iki kamarasına yönelik üst düzey bir brifing verilmesi, epidemiyoloji ve enfeksiyon önleme ve kontrol konularında uzmanların seferber edilmesi yer almaktadır.
Liberya’da bulunan DSÖ Ülke Ofisi salgına yanıtta kritik ekipman ve materyaller için ihtiyaç zinciri oluştuturlması ve tedarik edilmesi gibi alanlarda Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile çalışmaktadır. DSÖ ayrıca vaka tabanlı veri toplama için ilave şablonlar geliştirmek ve teknik yardımı takip etmek için Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndaki sağlık bilgi sitemleri ekibiyle çalışmaktadır. Bölgesel uzmanların ve GOARN’daki partnerlerle ilgili ilave görevlendirmeler koordinasyon etkinlikleri, enfeksiyon önleme ve control, risk iletişimi ve sosyal seferberlik konularını desteklemek için planlanmaktadır.
Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve DSÖ’nün talebi üzerine Sierra Leone’de Kenema’da bulunan Metabiota Laboratuvarı diğer testler arasında yer alan Zaire Virüsüne özel Gerçek Zamanlı PCR, bir pan-filo PCR, Lassa Virüsü PCR, Sarıhumma ve Marburg Virüsü PCR testlerini yapacaktır. Bu teknoloji kurumun Sierra Leone’de yer alan Kenema’da bulunan laboratuvarlarından transfer edilmektedir. Metabiota ayrıca Liberya’da bulunan laboratuvar personeline de eğitim verecektir.
DSÖ, UNHCR, MSF, Save the Children ve diğer partnerler tarafından için sağlık tesisleri için kişisel koruycu ekipmanların da dahil olduğu tıbbi malzemeler ve ekipmanlar tedarik edilmiştir. 5 ülkede 7 karantina birimi tesis edilmiştir. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü (MSF) karantina tesislerinin kurulması da dahil vaka yönetimi konularında hastalıktan etkilenen şehirlerde bulunan sağlık çalışnalarının eğitimini sürdürmektedir. Margibi Şehri’nde 60 sağlık çalışanı daha eğitilmiştir.
Toplumun eğitimi ve sosyal seferberlik faaliyetleri Liberya’da medya ve telekominikasyon sektörlerince güçlü bir şekilde desteklenmektedir. Yerel hükümet yetkilileri, toplumsal ve dini liderler ve geleneksel şifacılar Liberya Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nı önleme ve kontrol faaliyetlerinde desteklemek üzere biraraya gelmişlerdir: bununla birlikte okullara, dini toplantılara, pazar yerlerine ve iş yerlerine yönelik sürveyansı genişletmek, sağlığı teşvik etmek ve sosyal seferberlik aktiviteleriyle ilgili olarak ilave kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır. Ev ziyaretleri aracılığıyla halkı seferber etmek amacıyla planlar da yapılmaktadır.
Mali Sağlık Bakanlığı ülkenin Koulikoro Bölgesi’nde yer alan Sibiribougou’da sağlık hizmeti sunulması esnasında viral hemorajik ateşi olduğu şüphelenilen 4 hastayı DSÖ’ye bildirmiştir. Şüpheli vakalardan ikisi Gine’den gelmiştir. Hastalar karantina altına alınmış olup epidemiyolojik incelemeler ve laboratuvar testleri için beklenmektedir. Klinik örnekler ABD’nin Atlanta Şehri’nde bulunan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’ne (CDC) testlerin yapılması amacıyla gönderilmiştir. Olay yerinde epidemiyolojik sürveyans genişletilmiş ve Acil Yanıt Ekipleri olası şüpheli vakaların belirlenmesi ve tedavi edilmesi amacıyla seferber edilmiştir. Bamako’da bir karantina birimi hazırlanmaktadır ve diğer lokasyonlarda da birimler kurulmaktadır. Halka yönelik danışma hatları kurulmaktadır.
Sierra Leone’de bir ailede Gine’de ölen ve cenazeleri Sierra Leone’ye iade edilen olası 2 EVH ölüm vakası sonrasında bir değişiklik olmamıştır. Sağlık Genel Müdürü ofisi şüpheli Ebola vakalarını takip ve inceleme çalışmalarıyla ilgili tüm operasyonları koordine etmektedir. Genişletilmiş sürveyans ve halk eğitimi faaliyetleri devam etmektedir.
Sağlık ve Sanitasyon Bakanlığı’nın üst düzey yetkilileri Sierra Leone ve Gine’nin sınırlarının kesiştiği noktayı sınır otoritelerini mevcut önleme ve yanıt planlarıyla ilgili olarak duyarlı hale getirmek için ziyaret etmiş olup halk sağlığı yetkilileri de sınırda bulunan toplulukları sosyal seferberlik faaliyetlerini desteklemek üzere ziyaret etmiştir. Kenema’da bulunan Metabiota Laboratuvarı Sağlık ve Sanitasyon Bakanlığı altında Sierra Leone’de bulunan DSÖ Ülke Ofisi ile birlikte Ebola Virüsü’ne özel tahlillerin tamamını ve yerel olarak endemik görülen diğer önemli viral hemorajik ateşlerle ilgili tahlilleri de tesis etmiştir. Tahlillerin tüm çeşitleri bu raporun “Liberya’da Metabiota Faaliyetleri” başlıklı bölümünde belirtilmiştir.
Bu hızla değişen bir durum olduğundan bildirilen vaka ve ölüm sayıları, tıbbi gözlem altında olan temaslılar ve laboratuvar testleri sonuçlarının sayısı genişletilmiş sürveyans ve temaslı izi sürme etkinlikleri, vakalarla ilgili yapılan laboratuvar testleri ile vaka, temaslı ve laboratuvar verilerinin toplanması sonucunda değişebilir.
DSÖ söz konusu durumla ilgili olarak mevcut bilgiler ışığında Gine, Liberya, Sierra Leone ya da Mali’ye yönelik herhangi bir ticari ya da seyahat kısıtlaması getirilmesini tavsiye etmemektedir.
Bu güncellemeye DSÖ’nün Afrika Bölge Ofisi web sayfasından da ulaşabilirsiniz:
Çeviri : Emin Ali BALTACI