Hastalık Salgını Haberleri

4 Ocak 2021

15 Aralık 2020'de Brezilya Sağlık Bakanlığı, 2020'de Brezilya'da influenza A (H1N2) varyant virüsü [A (H1N2) v] ile ikinci doğrulanmış insan enfeksiyonunu bildirmiştir. Söz konusu vaka, Paraná eyaleti, Irati belediyesinde domuz mezbahanesi olarak da faaliyet gösteren bir çiftlikte yaşayan 4 yaşında bir kız çocuğudur.16 Kasım 2020'de ateş, öksürük, nezle, baş ağrısı ve nefes darlığı ile başlayan vaka aynı gün Darcy Vargas Hastanesi'nde ayakta tedavi edilmiştir. Ateş ve baş ağrısı için ilaç tedavisi görmüş ve iyileşmiştir. Söz konusu vakanın ailesinde herhangi bir semptomatik temaslıya rastlanılmamıştır.

18 ve 19 Kasım'da test için solunum yolu örnekleri toplanmıştır. Parana Eyalet Laboratuvarı, sübstitüe edilemeyen bir influenza A virüsü tespit etti ve örnekler, tam viral genom diziliminin yapıldığı ve influenza A (H1N2) v virüsünün 14 Aralık'ta doğrulandığı Rio de Janeiro'daki Ulusal Grip Merkezi (NIC) olan Oswaldo Cruz Enstitüsü'ne (Fiocruz) gönderilmiştir.

A (H1N2) v virüsü, Fiocruz NIC tarafından gerçekleştirilen ön genetik analize göre, 2015 yılında Brezilya'da ve Nisan 2020'de insanlarda daha önce tespit edilen diğer varyant virüslerden genetik olarak farklıdır. Gerçekleştirilen ön analiz, influenza A (H3N2) virüslerinden gelenlere en çok benzeyen nöraminidaz dışında, tüm genlerin şu anda dolaşımda olan influenza A (H1N1) pdm09 virüslerinden gelenlere en çok benzediğini göstermektedir. Virüsün  karakterizasyonunun ayrıntılı bir şekilde yapılması için çalışmalara devam edilmektedir. Koruyucu sürveyans ile tespit edilen tüm influenza tip A virüsleri ve Brezilya'daki koruyucu olmayan olmayan taraflardan (hastane ve periferik laboratuvarlar) gönderilen virüsler, hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) yüzey proteinlerinin özelliklerine göre alt tiplere ayrılır. Bugüne kadar, Brezilya'da varyant virüslere sahip başka hiçbir insan enfeksiyonu bildirilmemiştir.

            Bu vaka, Parana eyaletinde ve Brezilya'da bildirilen influenza A (H1N2) v virüsüyle ilgili üçüncü insan enfeksiyonudur. İlk vaka 2015'te, ikincisi ise Nisan 2020'de tespit edilmiştir. Bu iki doğrulanmış vaka, domuz yetiştiriciliği yapılan kırsal alanlarda yaşamakta olup diğer vaka ise domuz mezbahanesi çalışanıdır.

Halk Sağlığı Yanıtı

            Yerel yetkililer, diğer epidemiyolojik, virolojik ve klinik bilgiler dışında olası maruziyet, olası şüpheli vakalar, klinik özellikler ve vakanın evrimi hakkında daha fazla bilgi edinmek için epidemiyolojik ve veterinerlik araştırmaları gerçekleştirmiştir. Araştırmalar devam ederken, yerel makamlar, vakanın bildirildiği Irati belediyesinde laboratuar sürveyansını ve grip örneklerinin alt tiplemesi çalışmalarını enişletmiştir. 

DSÖ Risk Değerlendirmesi

Sürmekte olan toplumsal bulaşma tanımlanmamasına rağmen, varyant influenza virüslerinin bazı sınırlı, devamlı olmayan insandan insana bulaşması olmuştur. Mevcut kanıtlar, bu virüslerin insanlar arasında sürekli bulaşma yeteneğini kazanmadığını göstermektedir. Daha fazla epidemiyolojik veya virolojik bilgi elde edildiğnde gerekli görülürse risk değerlendirmesi gözden geçirilecektir.

Domuz gribi virüsleri dünyanın birçok bölgesinde domuz popülasyonlarında dolaşımda olduğu görülmektedir. Coğrafi konuma bağlı olarak bu virüslerin genetik özellikleri farklılık göstermektedir. Normalde domuzlar arasında dolaşımda olduğu (ancak insanlarda değil) bir influenza virüsü bir kişide tespit edildiğinde buna "varyant influenza virüsü" denir. İnsan vakalarının çoğu, enfekte domuzlarla temas yoluyla veya bazı durumlarda kontamine ortamlarda domuz gribi virüslerine maruz kalınması sonucunda meydana gelmektedir. Daha fazla insan vakası görülmesi olasıdır çünkü bu virüsler halen dünyadaki domuz popülasyonlarında tespit edilmektedir.

Domuzu enfekte eden influenza virüsleri, insan influenza virüslerinden farklı olabilir. Bu nedenle, insan influenza virüslerine karşı influenza aşılarının, insanları normalde domuzlarda dolaşan influenza virüslerinden koruması beklenmez. Ek olarak, domuzlar kuş, insan ve domuz gribi virüslerine karşı hassastır; potansiyel olarak aynı anda farklı türlerden influenza virüsleri ile enfekte olabilirler. Böyle bir durumda bu virüslerin genlerinin karışması ve yeni bir virüs oluşturması mümkündür. İnfluenza A virüslerindeki bu tür büyük değişiklik, antijenik kayma olarak bilinir. Bu yeni virüs insanlarda hastalığa neden oluyorsa ve kişiden kişiye kolaylıkla bulaşabiliyorsa, bir grip salgını ortaya çıkabilir.

İnfluenza virüslerinin sürekli gelişen doğası nedeniyle, DSÖ, insan veya hayvan sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek ve risk değerlendirmesi yapılabilmesi için zamanında virüs paylaşımının küresel sürveyans açısından vurgulamaya devam etmektedir.

Yeni bir influenza alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları, Uluslararası Sağlık Tüzüğü [UST (2005)] uyarınca bildirimi zorunlu olup UST'ye Taraf Devletlerin (2005), influenza A ile enfekte olduğu laboratuarca doğrulamış ve pandemiye yol açma olasılığı olan her bir vakayı DSÖ'ye derhal bildirmeleri gerekmektedir.

DSÖ'nün Tavsiyesi

Bu vaka, halk sağlığı önlemleri ve mevsimsel grip sürveyansı hakkındaki mevcut DSÖ tavsiyelerini değiştirmez.

DSÖ, insan-hayvan arayüzündeki influenza virüsleriyle ilgili olarak, seyahat edenlere yönelik, giriş noktalarında özel taramaların yapılmasını veya kısıtlamalar getirilmesini tavsiye etmemektedir.

Hayvan gribi salgınları olduğu bilinen ülkelere seyahat edenler, çiftliklerden, canlı hayvan pazarlarındaki hayvanlarla temastan, hayvanların kesilebileceği alanlara girmekten veya hayvan dışkısı ile kirlenmiş gibi görünen yüzeylerle temastan kaçınmalıdır. Yolcular ayrıca ellerini sık sık sabun ve suyla yıkamalıdır. Yolcular iyi gıda güvenliği ve iyi gıda hijyeni uygulamalarını takip etmelidir. Etkilenen bölgelerden enfekte kişiler, uluslararası seyahat etmeleri durumunda, enfekte oldukları seyahat sırasında veya seyahat ettikleri ülkeye varışlarından sonra tespit edilebilir.

Eğer bu meydana gelirse, bu virüs insanlar arasında kolayca bulaşma kabiliyetine sahip olmadığından, topluluk düzeyinde daha fazla yayılma olası değildir.

Varyant bir virüs de dahil olmak üzere pandemik potansiyele sahip yeni bir influenza virüsünün neden olduğu doğrulanmış veya şüphelenilen bir insan enfeksiyonu durumunda, vakanın laboratuvar sonuçlarının doğrulanması beklenirken bile hayvanlara maruz kalma, seyahat ve temaslı izleme geçmişinin kapsamlı bir epidemiyolojik araştırması yapılmalıdır. Epidemiyolojik araştırmalar, insandan insana bulaşma sinyali verebilecek olağandışı solunum yolu vakalarının erken tanımlanmasını içermelidir. Vakanın meydana geldiği zamandan ve yerden alınan klinik örnekler test edilmeli ve daha ileri karakterizasyon çalışmalarının yapılması için bir DSÖ influenza İşbirliği Merkezine gönderilmelidir.

Ayrıntılı bilgi ve detaylar için lütfen aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• Influenza at the Human-Animal Interface: Pan American Health Organization Recommendations to Strengthen Intersectoral Work for Surveillance, Early Detection, and Investigation, 9 July 2020. Available in English, Spanish and Portuguese
• Key facts: Influenza (Avian and other zoonotic)
• Current technical information including monthly risk assessments at the Human-Animal Interface can be found at the WHO website
• Influenza virus infections in humans October 2018
• Protocol to investigate non-seasonal influenza and other emerging acute respiratory diseases
• Manual for the laboratory diagnosis and virological surveillance of influenza (2011)
• Terms of Reference for National Influenza Centers of the Global Influenza Surveillance and Response System
• Case definitions for diseases requiring notification under the IHR (2005)
• International Health Regulations IHR (2005)
• World Organization For Animal Health (OIE) Swine influenza
• Brazil Ministry of Health. Official reports of this case available in Portuguese