Orta Doğu Respiratuar Sendromu-Koronavirüs (Güncelleme)  

17 Nisan 2014

Malezya ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Sağlık Bakanlıkları laboratuvar tarafından teyit edilmiş 5 yeni Orta Doğu Respiratuar Sendromu Koronavirüs enfeksiyonu (MERS-CoV) vakasını 17 Nisan 2014 tarihinde bildirmiştir.

Malezya Sağlık Bakanlığı’nın DSÖ’ye 17 Nisan 2014 tarihinde bildirdiği vakayla ilgili ayrıntılar aşağıdadır:

• Hasta altta yatan sağlık sorunları olan 54 yaşında bir erkektir. Vaka 15 ile 28 Mart 2014 tarihleri arasında Suudi Arabistan’ın Cidde Kentine 18 kişiden oluşan bir grup hacıyla seyahat etmiş ve 4 Nisan’da hastalanmıştır. Vaka 7 Nisan’da Malezya’nın Johor Kentinde özel bir kliniğe başvurmuş ve 9 Nisan’da hastaneye gitmiş olup  13 Nisan’da ölmüştür. 26 Mart’ta hasta deve sütü de içtiği bir deve çiftliğini ziyaret etmiştir.    

       Bu Malezya’da görülen ilk MERS-CoV enfeksiyonu vakasıdır. Sağlık Bakanlığı Malezya’da yakın temaslılar arasında ve sağlık tesislerinde bugüne kadar insandan insana geçişin olmadığını bildirmiştir.   

BAE Sağlık Bakanlığı’nın DSÖ’ye 17 Nisan 2014 tarihinde bildirdiği vakalarla ilgili ayrıntılar aşağıdadır:

10 Nisan 2014 tarihinde ölen, Abu Dabi’den daha önce laboratuvar tarafından teyit edilmiş bir vakanın temaslılarının taranması sonucu 4 sağlık çalışanından oluşan bir grup vaka tespit edilmiştir. Bu grubun içinde yer alanlar:

• Birinci vaka Abu Dabi’den 13 Nisan’da taramadan geçmiş 44 yaşında bir erkektir. Herhangi bir hastalığı yoktur ve altta yatan herhangi bir sorunu bunmadığı bildirilmiştir.
• İkinci vaka Abu Dabi’den Abu Dabi’den 13 Nisan’da taramadan geçmiş 30 yaşında bir erkektir. Herhangi bir hastalığı yoktur ve altta yatan herhangi bir sağlık sorunu bulunmadığı bildirilmiştir.
• Üçüncü vaka Abu Dabi’de ikamet eden 34 yaşında Filipinli bir erkektir. Vaka 13 Nisan’da sonucunda herhangi bir hastalık tespit edilemeyen bir taramadan geçirilmiş ve herhangi bir sağlık sorunu olmadığı bildirilmiştir.
• Dördüncü vaka Abu Dabi’den, 14 Nisan 2014 tarihinde hastalanmış 28 yaşında bir erkektir. Altta yatan herhangi bir sağlık sorunu bulunmadığı bildirilmiştir.

Yukarıda adı geçen bütün vakaların daha önce laboratuvar tarafından teyit edilmiş bir vakayla teması vardır. Vakaların yakın zaman içerisinde herhangi bir seyahat öyküsü ya da hayvanlarla temas öyküsü bulunmamaktadır. 3 vaka hastanede karantinadadır ve durumları stabildir. Bir vaka laboratuvar testlerinin sonuçlarını almadan ülkesine dönmemesi gerektiği tavsiyesine uymayıp ülkesine dönmüştür. Diğer sağlık çalışanı temaslıları ve aile bireylerinin taranması işlemine devam etmektedir.     

       Eylül 2012 tarihinden bugüne kadar DSÖ’ye küresel çapta 93’ü ölümle sonuçlanmış laboratuvar tarafından teyit edilmiş MERS-CoV ile enfekte olmuş toplam 243 vaka bildirilmiştir.

DSÖ’nün Tavsiyesi

        DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak kendisine üye tüm ülkeleri Ciddi Akut Respiratuar Enfeksiyonlar (SARI) sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. 

       Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri sağlık tesislerinde MERS-CoV’un olası yayılımını önlemek için şarttır.  MERS-CoV ile enfekte olduğundan şüphelenilen ya da enfekte olduğu teyit edilmiş hastaların bakımını sağlayan sağlık tesisleri virüsün diğer hastalara, sağlık çalışanlarına ve ziyaretçilere bulaşma riskini azalmak için uygun önlemleri almalıdır. Tüm sağlık çalışanlarına yönelik enfeksiyon önleme ve kontrol için eğitim ve tatbikatları düzenlenmeli ve düzenli olarak tekrarlanmalıdır.

        MERS-CoV enfeksiyonunun erken tanısı önemlidir ancak tüm vakalar özellikle hastalık hafif ve atipik seyrettiğinde zamanında ve güvenilir bir şekilde tespit edilemeyebilir. Bu nedenle sağlık çalışanlarının hastalarla ilgili bütün işlerinde hastanın tanısına bakılmaksızın standart korunma önlemlerini sürekli uygulamaları önemlidir.

       Akut respiratuvar enfeksiyon semptomları olan bütün hastaların bakımı yapılırken damlacık önlemleri uygulanmalıdır ve kesinleşmiş ya da muhtemel MERS-CoV enfeksiyonlu hastaların bakımı yapılırken göz korunmasını da içeren daha ileri korunma önlemleri alınmalıdır.   Havayla bulaşa karşı önlemler, aerosol üretim prosedürlerinde belirtilmiştir. 

       Eğer klinik ve epidemiyolojik ipuçları güçlü bir şekilde MERS-CoV enfeksiyonunu düşündürüyorsa ilk yapılan nazofaringeal test negatif çıksa bile hasta potansiyel enfekte olmuş vaka gibi muamele görmelidir. Yapılan ilk tahlilin negatif çıkması durumunda tercihen alt solunum yolundan alınan örnekler üzerinde tekrar tahliller yapılmalıdır.

       Sağlık çalışanlarına dikkatli olmaları tavsiyesinde bulunulmuştur. Orta Doğu’dan dönen ve kendilerinde SARİ görülen yolculara güncel sürveyans tavsiyelerine uygun olarak MERS-CoV için tahlil yapılmalıdır.  DSÖ’ye üye bütün ülkelere, yeni MERS-CoV vakalarını, enfeksiyona yol açan potansiyel kaynaklar ve bunların klinik süreç tanımlarını hızlıca değerlendirmeleri ve DSÖ’ye bildirmeleri konusunda tekrar hatırlatmada bulunulmuştur. Söz konusu virüsün daha fazla yayılmasını önleyebilmek için enfeksiyonun kaynağına yönelik incelemelerin acilen gerçekleştirilmesi ve enfeksiyon kaynağının da tespit edilmesi gereklidir.

       MERS-CoV nedeniyle ciddi hastalık riski yüksek olan insanlar virüsün potansiyel dolaşımının olduğu bilinen çiftlik ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaretleri sırasında hayvanlarla temastan kaçınmalıdır. Genel olarak da çiftlik ve hayvan barınakların ziyaret esnasında hayvanlarla temas ettikten sonra düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına ve gıda hijyeni uygulamalarına uyulması tavsiye edilmektedir.

       DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir. 

Çeviri   : Emin Ali BALTACI