ÇİN'DE KUŞ GRİBİ A(H3N8)
Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu, 25 Nisan 2022'de DSÖ'ye insanda görülen doğrulanmışbir kuş gribi A(H3N8) virüsü vakasını bildirmiştir. Söz konusu vaka, insanda görülen ilk kuş gribi A(H3N8) virüsü vakası gibi görünmektedir. Yakın temaslılar arasında henüz başka bir vaka tespit edilmemiştir.
9 Mayıs 2022
Özet
Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu, 25 Nisan 2022'de DSÖ'ye insanda görülen doğrulanmışbir kuş gribi A(H3N8) virüsü vakasını bildirmiştir. Söz konusu vaka, insanda görülen ilk kuş gribi A(H3N8) virüsü vakası gibi görünmektedir. Yakın temaslılar arasında henüz başka bir vaka tespit edilmemiştir. Bu olayla ilgili olarak ileri epidemiyolojik ve virolojik araştırmalar devam etmektedir. Halihazırda mevcut sınırlı epidemiyolojik ve virolojik bilgiler, bu kuş gribi A(H3N8) virüsünün insanlar arasında sürekli bulaşma kabiliyeti kazanmadığını, bu nedenle, insanlar arasında ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde hastalık yayılma riskinin düşük olarak değerlendirildiğini göstermektedir.
Vakanın tanımı:
Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Sağlık Komisyonu, 25 Nisan 2022'de DSÖ'ye insanda görülen doğrulanmış bir kuş gribi A(H3N8) virüsü vakasını bildirmiştir. Vaka, Henan Eyaletinden 4 yaşında bir çocuktur. Söz konusu vakada 5 Nisan 2022'de ateş, öksürük, nefes darlığı gelişmiş ve 10 Nisan 2022'de solunum yetmezliği olan ciddi zatürre ile kritik durumda hastaneye kaldırılmıştır. Vaka daha sonra antivirallerle tedaviye başlanan yoğun bakım ünitesine sevk edilmiştir. Hastaneye yatırıldıktan sonra hastadan alınan örnekler solunum yolu virüsleri (grip dahil) açısından test edilmiş ve birkaç örnekte influenza A(H3N8) tespit edilmiştir. Vakadan alınan örneklerde başka hiçbir solunum yolu virüsü tespit edilmemiştir.
Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin Ulusal Grip Merkezi, 24 Nisan 2022'de Henan Eyaletinden gönderilen örneği test etmiş. Örnekteki influenza A virüsünün A(H3N8) alt türü olduğunu ve tüm genlerin kuş kaynaklı olduğunu doğrulamıştır.
Vaka, hastalığın başlangıcından önce, evlerinin arka bahçesinde tutulan ancak hastalık başlangıcından önce onlara doğrudan maruz kalmadığı tavukları tüketmiştir. Vakanın yakın temaslıları, çevresi, yerel kümes hayvanı pazarı ve yabani kuş habitatına ilişkin klinik gözlem ve örnekleme yapılmış ve herhangi bir enfeksiyon veya hastalık belirtisi bulunmamıştır. Bu olayla ilgili olarak ileri epidemiyolojik ve virolojik araştırmalar (yani hayvanlar ve çevresel testler) devam etmektedir.
Epidemiyoloji
Söz konusu vaka, insanda görülen ilk kuş gribi A(H3N8) virüsü vakası gibi görünmektedir. Yakın temaslılar arasında henüz başka bir vaka tespit edilmemiştir. Bu vakayı enfekte eden virüsün hayvanlarda dolaşan diğer kuş gribi A(H3) virüsleriyle ilişkisi hakkında sınırlı bilgi bulunmaktadır.
İnfluenza tip A virüsleri, hemaglutinin (HA) ve nöraminidaz (NA) bigi farklı virüs yüzey proteinleri göre alt tiplere ayrılır. Şimdiye kadar 18 farklı hemaglutinin alt türü ve 11 farklı nöraminidaz alt türü vardır ve bu alt türlerden sadece birkaçı insanlarda görülmektedir (mevsimsel grip). Köken konağına bağlı olarak, influenza A virüsleri ayrıca kuş gribi, domuz gribi, insan gribi vb. veya diğer hayvan influenza virüsleri türleri olarak sınıflandırılabilir. Hayvan influenza virüsleri insanları enfekte ettiğinde bunlara zoonotik enfeksiyonlar denir.
Zoonotik influenza tip A enfeksiyonları, hafif üst solunum yolu enfeksiyonundan (ateş ve öksürük) hızlı ilerlemeden şiddetli pnömoniye, akut solunum sıkıntısı sendromuna, şoka ve hatta ölüme kadar değişen hastalıklara neden olabilir.
Bulaşma açısından, nadir de olsa kuş ve diğer zoonotik influenza virüsleri ile enfekte insan vakaları bildirilmiştir. İnsanda görülen vakalar, öncelikle enfekte hayvanlarla veya kontamine ortamlarla doğrudan temas yoluyla bulaşır, ancak bu virüslerin insanlar arasında verimli bir şekilde bulaşmasıyla sonuçlanmaz. İnsan enfeksiyonu için birincil risk faktörü, enfekte hayvanlara veya canlı kuş pazarları gibi kontamine ortamlara doğrudan veya dolaylı maruz kalma gibi görünmektedir. Kesim, tüy yolma, enfekte kümes hayvanlarının karkaslarının işlenmesi ve kümes hayvanlarının tüketime hazırlanması da risk faktörleri olabilir.
Avian A(H3N8) influenza virüsleri genel olarak hayvanlarda küresel olarak tespit edilir ve yabani kuşlarda en sık bulunan alt türlerden birini temsil eder ve evcil kümes hayvanlarında veya yabani kuşlarda minimum veya hiç hastalık belirtisine neden olmaz. Kuş A(H3N8) influenza virüslerinin türler arası geçiş olayları, çeşitli memeli türleri için rapor edilmiştir, örneğin, A(H3N8) virüslerinin at ve köpek soyları sırasıyla atlarda ve köpeklerde salgınlara neden olur.
Halk sağlığı yanıtı
Çin hükümeti aşağıdaki izleme, önleme ve kontrol tedbirlerini almıştır:
- Vaka çevresindeki yakın temaslılar, hayvanlar ve çevreyle ilgili testlerin yapılması,
- Risk değerlendirmesi yapılması,
- Ortak önleme ve kontrolün güçlendirilmesi,
- Sürveyans ve epidemiyolojik araştırmaların güçlendirilmesi,
- Hastanın tedavi edilmesi,
- Hastalığın kökeni hakkında bir araştırma yapılması,
- Kamu bilincini geliştirmek ve kendini koruma önlemlerinin benimsenmesini sağlamak için kamu risk iletişim faaliyetlerinin yürütülmesi.
DSÖ risk değerlendirmesi
Mevcut durumda, sınırlı epidemiyolojik ve virolojik bilgi, bu kuş gribi A(H3N8) virüsünün insanlar arasında sürekli bulaşma kabiliyeti kazanmadığını göstermektedir. Bu nedenle ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde hastalık yayılma riski düşük olarak değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, virüs kanatlı popülasyonlarında tespit edilmeye devam ettiği sürece, daha fazla sporadik insan vakası beklenmektedir. Halk sağlığına yönelik mevcut riski daha iyi değerlendirmek için insan ve hayvan araştırmalarından ve çalışmalarından elde edilen ek bilgilere ihtiyaç vardır.
Daha fazla epidemiyolojik veya virolojik bilginin insandan insana olası bulaşmayı göstermesi durumunda risk değerlendirmesi gözden geçirilecektir.
DSÖ tavsiyesi
Önleme: Ülkeler, canlı hayvan pazarları/çiftlikleri ve canlı kümes hayvanları veya kümes hayvanları veya kuş dışkısı ile kontamine olabilecek yüzeyler gibi yüksek riskli ortamlarla temastan kaçınmak için kamuoyunu bilinçlendirmelidir.
Kişisel koruyucu önlemler şunları içermektedir:
• Ellerin uygun şekilde kurutulmasıyla birlikte düzenli el yıkama
• İyi solunum hijyeni – öksürürken veya hapşırırken ağzı ve burnu kapatmak, mendil kullanmak ve bunları doğru şekilde atmak
• Kendini iyi hissetmeyen, ateşi çıkan ve diğer grip belirtileri gösterenlerin erken dönemde kendilerini izole etmeleri
• Hasta insanlarla yakın temastan kaçınmak
• Kişinin gözlerine, burnuna veya ağzına dokunmaktan kaçınmak
• Riskli ortamda respiratuar korunma
Sağlık bakım hizmetleri ortamlarında her zaman uygun enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri uygulanmalıdır. Aerosol üreten prosedürler uygulayan sağlık çalışanları, hava yoluyla bulaşım önlemlerini kullanmalıdır. Salgınlar sırasında standart temas ve damlacık önlemleri ve uygun kişisel koruyucu ekipman (KKD) mevcut olmalıdır.
Kuş gribi salgınlarının olduğu bilinen ülkelere seyahat edenler ve bu ülkelerde yaşayan kişiler, mümkünse, kümes hayvanı çiftliklerinden, canlı kümes hayvanı pazarlarındaki hayvanlarla temastan, kümes hayvanlarının kesilebileceği alanlara girmekten ve kümes hayvanları veya diğer hayvanların dışkılarıyla kontamine olmuş yüzeylerle temastan kaçınmalıdır. İyi gıda güvenliği ve hijyen uygulamaları izlenmelidir. Etkilenen bölgelerden dönen yolcular, solunum yolu semptomları zoonotik influenza virüsü enfeksiyonu varsa yerel sağlık hizmeti merkezlerine bildirmelidir.
Sürveyans: İnfluenza virüslerinin sürekli gelişen doğası nedeniyle, DSÖ, insan (veya hayvan) sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek için küresel sürveyansın önemini ve risk değerlendirmesi için zamanında virüs ve bilgi paylaşımını vurgulamaya devam etmektedir. Grip ve genetik ve antijenik karakterizasyon hakkında referans ve araştırma için bir WHO İşbirliği Merkezi ile her insan enfeksiyonunun ve zamanında virüs paylaşımının kapsamlı bir araştırması esastır.
Uluslararası Sağlık Tüzüğü: İnfluenza virüsünün yeni bir alt tipinin neden olduğu tüm insan enfeksiyonları Uluslararası Sağlık Tüzüğü kapsamında bildirilmesi gerekmektedir (UST, 2005). Yeni bir influenza A virüsünün bir pandemiye neden olma potansiyeline sahip olduğu kabul edilirse, Üye Devletlerin, böyle bir influenza A virüsünün neden olduğu laboratuvarca doğrulanmış herhangi bir insan enfeksiyonu vakasını derhal DSÖ'ye bildirmeleri gerekmektedir Bu olay, halk sağlığı önlemleri ve influenza sürveyansı ile ilgili mevcut DSÖ tavsiyelerini değiştirmez.
Uluslararası seyahat veya ticaret: DSÖ, mevcut bilgilere dayanarak herhangi bir seyahat ve/veya ticaret kısıtlaması önermemektedir.
Ayrıntılı bilgi için bakınız:
WHO Fact sheets. Influenza (Avian and other zoonotic)
WHO technical information for influenza (avian and other zoonotic)
WHO Manual for the laboratory diagnosis and virological surveillance of influenza
Protocol to investigate non-seasonal influenza and other emerging acute respiratory diseases