Orta Doğu Respiratuar Sendromu-Koronavirüs (Güncelleme)  

10 Nisan 2014

Suudi Arabistan  ve Birleşik Arap Emirlikleri Sağlık Bakanlıkları laboratuvar tarafından teyit edilmiş  yeni görülen Orta Doğu Respiratuar Sendromu Koronavirüs enfeksiyonu (MERS-CoV) vakalarını bildirmiştir.

28 Mart 2014 tarihinde Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı’nın DSÖ’ye bildirdiği 4  vakayla ilgili detaylar aşağıdadır:

·       Birinci vaka Cidde’den 26 yaşında bir erkektir. 22 Mart 2014 tarihinde hastalanmış, 23 Mart 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmış ve 6 Nisan 2014 tarihinde ölmüştür.

·       İkinci vaka Cidde’den 26 yaşında bir erkektir. 16 Mart 2014 tarihinde hastalanmış olup 25 Mart 2014 tarihinden buyana hastanede yatmaktadır.

·       Üçüncü vaka Riyad Bölgesi’nden 77 yaşında bir kadındır. 25 Mart 2014 tarihinde hastalanmış olup durumu stabildir. Hayvanlarla temas öyküsü bulunmamaktadır.

·       Dördüncü vaka Riyad Bölgesi’nden 59 yaşında bir erkek olup 22 Mart 2014 tarihinde hastalanmıştır. Hayvanlarla ya da bilinen vakalarla temas öyküsü bulunmamaktadır.

30 Mart 2014 tarihinde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Sağlık Bakanlığı’nın DSÖ’ye bildirdiği yeni vakayla ilgili detaylar aşağıdadır:

·       Birinci vaka Abu Dabi’den altta yatan sağlık sorunları olan 64 yaşında bir erkektir. 21 Mart 2014 tarihinde hastalanmış, 25 Mart 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmış ve 30 Mart 2014 tarihinde ölmüştür. Laboratuvar tarafından daha önce teyit edilmiş vakalarla temas etmemiştir ancak hayvanlarla teması olmuştur. Vaka 10 Mart 2014 tarihinde Suudi Arabistan’nın  Harb Şehri’nde bulunan bir deve çiftliğini ve 20 Mart 2014 tarihinde ise Umman’da bulunan Nezwa  Şehri’ni ziyaret etmiştir. Vakanın BAE’de içinde kümes hayvanlarının ve koyunların bulunduğu bir çiftliği olmakla birlikte vaka yakın zamanda bu çiftliği ziyaret etmemiştir. Vakanın ailesi ve temaslılarıyla ilgili incelemeler sürmektedir.  

Eylül 2012 tarihinden bugüne kadar DSÖ’ye küresel çapta 88’i ölümle sonuçlanmış laboratuvar tarafından teyit edilmiş MERS-CoV ile enfekte olmuş toplam 211 vaka bildirilmiştir.

DSÖ’nün Tavsiyesi

       DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak kendisine üye tüm ülkeleri Ciddi Akut Respiretuar Enfeksiyonlar (SARI) sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. 

       Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri sağlık tesislerinde MERS-CoV’un olası yayılımını önlemek için şarttır.  MERS-CoV ile enfekte olduğundan şüphelenilen ya da enfekte olduğu teyit edilmiş hastaların bakımını sağlayan sağlık tesisleri virüsün diğer hastalara, sağlık çalışanlarına ve ziyaretçilere bulaşma riskini azalmak için uygun önlemleri almalıdır. Tüm sağlık çalışanlarına yönelik enfeksiyon önleme ve kontrol için eğitim ve tatbikatları düzenlenmeli ve düzenli olarak tekrarlanmalıdır.

        MERS-CoV enfeksiyonunun erken tanısı önemlidir ancak tüm vakalar özellikle hastalık hafif ve atipik seyrettiğinde zamanında ve güvenilir bir şekilde tespit edilemeyebilir. Bu nedenle sağlık çalışanlarının hastalarla ilgili bütün işlerinde hastanın tanısına bakılmaksızın standart korunma önlemlerini sürekli uygulamaları önemlidir.

       Akut respiratuvar enfeksiyon semptomları olan bütün hastaların bakımı yapılırken damlacık önlemleri uygulanmalıdır ve kesinleşmiş ya da muhtemel MERS-CoV enfeksiyonlu hastaların bakımı yapılırken göz korunmasını da içeren daha ileri korunma önlemleri alınmalıdır.   Havayla bulaşa karşı önlemler, aerosol üretim prosedürlerinde belirtilmiştir. 

       Eğer klinik ve epidemiyolojik ipuçları güçlü bir şekilde MERS-CoV enfeksiyonunu düşündürüyorsa ilk yapılan nazofrengeal test negatif çıksa bile hasta potansiyel enfekte olmuş vaka gibi muamele görmelidir. Yapılan ilk tahlilin negatif çıkması durumunda tercihen alt solunum yolundan alınan örnekler üzerinde tekrar tahliller yapılmalıdır.

       Sağlık çalışanlarına dikkatli olmaları tavsiyesinde bulunulmuştur. Orta Doğu’dan dönen ve kendilerinde SARİ görülen yolculara güncel sürveyans tavsiyelerine uygun olarak MERS-CoV için tahlil yapılmalıdır.  DSÖ’ye üye bütün ülkelere, yeni MERS-CoV vakalarını, enfeksiyona yol açan potansiyel kaynaklar ve bunların klinik süreç tanımlarını hızlıca değerlendirmeleri ve DSÖ’ye bildirmeleri konusunda tekrar hatırlatmada bulunulmuştur. Söz konusu virüsün daha fazla yayılmasını önleyebilmek için enfeksiyonun kaynağına yönelik incelemelerin acilen gerçekleştirilmesi ve enfeksiyon kaynağının da tespit edilmesi gereklidir.

       MERS-CoV nedeniyle ciddi hastalık riski yüksek olan insanlar virüsün potansiyel dolaşımının olduğu bilinen çiftlik ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaretleri sırasında hayvanlarla temastan kaçınmalıdır. Genel olarak da çiftlik ve hayvan barınakların ziyaret esnasında hayvanlarla temas ettikten sonra düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına ve gıda hijyeni uygulamalarına uyulması tavsiye edilmektedir.

       DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir. 

Çeviri   : Emin Ali BALTACI