Hastalık Salgını Haberleri

5 Şubat 2021

13 Ocak 2021'de Wisconsin'de 18 yaşın altındaki bir çocukta solunum hastalığı gelişmiştir. 14 Ocak tarihinde solunum örneği alınmıştır. Wisconsin Eyalet Hijyen Laboratuvarı'nda gerçekleştirilen gerçek zamanlı ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) testi sonucu, influenza A (H3N2) varyant virüs enfeksiyonunu için olası tanının pozitif olduğunu göstermiştir. Örnek, daha ileri testlerin yapılması  için 21 Ocak'ta Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi-CDC’nin Grip Departmanına gönderilmiştir. 22 Ocak'ta CDC, RT-PCR ve genom sekans analizi kullanarak influenza A (H3N2)  virüsü enfeksiyonunu doğrulamıştır. Enfeksiyonun kaynağına yönelik araştırmalar tamamlanmış ve söz konusu çocuğun domuz çiftliğinde yaşadığını ortaya çıkarmıştır. Tesisteki domuzlardan influenza virüsü için numune alımı henüz yapılmamış olup numune alımı planlanmaktadır. Hastanın beş aile üyesi, araştırma sırasında solunum hastalığı belirtisi göstermiş ve influenza testleri yapılmıştır. Aile üyelerinin hepsinin test sonuçları negatif çıkmıştır. Hastaya antiviral tedavisi uygulanmış ve hastaneye kaldırılmamış olup hasta tamamen iyileşmiştir. Bu araştırmada insandan insana bulaşma tespit edilmemiştir.

CDC tarafından gerçekleştirilen virüsün sekanslanması sonucu, 2019-2020 arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin orta batısındaki domuzlarda dolaşımda olan A (H3N2) virüslerine benzer olduğu ortaya çıkmıştır. Söz konusu A (H3N2) virüsüyle ilgili virüsler, ABD domuz popülasyonunda görüldükleri tarih olan 2010-2011 yılına kadar, insanlarda dolaşımda olan mevsimsel A (H3N2) virüslerinden olmuştur. Bu nedenle, insanlarda görülen mevsimsel A (H3N2) virüsüyle enfekte olmuş olmanın veya geçmişte aşılanmış olmanın insanlarda bir miktar koruma sağlaması muhtemeldir.

Söz konusu virüs, 2021'de Amerika Birleşik Devletleri'nde tanımlanan ilk influenza A (H3N2)  virüsüdür. Amerika Birleşik Devletleri'nde 2005 yılından bu yana, A (H3N2) v ile 437 insan enfeksiyonu ve söz konusu vaka dahil olmak üzere tüm alt tiplerin neden olduğu toplam 485 influenza varyant virüsü insan enfeksiyonu rapor edilmiştir.

Halk Sağlığı Yanıtı

Uluslararası Sağlık Tüzüğü’ne (UST) göre, yeni bir influenza A virüsü alt tipinin neden olduğu insan enfeksiyonu, halk sağlığı üzerinde yüksek etki potansiyeline sahip bir olaydır. Yeni bir influenza A virüsünün, aşağıdaki durumlarda pandemiye neden olma potansiyeline sahip olduğu düşünülmektedir:

(1) Virüs, insanlar arasında etkili bir şekilde yayılma ve bulaşma kapasitesini göstermişse ve

(2) Hemaglutinin (HA) geni (veya proteini) insan popülasyonunda geniş çapta dolaşımda olan A / H1 veya A / H3 gibi mutasyona uğramış bir form olmadığı için halihazırda dolaşımda olan mevsimsel insan influenza virüslerinden farklıysa ve

(3) Nüfusun ona karşı bağışıklığı çok az veya hiç yoksa. Varyant virüslerinin neden olduğu insan enfeksiyonları, bazı vakalarda daha şiddetli hastalıklarla hastanede tedavi olmayı gerektirmiş olsa da hafif klinik hastalığa neden olma eğilimindedir. Bununla birlikte, bu virüslerin neden olduğu insan enfeksiyonlarının yakından izlenmesi gerekir.

CDC ve Wisconsin Eyalet Yetkilileri aşağıdaki izleme, önleme ve kontrol önlemlerini almıştır:

• Vakanın ve yakın temaslıların vaka yönetimi;
• Yakın temaslıların testlerinin yapılması;
• Kişiden kişiye bulaşma kanıtı olmadan epidemiyolojik bir araştırma tamamlanmıştır;
• Halk ve sağlık çalışanları için risk iletişimi başlatılmıştır;
• Vakanın bulunduğu toplulukta güçlendirilmiş sürveyans;
• Laboratuvar örnekleri DSÖ İşbirliği Merkezi ile paylaşılmıştır.

DSÖ risk değerlendirmesi

2005 yılından bu yana, çeşitli influenza virüslerinin sınırlı, süreklilik arz etmeyen insandan insana bulaşı söz konusu olmuştur ancak devam eden bir genel bulaş tanımlanmamıştır. Mevcut kanıtlar, bu virüslerin insanlar arasında süreklilik arz eden bir bulaş kabiliyetini kazanmadığını, dolayısıyla olasılığın düşük olduğunu göstermektedir.

Domuz gribi virüsleri dünyanın pek çok bölgesinde domuz popülasyonlarında dolaşımdadır. Coğrafi konuma bağlı olarak, bu virüslerin genetik özellikleri farklılık gösterir. Normalde domuzlarda dolaşımda olan (ancak insanlarda değil) bir influenza virüsü bir kişide tespit edildiğinde buna “varyant influenza virüsü” denir. İnsan vakalarının çoğu, enfekte domuzlarla veya kontamine ortamlarla temas yoluyla domuz gribi virüslerine maruz kalmanın sonucudur. Bu virüsler dünyadaki domuz popülasyonlarında tespit edilmekte olduğundan daha fazla insan vakası görülmesi beklenebilir.

            Domuzları enfekte eden influenza virüsleri, insan influenza virüslerinden farklı olabilir. Bu nedenle, insan influenza virüslerine karşı influenza aşılarının, insanları normalde domuzlarda dolaşan influenza virüslerinden korunması beklenmez. Ayrıca domuzlar; kuş, insan ve domuz gribi virüslerine karşı hassastır, aynı anda farklı türlerden influenza virüsleri ile enfekte olabilirler. Böyle bir durumda, bu virüslerin genlerinin karışması ve yeni bir virüs oluşturması mümkündür. İnfluenza A virüslerindeki bu tür büyük değişiklik, antijenik kayma olarak bilinir. Bu yeni virüs insanlarda hastalığa neden oluyorsa ve bağışıklık olmadan kişiden kişiye kolaylıkla bulaşabiliyorsa, bir grip salgını ortaya çıkabilir.

            Daha fazla epidemiyolojik veya virolojik bilgi elde edilirse, risk değerlendirmesi gerektiği şekilde gözden geçirilecektir.

            Yeni bir influenza alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları Uluslararası Sağlık Yönetmelikleri (UST) uyarınca bildirilebilir ve UST'ye Taraf Devletlerin (2005), bir influenza A'nın neden olduğu yeni bir insan enfeksiyonu ile ilgili, bir salgına neden olma potansiyeline sahip vir virüsün neden olduğu, laboratuvarca doğrulanmış herhangi bir vakayı derhal DSÖ'ye bildirmeleri gerekmektedir. Bu rapor için hastalık kanıtı gerekli değildir.

            DSÖ tavsiyesi

İnfluenza virüslerinin evrimi nedeniyle, DSÖ, insan (veya hayvan) sağlığını etkileyebilen dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek için küresel sürveyansın ve bu virüslerle ilgili bilgilerin, virüsün ileri karakterizasyonunun ve risk değerlendirmesinin yapılması için zamanında paylaşılmasının önemini vurgulamaya devam etmektedir.

Bu vaka, halk sağlığı önlemleri ve mevsimsel influenza sürveyansı hakkındaki mevcut DSÖ tavsiyelerini değiştirmez. Yeni bir influenza alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) kapsamında bildirimi zorunlu olup UST'ye Taraf Devletlerin (2005) influenza A'nın neden olduğu yeni bir insan enfeksiyonu ile ilgili, bir salgına neden olma potansiyeli olan virüsün neden olduğu, laboratuvar tarafından doğrulanmış herhangi bir vakayı derhal DSÖ'ye bildirmeleri gerekmektedir. Bu rapor için hastalık kanıtı gerekli değildir.

            Hayvan gribi salgınları olduğu bilinen ülkelere seyahat edenler çiftliklerden, canlı hayvan pazarlarındaki hayvanlarla temastan, hayvanların kesilebileceği alanlara girmekten veya hayvan dışkısı ile kirlenmiş gibi görünen yüzeylerle temastan kaçınmalıdır. Hayvanlara dokunmadan önce ve sonra ve potansiyel olarak kontamine olmuş ortamlarda düzenli el yıkama ve hasta hayvanlarla temastan kaçınmak gibi genel hijyen önlemlerine uyulmalıdır. DSÖ, seyahat edenler için spesifik herhangi farklı bir önlem önermemektedir. DSÖ, bu olayla ilgili giriş noktalarında özel bir tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlamasının uygulanmasını tavsiye etmemektedir.

            Varyant bir virüs de dahil olmak üzere pandemik potansiyele sahip yeni bir influenza virüsünün neden olduğu doğrulanmış veya şüphelenilen bir insan enfeksiyonu durumunda, hayvanlarla temas, seyahat öyküsü ve temaslı takibi ile ilgili kapsamlı bir epidemiyolojik araştırma (doğrulayıcı laboratuvar sonuçlarını beklerken bile) yapılmalıdır. Epidemiyolojik araştırmada, yeni virüsün kişiden kişiye bulaşmasına işaret edebilecek olağandışı solunum hastalıkları vakalarının erken tanısı yer almalı, vakanın meydana geldiği zaman ve yerden alınan klinik örnekler test edilmeli ve virüsün ileri karakterizasyonunun yapılabilmesi için bir DSÖ İşbirliği Merkezine gönderilmelidir.