Bu raporda aşağıda yer alan başlıklar halinde COVID-19 ile ilgili en son veriler paylaşılmaktadır:

• Küresel Epidemiyolojik Durum
• Özel Konu: SARS-CoV-2'nin Önemli Varyantları (VOI'ler) ve Endişe Verici Varyantları (VOC'ler) hakkında güncelleme
• DSÖ Bölgelerine Göre Genel Durum
• Haftalık Operasyonel Güncellemenin Özeti

KÜRESEL EPİDEMİYOLOJİK DURUM

28 Kasım 2021 itibariyle veriler

Küresel olarak, haftalık vaka insidansı bu hafta (22-28 Kasım 2021) bir önceki haftanın rakamlarına benzer bir şekilde yaklaşık 3,8 milyon doğrulanmış yeni vaka olarak bildirilmiştir. Bununla birlikte, yeni haftalık ölüm vakaları, son yedi gün içinde bir önceki haftaya göre %10 azalmış ve 47.500'den fazla yeni ölüm rapor edilmiştir. 28 Kasım itibariyle, dünya çapında 260 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve yaklaşık 5,2 milyon ölüm vakası bildirilmiştir.

Afrika, Batı Pasifik ve Avrupa Bölgeleri yeni haftalık vaka sayılarında sırasıyla %93, %24 ve %7'lik artışlar bildirirken, Amerika ve Güneydoğu Asya Bölgeleri sırasıyla %24 ve %11'lik düşüşler bildirmiştir. Afrika Bölgesindeki artışın büyük ölçüde geçen hafta Güney Afrika tarafından antijen testlerinin toplu olarak bildirilmesinden kaynaklandığını belirtmek gerekir, bu nedenle eğilimler dikkatle yorumlanmalıdır. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde vaka insidansı önceki haftaya benzer rakamlarla sabit kalmıştır. Yeni haftalık ölüm vakaları Amerika ve Doğu Akdeniz Bölgelerinde sırasıyla %36 ve %8 azalırken, Güney Doğu Asya ve Afrika Bölgelerinde sırasıyla %26 ve %7 artmıştır. Yeni ölüm vakası sayıları, hem Avrupa hem de Batı Pasifik Bölgelerinde önceki hafta bildirilen rakamlara benzer şekilde görülmüştür.

Şekil 1: DSÖ bölgeleri tarafından haftalık olarak bildirilen COVID-19 vakalarının sayısı, 28 Kasım 2021**

*Veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

100.000 nüfus başına en yüksek haftalık vaka insidansını bildiren bölgeler, Avrupa Bölgesi (100.000 nüfus başına 285.2 yeni vaka) ve Amerika Bölgesi olmaya devam etmektedir (100.000 nüfus başına 64,5 yeni vaka). Avrupa Bölgesi ayrıca 100.000 nüfus başına 3,1 ölümde en yüksek haftalık insidansı bildirirken, diğer tüm bölgelerde 100.000 kişide <1 yeni ölüm rapor edilmiştir.

En çok yeni vaka bildiren ülkeler, Amerika Birleşik Devletleri (464.800 yeni vaka; %31 düşüş), Almanya (406.754 yeni vaka; %22 artış), Birleşik Krallık (304 374 yeni vaka; % artış), Rusya Federasyonu (239 215 yeni vaka; %8 düşüş) ve Fransa (19402 yeni vaka; %62 artış) olmuştur.

Tablo 1. DSÖ Bölgelerine göre, son yedi günde bildirilen ve kümülatif COVID-19 vakalarının ve COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı, 28 Kasım 2021 verileri**

* Yedi gün öncesine kıyasla son yedi gün içinde yeni doğrulanmış vaka/ölüm sayısındaki yüzdelik değişim.

** Ek 3,veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

COVID-19 ile ilgili en son veriler ve bilgiler için lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:

•  DSÖ COVID-19 Paneli

•  DSÖ COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncelleme ve Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme

 

Şekil 2. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 vakaları, 22-28 Kasım 2021 **

** Ek 2, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız 

Şekil 3. Ülkelere ve bölgelere göre, son yedi günde 100.000 nüfus başına bildirilen COVID-19 ölüm vakaları, 22-28 Kasım 2021 **

** Ek 2, veri, tablo ve şekil notlarına bakınız.

 

Özel Konu: SARS-CoV-2'nin Önemli Varyantları (VOI'ler) ve Endişe Verici Varyantları (VOC'ler) Hakkında Güncelleme

 

DSÖ, ulusal makamlar, kurumlar ve araştırmacılarla işbirliği içinde, SARS-CoV-2 varyantlarının bulaşma veya hastalık özelliklerini değiştirip değiştirmediğini veya ulusal makamlar tarafından uygulanan aşıların, terapötiklerin, teşhislerin veya halk sağlığı ve sosyal önlemlerinin (PHSM) etkinliğini etkileyip etkilemediğini hastalığın yayılmasını kontrol altına alabilmek için rutin olarak değerlendirmektedir.  Potansiyel Endişe Verici Varyantlarının (VOC'ler), Önemli Varyantların (VOI'ler) ya da İzlem Altındaki Varyantlar (VUM) küresel halk sağlığına yönelik oluşturdukları riske dayalı olarak tespit edilmekte ve değerlendirilmektedir. Kanıtlar elde edildiğinde, VOI'ler veya VOC'ler için sınıflandırma, dolaşımdaki varyantların sürekli evrimini ve değişen epidemiyolojilerini yansıtacak şekilde revize edilecektir. Varyant sınıflandırması için kriterler ve mevcut VOC'ler, VOI'ler ve İzlem Altındaki Diğer Varyantların (VUM'lar) listeleri DSÖ SARSCov-2 varyantlarını izleme web sitesinde mevcuttur.  Ulusal yetkililer, yerel kendi önemli/endişe verici diğer varyantlarını belirleyebilmekte olup ulusal yetkililer bu varyantların etkilerini araştırmak ve raporlamak için teşvik edilmektedir.

VOC Omikron (B.1.1.529)

26 Kasım 2021'de SARS-CoV-2 Virüs Evrimi Teknik Danışma Grubu (TAG-VE), DSÖ'ye B.1.1.529 varyantının VOC olarak atanması gerektiğini tavsiye etmiş olup bu varyanta Omicron adı verilmiştir. Bunu bir VOC olarak belirleme kararı, Omicron'un bulaşıcılığını artırabilecek ve/veya bir dereceye kadar bağışıklık kaçışını sağlayabilecek çeşitli mutasyonlara (spike proteinde 26 32 dahil) sahip olduğuna dair TAG-VE'ye sunulan kanıtlara dayanmaktadır. B.1.1.529 varyantı DSÖ'ye ilk olarak 24 Kasım 2021'de Güney Afrika'dan bildirilmiş, bilinen ilk laboratuvar onaylı vaka ise 9 Kasım 2021'de toplanan bir örnekten tanımlanmıştır.

28 Kasım 2021'de DSÖ, Üye Devletler için öncelikli eylemleri içeren teknik bir özet yayınlamıştır. Omicron vakaları, daha fazla yayılma olasılığı yüksek olan bir dizi ülkede zaten tespit edilmiştir. Omicron'un, daha fazla dalgalanmaya yol açabilecek, önceki VOC'lere kıyasla potansiyel bağışıklık kaçışına ve/veya muhtemelen daha yüksek bulaşıcılığa sahip olabileceğini düşündüren ön kanıtlar vardır. Bunun bir sonucu olarak, COVID-19 salgını bağlamında yeni VOC Omicron ile ilgili genel küresel risk çok yüksektir. Bu değerlendirmeye ilişkin kanıtlar önemli ölçüde belirsizlik içermektedir ve daha fazla bilgi elde edildikçe güncellenecektir.

Mevcut kanıtlara dayanarak, Üye Devletler için aşağıdakileri içeren bir öncelikli eylemler listesi önerilmiştir:

• Omicron dahil olmak üzere SARS-CoV-2 varyantlarının dolaşımının kapsamını anlamak için sürveyans ve sekanslama faaliyetlerini geliştirin.

• Tam genom dizilerini ve ilişkili meta verileri GISAID gibi halka açık bir veritabanına gönderin.

• Uygun olduğunda, Omicron enfeksiyonu için bir işaret olarak belirli Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) testlerinde S geni hedef başarısızlığını (SGTF) kullanın.

• Omicron enfeksiyonlarının ilk vakalarını/kümelerini Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) mekanizması aracılığıyla DSÖ'ye bildirin; bundan sonra, sekanslanmış numuneler arasında Omicron'un nispi prevalansını ve/veya mevcut olduğunda, test edilen numune sayısından SGTF sayısını rapor edin.

• Yetkililer tarafından dolaşımdaki diğer değişkenler hakkında kanıta dayalı bilgileri düzenli, zamanında ve şeffaf bir şekilde raporlamaya devam edin.

• Özellikle aşılanmamış veya kısmen aşılanmış ve aşılama için yüksek önceliğe sahip bir popülasyonda bulunanlar arasında, COVID-19 aşısının kapsamını olabildiğince hızlı bir şekilde hızlandırın.

• Uluslararası seyahat önlemlerini zamanında düzenlemek için riske dayalı bir yaklaşım kullanın ve uluslararası seyahat ve ticareti etkileyen zaman sınırlı önlemlerin uygulamasını DSÖ'ye bildirin.

• İyi takılmış maskeler, fiziksel mesafe, el hijyeni, kapalı alanların yeterli şekilde havalandırılması ve kalabalık alanlardan kaçınma yoluyla SARS-CoV-2'nin bulaşmasını azaltın.

• Yerel bulaşma senaryosuna bağlı olarak halk sağlığı ve sosyal önlemlerin verimli bir şekilde düzenlenmesine izin verin.

• Sağlık hizmetlerine olan talebin yüksek olduğu durumlarda, gerekli sağlık hizmetleri kaynakları da dahil olmak üzere temel sağlık hizmetlerinin sürdürülebilmesini sağlamak ve hazırlamak.

Şu anda DSÖ, Omicron'u daha iyi anlamak için dünya çapında çok sayıda araştırmacıyla koordinasyon halindedir. Halihazırda veya yakında yapılacak olan çalışmalar, bulaşıcılık, hastalığın şiddeti dahil klinik sunum, yeniden enfeksiyon riski ve bu varyanta karşı aşıların, tanı testlerinin ve terapötiklerin performansını kapsamaktadır.

VOC'lerin coğrafi yayılımı ve yaygınlığı

SARS CoV-2'nin mevcut küresel genetik epidemiyolojisi, halka açık veri kümelerine sunulan diziler veya DSÖ'ye bildirilen tespitler arasında diğer varyantların prevalansının azalmasıyla birlikte Delta varyantının baskınlığı ile karakterizedir (Şekil 4, Ek 2). Delta, çoğu ülkede dolaşımda bulanan diğer VOC'ler de dahil olmak üzere diğer varyantları dolaşımda en baskın varyant olarak geride bırakmıştır.

Henüz yeni tanımlanan Omicron, şimdiye kadar sınırlı sayıda ülkede rapor edilmiştir (Şekil 5). Şu anda, dört DSÖ bölgesinde birkaç ülkeye yayıldığına dair kanıtlar vardır. Bu ülkelerde tespit edilen vakaların çoğu seyahatle ilgili olmakla birlikte, daha fazla bilgi elde edildikçe bu durum değişebilir. Son 60 günde toplanan örneklerle GISAID'e yüklenen 839.119 diziden 837.253'ü (%99,8) Delta, 314'ü (<0,1%) Gamma, 160'ı (<0,1%) Alpha, 159'u (<0,1%) Omicron, 14 (<%0,1) Beta ve <%0,1 dolaşımdaki diğer varyantlar (VOI'ler Mu ve Lambda dahil) oluşturmuştur.

Alt bölge ve ülke düzeyinde farklılıklar gözlemlenmeye devam etmektedir; en önemlisi, Delta varyantının ilerlemesinin daha kademeli olduğu ve diğer varyantların (örneğin Gamma, Lambda, Mu) hala rapor edilen dizilerin büyük bir kısmına katkıda bulunduğu bazı Güney Amerika ülkelerinde. Omicron'un ilk tespit edildiği Güney Afrika, Omicron varyantının tespiti ile aynı zamana denk gelen, birden fazla ildeki vaka sayısında son zamanlarda keskin bir artış yaşamıştır.

Unutulmamalıdır ki, küresel VOC dağılımı, ülkeler arasındaki sekanslama kapasiteleri ve örnekleme stratejilerindeki farklılıklar ve ayrıca raporlamadaki gecikmeler de dahil olmak üzere sürveyans sınırlamaları dikkate alınarak yorumlanmalıdır.

Şekil 4: Son 60 gün içinde Endişe Verici Varyantlarının (VOC) prevelansı ve geçmiş tespitler ( 30 Kasım 2021 itibariyle veriler)

Şekil 5. Endişe Verici Varyantı (VOC) Omicron'un GÖrüldüğü Yerler ve 30 Kasım 2021 (16:00 CET) itibariyle veriler

Fenotipik özellikler

VOC'lerin fenotipik etkilerine ilişkin mevcut kanıtlar, Tablo 2'de ve ayrıca COVID-19 Haftalık Epidemiyolojik Güncelleme'nin önceki sürümlerinde özetlenmiştir. 16 Kasım'daki son ayrıntılı güncellemeden bu yana, VOC'lerin fenotipik özellikleri hakkında birkaç yeni yayın bulunmaktadır.

Gamma varyantının hastane başvuruları ve mortalite üzerindeki etkisini değerlendirmek için Brezilya'nın Belo Horizonte şehrinde retrospektif bir kohort çalışması (henüz hakemli değil)(1) yapılmıştır. Gama varyantı, Aralık 2020'de Amazonas eyaletinde ortaya çıkmasının ardından Ocak 2021'den itibaren ülkede baskın varyant haline gelmiştir. Sosyodemografik özellikler ülke genelinde ve Gamma varyantının görülmesinden önce çok çeşitli olup ölüm oranı şehirdeki hastanelere başvuranlar arasında kırsal kesimdeki hastanelere başvuranlara göre daha az görülmüştür. 13 Mart 2020 ile 9 Eylül 2021 tarihleri ​​arasında RT-PCR ile SARS-CoV-2 testi pozitif çıkan toplam 42 443 hasta çalışmaya dahil edilmiştir.  Cinsiyet, etnik köken, yaş, sosyoekonomik durum, komorbiditeler ve semptomların şiddeti gibi değişkenler için düzeltme yapan çok değişkenli lojistik regresyon analizi kullanılarak dönemler arası hastane içi mortalite karşılaştırılmış, 13 Mart 2020 – 18 Ekim 2020 tarihleri arasındaki ilk dönemle 19 Ekim 2020 – 14 Şubat 2021 tarihleri arasındaki  ikinci dönem karşılaştırıldığında fark görülmemiştir (OR=1.08, %95 CI 0.98-1.19, p=0.117). Ancak hastane içi mortalite 15 Şubat 2021 – 9 Eylül 2021 tarihleri arasındaki üçüncü dönemde (OR=1.95, %95 CI=1.79- 2.11, p<0.001) birinciye göre daha yüksek çıkmıştır. Bu, Gama varyantının bulaşma dönemlerinde ölüm oranının daha yüksek olduğunu düşündürmekte ancak bunun virüsün daha patojenik bir etkisinden mi yoksa sağlık sistemi üzerindeki artan baskının bir sonucu mu olduğu bilinmemektedir.

İsrail'de (2) Şubat 2020 ile Ekim 2021 tarihleri arasında yürütülen hakemli bir retrospektif çalışma, COVID-19 insidansı, morbidite ve mortalitesindeki eğilimleri incelemiştir. Ülke genelinde vaka insidansında Haziran-Eylül 2021 tarihleri arasında bildirilen dördüncü artış, Delta varyantı tarafından yönlendirilmiş ve günde 11.000'den fazla vaka ile ülkenin en yüksek enfeksiyon oranı ile karakterize edilmiştir; dördüncü dönemde COVID-19 nedeniyle ciddi hastaneye yatışların sayısı önceki üç dalgalanma sırasında bildirilenlere kıyasla daha düşük olarak gerçekleşmiştir (örneğin, dördüncü dalgalanmada 100.000 nüfus başına maksimum 8'e karşı ikinci dönemde 100.000 nüfus başına maksimum 16). Dördüncü artış sırasında, tam olarak aşılanmış kişilerle karşılaştırıldığında tam olarak aşılanmamış kişiler arasında daha yüksek ölüm oranları rapor edilmiştir (tam aşılanmış kişilerde 100.000 nüfus başına 0.1 ölüme karşı kısmen aşılanmış kişilerde 100.000 nüfus başına 0,7'den fazla ölüm) . Halk sağlığı ve sosyal önlemlerin çoğu, Nisan ve Mayıs 2021'de kaldırılmış olması dördüncü dalgalanma sırasında daha yüksek bulaşmaya katkıda bulunmuş olabilir. Yazarlar, önceki dalgalara kıyasla dördüncü dalgalanmada hastaneye yatış ve ölüm oranlarının azalmasının muhtemelen daha yüksek aşı kapsamını yansıttığı sonucuna varmışlardır.

Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (US CDC)3 tarafından viral bulaşmanın göstergelerini değerlendirmek için federal bir hapishanede Delta varyantının patlak vermesi esnasında (18 Temmuz-9 Ağustos 2021) bir çalışma (henüz hakemli değil) farklı aşı statüsüne sahip 95 mahkum arasında yürütülmüştür (%82 tam aşılı, %16 aşısız ve %2 kısmen aşılanmış) . Az sayıda katılımcı (tamamen aşılanmış olanların %3'ü ve tam aşılanmamışların %12'si), belgelenmiş bir SARS CoV-2 enfeksiyonu geçmişi bulmaktaydı.

Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (US CDC)3 tarafından, Delta varyantının bir federal hapishanede patlak vermesi sırasında, farklı aşı statüsüne sahip 95 mahkum arasında (%82 tam aşılı, %16 aşısız ve %2 kısmi aşılı) (18 Temmuz-9 Ağustos 2021) virüsün yayılma göstergelerini değerlendirmek için yürütülen  bir çalışmada bilinen bir enfeksiyon öyküsü olmayan kişiler arasında, tam olarak aşılanmış ve tam aşılanmamış olanlar arasında RT-PCR pozitifliğin görüldüğü  ortalama sürede hiçbir farkın olmadığı tespit edilmiştir (13 daA çalışması (henüz hakemli değil) . Az sayıda katılımcı (tamamen aşılanmış olanların %3'ü ve tam aşılanmamışların %12'si), belgelenmiş bir SARS-CoV-2 enfeksiyonuna sahip olup bilinen bir enfeksiyon öyküsü olmayan bireyler arasında, tam olarak aşılanmış ve tam aşılanmamış olanlar (13 gün; p=0.50) arasında RT-PCR pozitif olunan ortalama sürede hiçbir fark görülmemiştir. Aşılanma durumlarından bağımsız olarak önceden enfeksiyon öyküsü olanlar arasında ortalama hastalık süresi daha kısa, 10 gündür ancak daha önce enfeksiyonu olmayanlara göre bir fark oluşturacak kanıt yoktur (p=0.12). Yapılan aşı tipine göre RT-PCR pozitif kalınan ortalama sürede hiçbir fark bulunmamıştır (13 gün; p=0.39). Benzer şekilde, tam ve tam aşılanmamış olanlar arasında viral kültür pozitifliği süresinde bir fark görülmemiştir  (her iki grup için medyan 5 gün). Son olarak, aşılama durumu, aşı türü, aşılamadan bu yana geçen süre veya önceden bilinen enfeksiyona göre Ct değerinde bir fark olduğuna dair bir kanıt bulunmamıştır  (p>0,0026, Bonferroniorcorrected α eşiği).ys; p=0.50).

Amerika Birleşik Devletleri-ABD CDC (4) tarafından yürütülen yayınlanmış bir çalışma, hastaneye yatıştan 90-179 gün önce SARS-CoV-2 enfeksiyonu geçirmiş aşılanmamış yetişkin hastalar (≥18 yaş) ile daha önce belgelenmiş bir SARS-CoV-2 enfeksiyonu olmayan hastaneye yatmalarından 90-179 gün önce bir mRNA COVID-19 aşısı ile tam olarak aşılanmış hastaların laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID-19'a enfeksiyonuna sahip olma olasılıklarını karşılaştırmıştır. 

En az iki kez test edilmiş hastalar çalışmaya dahil edilmiştir: bir kez çalışma döneminde (1 Ocak-2 Eylül 2021) ve en az bir kez daha önce (1 Şubat 2020, ve mevcut kabulden ≥14 gün önce). COVID-19 benzeri bir hastalıkla hastaneye yatırılan 201 269'dan 7348'i, 1020'si daha önce enfekte olmuş ve aşılanmamış ve 6328'i tam aşılı ve daha önce enfekte olmamış olan çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılamıştır. Çok değişkenli bir lojistik regresyonda, önceden enfeksiyon geçirmemiş kişiler arasında, önceden enfeksiyonu olmayan tam olarak aşılanmış olanlara kıyasla, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID-19'un düzeltilmiş oranı 5,49 kat (%95 GA 2,75-10,99) daha yüksek çıkmıştır. Bu bulgular, aşı kaynaklı bağışıklığın, laboratuvar tarafından doğrulanmış COVID-19'a karşı enfeksiyon kaynaklı bağışıklıktan daha fazla koruma sağladığını göstermektedir.

Tablo 2: Endişe Verici Varyantların fenotipik etkilerinin* özeti

DSÖ Sınıfladırması	Alfa	Beta	Gama	Delta	Omicron
Bulaşıcılık	Artmış bulaşıcılık (5)	Artmış bulaşıcılık (6,7)	Artmış bulaşıcılık (7,8)	Artmış bulaşıcılık (7,9,10)	Artmış bulaşıcılığa dair doğrudan bir kanıt bulunmamaktadır
Hastalığın şiddeti	Artmış hastaneye yatış riski (11,12), olası artmış hastalık şiddeti ve ölüm riski (13,14)	Olası artmış hastaneye yatış riski  (12) ve olası artmış hastane mortalitesi riski (15)	Artmış hastaneye yatış riski (12), olası artmış hastalık şiddeti riski (16)	Artmış olası hastaneye yatış riski (17,18)	Henüz bilinmiyor. Klinik sonuç verileri değerlendirilmektedir.
Tekrar enfekte olma riski	Nötralize edici aktivite korunmuş olup (19) yeniden enfeksiyon riski aynı kalmaktadır (20)	Nötralize edici aktivitede azalma bildirilmiş olup D614G virüsü tarafından tetiklenen Thücresi yanıtı etkili kalmaktadır (21)	Nötralize edici aktivitede orta derecede azalma bildirilmiştir (22)	Nötralize edici aktivitede azalma bildirilmiştir (23-25)	Ön kanıtlar, olası bir yeniden enfeksiyon riskinin arttığını göstermektedir (26)
Tanı üzerine etkileri	Sınırlı etki – S geni hedef başarısızlığı (SGTF); çoklu hedef RTPCR'den elde edilen genel sonuç üzerinde hiçbir etki yoktur, Ag RDT'ler üzerinde bir etki gözlenmemiştir (27)	RT-PCR veya Ag RDT'ler üzerinde herhangi bir etki gözlenmemiştir (25)	Bugüne kadar herhangi bir şey rapor edilmemiştir	RT-PCR veya Ag RDT'ler üzerinde herhangi bir etki gözlenmemiştir (28)	PCR, Omicron'u tespit etmektedir. Ag-RDT'ler üzerindeki etkisi araştırılmaktadır.

 

*Önceki/ortak dolaşımdaki varyantlara kıyasla genelleştirilmiş bulgular. Hakemler tarafından gözden geçirilmeyen baskı öncesi makaleler ve raporlar da dahil olmak üzere ortaya çıkan kanıtlara dayanarak, tümü devam eden araştırma ve revizyona tabidir. Ag RDT = antijen bazlı hızlı tanı testi.

Tablo 3, varyantların ürüne özel aşı etkinliği/etkililiği (VE) üzerindeki etkisini özetlemekte ve VOC olmayan ayarlara kıyasla varyantların ayarında VE'deki azalmayı nicelleştirmektedir. Bu güncellemenin yazıldığı tarih itibariyle, Omicron'a karşı nötralizasyon veya aşı performansı ile ilgili herhangi bir çalışma yoktu. 16 Kasım güncellemesinden bu yana, dikkate değer 6 yeni çalışma, VOC'lere ve VOI'lere karşı COVID-19 aşı performansının kanıtını sağlamıştır.

Hindistan'dan yapılan hakemli, test negatif bir vaka kontrol çalışması, 15 Nisan 2021'den 15 Mayıs 2021 tarihleri arasında Delta'nın dolaşımdaki baskın varyant olduğu sürede Yeni Delhi'deki üçüncü basamak bir hastanenin çalışanları arasında semptomatik hastalıkları önlemede etkisizleştirilmiş bir tam viryon aşısı olan Bharat-Covaxin'in etkinliğini değerlendirmiştir. (29) Bir ve iki doz aşının semptomatik hastalığı önlemede aşılamadan 14 gün veya daha fazla gün sonra Aşı Etkinliği-VE değeri -%1 olarak görülmüştür (%95 GA: -51- %33, istatistiksel olarak anlamlı değil) ve sırasıyla %50 (%33-62). Daha önce SARS-CoV-2 ile enfekte olmuş kişiler hariç tutulduğunda, yüksek maruziyete sahip bu popülasyonda, İkinci dozun alınmasından itibaren 50 günlük ortalma takip süresinde  semptomatik hastalığa karşı iki doz aşının VE değeri %47 (%29-61) olarak tespit edilmiştir.

İkinci bir test negatif vaka kontrol çalışması (henüz hakemli değil) 15 Mart 2021 ile 3 Ekim 2021 tarihleri ​​arasında Brezilya'da 18-49 yaşları arasındaki 19 838 hamile kadında Sinovac-CoronaVac'ın etkinliğini değerlendirmiştir. (30) Gama varyantını çoğunlukla baskın olduğu  söz konusu çalışma dönemin son 1-2 ayında dolaşımdaki baskın varyant Delta olmuştur. Aşının bir ve iki dozunun aşılamadan 14 veya daha fazla gün sonra semptomatik hastalığı önlemedeki etkinliği sırasıyla %5 (-%18,2-%23,7, istatistiksel olarak anlamlı değil) ve %41 (%27,0-52,2) olarak gerçekleşmiştir. SARS-CoV2 ile enfekte hamile kadınlar arasında şiddetli hastalığa veya COVID-19'un hastaneye yatırılma (dispne veya solunum rahatsızlığı, göğüste kalıcı basınç veya ağrı, oda havasında %95'ten az oksijen satürasyonu, dudaklarda veya yüzde siyanoz olarak tanımlanır) veya ölüme yol açmasına karşı bir ve iki dozun Aşı Etkinliği-VE'si sırasıyla %67.7 (20.0-87.0) ve %85.4'ü (59.4-94.8) olarak tespit edilmiştir. Son dozdan sonra mümkün olan maksimum takip süresi yaklaşık 28 haftadır.

Birleşik Arap Emirlikleri'nden üçüncü bir retrospektif kohort çalışması (henüz emsal incelemesi yapılmadı), Eylül 2020 ile Nisan 2021 arasında Abu Dabi sakinleri arasında hastaneye yatış ve ölüme karşı Pekin CNBG-BBIBP CorV aşısının VE'sini değerlendirmiştir. Çalışma dönemi boyunca, başlangıçta VOC olmayan varyantların yüksek bir prevalansı olup  ardından bir Alfa baskın dönem ve en sonunda bir Beta baskın dönem görülmüştür. (31) Yazarlar, çalışmanın varyanta özgü VE tahminleri sunmamasına rağmen, çalışma süresi boyunca vakaların çoğunluğunu Alfa ve Beta varyantlarının oluşturduğunu belirtmektedir. Tek doz Beijing CNBG- BBIBP-CorV aşısı hastaneye yatmayı önlemede etkili olmamıştır (VE: -35, %95 GA: -45 - -26) ve aşılamadan 14 gün veya daha uzun süre sonra ölüme karşı düşük VE göstermiştir (VE: %12, %95 GA: - %95-%61, istatistiksel olarak anlamlı değil). Bununla birlikte, iki doz aşının hastaneye yatışa karşı VE'si ve bağışıklamayı takiben  14 gün veya üzeri bir süre sonra ölüme karşı Aşı Etkinliği-VE'si  %74 (%72-76) ve %96 (%69-99)  olmuştur. Son dozdan sonra mümkün olan maksimum takip süresi yaklaşık 33.5 hafta olmuştur.

Singapur'dan yapılan dördüncü, hakemli bir retrospektif kohort çalışması, Moderna-mRNA-1273 ve Pfizer BioNTech Comirnaty aşılarının birleşik VE'sini, 301 doğrulanmış Delta indeks vakasının 1204 hane temaslısı arasında enfeksiyon, semptomatik hastalık ve şiddetli hastalığı önlemede değerlendirmiştir. (32) Her iki aşının da ikinci dozun alınmasından 15 veya daha fazla bir süre sonra enfeksiyonun,semptomatik hastalık ve ağır hastalığın önlenmesinde  sırasıyla %61.6 (%95 GA: %37.5-80.4), %67.9 (%41,3-87.8) ve %100 (aşılanan kişiler arasında hiçbir olay olmadığından CI mevcut değil) etkili olmuştur. Enfeksiyon ve semptomatik hastalık için diğer çalışmalara göre daha düşük Aşı etkinlik-VE tahminleri, vakaların hane halkı temaslıları arasındaki yüksek maruziyet riskini yansıtıyor olabilir. Ek olarak, hane içi temaslıların yaş, cinsiyet ve aşılanma durumu için düzeltme yapıldıktan sonra, bu bulgu istatistiksel olarak anlamlı olmasa da aşılanmış indeks vakaların hane halkı temaslılarını enfekte etme olasılığı daha düşük olup bu bulgu istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (bulaşmaya karşı VE: %27, %95 CI : - %40-62).

AstraZeneca-Vaxzevria ve Pfizer BioNTech-Comirnaty'nin VE'sini, SARS-CoV-2 enfeksiyonunun Alfa indeksli vakaların ve Delta indeksli vakaların ev temaslılarına bulaşmasına karşı ayrı ayrı değerlendirmiştir. (33) Temaslıların yaşı ve aşılama durumu için ayarlama yapıldıktan sonra, iki doz AstraZeneca Vaxzevria veya Pfizer BioNTech-Comirnaty aşıları, Alpha indeksli vakaların ev temaslılarına bulaşmayı önlemede %35 ve %57 ve Delta indeks vakalarının hane halkı temaslılarına bulaşmayı önlemede %42 ve %31 etkili olduğu görülmüştür.

Son olarak, Birleşik Krallık'tan yapılan bir test negatif vaka kontrol çalışması (henüz hakemli değil), iki doz AstraZeneca-Vaxzevria veya iki doz birincil serisine ek olarak üçüncü doz Pfizer BioNTech-Comirnaty'nin Delta'nın baskın vayant olduğu bir dönemde 50 yaş ve üstü kişiler arasında VE'sini değerlendirmiştir. (34) Testten 140 gün veya daha fazla bir süre önce rapel olmadan iki doz AstraZeneca-Vaxzevria alan kişilerle karşılaştırıldığında, iki doz AstraZeneca Vaxzevria artı ek bir Pfizer BioNTech-Comirnaty dozundan 14 veya daha fazla gün sonra hastalığın göreceli VE değeri semptomatik olanlara göre %87.4 (%84,9-89,4) olmuştur. Birincil Pfizer BioNTech Comirnaty serisini takiben üçüncü doz Pfizer BioNTech-Comirnaty'nin semptomatik hastalığa karşı göreceli VE, yalnızca iki doz Pfizer BioNTech Comirnaty ile karşılaştırıldığında %84,4 (%82,8 - %85,8) olarak gerçekleşmiştir. Karşılaştırıcı olarak aşılanmamış grup kullanıldığında, birincil seri AstraZeneca-Vaxzevria'nın ardından üçüncü doz Pfizer BioNTech-Comirnaty'nin mutlak VE değeri 93.1 (%91,7 %94,3); üç doz Pfizer BioNTech-Comirnaty'nin mutlak VE değeri %94,0 (%93,4 %94,6) olarak tespit edilmiştir.

Ek kaynaklar:

• SARS-CoV-2 Varyantlarını İzleme

• COVID-19'un yeni varyantları: Bilgi boşlukları ve araştırma

• SARS-CoV-2'nin genomik dizilimi: halk sağlığı üzerinde maksimum etki için uygulama kılavuzu

• COVID-19 bağlamında halk sağlığı ve sosyal önlemlerin uygulanmasına ve düzenlenmesine ilişkin hususlar

Tablo 3. Endişe Verici Varyantlara karşı aşı performansının özeti

Birden fazla nötralizasyon çalışması mevcut olduğunda, spesifik aşı/varyant için tüm çalışmalarda çeyrekler arası kat azaltma aralığı (25. ve 75. yüzdelikler) kullanılmıştır. “Moderna-mRNA-1273/Pfizer BioNTech Comirnaty”, çalışmada her iki aşının birlikte değerlendirildiğini gösterir. Alt simgeler, VIEW-hub Resource Library'de bulunabilecek bu tabloya bilgi sağklayan çalışmaların sayısını belirtir. Üst simgeler, bu tabloyu bildiren randomize kontrollü çalışmalardan (RCT'ler) makale referanslarını sunar.

 

DSÖ BÖLGELERİNE GÖRE DURUM

Afrika Bölgesi

 

Haziran 2021'in sonundan bu yana azalan bir eğilimin ardından, Afrika Bölgesi'ndeki vaka insidansı %93 artmış ve 22-28 Kasım tarihleri arasında haftalık 43.000'den fazla yeni vaka bildirilmiştir. Unutulmamalıdır ki, yeni vakaların %43'ü, geçen hafta Güney Afrika'dan gelen antijen testlerinin toplu olarak bildirilmesinden kaynaklanmaktadır. Bölgedeki 49 ülkeden yirmi biri (%43), yeni vakalarda önceki haftaya göre >%10'luk bir artış bildirmiş olup en çok yeni vaka bildiren ülkeler Güney Afrika (29 373 yeni vaka; 49.5 yeni vaka) 100.000 nüfus başına vaka; %740 artış), Mauritius (3474 yeni vaka; 100.000 kişi başına 273.2 yeni vaka; %63 düşüş) ve Réunion (1875 yeni vaka; 100.000 kişi başına 209.4 yeni vaka; %43 artış) olmuştur.

 

49 ülkeden 11'i haftalık yeni ölüm vaka sayısında %10'un üzerinde bir artış bildirmiş olup en çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler Güney Afrika (219 yeni ölüm; 100.000 nüfus başına <1 yeni ölüm; % 128 artış), Etiyopya (64 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %8 artış) ve Mauritius (50 yeni ölüm; 100.000'de 3,9 yeni ölüm; %52 düşüş) olmuştur.

 

 

 

DSÖ Afrika Bölge Ofisi: https://www.afro.who.int/health-topics/coronavirus-covid-19

Amerika Bölgesi

 

Amerika Kıtası Bölgesi geçen hafta vaka insidansında %24'lük bir düşüş bildirmiş ve 659.000'den fazla yeni vaka rapor etmiştir. Bu eğilim, bölgedeki en yüksek vaka sayısını (464.800 yeni vaka; 100.000 başına 140.4 yeni vaka) rapor etmeye devam eden ülke olmasına rağmen, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki vaka insidansındaki %31'lik düşüşten kaynaklanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde geçen haftanın sonunda gerçekleşen resmi tatilin test ve raporlamayı etkilemiş olabileceğini belirtmek önemlidir. Bölgedeki ülkelerin yüzde yirmi yedisi (15/56) %10'un üzerinde artış bildirmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'ne ek olarak, en çok vaka bildiren ülkeler arasında Brezilya (64 313 yeni vaka; 100.000'de 30,3 yeni vaka; önceki haftanın rakamlarına benzer) ve Kanada (19 737 yeni vaka; kişi başına 52,3 yeni vaka) yer aldı. 100.000; %16 artış) bulunmaktadır.

 

 

Ölüm insidansında da, 9400'e yakın bildirilen yeni ölüm vakalarıyla birlikte, önceki haftaya göre %36'lık bir düşüş görülmüştür. Bölgedeki en yüksek ölüm sayısına sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri ve Brezilya, önceki hafta bildirilen rakamlara göre yeni ölüm sayısında düşüş yaşamıştır(sırasıyla 5003 yeni ölüm; 100.000'de 1.5 yeni ölüm; %52'lik bir düşüş ve 1587 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %16'lık bir düşüş).

 

DSÖ Amerika Bölge Ofisi: https://www.paho.org/enCOVID-19 benzeri bir hastalıkla hastaneye yatırılan 201 269'dan 7348'i, 1020'si daha önce enfekte olmuş ve aşılanmamış ve 6328'i tam aşılı ve daha önce enfekte olmamış olan çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılamıştır.

Doğu Akdeniz Bölgesi

 

Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki haftalık vaka insidansı, 94.000'den fazla bildirimle sabit kalmıştır (önceki haftanın rakamlarına benzer). Haftalık ölüm sayısı %8 azalmış ve 1700'ün biraz üzerinde bildirim olmuştur. Bununla birlikte, bölgedeki ülkelerin yaklaşık üçte biri (7/22), haftalık insidansta %10'dan fazla artış bildirmiş olup sırasıyla en yüksek oranlara sahip ülkeler Sudan (%143), Tunus (%80) ve Lübnan (%69) olmuştur. En çok sayıda yeni vaka, bölgedeki vakaların üçte birinden biraz fazlasının görüldüğü İran'da rapor edilmiş olup (32.003 yeni vaka; 100.000'de 38.1 yeni vaka; %23'lük bir düşüş), onu Ürdün ( 28 023 yeni vaka; 100.000'de 274.7 yeni vaka; %30 artış) ve Lübnan (9401 yeni vaka; 100.000'de 137.7 yeni vaka; %69 artış) izlemiştir.

 

En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler İran  (697 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %14'lük bir düşüş), Mısır (433 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; önceki haftanın rakamları) ve Ürdün (168 yeni ölüm; 100.000'de 1,6 yeni ölüm; %27 artış) olmuştur.

 

 

 

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Ofisi: http://www.emro.who.int/health-topics/corona-virus/index.html

 

Avrupa Bölgesi

 

Avrupa Bölgesi, 2021  Ekim  ayının başından bu yana vakalarda artış bildirmeye devam etmiş ve bu hafta 2,6 milyondan fazla yeni vaka bildirilmiştir (önceki haftaya göre %7 artış). Ölümlerdeki insidans, 29.000'den fazla yeni ölüm bildirilerek önceki haftaya kıyasla sabit kalmıştır. Bölgedeki ülkelerin yüzde otuz sekizi (23/61) yeni haftalık vakalarda %10'un üzerinde bir artış bildirmiştir. Tüm yeni vakaların üçte birinden biraz fazlası aşağıdaki üç ülkeden bildirilmeye devam etmektedir: Almanya (406 754 yeni vaka; 100.000'de 489,1 yeni vaka; %22 artış), Birleşik Krallık (304 374 yeni vaka; 100 başına 448,4 yeni vaka) 000; %8 artış) ve Rusya Federasyonu (239 215 yeni vaka; 100.000'de 163.9 yeni vaka; %8 azalma).

 

En çok yeni ölüm vakası Rusya Federasyonu (8660 yeni ölüm; 100.000'de 5,9 yeni ölüm; önceki haftanın rakamlarına benzer); Ukrayna (3845 yeni ölüm; 100.000'de 8.8 yeni ölüm; %16 düşüş) ve Polonya'dan (2214 yeni ölüm; 100.000'de 5,8 yeni ölüm; %13 artış) rapor edilmiştir.

 

 

 

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19.

 

Güneydoğu Asya Bölgesi

 

Temmuz 2021'den bu yana, Güneydoğu Asya Bölgesi'ndeki vakaların insidansı, bu hafta bildirilen 120.000 yeni vaka ile düşmeye devam etmiş, önceki haftaya göre %11'lik bir düşüş yaşanmıştır. Bununla birlikte, Sri Lanka (%16), Butan (%14) ve Bangladeş (%7) dahil olmak üzere üç ülke %10'un üzerinde bir artış bildirmiştir.Sri Lanka ayrıca Hindistan'dan (62 110 yeni vaka; 100.000'de 4.5 yeni vaka; %15 düşüş) ve Tayland'dan (42 232 yeni vaka; 100.000'de 60,5 yeni vaka; %9 düşüş) sonra en yüksek üçüncü yeni vaka sayısını (5894 yeni vaka; 100.000'de 27.5 yeni vaka; %16 artış) bildirmiştir.

 

Haftalık ölüm vaka sayısı bir önceki haftaya göre %26 artmış ve bu hafta 3500'den fazla yeni ölüm vakası bildirilmiştir. Üç ülke, Nepal (27 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %42'lik bir artış); Hindistan (2892 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %36 artış) ve Sri Lanka (178 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %35 artış) >%10'luk bir artış rapor etmiştir. Tayland, Hindistan'dan sonra ikinci en yüksek ölüm vakası sayısını bildirmiş ancak ölüm vakası sayısı bir önceki haftaya göre azalmıştır (320 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %9'luk bir düşüş).

 

 

DSÖ Güney Doğu Asya Bölge Ofisi: https://www.who.int/southeastasia/outbreaks-and-emergencies/novel-coronavirus-2019.

 

Batı Pasifik Bölgesi

 

Geçen ay boyunca nispeten istikrarlı bir eğilimin ardından, Batı Pasifik Bölgesi'ndeki haftalık vaka insidansı bu hafta 220.000'den fazla yeni vakanın bildirilmesiyle %24 artmıştır. Bölgedeki 27 ülkeden altısı, Kuzey Mariana Adaları (%222), Vietnam (%70), Brunei Sultanlığı (%40), Güney Kore (%28) , Avustralya (%15) ve Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti (%13) dahil olmak üzere vaka insidansında > %10'luk bir artış bildirmiştir. En çok yeni vaka bildiren ülkeler;  Viet Nam (112 779 yeni vaka; 100.000'de 115.9 yeni vaka; %70 artış), Malezya (37 830 yeni vaka; 100.000'de 116.9 yeni vaka; %7 düşüş) bildirilmeye devam etti. ) ve Güney Kore (25 466 yeni vaka; 100.000'de 49.7 yeni vaka; %28 artış) olmuştur.

 

Bölge, önceki haftanın rakamlarına benzer şekilde bu hafta 3100'den fazla yeni ölüm vakası bildirmiştir. En çok yeni ölüm vakası bildiren ülkeler yine Filipinler (1302 yeni ölüm; 100.000'de 1.2 yeni ölüm; %20 düşüş), Vietnam (1007 yeni ölüm; 100.000'de 1.0 yeni ölüm; %51 artış) ve Malezya (302 yeni ölüm; 100.000'de <1 yeni ölüm; %13'lük bir düşüş) olmuştur.

 

DSÖ Batı Pasifik Bölge Ofisi: https://www.who.int/westernpacific/emergencies/covid-19

 

COVID-19 Haftalık Operasyonel Güncellemenin Özeti

 

Haftalık Operasyonel Güncelleme, COVID-19 SPRP 2021 çerçevesine karşı devam eden küresel ilerleme hakkında güncelleme yapmayı ve ülke düzeyindeki eylemlerive DSÖ'nün ülkelere desteğini vurgulamayı amaçlayan COVID-19 Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP 2021) İzleme ve Değerlendirme ekibi tarafından sağlanan bir rapordur. 23 Kasım'da yayınlanan bu haftanın sayısında öne çıkanlar arasında aşağıdakiler yer almaktadır:

 

• Suriye'deki sağlık hizmetleri ve ön saflardaki toplum çalışanları arasında aşı talebi yaratma kapasitesinin geliştirilmesi

• DSÖ Avrupa, Sırbistan'ın halk sağlığı laboratuvarı finansman sistemini desteklemektedir

• Sağlık Bakanlığı, Lao Demokratik Halk Cumhuriyetinin Başkenti Vientiane'de COVID-19'un yayılmasını ve ölüm oranını azaltmak için bölge yetkilileriyle işbirliği yapmaktadır

• Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki en son COVID-19 klinik yönetim uygulamaları konusunda ön saflardaki sağlık iş gücünün kapasitesini geliştirmek

• Acil Durumlarda Liderlik: Her türlü tehlikeye acil müdahalede etkin liderlik için yetkinlikler oluşturma

• Maskat, Umman'da COVID-19 Eylem İçi İnceleme (IAR) Eğitimi

• SPRP 2021 İzleme ve Değerlendirme Çerçevesinden bir dizi göstergede ilerleme

• DSÖ'nün SPRP 2021 uygulamasında ülkeleri desteklemek ve kritik malzemelerin sağlanmasına yönelik finansmanına ilişkin güncellemeler

 

Teknik Rehber ve Diğer Kaynaklar

 

• Teknik rehberler: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance
• DSÖ Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Paneli: https://covid19.who.int/
• Haftalık COVID-19 Operasyonel Güncellemeleri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/strategies-and-plans
• DSÖ COVID-19 Vaka Tanımları: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Surveillance_Case_Definition-2020.2
• COVID-19 Tedarik Zinciri Kurumlar Arası Koordinasyon Hücresi Haftalık Durum Güncellemesi: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-operations
• Araştırma ve Geliştirme: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov
• COVID-19 hakkında çevrimiçi kurslar: https://openwho.org/channels/covid-19; ve mevcut olan diğer ulusal diller: https://openwho.org/channels/covid-19-national-languages
• DSÖ Akademi COVID-19 mobil öğrenim uygulaması: https://www.who.int/about/who-academy/the-who-academy-s-covid-19-mobile-learning-app
• Uluslararası toplumun, tüm ülkelere virüse hazırlanması ve müdahale etmesi konusunda sağladığı desteği özetleyen Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı (SPRP): https://www.who.int/publications/i/item/strategic-preparedness-and-response-plan-for-the-new-coronavirus
• Halk İçin Öneriler ve Tavsiyeler

 

Kendinizi koruyun: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public

Sorular ve Cevaplar: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19

Seyahat önerileri: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice

• EPI-WIN: bireyler, kuruluşlar ve topluluklara uyarlanmış bilgiler: https://www.who.int/teams/risk-communication

 

Ekler

 

Ek 1. VOC'nin aşılar üzerindeki etkilerine ilişkin ek notlar

 

• VE'deki azalmalar, mutlak VE tahmininin gösterdiği gibi, mutlaka koruma kaybı anlamına gelmez. Örneğin, mRNA aşıları için semptomatik hastalığa karşı VE'de yüzde 10'luk bir azalma, yine de ~%85'lik yüksek aşı etkinliği anlamına gelir. Benzer şekilde, aşılar şiddetli hastalığa karşı daha yüksek VE göstermiştir; bu nedenle, VOC'lere bağlı ciddi hastalıklara karşı VE'de küçük azalmalar hala önemli koruma anlamına gelebilir.
• Tablo 3, azalma olmaksızın VOC'lerin COVID-19 aşı performansı üzerindeki etkisini özetlemektedir ve bu nedenle, yalnızca son dozdan 4 ay sonra VE'yi değerlendiren çalışmaları içermemektedir.
• Tam aşılama için (nihai dozdan ≥7 gün sonra) VOC'ye özgü VE tahminlerini bildiren çalışmalar, VE'deki azalma seviyesini belirlemek için o aşı ürünü için bir karşılaştırma VE tahminine karşı değerlendirilir. Semptomatik hastalık için VOC VE, VOC olmayan ortamlardan elde edilen faz 3 RCT sonuçlarıyla karşılaştırılır. Kararsızlık veya faz 3 RCT tahminlerinin eksikliği nedeniyle şiddetli hastalık ve enfeksiyon için, VOC VE, mevcut olduğunda aynı çalışmanın VOC VE olmayan tahminleriyle (veya Beta, Gama veya Delta değerlendirilirken aynı çalışmadan Alpha VE ile) karşılaştırılır. ; enfeksiyon için AstraZeneca-Vaxzevria istisnası ile (VOC olmayan enfeksiyonlara karşı VE'nin bir faz 3 tahmini mevcut olduğunda ve karşılaştırıcı olarak kullanıldığında). Bazı durumlarda, bir VOC'ye karşı çok yüksek bir VE tahmini rapor edilirse (yani >%90) bir karşılaştırıcı olmadan bile ciddi hastalık veya enfeksiyon sonucu için bir çalışma dahil edilebilir.
• Çalışmaların popülasyon, sonuç tanımları, çalışma tasarımı ve farklı çalışmalar arasında bir ürün için VE tahminlerini karşılaştırırken farklılıkları kısmen açıklayabilecek diğer metodolojik hususlarda farklılık gösterdiğini belirtmek de önemlidir. Ek olarak, tabloda özetlenen azalmalar VE nokta tahminlerini temsil eder ve çalışmalar arasında önemli ölçüde farklılık gösteren bu tahminler etrafındaki belirsizlik aralıklarını temsil etmez. VE'de belirtilen azalmalar, bu sınırlamalar göz önünde bulundurularak yorumlanmalıdır.

Ek 2. Endişe Verici Varyantları Rapor eden ülkeler, yönetim bölgeleri ve bölgelerin listesi, 30 Kasım 2021 verileri**

 

 

* Bu güncellemede yeni ülke eklenmiştir.

" • " bu varyant için bilgilerin DSÖ tarafından resmi kaynaklardan alındığını gösterir.

" o " ifadesi, bu varyant için bilgilerin DSÖ tarafından resmi olmayan kaynaklardan alındığını ve daha fazla bilgi elde edildikçe inceleneceğini belirtir.

** Seyahat edenler arasında VOC tespitini bildiren ülkeleri / bölgeleri / alanları (örn. Giriş noktalarında tespit edilen importe vakalar) veya yerel vakaları (toplulukta tespit edilen) içerir. Endişe verici varyantın tespit edildiğini hiç bildirmemiş ülkeleri, bölgeleri ve alanları hariç tutmaktadır.

 

Ayrıca bkz. Ek 2 Veri, tablo ve şekil notları.

 

Ek 3. Veri, tablo ve şekil notları

 

Sunulan veriler, ülkelerden/bölgelerden DSÖ'ye bildirilen, büyük ölçüde DSÖ vaka tanımlarına (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV Surveillance_Case_Definition-2020.2) ve sürveyans klavuzuna (https://www.who.int/publications/i/item/who-2019-nCoV-surveillanceguidance-2020.8) dayanan resmi laboratuvar onaylı COVID-19 vaka ve ölümlerine dayanmaktadır. Doğruluk ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulama ve değişikliğe tabidir; ve bu verileri yorumlarken, gerçek vaka ve ölüm oranı insidansının olduğundan düşük tahmin edilmesi ve bu verileri küresel düzeyde yansıtmada değişken gecikmeler gibi, sunulan sayıları etkileyen birkaç faktör nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Vaka tespiti, dahil etme kriterleri, test stratejileri, raporlama uygulamaları ve veri kesme ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Az sayıda ülke/bölge, şüpheli ve laboratuvar onaylı vakaları birlikte rapor etmektedir.

 

Halk sağlığı yetkililerinin çok sayıda vakayı veya ölümü toplam sayımlarından çıkaran veri uyumlama çalışmaları yürütmesi nedeniyle, yeni vakalar/ölümler sütunlarında uygun şekilde negatif sayılar gösterilebilir. Çıkarmaların önceki günlere uygun şekilde paylaştırılmasına olanak tanıyan ek ayrıntılar ortaya çıktığında, grafikler buna göre güncellenecektir.  epi-data-support@who.int adresine e-posta gönderilerek yapılan geçmiş veri düzenlemesinin bir kaydı talep edilebilmektedir. Talep ederken lütfen ilgilendiğiniz ülke (ler)i, süreyi ve talep / kullanım amacını belirtiniz. Önceki durum raporları düzenlenmeyecektir; en güncel veriler için https://covid19.who.int/ adresine bakınız.

 

Kullanılan isimler ve bu yayındaki materyalin sunumu, DSÖ tarafından herhangi bir ülkenin, bölgenin, şehrin veya otoritenin yasal statüsü, yetkileri veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili herhangi bir fikrin ifade edildiği anlamına gelmemektedir. Haritalardaki noktalı ve kesik çizgiler, henüz tam olarak anlaşmaya varılamayan yaklaşık sınır çizgilerini temsil etmektedir.

Ülkeler ve bölgeler, DSÖ yönetim bölgesi altında düzenlenmiştir. Belirli şirketlerin veya üreticilerin ürünlerinden bahsedilmesi, DSÖ tarafından onaylandığını veya söz konusu benzer nitelikteki diğer ürünlerin yerine önerildiğini ima etmemektedir. Hatalar ve eksiklikler hariç olmak üzere, tescilli ürünlerin isimleri, baş harfleri büyük olacak şekilde ayırt edilmektedir.

(1) Kosova'ya yapılan tüm atıflar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1244 (1999) sayılı kararı bağlamında anlaşılmalıdır. Haritada Sırbistan ve Kosova vakalarının sayısı (UNSCR 1244, 1999) görselleştirme amacıyla hazırlanmıştır.

 

Kaynaklar