1 Aralık 2020 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

• DSÖ COVID-19 Paneli (https://covid19.who.int/)
• DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans)

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

Geçen hafta, küresel vaka insidansı yaklaşık 4 milyon yeni vaka ile yüksek kalmış, ancak hafif bir düşüş eğilimi gözlemlenmiştir (Şekil 1). Bununla birlikte haftalık ölümler, dünya çapında rapor edilen 69.000'den fazla yeni ölümle artmaya devam etmiştir. Amerika Bölgesi, geçen hafta yeni haftalık vakalarda en fazla payı bulunan bölge olmuştur. Avrupa Bölgesi yeni haftalık vakalarda sürekli bir düşüş bildirmesine rağmen, yine de yeni haftalık vakaların ikinci en büyük oranını oluşturmaktadır; ölüm oranları artmaya devam etmiştir ve geçen haftaki yeni küresel ölümlerin yaklaşık yarısını oluşturmuştur. Doğu Akdeniz Bölgesi, dört aydır devam eden artışların ardından geçen hafta hem vakalarda hem de ölümlerde hafif bir düşüş kaydetmiştir. Geçen hafta Afrika ve Güneydoğu Asya Bölgelerinden nispeten küçük artışlar ve Batı Pasifik Bölgesinden daha önemli ölçüde artışlar bildirilmiştir.

29 Kasım itibariyle, pandeminin başlangıcından bu yana 61,8 milyondan fazla vaka ve dünya çapında 1,4 milyondan fazla ölüm bildirilmiştir.

Şekil 1: 29 Kasım 2020 itibariyle DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

 

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Geçen hafta, en fazla vaka bildiren beş ülke Amerika Birleşik Devletleri (önceki haftaya göre %0,3 artışla 1,1 milyondan fazla vaka bildirmiştir), Hindistan (297.000'den fazla vaka, %6 artış), Brezilya (218.000'den fazla yeni vaka, %4 artış), İtalya (184.000'den fazla yeni vaka, %22 azalma) ve Rusya Federasyonu (179.000'den fazla yeni vaka, %10 artış) olmuştur.

Afrika, Amerika, Doğu Akdeniz, Avrupa, Güney-Doğu Asya, Batı Pasifik bölgelerine özgü bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

 

Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı,  29 Kasım 2020 verileri**

DSÖ Bölgesi	Son yedi gündeki yeni vakalar (%)	Son 7 gündeki yeni vakalarda yüzde değişim*	Toplam vakalar (%)	Son yedi gündeki yeni ölümler (%)	Son 7 gündeki yeni ölümlerde yüzde değişim*	Toplam ölümler (%)
Amerika	1.652.915 (%42)	%3	26.216.515 (%42)	22.488 (%32)	%2	720.228 (%50)
Avrupa	1.573.354 (%40)	-%13	18.495.511 (%30)	35.321 (%51)	%5	412.362 (%28)
Güneydoğu Asya	371.180 (%9)	%6	10.738.733 (%17)	4888 (%7)	%4	163.454 (%11)
Doğu Akdeniz	248.909 (%6)	-%1	4.045.906 (%7)	5800 (%8)	-%8	102.160 (%7)
Afrika	48.483 (%1)	%3	1.494.524 (%2)	974 (%1)	-%10	33.512 (%2)
Batı Pasifik	40.489 (%1)	%12	874.705 (%1)	445 (%1)	%1	17.261 (%1)
Küresel	3.935.330 (%100)	-%4	61.866.635 (%100)	69.916 (%100)	%3	1.448.990 (%100)

* Yedi gün öncesine kıyasla son yedi gün içinde yeni doğrulanmış vaka/ölüm sayısındaki yüzde değişim. Bölgesel yüzdeler en yakın tam sayıya yuvarlanır, böylece genel toplamlar %100'e eşit olmayabilir.

** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız

Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 1 milyon nüfus başına bildirilen COVID-19 vakası, 23 – 29 Kasım 2020 **

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

DSÖ BÖLGESİNE GÖRE DURUM

Afrika Bölgesi

Afrika Bölgesi geçen hafta yaklaşık 48.000 yeni vaka ve 1000'in biraz altında yeni ölüm bildirmiştir; bir önceki haftaya göre sırasıyla %3 ve -%10'luk değişimler (Şekil 3). En yüksek sayıda yeni vaka ve ölüm, bölgedeki tüm yeni vakaların toplu olarak %81'ini oluşturan Güney Afrika (19.730 yeni vaka, 1 milyonda 333 yeni vaka), Cezayir (7438 yeni vaka, 1 milyonda 170 yeni vaka), Kenya (6201 yeni vaka, 1 milyonda 115 yeni vaka), Etiyopya (3578 yeni vaka, 1 milyonda31 yeni vaka), ve Uganda'dan (2277 yeni vaka, 1 milyonda 50 yeni vaka) bildirilmiştir.

Son üç hafta boyunca, Güney Afrika'daki vakalar haftalık bazda %20'nin üzerinde artmıştır ve geçen hafta 19.730 yeni vaka bildirilmiştir (önceki haftaya göre 3500 fazladır). Western Cape (Cape Town dahil) ve Eastern Cape illerinde yeni vakalardaki artış endişe kaynağı oluşturmaktadır. 30 Kasım itibariyle toplam kümülatif vakaların %79'unu Gauteng, Western Cape, Eastern Cape ve Kwa-Zulu-Natal illeri bildirmiştir.

Etiyopya, geçen hafta 3578 yeni vaka (1 milyonda 31 yeni vaka) ve 59 ölüm (1 milyonda 0,5 yeni ölüm) bildirmiştir. Etiyopya'dan bildirilen yeni vaka sayısı, haftada 10.000'den fazla yeni vakanın olduğu Ağustos ayının sonundaki zirveden bu yana önemli ölçüde düşmüştür. Bu hafta yeni vaka sayısı %18 artarken, yeni ölümler bir önceki haftaya göre %17 düşmüştür. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Tigray bölgesindeki binlerce mültecinin doğu Sudan'da güvenlik arayışına girmesiyle, geniş çaplı bir insani krizin ortaya çıktığı konusunda uyarıda bulunmuştur (https://news.un.org/en/story/2020/11/1077832). Geçen hafta düzenlenen DSÖ Afrika Bölge Komitesi 70. Oturumunda, Etiyopya Sağlık Bakanı COVID-19 testi, izolasyonu ve tedavisi konusunda tetikte olmaya devam etme ve halk sağlığı ve sosyal önlemler konusunda güçlü iletişimi sürdürme ihtiyacının altını çizmiştir (http://whotogo-whoafroccmaster.newsweaver.com/JournalEnglishNewsletter/11vd3142bq4tn45lhex4mj?email=true%E2%8C%A9%3Den&a=2&p=58272358&t=30776187).

Kamerun geçtiğimiz hafta 589 yeni vaka (1 milyonda 22 yeni vaka) ve 2 yeni ölüm (1 milyonda 0.1 yeni ölüm) bildirmiştir. 6 Mart'ta ilk vakanın duyurulmasından bu yana, yeni vakalar Haziran ayı sonu ve Temmuz ayı başlarında, haftada yaklaşık 2000 vakayla zirveye ulaşmıştır. Ancak yeni vaka sayısı Temmuz ayında düşmüş ve Ağustos başından bu yana haftada ortalama 400'ün altına inmiştir. İki hafta önceki 836 yeni vaka ve geçen hafta bildirilen yaklaşık 600 vaka ile son iki haftadır vakalar bu ortalamanın üzerine çıkmıştır. Geçen hafta BMMYK, salgın devam ettikçe, yoksulluk ve ekonomik baskıların ciddileşmesiyle ev düzeninde ölümcül bir devlet karışımının, mültecilere, yerlerinden edilmiş ve vatansız kadınlara ve kızlara karşı bir şiddet dalgasını açığa çıkardığı konusunda uyarıda bulunmuştur (https://www.unhcr.org/news/press/2020/11/5fbe0f394/unhcr-warns-second-wave-covid-pandemic-driving-further-violence-against.html). BMMYK, güvenlik durumunun değişken olduğu Kuzeybatı ve Güneybatı Kamerun'da pandeminin başlangıcından bu yana kaydedilen cinsiyete dayalı şiddet olaylarının şaşırtıcı bir şekilde %26'sının çocuklarla ilgili olduğunu bildirmiştir.

Şekil 3: DSÖ Afrika Bölgesi tarafından 29 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Amerika Bölgesi

Amerika Bölgesi, sırasıyla %3'lük ve %2'lik küçük bir artışla 1,6 milyondan fazla yeni vaka ve 22.000 yeni ölüm bildirmiştir (Şekil 4). Bölgede en yüksek sayıda yeni vaka ve ölüm bildiren ülkeler Amerika Birleşik Devletleri (1,15 milyon yeni vaka, 1 milyonda 3476 yeni vaka), Brezilya (218.000 yeni vaka, 1 milyonda 1026 yeni vaka), Meksika (64.000 yeni vaka, 1 milyonda 502 yeni vaka), Kolombiya (57.000 yeni vaka, 1 milyonda 1122 yeni vaka) ve Arjantin (48.000 yeni vaka, 1 milyonda 1067 yeni vaka) olmuştur. Bu beş ülke, bölgedeki tüm yeni vakaların %93'ünü oluşturmaktadır.

Kolombiya, 57.000 vaka (1 milyonda 1122 yeni vaka) ile bölgedeki dördüncü en yüksek yeni vaka sayısını bildiren ülke olmuştur. Yeni ölümlerin sayısı bir önceki haftaya göre %2 artarak 1285 yeni ölüme (1 milyonda 25,3 yeni ölüm) yükselmiştir. Pandemi başladığından bu yana Kolombiya, Ağustos ayında haftada neredeyse 78.000 vaka bildirilen vaka insidansında en az bir belirgin zirve görmüştür ve ardından ılımlı bir düşüş gelmiştir; ancak ülke Ekim başından bu yana haftada 50.000'den fazla yeni vaka ile karşı karşıya kalmaktadır. Bogota, Amazonlar ve Barranquilla en yüksek vaka insidansını bildirmiştir. Aktif vakaların %70'i evde, %26'sı genel hastanede ve %3'ü yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) bulunmaktadır. Erkekler vakaların %64'ünü oluşturmaktadır ve ölenlerin %77'si 60 yaş ve üzerindedir. Ülke olağanüstü hali üç ay uzatmıştır.

Peru 12.000 yeni vaka (1 milyonda 371 yeni vaka) ve 355 yeni ölüm (1 milyonda 10.8 yeni ölüm) bildirmiştir; bir önceki haftaya göre sırasıyla %9 ve %6 azalmıştır. Yeni vakalar 17 Ağustos haftasında neredeyse 60.000 vakayla zirve yaptığından, Peru vakalarda tutarlı bir düşüş gözlemlemiştir. Başkent Lima'da yapılan bir seroprevalans çalışmasının ilk sonuçları, nüfusun yaklaşık %35'inin enfekte olduğunu göstermektedir. Aşı faaliyetlerine hazırlanmak için, silahlı kuvvetlerin 10.000 üyesi aşı kampanyalarını desteklemek üzere eğitilmektedir.

Şili, 9798 yeni vaka (1 milyonda 513 yeni vaka) ve 292 yeni ölüm (1 milyonda 15,3 yeni ölüm) bildirmiştir. Şili'de yeni vakalar 15 Haziran haftasında 69.000 vaka ile zirve yapmıştır. Ağustos başından bu yana, genel olarak yavaş bir düşüş oranıyla birlikte, haftalık 9000-13.000 arasında vaka rapor edilmiştir. Sağlık Bakanı, hastanede yatan hasta ve YBÜ'ye kabul edilen hasta sayısının da giderek azaldığını bildirmiştir. Magallanes Bölgesi, en yüksek kümülatif insidans oranlarını rapor etmiştir, onu Metropolitan ve Arica ve Parinacota bölgeleri takip etmektedir. Sağlık Bakanlığı, Los Ríos, Magallanes ve La Araucanía gibi bazı güney bölgelerindeki artışlarla ilgili endişelerini dile getirmiştir. Şili, aylık yaklaşık 1 milyon test olmak üzere 5 milyon test yapıldığını bildirdi. Arturo Merino Benítez havaalanı geçen hafta yabancılar için açılmıştır. COVID-19'lu kişilerin sandık başına gitmesine izin verilmemesine rağmen, 29 Kasım için gelmekte olan bir seçim planlanmıştır.

Şekil 4: DSÖ Amerika Bölgesi tarafından 29 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Doğu Akdeniz Bölgesi

Haftalık vakalardaki on beş haftalık sürekli artıştan sonra, hem yeni vakalar (248.000) hem de yeni ölümler (5800), Doğu Akdeniz Bölgesi'nde bir önceki haftaya göre sırasıyla %1'lik ve %8'lik hafif bir azalma göstermiştir (Şekil 5) . En yüksek sayıda yeni vaka İran İslam Cumhuriyeti (94.500 yeni vaka, 1 milyonda 1125 yeni vaka), Ürdün (32.500 yeni vaka, 1 milyonda 3200 yeni vaka), Fas (29.000 yeni vaka, 1 milyonda 780 yeni vaka), Pakistan (21.000 yeni vaka, 1 milyonda 94 yeni vaka) ve Irak'tan (15.000 yeni vaka, 1 milyonda 380 yeni vaka) bildirilmiştir.

Doğu Kudüs de dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarında, bildirilen 12.000'den fazla yeni vaka (1 milyonda 2368 vaka) ve 93 yeni ölüm (1 milyonda 18,2 yeni ölüm) ile bildirilen vakalar ve ölümler geçen hafta %43 artmıştır. Bu sayı, salgın başladığından beri bölgede her hafta bildirilen en yüksek yeni vaka sayısını temsil etmektedir. Pozitif testlerin oranı, yapılan toplam test sayısındaki artışla birlikte son üç haftada biraz artmıştır. Gazze şeridinde, mevcut test stratejisi semptomatik hastalar ve temaslıları ve sağlık çalışanları arasında %5 COVID-19 enfeksiyon oranı ile sınırlıdır. Sağlık hizmetleri, hastanelerdeki yatakların %50'si ve COVID-19 hastalarının işgal ettiği YBÜ kapasitesinin %78'i ile çalışmaya devam etmektedir.

İran İslam Cumhuriyeti, bölgedeki en yüksek vaka sayısını bildirmeye devam etmektedir. Ülke, geçtiğimiz hafta %3'lük bir artışla 94.000 yeni vakaya yükselmesiyle (1 milyonda 1124 vaka), Ağustos ayının sonundan bu yana yeni bildirilen vakalarda artış eğilimi yaşamıştır. Bu dönemde, haftalık yeni ölümlerin sayısı %4 azalarak 3159 ölüme (1 milyonda 38 ölüm) düşmüştür. İran önümüzdeki hafta 1 milyon vaka sınırına yaklaşırken, ülke, ilgili şehirlerde ve ilçelerde onaylanmış COVID-19 hastanelerine yatış sayısına dayalı olarak sokağa çıkma yasakları ve kısmi hareket kısıtlamaları getirerek bu eğilimi durdurmak için halk sağlığı ve sosyal önlemleri güçlendirmektedir. COVID-19 PCR test aktivitesi, Ağustos ayında ortalama 6 örnek/100.000 kişi/hafta iken, son 4 haftada 27 örnek/100.000/hafta olmuştur (bugüne kadar toplam 6 milyon test yapılmıştır); ancak, aynı dönemde pozitiflik oranları da geçen hafta ~%10'dan %32'ye yükselmiştir.

Şekil 5: DSÖ Doğu Akdeniz Bölgesi tarafından 29 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Avrupa Bölgesi

Avrupa Bölgesinde, Kasım ayının ilk haftasındaki zirveden bu yana, arka arkaya üç haftadır yeni vaka sayısı azalmaktadır. Geçen hafta, rapor edilen yeni vaka sayısı %13 düşüşle 1,5 milyonun üzerine çıkmıştır (Şekil 6). Bu azalmaya rağmen, bölge hala yeni küresel vakaların %40'ını ve yeni küresel ölümlerin %50'sini oluşturmaktadır çünkü bölgedeki ülkelerin neredeyse yarısı artan bir eğilim göstermeye devam etmektedir. Yalnızca geçen hafta bölgeden 35.000'den fazla yeni ölüm rapor edilmiştir ve bu da kümülatif ölümleri 412.000'e çıkarmıştır. En yüksek sayıda yeni vakayı bildiren ülkeler İtalya (184.000 yeni vaka, 1 milyonda 3000 yeni vaka), Rusya Federasyonu (180.000 yeni vaka, 1 milyonda 1200 yeni vaka), Polonya (130.000 yeni vaka, 1 milyonda 3438 yeni vaka), Almanya (124.000 yeni vaka, 1 milyonda 1500 yeni vaka) ve Birleşik Krallık (112.000 yeni vaka, 1 milyonda 1647 yeni vaka) olmuştur.

Türkiye'de, geçen hafta 47.000'den fazla yeni vaka (1 milyonda 560 yeni vaka) ve 1150'den fazla yeni ölüm (1 milyonda 14 yeni ölüm) ile birlikte, hem vaka hem de ölümlerdeki artış eğilimleri devam etmiştir. Ülke, geçtiğimiz hafta yeni vakalarda %58'lik bir artış görmüştür ve daha önce başta İstanbul, İzmir ve Bursa'da görülen artan rakamlar artık ülke geneline yayılmıştır. Yaz tatili döneminde bildirilen vakalardaki yükselen bir eğilimin ardından test kapasitesini artırmak için ortak çabalar oluşturulmuştur. Bugüne kadar, geçen haftaki %3 pozitiflik oranıyla 18,2 milyondan fazla test yapılmıştır.

Sırbistan, Ekim ayından bu yana haftalık vaka ve ölüm sayısında istikrarlı bir artış bildirmiştir. Geçen hafta 46.910 yeni vaka (1 milyonda 6700 yeni vaka) ve 300 yeni ölüm (1 milyonda 45 yeni ölüm) rapor edilmiştir. Ülke bugüne kadar geçen hafta test edilen yaklaşık 137.000 kişi de dahil olmak üzere 1,7 milyondan fazla test yapmıştır (20 test/1000 nüfus/hafta); bunların %34'ü pozitif çıkmıştır. Geçen haftanın sonunda hastaneye kaldırılan 7200'den fazla hasta ve ventilasyon desteği alan 250'den fazla hasta ile, ülkedeki bir klinik, klinik bakım gerektiren vaka sayısındaki artışla baş edebilmek için yoğun bakım ve oksijen desteği sağlamak üzere COVID-19 hastanesine dönüştürülecektir.

Yunanistan'da, birkaç haftalık artış eğiliminin ardından vakalar %27 azalmıştır ve 12.913 yeni vaka (1 milyonda 1239 yeni vaka) bildirilmiştir. Ancak geçen hafta rapor edilen 696 yeni ölümle (1 milyonda 67 yeni ölüm) ölüm sayısında keskin bir artış devam etmektedir. Bu sayı, salgının başlangıcından bu yana bildirilen toplam ölümlerin üçte birini oluşturmaktadır. Mevcut durum ulusal sağlık sistemini zorladığından, daha fazla sağlık çalışanı işe alıp ve YBÜ kapasitesini artırıp her hastanın ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetini almasını sağlayarak, Yunanistan'ın kuzeyinde bulunan Selanik'teki en çok etkilenen bölgelerde ve ulusal düzeyde, sistemi güçlendirmek için planlar yapılmaktadır.

Şekil 6: DSÖ Avrupa Bölgesi tarafından 29 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Güneydoğu Asya Bölgesi

Güneydoğu Asya Bölgesinde haftalık yeni vakalar, geçtiğimiz hafta 371.180 vaka bildirilmesiyle, önceki dört hafta ile benzer seviyelerde kalmıştır. Vakalardaki eğilim, büyük ölçüde, bölgedeki yeni haftalık vakaların %80'ini bildiren Hindistan'daki vaka sayısından kaynaklanmaktadır. Myanmar, Sri Lanka ve Maldivler'de haftalık yeni vakalarda düşüş gözlenirken, Endonezya, Nepal, Tayland ve Butan'da artış bildirilmiştir. Geçen hafta, bir önceki haftaya göre %4 artış ile yedi ülkeden 4888 ölüm bildirilmiştir. En yüksek yeni vaka sayıları Hindistan (297.000 yeni vaka, 1 milyonda 215 yeni vaka), Endonezya (35.000 yeni vaka, 1 milyonda 127 yeni vaka), Bangladeş (15.000 yeni vaka, 1 milyonda 93 yeni vaka), Nepal (12.000 yeni vaka, 1 milyonda 415 yeni vaka) ve Myanmar'dan (8.800 yeni vaka, 1 milyonda 161 yeni vaka) bildirilmiştir.

Hindistan'dan geçen hafta 297.113 yeni vaka (1 milyonda 215) rapor edilmiştir. 14 Eylül'de başlayan haftada vakaların zirveye ulaşması nedeniyle, yeni vakalarda haftalık düşüşler devam etmiştir. Geçen hafta, bir önceki haftaya göre %3'lük bir düşüşle 3469 ölüm bildirilmiştir, ancak haftalık ölüm sayısı Ekim sonundan bu yana nispeten sabit kalmıştır. 27 Kasım itibariyle, aktif vakaların %70'i Maharashtra, Kerala, Delhi, Rajasthan ve Uttar Pradesh dahil olmak üzere sekiz eyalet ve birlik bölgesinden bildirilmiştir. Maharashtra, bildirilen vaka ve ölüm sayısı bakımından en çok etkilenen eyalet olmuştur. Delhi'de yeni vaka sayısı 9 Kasım'da başlayan haftada 46.876 iken geçen hafta 36.785'e düşmüştür. Himachal Pradesh, Madhya Pradesh, Gujarat ve Rajasthan dahil olmak üzere eyalet hükümetleri, belli bölgelerde gece sokağa çıkma yasağı uygulamıştır.

Endonezya'dan, geçen hafta 34.691 yeni vaka (1 milyonda 127) rapor edilmiştir ve kümülatif vakalar yarım milyondan fazla vakaya ulaşmıştır. Bir önceki haftaya göre %39 artışla toplam 872 yeni ölüm bildirilmiştir. 34 ilin tamamında, 514 ilçe ve belediyeden 505'inde doğrulanmış vakalar bulunmaktadır. 22 Kasım itibariyle Endonezya'daki test pozitiflik oranı %14'tür. Cakarta'da yerel yetkililer halk sağlığı ve sosyal önlemleri iki hafta daha uzatmıştır. Cakarta'daki 98 sevk hastanesinde, son iki hafta içinde ortalama yatak doluluk oranı %56'dan %73'e ve YBÜ doluluğu %60'tan %70'e (841 yatağın 591'i dolmuştur) yükselmiştir.

Şekil 7: DSÖ Güneydoğu Asya Bölgesi tarafından 29 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

Batı Pasifik Bölgesi

Geçtiğimiz hafta Batı Pasifik Bölgesi'nde bildirilen yeni vaka sayısı 40.550 vaka ile %12 artarak Kasım ayının başından bu yana artmaya devam etmiştir (Şekil 8). Haftalık vaka sayısı 3 Ağustos'ta başlayan haftada bölgede görülen en yüksek zirveden daha düşüktür. Filipinler ve Japonya dahil olmak üzere sekiz ülkeden rapor edilen 445 ölüm, tüm ölümlerin %87'sini oluştururken, geçen hafta meydana gelen ölümlerin sayısı önceki iki haftaya göre benzer seviyelerde kalmıştır. En yüksek yeni vaka sayısı Japonya (14.500 yeni vaka, 1 milyonda 114 yeni vaka), Filipinler (11.000 yeni vaka, 1 milyonda 100 yeni vaka), Malezya (9500 yeni vaka, 1 milyonda 293 yeni vaka), Güney Kore (3000 yeni vaka vaka, 1 milyonda 60 yeni vaka) ve Fransız Polinezyası'ndan (1100 yeni vaka, 1 milyonda 4000 yeni vaka) bildirilmiştir.

Filipinler, geçen hafta 10.945 vaka (1 milyonda 100 vaka) bildirmiş ve önceki haftaya benzer bir seviyede kalmıştır. Genel eğilim, Temmuz ayı sonundan Ağustos ayı başına kadar olan zirveden bu yana kademeli bir düşüş göstermektedir. Filipinler, 8333 ölümle Bölgedeki en yüksek kümülatif ölümleri rapor etmesine rağmen, geçen hafta, bir önceki haftaya göre %12 düşüş ile 253 yeni ölüm bildirmiştir. 25 Kasım itibariyle, kümülatif vakaların %55'i erkektir ve en çok etkilenen yaş grubu 20-29 (%27), ardından 30-39 yaş (%24) olmuştur. Doğrulanan 8215 ölümün %60'ı erkektir; en çok etkilenen yaş grubu 70 yaşın üzerindekilerdir (%34,5) ve onları 60 ila 69 yaş (%27,3) takip etmiştir. Manila'yı çevreleyen Ulusal Başkent Bölgesi, kümülatif vakaların %46'sını bildirmiştir, onu Manila'nın güneydoğusundaki Calabarzon Bölgesi (%18) izlemiştir. Ulusal makamlar şartlı olarak Filipinli sağlık çalışanlarının, Filipinler dışında istihdam edilmeleri için kısıtlamaları kaldırmayı onaylamıştır ve yaklaşan tatil sezonunun ardından olası bir artışa hızla müdahale etmek için bir acil durum planı geliştirmektedir.

Güney Kore, önceki haftaya göre %41'lik keskin bir artışla 3091 yeni haftalık vaka (1 milyonda 60 vaka) bildirmiş ve Mart başından bu yana en yüksek haftalık vaka sayısına ulaşmıştır. Bu hafta toplam 18 yeni ölüm bildirilmiştir; buna karşılık, Eylül sonundan bu yana haftada 20'den az ölüm rapor edilmiştir. Pandeminin başlangıcından bu yana enfeksiyon kaynakları çeşitlenmiştir ve artık yayılmanın merkezinde daha genç gruplar vardır. Kümeler askeri tesislere, eğitim kurumlarına, spor tesislerine, sağlık tesislerine, arkadaşlar arasındaki toplantılara ve diğerlerine kadar takip edilmiştir. Seul'de, beş kademeli fiziksel mesafe kuralları, büyükşehir bölgesinde vakaların artmasıyla üçüncü en yüksek seviyeye yükseltilmiştir. Hükümet, öğrencileri Aralık ayı başındaki üniversiteye giriş sınavları öncesinde "dershanelere" ve özel derslere gitmeyi bırakmaya çağırmıştır.

Geçtiğimiz hafta Fransız Polinezyası'ndan, bir önceki haftaya göre %12 düşüş ile 1118 yeni vaka bildirilmiştir; 9 Kasım'da başlayan haftadan bu yana düşüş eğilimi sürmektedir. Tahiti ve diğer adalarda insidans azalmaktadır. Geçen hafta, önceki haftaya benzer şekilde on yeni ölüm bildirilmiştir. Şu anda uygulanan ulusal hareket kısıtlamaları olmasa da, Ekim ayında sokağa çıkma yasağı getirilmiştir ve adalar arası hareket kısıtlamaları vardır.

Şekil 8: DSÖ Batı Pasifik Bölgesi tarafından 29 Kasım 2020 itibarıyla haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının ve ölümlerin sayısı**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

HAFTALIK ÖNEMLİ GÜNCELLEMELER

• DSÖ Genel Müdürü Dr. Tedros, geçen hafta aşı denemelerinden gelen en son olumlu haberlerle “aşıların - denenmiş ve test edilmiş diğer halk sağlığı önlemleriyle birlikte - pandemiyi sona erdirmeye yardımcı olacağına dair gerçek bir umut var” demiştir (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---23november-2020). DSÖ, aday COVID-19 aşılarının taslaklarını güncellemiştir; burada klinik değerlendirmede 49 aday aşı olduğu ve bunlardan 11'inin 3. faz değerlendirmesinde olduğunu görülmektedir (https://www.who.int/publications/m/item/draft-landscape-of-covid-19-candidate-vaccines-26-november-2020). Aşıların geliştirilmesindeki aciliyet, onları adil bir şekilde dağıtmak için de gösterilmelidir. Yalnızca finansman ve yaklaşımdaki temel bir değişiklik ACT Hızlandırıcı'nın tüm vaadini gerçekleştirecektir. Aşıların, testlerin ve tedavilerin toplu tedarikini ve dağıtımını desteklemek için derhal 4,3 milyar ABD Doları gerekmektedir. Önümüzdeki yıl ise 23,8 milyar ABD dolarına daha ihtiyaç duyulacaktır.
• Dr. Tedros cuma günkü basın toplantısında, insanlara, aşılar mevcut olduktan sonra bile testlerin pandemiyi kontrol etmede hayati bir rol oynamaya devam edeceğini hatırlatmıştır (https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---27-november-2020). Test, müdahalenin merkezinde yer almaktadır; virüsün nerede olduğunu göstermektedir. Belirgin halk sağlığı hedeflerini desteklemek için stratejik olmalı ve bir ülkenin bulaşma senaryosuna dayanmalıdır.
• Bugün dünya, 2020 Dünya AIDS Günü'nü kutlamaktadır (https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/12/01/default-calendar/world-aids-day-2020). DSÖ, küresel liderleri ve vatandaşları, COVID-19'un HIV müdahalesine getirdiği zorlukların üstesinden gelmek üzere "küresel dayanışma" için bir araya gelmeye çağırmaktadır. 2019'da hala HIV enfeksiyonu ile yaşayan 38 milyon insan vardı. HIV ile yaşayan beş kişiden biri enfeksiyonun farkında değildi ve HIV tedavisi gören her 3 kişiden biri rahatsızlık yaşıyordu. COVID-19 salgını, tedavilerin kesilmesinin nedenlerinden biri olmuştur.
• Dünya nüfusu daha aktif olsaydı, yılda 5 milyona kadar ölüm önlenebilirdi. COVID-19 nedeniyle birçok insanın evde kalmak zorunda olduğu bir zamanda, yeni "DSÖ Fiziksel aktivite ve hareketsiz davranışla ilgili genel bilgiler", her yaştan ve yetenekten herkesin fiziksel olarak aktif olabileceğini ve her tür hareketin önemli olduğunu vurgulamaktadır (https://www.who.int/publications/i/item/9789240015128).
• COVID-19 salgını kısıtlamaları altında, birçok aile, küçük çocukların gelişimi için gerekli bakımın tek sağlayıcısı haline gelmiştir. Pandeminin çocukların gelişimi üzerindeki etkisi hakkında pek çok şey bilinmemekle birlikte, pandeminin başlamasından önce toplanan erken çocukluk gelişimi (EÇG) verileri, ülkelere sağlık ve toplumsal aksaklıkların önümüzdeki yıllarda küçük çocuklar ve aileleri üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirmek için yararlı temeller sağlayacaktır. DSÖ, UNICEF ve ortakları, EÇG ilgili küresel ilerlemeyi takip etmek için geçen hafta, yeni genişletilmiş 2020 EÇG "2030'a Geri Sayım" (https://www.countdown2030.org/) ülke profillerini başlatmıştır (https://www.who.int/news/item/23-11-2020-countdown-to-2030-launches-expanded-2020-country-profiles-on-early-childhood-development).
• DSÖ, ülkelerin sağlık hizmeti kapasitesini değerlendirmek için kullanmaları amacıyla bir kontrol listesi yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-hospital-readiness-checklist-2020.1). Bu liste, hastanelerin COVID-19 pandemisine müdahale etme kapasitelerinin hızlı bir şekilde belirlenmesine ve hastaneye, hazırlık iyileştirme planlarının geliştirilmesi için yatırım yapılması ve eylem gerektiren boşlukların ve önemli alanların belirlenmesine olanak tanımaktadır.
• COVID-19 salgını, özellikle havacılık sektöründe uluslararası seyahat ve ticaret üzerinde büyük ölçekli bir etkiye sahiptir. DSÖ, mevcut verileri sentezlemek için sistematik incelemeler yürütmektedir ve DSÖ'nün üstleneceği süreci açıklayan bir belge yayınlamıştır (https://www.who.int/publications/i/item/evidence-to-recommendation-covid-19-mitigation-in-the-aviation-sector).

Tablo 2. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 29 Kasım 2020 verileri **

 

(*) Pending: Beklemede

Community transmission: Genel bulaşma

Clusters of cases: Vaka kümeleri

Sporadic cases: Sporadik vakalar

No cases: Vaka yok

Not applicable: Uygulanamaz

(**) Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

TEKNİK REHBER VE DİĞER KAYNAKLAR

• Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 Operasyonel Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-plans-and-operations
• DSÖ COVID-19 Vaka Tanımları: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Surveillance_Case_Definition-2020.1

• COVID-19 Tedarik Zinciri Kurumlar Arası Koordinasyon Hücresi Haftalık Durum Güncellemesi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-operations
• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19 ; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications-detail/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus

• DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:

• DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/healthtopics/coronavirus-covid-19
• DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/healthtopics/corona-virus/index.html
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: http://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
• DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirusinfections/coronavirus-disease-covid-19
• DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaksand-emergencies/novel-coronavirus-2019
• DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid19

HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER

• Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
• Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

VERİ, TABLO VE ŞEKİL NOTLARI

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ sürveyans tanımlarına ve rehberliğine (https://www.who.int/publications-detail/surveillance-strategies-for-covid-19-human-infection) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranının değişken olarak az tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriteri, test stratejileri, raporlama uygulaması ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir; veri tablosunda gösterilmek üzere bunları tanımlama çabaları devam etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir.

Küresel toplam, uluslararası taşıtlardan bildirilen 741 vaka ve 13 ölümü de içermektedir.

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir.

Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

(*) Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir ve bildirilen en yüksek kategoriye dayanmaktadır. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Kategoriler:

• Vaka yok: Doğrulanmış vakası olmayan ülkeler/bölgeler
• Sporadik vakalar: İmporte veya yerel olarak tespit edilen bir veya daha fazla vakanın bulunduğu ülkeler/bölgeler
• Vaka kümeleri: Zaman, coğrafi konum ve/veya ortak maruziyetlerle kümelenmiş vakalar yaşayan ülkeler/bölgeler
• Genel bulaşma:  Bulaşma zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka,  gözlemci laboratuvar sürveyansından çok sayıda vaka ve ülkenin/bölgenin çeşitli yerlerinde, birden fazla ilişkisiz vaka kümesi durumlarının dahil olduğu, ancak bunlarla sınırlı olmayarak faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan, daha büyük yerel bulaşma salgınları yaşayan ülkeler/bölgeler
• Beklemede: DSÖ’ye bulaşma sınıflandırmasını henüz rapor etmeyen ülkeler/bölgeler

 

(**) "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

Diğer*: Uluslararası taşıt kapsamında bildirilen vakaları içermektedir.

ÜLKEYE VEYA BÖLGEYE ÖZGÜ NOTLAR, GÜNCELLEMELER VE YAZIM HATALARI

Kamu sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyuşturma çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir. Ayrıntılar için önemli değişiklikler ve hata verileri günlüğüne bakınız (https://www.who.int/publications/m/item/log-of-major-changes-and-errata-in-who-daily-aggregate-case-and-death-count-data). Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız.