7 Nisan 2022

Özet

Bu bildiri,  Suudi Arabistan'dan DSÖ'ye bildirilen Orta Doğu Solunum Yolu Sendromu Koronavirüs (MERS-CoV) enfeksiyonlarına ilişkin iki yılda bir yapılan güncellemedir. 1 Ağustos 2021 ile 28 Şubat 2022 tarihleri arasında, Suudi Arabistan'dan DSÖ'ye MERS-CoV enfeksiyonu ile ilişkili dört ölüm de dahil olmak üzere altı ilave vaka bildirilmiştir. Bu vakalar Riyad (dört vaka), Doğu (bir vaka) ve Taif (bir vaka) bölgelerinden bildirilmiştir. Mevcut duruma ve mevcut bilgilere dayanarak, DSÖ, MERS-CoV dahil olmak üzere akut solunum yolu enfeksiyonları için tüm Üye Devletler tarafından güçlü sürveyansın ve olağandışı paternlerin dikkatli bir şekilde gözden geçirilmesinin önemini yeniden vurgulamaktadır.

Vakaların tanımlaması

Suudi Arabistan'daki MERS-CoV ile ilgili 17 Ağustos 2021'de yayınlanan son Hastalık Salgını Haberinden bu yana, Suudi Arabistan Ulusal UST Odak Noktası, dört ilişkili ölüm de dahil olmak üzere altı ek vaka bildirmiştir. Rapor edilen bu vakaların coğrafi dağılımı Şekil 1'de gösterilmektedir.

Şekil 1. 1 Ağustos 2021 ile 28 Şubat 2022 arasındaki MERS-CoV vakalarının bölgelere göre coğrafi dağılımı, Suudi Arabistan (n=6)

Aşağıda sunulan web sayfası uzantısında, bildirilen altı vakanın ayrıntıları yer almaktadır

• 1 Ağustos 2021'den 28 Şubat 2022'ye kadar bildirilen MERS-CoV vakaları

Eylül 2012 ile 28 Şubat 2022 arasında, 891 ilişkili ölüm (vaka ölüm oranı: %35) dahil olmak üzere toplam 2585 vaka, Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST 2005) kapsamında küresel olarak DSÖ'ye rapor edilmiştir (Şekil 2). Bu vakaların çoğu Arap Yarımadası'ndaki ülkelerde meydana gelmiştir ve Mayıs 2015'te Kore Cumhuriyeti'nde bu bölge dışında büyük bir salgın meydana gelmiştir ve söz konusu salgında 186 laboratuvarca doğrulanmış vaka (185 Kore Cumhuriyeti ve bir Çin'de) ve 38 ölüm vakası bildirilmiştir.

Şekil 2: 2012'den 2021'e kadar Suudi Arabistan'da MERS-CoV kaynaklı vaka ve ölümlerin dağılımı[1]

[1] 1 Ocak ile 28 Şubat 2022 arasında hiçbir MERS-CoV vakası bildirilmemiştir. Ancak Ocak 2022'de bir ölüm vakası bildirilmiştir.

Orta Doğu solunum yolu sendromu (MERS), Orta Doğu Solunum Sendromu Coronavirüsü (MERS-CoV) adı verilen bir koronavirüsün neden olduğu viral bir solunum yolu enfeksiyonudur. MERS-CoV ile enfeksiyon, yüksek ölümle sonuçlanan ciddi hastalıklara neden olabilmektedir. MERS'li hastaların yaklaşık %35'i ölmektedir, ancak hafif MERS-CoV vakaları mevcut sürveyans sistemleri tarafından gözden kaçırılabileceğinden ve hastalık hakkında daha fazla şey öğrenilene kadar vaka ölüm oranları sadece laboratuvar tarafından doğrulanmış vakalar arasından hesaplandığından gerçek ölüm oranının olduğundan fazla tahmin edilebilmektedir.

İnsanlara, MERS-CoV enfeksiyonunun doğal konakçısı ve zoonotik kaynağı olan tek hörgüçlü develerle doğrudan veya dolaylı temastan MERS-CoV bulaşmaktadır. MERS-CoV, insanlar arasında bulaşma yeteneğini göstermiştir. Şimdiye kadar, gözlemlenmiş süreklilik arz etmeyen insandan insana bulaşmalar, yakın temaslılar arasında ve sağlık tesislerinde meydana gelmiştir. Sağlık hizmeti ortamının dışında insandan insana bulaşma sınırlı olmuştur.

MERS-CoV enfeksiyonları, semptom göstermeden (asemptomatik) veya hafif solunum yolu semptomlarında şiddetli akut solunum yolu hastalığına ve ölüme kadar uzanmaktadır. MERS-CoV hastalığının tipik belirtileri ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Pnömoni yaygın bir bulgudur, ancak her zaman mevcut değildir. İshal dahil gastrointestinal semptomlar da bildirilmiştir. Şiddetli hastalık, yoğun bakım ünitesinde mekanik ventilasyon ve destek gerektiren solunum yetmezliğine neden olabilmektedir. Virüsün, yaşlılarda, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ve böbrek hastalığı, kanser, kronik akciğer hastalığı ve diyabet gibi kronik hastalıkları olan kişilerde daha şiddetli hastalığa neden olduğu anlaşılmaktadır.

Birkaç MERS-CoV'ye özgü aşı ve tedavi geliştirilme aşamasında olmasına rağmen, şu anda herhangi bir aşı veya spesifik tedavi mevcut değildir. Tedavi destekleyicidir ve hastanın klinik durumuna bağlıdır.

Halk sağlığı yanıtı

Altı vakanın tamamı için hane içi temaslıların takibi yapılmıştır ve hiçbir ikincil vaka tespit edilmemiştir.

Tarım Bakanlığı'na bilgi verilmiştir ve develer hakkında inceleme yapılmıştır. Tespit edilen pozitif develer karantinaya alınmıştır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Altı vakanın bildirilmiş olması genel risk değerlendirmesini değiştirmez. DSÖ, Orta Doğu'dan ve/veya MERS-CoV'nin tek hörgüçlü develerde dolaşımda olduğu diğer ülkelerden yeni MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirilmesini ve tek hörgüçlü develere veya ürünlerine (örneğin çiğ deve sütü tüketimi) veya bir sağlık tesisinde insan kaynağına temas ettikten sonra virüse maruz kalan kişiler tarafından vakaların diğer ülkelere taşınmaya devam edeceğini beklemektedir. DSÖ, epidemiyolojik durumu izlemeye devam etmekte ve mevcut en son bilgilere dayanarak risk değerlendirmesi yapmaktadır.

DSÖ'ye bildirilen MERS-CoV vakalarının sayısı, mevcut COVID-19 pandemisinin başlangıcından bu yana önemli ölçüde azalmıştır (Şekil 2). Bu durum, muhtemelen COVID-19 için epidemiyolojik sürveyans faaliyetlerinin önceliklendirilmesinin bir sonucudur ve MERS-CoV vakalarının test edilmesi ve saptanmasının azalmasına neden olmaktadır. Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, devam eden COVID-19 pandemisi sırasında MERS-CoV'nin daha iyi tespiti için test kapasitelerini iyileştirmek için çalışmaya devam etmektedir.

DSÖ tavsiyesi

Sürveyans: Mevcut duruma ve mevcut bilgilere dayanarak, DSÖ, MERS-CoV dahil olmak üzere akut solunum yolu enfeksiyonları için tüm Üye Devletler tarafından yürütülen güçlü sürveyansın önemini ve olağandışı paternleri dikkatlice gözden geçirmenin önemini yeniden vurgulamaktadır.

Sağlık tesislerinde enfeksiyon önleme ve kontrol: Sağlık tesislerinde MERS-CoV'nin insandan insana bulaşması, MERS-CoV enfeksiyonunun erken semptomlarının tanınmasında gecikmeler, şüpheli vakaların yavaş triyajında ​​ve enfeksiyon, önleme ve kontrol (IPC) önlemlerinin uygulanmasındaki gecikmelerle ilişkilendirilmiştir. Bu nedenle IPC önlemleri, özellikle sağlık tesislerinde MERS-CoV'nin insanlar arasında olası yayılmasını önlemek için kritik öneme sahiptir.

Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti ortamlarındaki her etkileşimde, tanılarına bakılmaksızın tüm hastalar için rutin olarak standart önlemleri uygulamalıdır:

• Akut solunum yolu enfeksiyonu semptomları olan hastaların tedavisi yapılırken standart önlemlere ek olarak damlacık önlemleri eklenmelidir;

• Olası veya doğrulanmış MERS-CoV enfeksiyonu vakaları tedavi edilirken ilave olarak temas önlemleri ve göz koruyucu önlemler eklenmelidir;

• Aerosol oluşturan prosedürler gerçekleştirilirken veya aerosol oluşturan prosedürlerin yürütüldüğü ortamlarda hava kaynaklı mikroplara karşı önlemler uygulanmalıdır.

Vaka yönetimi: Vakaların erken teşhisi, vaka yönetimi ve vakaların izolasyonu, temaslıların karantinaya alınması, sağlık tesislerinde uygun enfeksiyon önleme ve kontrol önlemlerinin alınması ve halk sağlığı bilincinin oluşturulması ile MERS-CoV'nin insandan insana bulaşması önlenebilir.

MERS-CoV, diyabet, böbrek yetmezliği, kronik akciğer hastalığı ve immün sistemi baskılanmış kişiler gibi altta yatan kronik tıbbi durumları olan kişilerde daha ciddi hastalıklara yol açtığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, altta yatan tıbbi rahatsızlıkları olan kişiler, virüsün potansiyel olarak dolaşımda olduğu bilinen çiftlikleri, pazarları veya ahır alanlarını ziyaret ederken hayvanlarla, özellikle tek hörgüçlü develerle yakın temastan kaçınmalıdır. MERS'li hastaların zamanında, etkili ve güvenli destekleyici yönetimi, özellikle daha şiddetli hastalık riski taşıyanlar için sağlanmalıdır.

Toplumda enfeksiyon önleme ve kontrolü: Hayvanlara dokunmadan önce ve sonra düzenli olarak ellerin yıkanması ve hasta hayvanlarla temastan kaçınılması gibi genel hijyen önlemlerine uyulmalıdır. Gıda hijyeni uygulamalarına uyulmalıdır. İnsanlar çiğ deve sütü veya deve idrarı içmekten veya düzgün pişirilmemiş et yemekten kaçınmalıdır.

Uluslararası seyahat ve ticaret:

• Yukarıda bildirilen altı vakanın tümü yerel olarak edinilmiş enfeksiyonlardır. Bununla birlikte DSÖ, MERS-CoV'nin tek hörgüçlü develerde dolaşımda olduğu ülkelerden yeni MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının bildirilmesini ve tek hörgüçlü develere veya ürünlerine veya bir sağlık tesisinde insan kaynağına temas ettikten sonra enfeksiyon kapabilecek yolcular tarafından vakaların diğer ülkelere taşınmaya devam edeceğini beklemektedir.

• DSÖ, bu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel MERS-CoV taraması yapılmasını tavsiye etmediği gibi şuan için herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlamasının uygulanmasını da önermemektedir.

Ayrıntılı bilgi için bakınız:

• Middle East respiratory syndrome, situation update as of June 2021
• Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV)
• Middle East respiratory Syndrome Outbreak Toolbox
• MERS outbreak in the Republic of Korea, 2015