DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN 18.05.2021 TARİHLİ YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) HAFTALIK DURUM RAPORU
Yeni vaka ve ölüm sayılarında azalma devam etmiş olup bir önceki haftaya göre sırasıyla % 12 ve % 5'lik düşüş görülmüştür. Son üç haftadır düşüş eğilimine rağmen, vaka insidansı, pandeminin başlamasından bu yana görülen en yüksek seviyelerden biridir
16 Mayıs 2021 Orta Avrupa Zaman Dilimine göre saat 10.00’da bildirilen veriler
Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:
• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel Konu: SARS-CoV-2'nin Önemli Varyantları (VOI'ler) ve Endişe Verici Varyantları (VOC'ler) hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum
• Haftalık Önemli Güncellemeler
KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM
Küresel olarak, geçtiğimiz hafta, yeni vaka ve ölüm sayılarında azalma devametmiş olup 4.8 milyonun üzerinde vaka ve 86.000'in biraz altında yeni ölüm vakası rapor edilmiştir; bir önceki haftaya göre sırasıyla % 12 ve % 5'lik düşüş görülmüştür (Şekil 1). Son üç haftadır düşüş eğilimine rağmen, vaka insidansı, pandeminin başlamasından bu yana görülen en yüksek seviyelerden biridir. Yeni vakaların görülme sıklığının önceki haftaya benzer olduğu Batı Pasifik Bölgesi dışında bu hafta tüm bölgeler yeni vakalarda düşüş bildirmiştir (Tablo 1). Avrupa Bölgesi, bu hafta yeni vakalarda en büyük düşüşü bildirmiş ve onu Doğu Akdeniz izlemiştir. Bu bölgeler ayrıca geçen hafta yeni ölümlerdeki en büyük düşüşü bildirmiştir. Güneydoğu Asya ve Batı Pasifik bölgeleri, önceki haftaya benzer sayıda yeni ölüm vakası rapor etmiştir.
Şekil 1: DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı, 16 Mayıs 2021**

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
En fazla yeni vaka bildiren ülkeler: Hindistan (2.387.663 yeni vaka;% 13 azalma), Brezilya (437.076 yeni vaka; % 3 artış), Amerika Birleşik Devletleri (235.638 yeni vaka; % 21 azalma), Arjantin (151.332 yeni vaka; % 8 artış) ve Kolombiya (115.834 yeni vaka; % 6 artış).
Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 16 Mayıs 2021 verileri**
|
DSÖ Bölgesi |
Son yedi gündeki yeni vakalar (%) |
Son 7 gündeki yeni vakalarda yüzde değişim*
|
Toplam vakalar (%) |
Son yedi gündeki yeni ölümler (%) |
Son 7 gündeki yeni ölümlerde yüzde değişim* |
Toplam ölümler (%) |
|
Amerika |
1 201 726 (%23)
|
% -3 |
64 757 485 (%40) |
31 439 (%39) |
%-7 |
1 583 343 (%47) |
|
Avrupa |
684 903 (%17)
|
% -26 |
53 565 774 (% 33) |
16 255 (%24) |
%-16 |
1 121 477 (%33) |
|
Güneydoğu Asya |
2 529 924 (%52)
|
%-12 |
28 082 564 (%17) |
30 881 (%27) |
%7 |
340 078 (%10) |
|
Doğu Akdeniz |
220 035 (%5)
|
% -22 |
9 648 410 (%6) |
4 709 (%7) |
%-16 |
193 761 (%6) |
|
Afrika |
40 175 (%1)
|
% -4 |
3 399 382 (%2) |
940 (%1) |
%-9 |
84 844 (%3) |
|
Batı Pasifik |
132 757 (%2)
|
%4 |
2 729 890 (% 2) |
1 751 (%1) |
%4 |
40 930 (%1) |
|
Küresel |
4 809 520 (%100)
|
%-12 |
162 184 263 (%100) |
85 975 (%100) |
%-5 |
3 364 446 (%100) |
* Yedi gün öncesine kıyasla son yedi gün içinde yeni doğrulanmış vaka/ölüm sayısındaki yüzdelik değişim.
** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız
COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:
Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 vakası, 10 – 116 Mayıs 2021 **

** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız
ÖZEL KONU: SARS-COV-2'NİN ÖNEMLİ VARYANTLARI (VOI'LER) VE ENDİŞE VERİCİ VARYANTLARI (VOC'LER) HAKKINDA GÜNCELLEME
DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaşıcılıkta, klinik sunumda ve ciddiyette değişikliklere yol açıp açmadığını veya bunların ulusal sağlık yetkililerince halk sağlığı ve sosyal önlemlerinde (PHSM) gerçekleştirilen uygulamalarda değişikliğe yol açıp açmadığını değerlendirmektedir. Potansiyel endişe verici varyantların (VOC'ler) veya önemli varyantların (VOI'ler) "sinyallerini" tespit etmek ve bunları küresel halk sağlığı için ortaya çıkan riske göre değerlendirmek üzere sistemler oluşturulmuştur (ayrıca bkz. Çalışma tanımları). Ulusal makamlar, yerel önemli / endişe verici diğer varyantlarını belirlemeyi seçebilirler. Halihazırda dolaşımda olan VOC'ler ve VOI'ler hakkında ayrıntılı bilgi, Haftalık Epidemiyolojik Güncellemenin daha önce yayınlanmış baskılarında mevcuttur. Burada, 18 Mayıs 2021 itibariyle dört VOC'nin coğrafi dağılımına ilişkin kısa bir güncelleme ve tespit edilen VOI'ler hakkında bir güncelleme sunulmaktadır (Tablo 2).
Tablo 3: 18 Mayıs 2021 itibarıyla SARS-CoV-2’nin endişe verici varyantları (VOC) ve önemli varyantları (VOI) *
|
Mağara (Pango) soyu Yeni suş sınıfı GISAID sınıfı |
Alternatif isimler |
İlk Tespit Edildiği Yer |
İlk örnekler |
Karakteristik mutasyonlar |
|
Endişe Verici Varyantlar (VOC'ler) |
||||
|
B.1.1.7 20I/501Y.V1 GR/501Y.V1 |
VOC 202012/01 |
Birleşik Krallık |
Eylül 2020 |
69/70del, 144del, N501Y, A570D, D614G, P681H, T716I, S982A, D1118H |
|
B.1.351 20H/501Y.V2 GH/501Y.V2 |
VOC 202012/02 |
Güney Afrika |
Mayıs 2020 |
D80A, D215G, 241/243del, K417N, E484K, N501Y, D614G, A701V |
|
B.1.1.28.1, diğer adı P.1 20J/501Y.V3 GR/501Y.V3 |
VOC 202101/02 |
Brezilya |
Kasım 2020 |
L18F, T20N, P26S, D138Y, R190S, K417T, E484K, N501Y, D614G H655Y, T1027I, V1176F |
|
B.1.617* - G/452R.V3 |
- |
Hindistan |
Ekim 2020 |
L452R, D614G, P681R, ± (E484Q, Q107H, T19R, del157/158, T478K, D950N) |
|
Önemli Varyantlar (VOI'ler) |
||||
|
B.1.525 20A/S.484K G/484K.V3 |
- |
Birden fazla ülkede |
01/12/20 |
Q52R, A67V, 69/70del, 144del, E484K, D614G, Q677H, F888L |
|
B.1.427/B.1.429 20C/S.452R GH/452R.V1
|
CAL.20C/L452R |
Amerika Birleşik Devletleri |
01/03/20 |
S13I, W152C, L452R, D614G |
|
B.1.1.28.2, diğer adı P.2 20B/S.484K GR |
- |
Brezilya |
Nisan 2020 |
E484K, D614G, V1176F |
|
B.1.1.28.3, diğer adı P.3 - -
|
PHL-B.1.1.28 |
Filipinler |
Şubat 2020 |
141/143del, E484K, N501Y, D614G, P681H, E1092K, H1101Y, V1176F |
|
1.526 (+E484K/S477N) 20C GH |
- |
Amerika Birleşik Devletleri |
Kasım 2020 |
L5F, T95I, D253G, D614G, A701V, + (E484K or S477N) |
|
B.1.616 - GH |
- |
Fransa |
Ocak 2021 |
H66D, G142V, 144del, D215G, V483A, D614G, H655Y, G669S, Q949R, N1187D |
* B.1.617 soyu üç alt sınıfa bölünmüştür (B.1.617.1, B.1.617.2 ve B.1.617.3). B.1.617.1 ve B.1.617.2 alt türleri için bulgular esas olarak B.1.617'yi küresel bir VOC ilan etmek için kullanılmıştır. Daha fazla bilgi elde edildiğinde, belirli alt türler küresel bir VOI / VOC olarak ilan edilebilir.
SARS CoV-2 varyantlarını tespit etmeye yönelik sürveyans faaliyetleri, stratejik genomik sekanslama da dahil olmak üzere yerel ve ulusal düzeylerde güçlendirildikçe, VOC'leri ve VOI'leri bildiren ülke / bölge / bölge (bundan sonra ülkeler olarak anılacaktır) sayısı artmaya devam etmiştir (Şekil 3-6, Ek 2). Bu dağılım, ülkeler arasındaki sekanslama kapasiteleri ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar dahil olmak üzere, sürveyans sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır.
Şekil 3. 18 Mayıs 2021 itibarıyla SARS-CoV-2 B.1.1.7 Varyantını rapor eden ülkeler, yönetim bölgeleri ve bölgeler

Şekil 4. 18 Mayıs 2021 itibarıyla SARS-CoV-2 B.1.351 Varyantını rapor eden ülkeler, yönetim bölgeleri ve bölgeler

Şekil 5. 18 Mayıs 2021 itibarıyla SARS-CoV-2 P.1 Varyantını rapor eden ülkeler, yönetim bölgeleri ve bölgeler

Şekil 6. 18 Mayıs 2021 itibarıyla B.1.617.1, B.1.617.2 ve B.1.617.3 alt türlerini veya B.1.617'yi belirtilmemiş bir alt türle bildiren ülkeler, yönetim bölgeleri ve bölgeler *


* Bu şekilde listelenen ülkeler / yönetim bölgeleri / bölgeler, doğrulama bekleyen B.1.617 varyantının tespitinin hem resmi hem de resmi olmayan raporlarını içerir. Ayrıntılar için lütfen Ek 2'ye bakınız.
DSÖ önerileri
Virüsün evrim geçirmesi beklenmektedir ve SARS-CoV-2 ne kadar çok dolaşımda bulunursa, mutasyona uğraması için o kadar fazla fırsat vardır. COVID-19 Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planında belirtildiği gibi oturmuş ve kanıtlanmış hastalık kontrol yöntemleri aracılığıyla bulaşmasının azaltılmasının yanı sıra hayvan popülasyonlarına bulaştırılmasından kaçınılması, olumsuz halk sağlığı etkilerine sahip mutasyonların oluşumunu azaltmaya yönelik küresel stratejinin kritik yönleridir. PHSM, yeni bildirilen varyantlar da dahil olmak üzere SARS-CoV-2'nin yayılmasını engellemek için kritik öneme sahip olmaya devam etmektedir. Çok sayıda VOC bulaşının olduğu birçok ülkeden elde edilen kanıtlar, sağlık tesislerinde PHSM ve enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) önlemlerinin uygulanmasının COVID-19 vakası insidansını azaltmada etkili olduğunu ve bu da hastaneye yatışlarda ve ölümlerde bir azalmaya yol açtığını göstermiştir. Ulusal ve yerel makamlar, mevcut PHSM, IPC ve hastalık kontrol faaliyetlerini güçlendirmeye devam etmeleri için teşvik edilmektedir. Yetkililer ayrıca, yerel genel duruma bağlı olarak SARS-CoV-2 varyantlarının bulaş kapsamına ilişkin temsili bir gösterge sağlamak ve olağandışı olayları tespit etmek için sürveyans ve sekanslama kapasitelerini güçlendirmeye ve sistematik bir yaklaşım uygulamaya teşvik edilmektedir.
İlave kaynaklar
• Working definitions of SARS-CoV-2 Variants of Interest and Variants of Concern
• COVID-19 new variants: Knowledge gaps and research
• Genomic sequencing of SARS-CoV-2: a guide to implementation for maximum impact on public health
• Considerations for implementing and adjusting PHSM in the context of COVID-19
• COVID-19 Situation Reports from WHO Regional Offices and partners: AFRO, AMRO/PAHO, EMRO, EURO/ECDC, SEARO, WPRO
DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM
Afrika Bölgesi
Afrika Bölgesi bir önceki haftaya göre 40.000’den fazla yeni vaka ve 900’den fazla yeni ölüm bildirmiş olup, bir önceki haftaya göre vaka sayılarında %4 düşüş ve ölüm sayılarında ise % 9 düşüş göstermiştir. Vaka insidansı art arda dört haftadır azalmaya devam ederken, ölüm vakalarının sayısı düşüş eğilimi göstermeye devam etmektedir.
En yüksek sayıda yeni vaka bildiren ülkeler sırasıyla; Güney Afrika (16.326 yeni vaka; 100.000 kişi başına 27,5 yeni vaka;% 36 artış), Botsvana (3745 yeni vaka; 100.000 kişi başına 159,3 yeni vaka;% 153 artış) ve Etiyopya (3615 yeni vaka; 100.000 kişi başına 3,1 yeni vaka; % 13 azalma) olmuştur. Güney Afrika'daki vaka sayıları, bölgede bildirilen vakaların % 41'ini oluşturmaktadır.
En yüksek sayıda yeni ölüm vakası bildiren ülkeler; Güney Afrika (459 yeni ölüm; 100.000'de 0,8 yeni ölüm;% 44 artış), Kenya (118 yeni ölüm; 100.000’de 0,2 yeni ölüm; %15 azalma) ve Etiyopya (105 yeni ölüm; 100.000'de 0,1 yeni ölüm;% 35 azalma) olmuştur.

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Amerika Bölgesi
Amerika Bölgesinde 1.2 milyondan fazla yeni vaka ve 31.000’den fazla yeni ölüm bildirilmiş olup bir önceki haftaya göre vaka sayılarında % 3'lük bir düşüş ölüm oranında ise % 7’lik bir düşüş olmuştur. Bölge genelinde vaka sayısı art arda dört haftadır azalırken, ölüm sayısı art arda iki haftadır azalmaktadır. En çok yeni vaka bildiren ülkeler; Brezilya (437.076 yeni vaka; 100.000 nüfus başına 205,6 yeni vaka; %3 artış), Amerika Birleşik Devletleri (235.638 yeni vaka; 100.000 başına 71,2 yeni vaka; % 21 azalma) ve Arjantin (151.332 yeni vaka; 100.000 başına 334,8 yeni vaka;% 8 artış) olmuştur.
En çok ölüm vakalarının bildirildiği ülkeler yine; Brezilya (13.514 yeni ölüm; 100.000'de 6,4 yeni ölüm;% 12 azalma), Amerika Birleşik Devletleri (4143 yeni ölüm; 100.000'de 1,3 yeni ölüm; %12 azalma) ve Kolombiya (3383 yeni ölüm; 100.000'de 6,6 yeni ölüm;% 8 artış) olmuştur.

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Doğu Akdeniz Bölgesi
Doğu Akdeniz Bölgesi, 220.000'den fazla yeni vaka, 4700 yeni ölüm vakası bildirmiş olup her iki oranda da bir önceki haftaya göre sırasıyla% 22 ve % 16 düşüş bildirmiştir. Yeni vaka sayılarında art arda son dört haftadır, ölüm sayılarında ise son iki haftadır düşüş gözlenmektedir.
En çok yeni vaka bildiren üç ülke; İran (99.205 yeni vaka, 100.000 kişi başına 118,1 yeni vaka,% 20 azalma), Irak (28.359 yeni vaka, 100.000 kişi başına 70,5 yeni vaka,% 26 azalma) ve Pakistan (20.511 yeni vaka, 100.000 kişi başına 9,3 yeni vaka, % 29 azalma) olmuştur.
En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler; İran (2109 yeni ölüm, 100.000 kişi başına 2,5 yeni ölüm,% 13 azalma), Pakistan (670 yeni ölüm, 100.000'de 0,3 yeni ölüm, %20 azalma ) ve Tunus (429 yeni ölüm, 100.000'de 3,6 yeni ölüm,% 21 azalma) olmuştur.

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Avrupa Bölgesi
Avrupa Bölgesi 685.000’in biraz altında yeni vaka ve 16.000’den fazla yeni ölüm vakası bildirmiş olup yeni vaka sayılarında %26’lık , yeni ölüm vakalarında ise %16’lik bir düşüş olduğu bildirilmiştir. Bölgede, yeni vaka sayılarında son altı haftadır, ölüm vakaları sayılarında ise son beş haftadır azalma eğilimi görülmektedir.
En fazla yeni vaka bildiren üç ülke; Fransa (93.546 yeni vaka; 100.000 kişi başına 143,8 yeni vaka,% 24 azalma), Türkiye (90.721 yeni vaka, 100.000 kişi başına 107,6 yeni vaka,% 46 azalma) ve Almanya ( 73.105 yeni vaka, 100.000 kişi başına 87,9 yeni vaka,% 29 azalma) olmuştur.
En çok ölüm vakası bildiren ülkeler; Rusya (2545 yeni ölüm; 100.000 kişi başına 1,7 yeni ölüm, % 3 artış), Türkiye (1791 yeni ölüm; 100.000'de 2,1 yeni ölüm; %20 azalma) ve Ukrayna (1682 yeni ölüm; 100.000 kişi başına 3,8 yeni ölüm,% 6 azalma) olmuştur.

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Güneydoğu Asya Bölgesi
Güneydoğu Asya bölgesi, bir önceki haftaya göre % 12’lik düşüşle 2.5 milyondan fazla yeni vaka, ölüm oranlarında ise %7'lik bir artışla 30.000’den fazla yeni ölüm vakası bildirmiştir. Mutlak sayı, pandeminin başlangıcından bu yana en yüksek seviyesinde kalmasına rağmen, art arda dokuz haftalık artıştan sonra vaka insidansı azalmıştır. Ölüm vaka sayıları ise art arda dokuz haftadır artmaya devam etmiştir. En çok yeni vaka bildiren üç ülke; Hindistan (2.387.663 yeni vaka; 100.000'de 173,0 yeni vaka;% 13 azalma), Nepal (61.814 yeni vaka; 100.000'de 212,2 yeni vaka; %8 artış) ve Endonezya (26.908 yeni vaka; 100.000 başına 9,8 yeni vaka;% 27 azalma) olmuştur.
En çok yeni ölüm vakası bildiren üç ülke; Hindistan (27.922 yeni ölüm; 100.000'de 2,0 yeni ölüm, % 4 artış), Nepal (1224 yeni ölüm; 100.000'de 4,2 yeni ölüm,%266 artış) ve Endonezya (1125 yeni ölüm; 100.000'de 0,4 yeni ölüm; % 5 azalma) olmuştur.

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Batı Pasifik Bölgesi
Batı Pasifik Bölgesi 132.000’den fazla yeni vaka bildirmiş ve bir önceki haftaya göre % 4'lük bir artış yaşanmıştır. Ölüm oranlarında ise yine %4’lük artış yaşanmış olup 1700’den fazla yeni ölüm vakası bildirmiştir. Hem haftalık vaka sayıları hem de ölüm vakaları, pandeminin başlangıcından bu yana Bölge'de bildirilen en yüksek vaka insidansını göstermiştir.
En çok yeni vaka bildiren üç ülke; Japonya (44.961 yeni vaka; 100.000 başına 35,5 yeni vaka,% 26 artış), Filipinler (43.339 yeni vaka; 100.000 başına 39,5 yeni vaka,% 10 azalma) ve Malezya (29.386 yeni vaka; 100.000 başına 90,8 yeni vaka, % 16 artış) olmuştur. Bu üç ülke, geçen hafta Bölge'de bildirilen tüm vakaların% 89'unu oluşturmuştur.
En fazla yeni ölüm vakası rapor eden üç ülke; Filipinler (782 yeni ölüm; 100.000'de 0,7 yeni ölüm,% 15 azalma), Japonya (640 yeni ölüm; 100.000'de 0,5 yeni ölüm,% 21 artış), ve Malezya (209 yeni ölüm; 100.000'de 0,6 yeni ölüm; %54 artış) olmuştur.

**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Haftalık Önemli Güncellemeler
DSÖ Genel Direktörü Dr Tedros’un mesajı:
COVID-19 ile ilgili Medya brifingi açılış konuşması – 17 Mayıs 2021:
• DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros, şu anda tüm arzın yalnızca yaklaşık % 0,3'ünü alan düşük gelirli ülkelere aşı tedarikini artırmak amacıyla, Üye Devletlere COVAX'a aşı bağışlamaya devam etmesi için çağrıda bulunmuştur. UNICEF tarafından yapılan açıklamada; UNICEF İcra Direktörü Henrietta Fore, COVAX'a aşı tedarikinde büyük bir eksiklik olduğu konusunda uyarıda bulunarak aşı eşitliğini sorgulamıştır.
• Bu hafta, ölüm ve yaralanma riski hızını önemli ölçüde azaltmak amacıyla BM Küresel Yol Güvenliği'ne dikkat çekilmiştir. Salgın sırasında artan halk sağlığı ve sosyal önlemler, daha fazla insanın evden çalıştığı ve genel olarak daha az karayolu trafiği olduğu anlamına gelse de, trafik kaynaklı ölümlerin sayısı aynı derecede azalmamıştır.
Güncellemeler ve yayınlar
• Temel sağlık hizmetlerinin sürekliliği: Tesis değerlendirme aracı
• COVID-19 aşılama akış diyagramı için sağlık çalışanı iletişimi
• COVID-19 aşısı açıklayıcı: AstraZeneca ChAdOx1-S / nCoV-19 [rekombinant], COVID-19 aşısı
• COVID-19 aşısına ulaşım ve dağıtım maliyetleme aracı (CVIC aracı)
• WHO COVID-19 enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) temel başarıları. Şubat 2020 - Ocak 2021
• DSÖ ve UNICEF, ergen ruh sağlığının geliştirilmesi için yeni araçlar başlattı
Teknik Rehber ve Diğer Kaynaklar
- Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
- DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
- Haftalık COVID-19 Operasyonel Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans
- DSÖ COVID-19 Vaka Tanımları: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Surveillance_Case_Definition-2020.2
- COVID-19 Tedarik Zinciri Kurumlar Arası Koordinasyon Hücresi Haftalık Durum Güncellemesi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-operations
- Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
- COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
- Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications/i/item/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
DSÖ bölge ofislerinden güncellemeler:
- DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19
- DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/en/topics/coronavirus-infections/coronavirus-disease-covid-19-pandemic
- DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html
- DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019
- DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19
- DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19
HALK İÇİN ÖNERİLER VE TAVSİYELER
- Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
- Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19
- Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice
EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication
DSÖ Akademi COVID-19 mobil öğrenim uygulaması: https://www.who.int/about/who-academy/the-who-academy-s-covid-19-mobile-learning-app
Ekler
Ek 1. Ülkelere ve bölgelere göre son yedi günde bildirilen doğrulanmış COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 16 Mayıs 2021 verileri **










**Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Ek 2.Ülkelere ve bölgelere göre endişe verici varyantların listesi, 18 Mayıs 2021 verileri**



* Bu güncellemede yeni ülke eklenmiştir.
" ", bu varyant için bilgilerin DSÖ tarafından resmi kaynaklardan alındığını gösterir.
" o " ifadesi, bu varyant için bilgilerin DSÖ tarafından resmi olmayan kaynaklardan alındığını ve daha fazla bilgi elde edildikçe inceleneceğini belirtir.
** Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.
Ek 3. Veri, tablo ve şekil notları
Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV Surveillance_Case_Definition-2020.2) ve sürveyans klavuzuna (https://www.who.int/publications/i/item/who-2019-nCoV-surveillanceguidance-2020.8) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Halk sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyuşturma çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir. epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız. Küresel toplam, uluslararası taşıtlardan bildirilen 758 vaka ve 13 ölümü de içermektedir.
Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir. Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.
(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.
i Doğrulanmış COVID-19 vakası (Ek 1) veya endişe verici varyantların tespit edildiği ülkeler ve bölgeler listesini (Ek 2) bildirmeyen ülkeleri, bölgeleri ve alanları hariç tutar.
ii Bulaşma sınıflandırması, ülkelerin/bölgelerin kendilerini raporlama sürecine dayanmaktadır. Sınıflandırmalar, haftalık olarak gözden geçirilmekte ve yeni bilgiler elde edildikçe düzeltilmektedir. Ülkeler/Bölgeler arasında farklı bulaşma dereceleri olabilir. Daha fazla bilgi için lütfen bakınız: COVID-19 kapsamında halk sağlığı ve sosyal önlemlerin uygulanması ve düzenlenmesine ilişkin hususlar( Considerations for implementing and adjusting public health and social measures in the context of COVID-19 (who.int) )
- (Aktif) vaka yok: Sağlam bir sürveyans sistemi varlığında en az 28 gün (maksimum inkübasyon süresinin iki katı) yeni vaka tespit edilmemiş olmasıdır. Genel nüfus için sıfıra yakın bir enfeksiyon riski anlamına gelmektedir.
- İmporte/Sporadik vakalar: Son 14 gün içinde tespit edilen vakaların tümü importedir, sporadiktir (örn. Laboratuvarda bulaşmış veya zoonotik) veya tümü importe/sporadik vakalarla bağlantılıdır ve daha fazla yerel bulaşma konusunda net sinyaller yoktur. Genel nüfus için minimum enfeksiyon riski olduğu anlamına gelmektedir
- Vaka kümeleri: Son 14 gün içinde tespit edilen vakalar, ağırlıklı olarak, doğrudan importe vakalarla bağlantılı olmayan, ancak tümü zaman, coğrafi konum ve ortak risklere göre bağlantılı olan iyi tanımlanmış kümelerle sınırlıdır. Bölgede çok sayıda kimliği belirsiz vaka olduğu varsayılmaktadır. Bu kümelere maruz kalmaktan kaçınılırsa, daha geniş topluluktaki diğer kişiler için düşük bir enfeksiyon riski anlamına gelir.
- Genel bulaşma: Aşağıda açıklandığı ve yukarıda belirtilen kılavuzda açıklanan bir dizi gösterge ile bilgi verildiği gibi, düşük insidanstan çok yüksek insidansa kadar bir dizi seviyeyi kapsar. Bu alt kategoriler halihazırda küresel düzeyde düzenlenmediğinden ve bundan ziyade yerel karar verme için ulusal ve yerel halk sağlığı yetkilileri tarafından kullanılması amaçlandığından, genel bulaşma bu belgede sınıflandırılmamıştır.
- GB1: Yerel bulaşma insidansının düşük olması, son 14 günde vakaların yaygın olarak tespit edilmesi, vakaların çoğunun belirli kümelerle bağlantılı olmaması durumudur; bulaşma belirli nüfus alt gruplarına odaklanabilir. Genel nüfus için düşük enfeksiyon riski vardır.
- GB2: Yerel bulaşma insidansı orta derecede olması, son 14 günde geniş çapta dağılmış vakaların tespit edilmesi durumudur; bulaşma belirli nüfus alt gruplarına daha az odaklanmıştır. Genel nüfus için orta derecede enfeksiyon riski vardır.
- GB3: Yerel bulaşma insidansının yüksek, son 14 gün içinde dağılmış vakaların yaygın olması durumudur; bulaşma yaygındır ve nüfus alt gruplarında odaklanmamıştır. Genel nüfus için yüksek enfeksiyon riski vardır.
- GB4: Yerel bulaşma insidansının çok yüksek, son 14 gün içinde yaygın olarak dağılmış vakaların olması durumudur. Genel nüfus için çok yüksek enfeksiyon riski vardır.
Beklemede: bulaşma sınıflandırması DSÖ'ye bildirilmemiştir.
iii "Bölgeler", bölgeleri, alanları, denizaşırı bağımlılıkları ve benzer statüye sahip diğer yetki alanlarını içermektedir.

