Orta Doğu Respiratuar Sendromu-Koronavirüs (Güncelleme)  

 

15 Mayıs 2014

 

 

      Laboratuvar tarafından teyit edilmiş aşağıdaki Ortadoğu Respiratuar Sendromu Korona Virüsü (MERS-CoV) enfeksiyonu vakaları Ürdün, Lübnan, Hollanda, Birleşik Arap Emirlikleri ve Amerika Birleşik Devletleri-ABD’den rapor edilmiştir.

 

Hollanda

 

      14 Mayıs 2014 tarihinde Hollanda Ulusal UST Odak Noktası ülkenin ilk laboratuvar tarafından teyitli MERS-CoV enfeksiyonu vakasını DSÖ’ye bildirmiştir. Hasta 70 yaşında bir Hollanda vatandaşı olup 26 Nisan 2014 ile 10 Mayıs 2014 tarihleri arasında Suudi Arabistan Krallığı’na seyahat öyküsü söz konusudur.

 

 

       Hastada ilk semptomlar 1 Mayıs 2014 tarihinde Suudi Arabistan’ın Medine kentinde bulunduğu sırada gelişmiştir. 6 Mayıs’ta Mekke’de bir acil bakım biriminde değerlendirilmiş ve kendisine antibiyotik verilmiş olup Suudi Arabistan’da kaldığı sürece hastada solunumla ilgili semptomlar görülmemiştir.  Hastanın Hollanda’ya döndüğü 10 Mayıs’ta solunum semptomlarının gelişmesi de dahil durumu kötüleşmiş ve aynı gün hastaneye kaldırılmıştır. 13 Mayıs’ta MERS-CoV testleri pozitif çıkmıştır.  Hasta yoğun bakım ünitesinde olup durumu stabildir.   

 

      Hastanın hayvanlarla temas ya da çiğ hayvan ürünleri tüketimi ile ilgili bir bildirimi olmamıştır. Uçaktaki temaslılar da dahil yakın temaslıların tespit edilmesine başlanmıştır.        

 

Amerika Birleşik Devletleri

 

      12 Mayıs 2014 ABD Ulusal UST Odak Noktası ülkedeki ikinci laboratuvar teyitli MERS-CoV enfeksiyonu vakasını bildirmiş olup vaka 40’lı yaşlarda Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde yaşayan ve çalışan bir erkek sağlık çalışanıdır.    

 

      Cidde’den ABD’ye 1 Mayıs 2014 tarihinde London Hetahtrow havalimanı üzerinden ticari bir uçuşla Londra’dan Bostan’a gelmiş; Boston’dan Georgia Eyaletinin Atlanta şehrine ve Atlanta’dan Florida Eyaleti’nin Orlando şehrine gelmiştir. 

 

      1 Mayıs 2014 tarihinde Cidde’den Londra’ya uçuşunda düşük derecede ateş, titreme ve hafif öksürük belirtileriyle kendini kötü hissetmeye başlamıştır.  9 Mayıs 2014 tarihinde acil serviste görülmüş ve hastaneye yatırılmıştır.  Hastanın durumu stabildir.  

 

      ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nden Küresel Göç ve Karantina Birimi (DGMQ)  yerel, ülkesel ve uluslararası partnerlerle ve havayolları şirketleriyle temaslıların belirlenmesi, yerlerinin tespiti ve temaslılarla görüşülmesinde yardımcı olmak için uçuşlarla ilgili yolcu bildirimlerinin temini konusunda birlikte çalışmaktadır.    

 

Birleşik Arap Emirlikleri

 

       11 Mayıs 2014 tarihinde Birleşik Arap Emirlikleri-BAE  Ulusal UST Odak Noktası Abu Dabi’de ikamet eden Laboratuvar teyitli 9 yeni MERS-CoV enfeksiyonu vakasını bildirmiştir. Vakalardan 2’si BAE vatandaşıdır, biri Umman vatandaşı ve 6’sı ise Abu Dabi’de ikamet eden farklı uyruklara mensup kişilerdir.

 

• Birinci vaka Umman’ın Al Buraimi kentinde ikamet eden Umman vatandaşı 51 yaşında bir erkek olup vakada 18 Nisan 2014 tarihinde ateş gelişmiştir. 20 Nisan 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmıştır. 23 Nisan 2014 tarihinde MERS-CoV için testlerin sonuçları pozitif (+) çıkmıştır. Hastanede karantina altında olup durumu stabildir.  Hastanın ek bir hastalığı vardır, seyahat öyküsü yoktur, hayvanlarla teması yoktur ve teyitli bir MERS-CoV vakasıyla da temas öyküsü yoktur. Umman Ulusal UST Odak Noktası bu vaka konusunda bilgilendirilmiştir.   
• İkinci vaka Abu Dabi’de ikamet eden ve temaslıların incelenmesinin bir parçası olarak taraması yapılmış 39 yaşında bir kadın sağlık çalışanıdır. Vaka asemptomatiktir; MERS-CoV olduğu 25 Nisan 2014 tarihinde laboratuvar tarafından teyit edilmiştir. 18 Nisan 2014 tarihinde DSÖ’ye bildirilen teyitli bir vakayla temas öyküsü vardır. Hastanın ek bir hastalığı yoktur, seyahat öyküsü yoktur ve hayvanlarla teması yoktur. 
•  Üçüncü vaka BAE vatandaşı Abu Dabi’de ikamet eden 30 yaşında bir erkektir. 24 Nisan 2014 tarihinde öksürük ve nefes darlığı şikayetiyle acil servise başvurmuş ancak klinik olarak stabil olduğundan ayakta tedavi edilmiştir. 25 Nisan 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler pozitif (+) çıkmıştır. Hastanede yatan hastanın genel durumu iyidir. Ek hastalıkları mevcuttur, güncel seyahat öyküsü yoktur, hayvanlarla temas öyküsü yoktur ve  laboratuvar teyitli MERS-CoV vakalarıyla temas öyküsü yoktur.
• Dördüncü vaka BAE vatandaşı Abu Dabi’de ikamet eden 42 yaşında bir erkek olup asemptomatik kalmıştır ve bu bildirimin ilk vakasının temaslısı olarak taramadan geçirilmiştir. 25 Nisan 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler pozitif (+) çıkmıştır. Güncel seyahat öyküsü ve hayvanlarla temas öyküsü yoktur.
• Beşinci vaka Abu Dabi’de ikamet eden 30 yaşında bir kadın sağlık çalışanıdır. 15 Nisan 2014 tarihinde boğaz ağrısı olmuştur;  hastanede bir grup vakanın görülmesinden sonra sağlık çalışanlarının genel sağlık taraması kapsamında salya örneği 16 Nisan 2014 tarihinde alınmıştır. Vaka 17 Nisan 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler sonucu pozitif (+) çıkmıştır ve aynı gün hastaneye kaldırılmıştır. 22 Nisan 2014 tarihinde taburcu edilmiştir. Ek bir hastalığı yoktur, önemli bir seyahat öyküsü yoktur ve hayvanlarla teması yoktur.   
• Altıncı vaka Abu Dabi’de ikamet eden 44 yaşında bir erkek sağlık çalışanıdır. 19 Nisan 2014 tarihinde başlayan hafif bir boğaz ağrısı olmuştur.13 Nisan’da, 17 Nisan 2014 tarihinde DSÖ’ye bildirilen doğrulanmış bir vakayla sosyal bir toplantıda teması olmuştur.  21 Nisan 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler pozitif (+) çıkmıştır ve 22 Nisan 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmıştır. 1 Mayıs 2014 tarihinde taburcu edilmiştir. Ek bir hastalığı yoktur, önemli bir seyahat öyküsü yoktur ve hayvanlarla teması yoktur.       
• Yedinci vaka Abu Dabi’de ikamet eden erkek bir hastane çalışanıdır. Asemptomatik kalmıştır ancak iş yerinde genel taramanın bir parçası olarak herhangi bir teması olmadan taramadan geçmiştir.  21 Nisan 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testlerin sonucunda pozitif (+) çıkmıştır ve 22 Nisan’da hastaneye yatırılmıştır.   27 Nisan 2014 tarihinde taburcu edilmiştir. Ek bir hastalığı yoktur, önemli bir seyahati yoktur ve hayvanlarla teması yoktur.   
• Sekizinci vaka Abu Dabi’de ikamet eden 68 yaşında erkek bir hastane çalışanıdır. Asemptomatik kalmıştır ancak işyerinde genel tarama kapsamında taramadan geçirilmiş olup herhangi bir vakayla teması olmamıştır.  23 Nisan’da MERS-CoV için yapılan testler sonucu pozitif (+) çıkmıştır ve 24 Nisan 2014 tarihinde karantinaya alınmak için hastaneye kaldırılmıştır. 30 Nisan 2014 tarihinde taburcu edilmiştir. Ek hastalıkları olduğu rapor edilmiştir, önemli bir seyahat öyküsü yoktur ve hayvanlarla teması yoktur.
• Dokuzuncu vaka Abu Dabi’de ikamet eden 45 yaşında erkek bir hastane çalışanıdır. Asemptomatik kalmıştır ancak işyerinde genel tarama kapsamında taramadan geçirilmiş olup herhangi bir vakayla teması olmamıştır.  26 Nisan’da MERS-CoV için yapılan testler sonucu pozitif (+) çıkmıştır ve aynı gün karantinaya alınmak için hastaneye kaldırılmıştır. 1 Mayıs 2014 tarihinde taburcu edilmiştir. Ek bir hastalığı yoktur, önemli bir seyahat öyküsü yoktur ve hayvanlarla teması yoktur.

 

      8 Mayıs 2014tarihinde BAE Ulusal UST Odak Noktası laboratuvar teyitli 4 yeni MERS-CoV enfeksiyonu vakasını bildirmiştir.

 

• Birinci vaka 37 yaşında Abu Dabi’de çalışan gurbetçi inşaat işçisi olup 23 Nisan 2014 tarihinde hastalanmış ve 29 Nisan 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmıştır.1 Mayıs 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler sonucunda pozitifi (+) çıkmıştır ve yoğun bakım ünitesinde tedavi altında olup durumu kritiktir. Ek bir hastalığının, seyahat öyküsünün ve teyitli vakalarla ya da hayvanlarla temasını olmadığı rapor edilmiştir.
• İkinci vaka 38 yaşında Abu Dabi’deki bir sağlık kliniğinde çalışan bir kadın idari memur olup 20 Nisan 2014 tarihinde hastalanmıştır. 26 Nisan 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmıştır. MERS-CoV için yapılan ilk laboratuvar testleri virüsle ilgili olarak negatif (-) çıkmıştır ancak 27 Nisan 2014 tarihinde yapılan takip testleri 1 Mayıs 2014 tarihinde pozitife (+) dönmüştür. Hasta yoğun bakımda durumu kritiktir ancak stabildir. Birçok ek hastalığı vardır, herhangi bir seyahat öyküsü yoktur, teyitli vakalarla ya da hayvanlarla teması yoktur ve  çiğ deve sütü tüketimi de yoktur.         
• Üçüncü vaka Abu Dabi’de ikamet eden terzi dükkânı sahibi 61 yaşında bir erkek gurbetçidir.  Atriyal Fibrilasyon ve Kronik Obstrüktif Pulmoner Hastalık (COPD) vakası olarak 18 Mart 2014 tarihinden beri hastanede yatmaktadır. 29 Nisan 2014 tarihinde örnekler toplanmış ve laboratuvara gönderilmiş olup 1 Mayıs 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler pozitif (+) çıkmıştır. Vaka yoğun bakım ünitesinde olup durumu stabildir. Herhangi bir seyahat öyküsü, laboratuvar teyitli vakalarla ya da hayvanlarla teması olmadığı ve çiğ deve sütü tüketimi öyküsü olmadığı rapor edilmiştir.      
• Dördüncü vaka Abu Dabi’de ikamet eden 34 yaşında gurbetçi bir kadındır. Asemptomatiktir. Bilinen bir vakayla teması olmamış, iş yerinde yapılan toplu tarama sonucunda tespit edilmiştir. 29 Nisan 2014 tarihinde örnekler toplanmış ve laboratuvara gönderilmiş olup 1 Mayıs 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler pozitif çıkmıştır. Ek bir hastalığının, herhangi bir seyahat öyküsünün ve laboratuvar teyitli vakalarla ya da hayvanlarla temasının olmadığı rapor edilmiştir. Vaka vejeteryan olup sadece pastörize süt ürünlerini tüketmektedir .  

 

       Daha önce bildirilmeyen yeni bir vaka DSÖ’ye 8 Nisan 2014 tarihinde BAE Ulusal UST Odak Noktası tarafından bildirilmiştir:

 

• Vaka Abu Dabi’de ikamet eden 59 yaşında erkek bir çiftlik çalışanıdır. Ateşli bir hastalıkla 28 Mart 2014 tarihinde belirtileri başlamıştır. 30 Mart 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmıştır ve yoğun bakım ünitesinde tedavi görmüştür. Laboratuvar tarafından MERS-CoV enfeksiyonuna yakalandığının teyit edilmesi 3 Nisan 2014 tarihinde olmuştur. Hastaneye kabulü gerçekleştirilmiş laboratuvar teyitli bir MERS-CoV vakasıyla temas ettiği rapor edilmiştir.

 

     Halk sağlığı yetkilileri temaslı izi sürme ve epidemiyolojik incelemeleri yürütmektedir. İlave gelişmeler oldukça bildirilecektir.        

 

Ürdün

 

    11 Mayıs 2014 tarihinde Ürdün Ulusal UST Odak Noktası DSÖ’ye yeni bir MERS-CoV vakası rapor etmiştir.

 

    Vaka 50 yaşında Ürdün vatandaşı bir sağlık çalışanıdır ve Zarka Vilayeti’nde ikamet etmektedir. 7 Mayıs 2014 tarihinde vakada semptomlar görülmüştür. 10 Mayıs 2014 tarihinde durumu kötüleşmiş ve göğüs röntgeninin çekilmesinin ardından vakaya pnömoni teşhisi konmuştur. Aynı gün hastaneye kaldırılmış ve MERS-CoV için yapılan testler pozitifi (+) çıkmıştır.  Hastanın teyitli 2 MERS vakasıyla temas öyküsü vardır.  Durumu stabildir.  Seyahat öyküsü ve hayvanlarla temas öyküsünün olmadığı bildirilmiştir.  

 

     6 aile bireyinin ve 24 sağlık çalışanın MERS-CoV için takibi ve taraması yapılmaktadır. 

 

Lübnan

 

      8 Mayıs 204 tarihinde Lübnan Ulusal UST Odak Noktası ülkenin ilk laboratuvar teyitli MERS-CoV enfeksiyonu vakasını bildirmiştir.

 

      22 Nisan 2014 tarihinde 60 yaşındaki erkek bir sağlık çalışanı ve bir Lübnan vatandaşı olan vakanın yüksek derecede ateş şikayeti olmuştur. 27 Nisan 2014 tarihinde pnömoni teşhisi konmuş ve 30 Nisan 2014 tarihinde hastaneye kaldırılmıştır.  Ateş, nefes darlığı ve balgamlı öksürük vakanın semptomları arasındadır.  2 Mayıs 2014 tarihinde MERS-CoV için yapılan testler pozitif (+) çıkmıştır.  Ek bir hastalığı olduğu rapor edilmiştir. Hastanedeki durumu stabil kalmış ve 7 Mayıs 2014 tarihinde taburcu edilmiştir.

 

      Hastanın teyitli vakalarla ya da hayvanlarla temasını olmadığı ve çiğ deve sütü tüketmediği rapor edilmiştir. Semptomlar başlamadan önceki 14 gün içerisinde herhangi bir seyahat öyküsü olmamıştır.

 

      Hastanın Körfez Bölgesinde özellikle de Kuveyt, Suudi Arabistan ve BAE’e seyahat ettiği bilinmektedir;  hastanın seyahat öyküsüne yönelik incelemeler sürmektedir. En son gerçekleştirdiği seyahatler hastalığından 5 hafta önce BAE’ye ve 8 hafta önce Cidde’ye olup Cidde’de MERS-CoV vakalarında artışın yaşandığı  bir hastaneyi ziyaret etmiştir.

 

      Küresel çapta 572 laboratuvar teyitli MERS-CoV enfeksiyonu vakası resmi olarak DSÖ’ye bildirilmiş olup bu sayıya 173 ölüm dahildir. Küresel toplam vaka sayısına bu bildirimdeki vakalar (18), artı 5 ve 9 Mayıs 2014 tarihleri arasında Suudi Arabistan’ın DSÖ’ye resmi olarak bildirdiği 58 laboratuvar teyitli vaka dahildir.   DSÖ Suudi Arabistan’la birlikte söz konusu bu vakalarla ilgili daha fazla bilgiye ulaşmak için çalışmaktadır ve bu bilgilere ulaşır ulaşmaz güncellemeleri yayınlayacaktır.     

 

DSÖ’nün Tavsiyesi

 

        DSÖ, mevcut durum ve eldeki bilgilere dayanarak kendisine üye tüm ülkeleri Ciddi Akut Respiratuar Enfeksiyonlar (SARI) sürveyanslarını sürdürmeleri ve sıra dışı paternleri dikkatlice incelemeleri konusunda teşvik etmektedir. 

 

       Enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirleri sağlık tesislerinde MERS-CoV’un olası yayılımını önlemek için şarttır.  MERS-CoV ile enfekte olduğundan şüphelenilen ya da enfekte olduğu teyit edilmiş hastaların bakımını sağlayan sağlık tesisleri virüsün diğer hastalara, sağlık çalışanlarına ve ziyaretçilere bulaşma riskini azalmak için uygun önlemleri almalıdır. Tüm sağlık çalışanlarına yönelik enfeksiyon önleme ve kontrol için eğitim ve tatbikatları düzenlemeli ve düzenli olarak tekrarlamalıdır.

 

        MERS-CoV enfeksiyonunun erken tanısı önemlidir ancak tüm vakalar özellikle hastalık hafif ve atipik seyrettiğinde zamanında ve güvenilir bir şekilde tespit edilemeyebilir. Bu nedenle sağlık çalışanlarının hastalarla ilgili bütün işlerinde hastanın tanısına bakılmaksızın standart korunma önlemlerini sürekli uygulamaları önemlidir.

 

       Akut respiratuvar enfeksiyon semptomları olan bütün hastaların bakımı yapılırken damlacık önlemleri uygulanmalıdır ve kesinleşmiş ya da muhtemel MERS-CoV enfeksiyonlu hastaların bakımı yapılırken göz korunmasını da içeren daha ileri korunma önlemleri alınmalıdır.   Havayla bulaşa karşı önlemler, aerosol üretim prosedürlerinde belirtilmiştir. 

 

       Eğer klinik ve epidemiyolojik ipuçları güçlü bir şekilde MERS-CoV enfeksiyonunu düşündürüyorsa ilk yapılan nazofaringeal test negatif çıksa bile hasta potansiyel enfekte olmuş vaka gibi muamele görmelidir. Yapılan ilk tahlilin negatif çıkması durumunda tercihen alt solunum yolundan alınan örnekler üzerinde tekrar tahliller yapılmalıdır.

 

       Sağlık çalışanlarına dikkatli olmaları tavsiyesinde bulunulmuştur. Orta Doğu’dan dönen ve kendilerinde SARİ görülen yolculara güncel sürveyans tavsiyelerine uygun olarak MERS-CoV için tahlil yapılmalıdır.  DSÖ’ye üye bütün ülkelere, yeni MERS-CoV vakalarını, enfeksiyona yol açan potansiyel kaynaklar ve bunların klinik süreç tanımlarını hızlıca değerlendirmeleri ve DSÖ’ye bildirmeleri konusunda tekrar hatırlatmada bulunulmuştur. Söz konusu virüsün daha fazla yayılmasını önleyebilmek için enfeksiyonun kaynağına yönelik incelemelerin acilen gerçekleştirilmesi ve enfeksiyon kaynağının da tespit edilmesi gereklidir.

 

       MERS-CoV nedeniyle ciddi hastalık riski yüksek olan insanlar virüsün potansiyel dolaşımının olduğu bilinen çiftlik ve hayvan barınaklarının bulunduğu bölgeleri ziyaretleri sırasında hayvanlarla temastan kaçınmalıdır. Genel olarak da çiftlik ve hayvan barınakların ziyaret esnasında hayvanlarla temas ettikten sonra düzenli el yıkama, hasta hayvanlarla temas etmekten kaçınma gibi genel hijyen kurallarına ve gıda hijyeni uygulamalarına uyulması tavsiye edilmektedir.

 

       DSÖ söz konusu olayla ilgili olarak giriş noktalarında özel tarama yapılmasını ve herhangi bir seyahat ya da ticaret kısıtlaması uygulanmasını önermemektedir. 

Çeviri   : Emin Ali BALTACI