MALAVİ’DE KOLERA
Ülkede bir vakanın laboratuvar tarafından doğrulanmasının ardından 3 Mart 2022'de Malavi'de kolera salgını ilan etmiştir. 26 Nisan itibariyle, %97'si Nsanje bölgesinden (76 vaka) rapor edilen 78 kolera vakası ve dört ölüm vakası bildirilmiştir.
27 Nisan 2022
Özet
Sağlık Bakanlığı, ülkedeki bir vakanın laboratuvar tarafından doğrulanmasının ardından 3 Mart 2022'de Malavi'de kolera salgını ilan etmiştir. 7 Mart'ta ikinci bir vaka tespit edilmiştir. 26 Nisan itibariyle, %97'si Nsanje bölgesinden (76 vaka) rapor edilen 78 kolera vakası ve dört ölüm vakası bildirilmiştir. Kolera kitlerinin dağıtımı, sıcak nokta bölgelerinin haritalandırılması dahil olmak üzere çeşitli müdahale önlemleri uygulanmıştır.
Salgın açıklaması
3 Mart 2022'de Malavi Sağlık Bakanlığı, Güney Malavi'deki Machinga bölgesinden 57 yaşındaki bir erkekte bir vakanın doğrulanmasının ardından ülkede kolera salgını ilan etmiştir. 28 Şubat'ta vakada sulu ishal belirtisi gelişmiştir ve 2 Mart'ta kolera vakasının doğrulandığı Machinga hastanesini ziyaret etmiştir. Hastadan alınan kültür numuneleri pozitif olarak test edilmiştir ve Vibrio cholerae O1, serotip Inaba izole edilmiştir. Vakanın, bölge hastanesine yatırılmadan önce iki şehre - Blantyre ve Machinga - seyahat öyküsü vardır. Epidemiyolojik bir araştırma yapılmasına rağmen, enfeksiyonun kaynağı tespit edilememiştir.
7 Mart 2022'de Malavi'nin Nsanje bölgesinde yerel bir sağlık merkezinde 11 yaşındaki bir erkek çocukta ikinci bir vaka tespit edilmiştir. Ana tropik fırtına ve Gombe kasırgasının neden olduğu sellerin ardından vaka Mozambik'e gönderilmiştir ve semptomatik iken Malavi'ye geri dönmüştür.
26 Nisan 2022 itibariyle, Nsanje (76 vaka; dört ölüm) ve Machinga (2 vaka) bölgelerinden dört ölüm vakası dahil (vaka ölüm oranı: %5,1) toplam 78 kolera vakası rapor edilmiştir (Şekil 1 ve 2). 78 vakanın 13'ü kültür testinde doğrulanmıştır ve 20'si hızlı tanı testi (RDT) sonucu pozitif çıkmıştır. Vakaların yaşları 2 ile 57 arasında değişmekte olup, en çok etkilenen 5-14 yaş grubudur.
Malavi'nin güney bölgesi, Ocak sonu ile Şubat 2022 arasında şiddetli yağmurlara ve sellere neden olan tropikal Ana ve Gombe siklonu fırtınasından ciddi şekilde etkilenmiştir. Yerinden edilen nüfus, güvenli içme suyuna ve sanitasyon tesislerine erişimden yoksun kalmıştır ve bu nedenle kolera da dahil olmak üzere yaygın hastalık salgınları riski altında kalmıştır.
Şekil-1: Kolera vakalarının semptomların başlama ve sonuçlanma tarihine göre epi eğrisi, Malawi, 28 Şubat-26 Nisan arası (n=78)
Şekil- 2: Malavi'de kolera vakalarının dağılımı, 26 Nisan itibarıyla
Kolera epidemiyolojisi
Kolera, kontamine su veya yiyeceklerde bulunan Vibrio cholerae bakterisinin vücuda alınmasıyla oluşan akut bir enterik enfeksiyondur. Ağırlıklı olarak güvenli içme suyuna yetersiz erişim ve yetersiz sanitasyon ile bağlantılıdır. Yüksek morbidite ve mortalite ile sonuçlanan şiddetli akut sulu ishale neden olabilen ve maruz kalma sıklığına, maruz kalan nüfusa ve ortama bağlı olarak hızla yayılabilen son derece virülan bir hastalıktır. Kolera hem çocukları hem de yetişkinleri etkilemektedir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilmektedir.
Kuluçka süresi, kontamine yiyecek veya su alımından sonra 12 saat ile 5 gün arasındadır. V. cholerae ile enfekte olan çoğu insanda herhangi bir semptom görülmez, ancak bakteriler enfeksiyondan sonra 1-10 gün boyunca dışkılarında bulunur ve çevreye geri dönerek potansiyel olarak diğer insanları enfekte eder. Semptom geliştiren kişiler arasında çoğunluğu hafif veya orta derecede semptomlara sahipken, azınlıkta şiddetli dehidrasyon ile akut sulu ishal gelişir. Kolera, tedavisi kolay bir hastalıktır. Çoğu insan, oral rehidrasyon solüsyonunun (ORS) hızlı uygulanmasıyla başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
Kolera endemik veya epidemik olabilir. Kolera endemik bölgesi, son 3 yıl içinde yerel bulaşma kanıtı ile doğrulanmış kolera vakalarının tespit edildiği r alandır (vakalar başka bir yerden importe edilmez). Kolera salgını hem endemik ülkelerde hem de endemik olmayan ülkelerde ortaya çıkabilmektedir.
İnsani bir krizin sonuçları – su ve sanitasyon sistemlerinin bozulması veya nüfusun yetersiz ve aşırı kalabalık kamplara taşınması gibi – bakterilerin mevcut olması veya ortaya çıkması durumunda kolera bulaşma riskini artırabilir. Enfekte olmamış ölü bedenler hiçbir zaman salgınların kaynağı olarak bildirilmemiştir.
Kolera salgınlarını kontrol etmek ve ölümleri azaltmak için sürveyans, su, sanitasyon ve hijyen, sosyal seferberlik, tedavi ve oral kolera aşılarının bir kombinasyonunu içeren çok yönlü bir yaklaşım esastır.
Halk sağlığı yanıtı
DSÖ, ortaklarla koordineli olarak Malavi'de Ulusal Kolera Müdahale Planının uygulanmasını desteklemektedir.
Gerçekleştirilen diğer özel eylemler şunları içermektedir:
• Ulusal ve bölge düzeyinde acil durum operasyon merkezleri (EOC'ler) etkinleştirilmiştir ve şu anda diğer sağlık sektörleri ve partnerlerle işbirliği içinde müdahale planı koordine edilmektedir.
• Yüksek riskli/sıcak nokta bölgelerinin ilk haritalaması, tropik fırtınanın karaya inmesinin ardından Şubat 2022'nin sonlarında yapılmıştır ve 25 Mart 2022'de güncelleme yapılmıştır.
• Sağlık Bakanlığı ve DSÖ, risk ve ihtiyaç değerlendirmelerini içeren saha denetimini birlikte tamamlamıştır. Kapsamlı bir rapor hazırlanmaktadır.
• Dört veri yöneticisi ve üç halk sağlığı görevlisi görevlendirilmiştir ve veri yönetimi için etkilenen bölgelerde görevlendirilmiştir.
• Nsanje bölgesinde 21-22 Nisan 2022 tarihleri arasında kolera salgınına hazırlık eğitimi gerçekleştirilmiştir.
• DSÖ, etkilenen bölgelere kolera kitleri ve diğer malzemeleri sağlamıştır.
• Uluslararası Koordinasyon Grubu'na (ICG) sunulan ve sekiz yüksek riskli bölgeyi hedefleyen 3,9 milyon doz aşı için oral kolera aşısı (OCV) talebi onaylanmıştır. Ülke, Mayıs 2022'nin başlarında yapılması planlanan kampanyanın ilk turu için 1,9 milyon dozdan fazla OCV almıştır.
• Kolera vaka yönetimi ve laboratuvar tarafından doğrulanması için malzemeler, sağlık tesislerinde ve bölge laboratuvarında önceden konumlandırılmıştır. Vaka yönetimi, tedavi merkezlerinin kurulması ve ekipman sağlanması yoluyla güçlendirilmiştir. Nsanje bölgesinde iki kolera tedavi merkezi kurulmuştur.
• Vaka doğrulaması için bölge halk sağlığı laboratuvarında dışkı örneklerinin toplanması ve analizi devam etmektedir. 26 Nisan 2022 tarihi itibariyle toplam 13 numune laboratuvar analizi (kültür) ile doğrulanmıştır.
• Mozambik ekibiyle işbirliğine yönelik çalışmalar Doğu, Orta ve Güney Afrika'daki bölgesel koordinasyon aracılığıyla yürütülmektedir.
DSÖ risk değerlendirmesi
Kolera, 1998'den 2020'ye kadar mevsimsel salgınların bildirildiği Malavi'de endemiktir. Mozambik ile sınır paylaşan Güney bölgesi, tekrarlayan kolera salgınlarının sıcak noktası olmaya devam etmektedir. Malavi'nin doğrulanmış vakaları bildiren bölgelerde nüfus bağışıklığının düşük olması nedeniyle kolera vakalarının tespiti endişe vericidir.
Etkilenen iki bölgede kolera salgınlarının başlamasına ve devam etmekte olan yayılma durumuna atfedilen ana faktörler şunlardır:
• Tropik fırtına ve sel
• Yetersiz hijyen ve sanitasyon
• Güvenli içme suyuna ve kişisel hijyen uygulamalarına sınırlı erişim
• Açıkta dışkılama
• Tedavi talebinde gecikme
Nsanje ve komşu risk altındaki bölgelerden (Balaka ve Chikwawa) kaynaklanan diğer tespit edilen zorluklar arasında, özellikle sel sonrası zor erişim nedeniyle etkilenen bölgelerde numune toplama, taşıma ve teşhis için yetersiz kapasite bulunmaktadır.
Ek olarak, Malavi, Mozambik ile uluslararası sınırları paylaşmaktadır ve tropik siklonun neden olduğu sellerin ardından yerinden edilen insanlar da dahil olmak üzere, sık ve önemli bir sınır ötesi nüfus hareketi vardır. Bu durum, koleranın sınır ötesine bulaşma riski taşımaktadır.
Etkin sınır ötesi koordinasyon ve bilgi paylaşımı ile durumun yakından izlenmesi çok önemli olmaya devam etmektedir.
DSÖ tavsiyesi
Önleme ve kontrol: DSÖ, kolera bulaşmasını önlemek için temiz su ve sanitasyona erişimin, iyi atık yönetimine, gıda güvenliği uygulamalarına ve hijyenik uygulamalara erişimin iyileştirilmesini önermektedir. OCV, kolera salgınlarını kontrol etmek ve kolera için yüksek risk altında olduğu bilinen alanlarda salgını önlemek için su ve sanitasyondaki iyileştirmelerle birlikte kullanılmalıdır.
Sürveyans: Özellikle topluluk düzeyinde sürveyansın güçlendirilmesi tavsiye edilmektedir. Yeni alanlara yayılma riskini azaltmak için ülkelerin bu kolera salgınını hızlı bir şekilde tespit etmeye ve müdahale etmeye hazır olmasını sağlamaya ihtiyaç vardır. Salgın, önemli sınır ötesi hareketlerin olduğu sınır bölgelerinde meydana geldiğinden, DSÖ ilgili ülkeleri işbirliği ve düzenli bilgi paylaşımını sağlamaya teşvik etmektedir.
Vaka yönetimi: Mortaliteyi azaltmak için salgından etkilenen bölgelerde bakıma erişimin iyileştirilmesi de dahil olmak üzere uygun vaka yönetimi uygulanmalıdır.
Uluslararası seyahat ve Ticaret: DSÖ, Malavi'ye ve Malavi'den seyahat ve ticaret konusunda herhangi bir kısıtlama önermemektedir.
Ayrıntılı bilgi için bakınız: