BÜYÜK BRİTANYA VE KUZEY İRLANDA BİRLEŞİK KRALLIĞI’NDA MAYMUN ÇİÇEK HASTALIĞI (MONKEYPOX)

18 Mayıs 2022 Çarşamba

DSÖ, 13 Mayıs 2022'de, Birleşik Krallık'ta aynı haneden laboratuvarca doğrulanmış iki vaka ve bir olası maymun çiçeği vakası hakkında bilgilendirilmiştir. 15 Mayıs'ta, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkeklerde (MSM) veziküler döküntü hastalığı ile başvuran Cinsel Sağlık Hizmetleri katılımcıları arasında laboratuvar tarafından doğrulanmış dört yeni vaka bildirilmiştir.

18 Mayıs 2022

Durumun Özeti

DSÖ, 13 Mayıs 2022'de, Birleşik Krallık'ta aynı haneden laboratuvarca doğrulanmış iki vaka ve bir olası maymun çiçeği vakası hakkında bilgilendirilmiştir. 15 Mayıs'ta, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkeklerde (MSM) veziküler döküntü hastalığı ile başvuran Cinsel Sağlık Hizmetleri katılımcıları arasında laboratuvar tarafından doğrulanmış dört yeni vaka bildirilmiştir.

Müdahale önlemleri olarak, temaslı izleme çabalarını koordine etmek için bir olay ekibi kurulmuştur.

Endemik ülkelere seyahat bağlantısı olan sporadik vakaların aksine (16 Mayıs 2022'de yayınlanan Birleşik Krallık'ta Monkeypox ile ilgili Hastalık salgın haberlerine bakınız), henüz herhangi bir enfeksiyon kaynağı doğrulanmamıştır. Halihazırda mevcut olan bilgilere dayanarak, enfeksiyonun Birleşik Krallık'ta yerel olarak edinildiği görülmektedir. Yerel bulaşın kapsamı bu aşamada belirsizdir ve başka vakaların tespit edilmesi olasılığı vardır.

Vakaların açıklaması

13 Mayıs 2022'de Birleşik Krallık, laboratuvarca doğrulanmış iki vakayı ve bir olası maymun çiçeği vakasını DSÖ'ye bildirmiştir. Üç vaka da aynı ailedendir.

Muhtemel vaka, doğrulanan iki vakayla epidemiyolojik olarak bağlantılıdır ve tamamen iyileşmiştir. Tanımlanan ilk vakada (indeks vaka) 5 Mayıs'ta bir döküntü gelişmiştir ve 6 Mayıs'ta Birleşik Krallık'ın Londra kentinde hastaneye kaldırılmıştır. 9 Mayıs'ta vaka, bakımın devamı için uzman bir bulaşıcı hastalık merkezine transfer edilmiştir. Maymun çiçeği hastalığı olduğu 12 Mayıs'ta doğrulanmıştır. Doğrulanmış başka bir vakada 30 Nisan'da veziküler döküntü gelişmiştir, 13 Mayıs'ta maymun çiçeği olduğu doğrulanmıştır ve durumu stabildir.

Maymun çiçeği hastalığının Batı Afrika türü, 12 Mayıs ve 13 Mayıs'ta vezikül sürüntüleri üzerinde ters transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT PCR) kullanılarak doğrulanmış iki vakada tanımlanmıştır.

15 Mayıs'ta, DSÖ'ye, tümü Cinsel Sağlık Hizmetlerine katılan ve veziküler döküntü ile başvuran MSM arasında tespit edilen laboratuvarca doğrulanmış dört yeni vaka bildirilmiştir. Dördünün de maymun çiçeği virüsünün Batı Afrika soyuna sahip olduğu doğrulanmıştır.

Hastalığın epidemiyolojisi

Monkeypox, genellikle Orta ve Batı Afrika'nın ormanlık bölgelerinde meydana gelen tesadüfi insan enfeksiyonlarına sahip, silvatik bir zoonozdur. Ortopoksvirüs ailesine ait olan maymun çiçeği virüsünden kaynaklanmaktadır. Monkeypox, solunan büyük damlacıklar yoluyla damlacık maruziyeti ve enfekte cilt lezyonları veya kontamine materyallerle temas yoluyla bulaşabilmektedir. Maymun çiçeğinin kuluçka süresi genellikle 6 ila 13 gün arasındadır, ancak 5 ila 21 gün arasında değişebilmektedir. Hastalık genellikle kendi kendini sınırlamaktadır ve semptomlar genellikle 14 ila 21 gün içinde kendiliğinden düzelmektedir. Semptomlar hafif veya şiddetli olabilmektedir ve lezyonlar çok kaşıntılı veya ağrılı olabilmektedir. Hayvan rezervuarı bilinmemektedir, ancak kemirgenler arasında olması muhtemeldir. Avlanma ve yabani av eti veya yabani hayvan eti tüketimi yoluyla canlı ve ölü hayvanlarla temas bilinen risk faktörleridir.

Maymun çiçeği virüsünün iki türü vardır: Batı Afrika türü ve Kongo Havzası (Orta Afrika) türü. Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonunun Batı Afrika türü bazen bazı kişilerde ciddi hastalığa yol açsa da, hastalık genellikle kendi kendini sınırlamaktadır. Batı Afrika türü için vaka ölüm oranının %1 civarında olduğu belgelenirken, Kongo Havzası türü için %10 kadar yüksek olabilir. Çocuklar da daha yüksek risk altındadır ve hamilelik sırasında maymun çiçeği komplikasyonlara, konjenital maymun çiçeği veya ölü doğuma neden olabilir.

Daha hafif maymun çiçeği vakaları tespit edilemeyebilir ve kişiden kişiye bulaşma riskini temsil edebilir. Endemik hastalık normalde coğrafi olarak Batı ve Orta Afrika'nın bazı bölgeleriyle sınırlı olduğundan, seyahat eden veya başka bir şekilde maruz kalan kişilerde enfeksiyona karşı çok az bağışıklık olması muhtemeldir. Tarihsel olarak, çiçek hastalığına karşı aşılamanın maymun hastalığına karşı koruyucu olduğu gösterilmiştir. Maymun çiçeği için sırasıyla 2019 ve 2022'de bir aşı (MVA-BN) ve bir spesifik tedavi (tekovirimat) onaylanmış olsa da, bu karşı önlemler henüz yaygın olarak mevcut değildir ve dünya çapında 40 veya 50 yaşın altındaki popülasyonlar, önceki çiçek hastalığı aşılama programlarının sağladığı korumadan artık yararlanamamaktadır.

Halk sağlığı yanıtı

Birleşik Krallık'taki sağlık yetkilileri, doğrulanan vakalarla temas etmiş olanlar için sağlık hizmetleri ortamlarında ve toplumda sürmekte olan kapsamlı temaslı takibini koordine etmek için bir olay yönetim ekibi kurmuştur. Temaslılar, maruziyet düzeylerine göre değerlendirilmekte ve bir vakaya son maruz kalma tarihinden itibaren 21 gün boyunca aktif veya pasif sürveyans yoluyla takip edilmektedir. Daha yüksek riskli temaslılara aşı önerilmektedir.

Muhtemel edinme yolunu belirlemek ve tüm vakalar için Birleşik Krallık'ta başka bir bulaşma zincirleri olup olmadığını belirlemek için ayrıntılı bir geriye dönük temaslı izleme araştırması da yürütülmektedir. Dört MSM vakası için cinsel temaslar ve ziyaret edilen yerler aktif olarak araştırılmaktadır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Aile veya MSM kümeleri için henüz hiçbir enfeksiyon kaynağı doğrulanmamıştır. Halihazırda mevcut olan bilgilere dayanarak, enfeksiyonun Birleşik Krallık'ta yerel olarak edinildiği görülmektedir. Yerel bulaşın kapsamı bu aşamada belirsizdir ve başka vakaların tespit edilmesi olasılığı vardır. Bununla birlikte, maymun çiçeğinden şüphelenildiğinde, Birleşik Krallık'taki yetkililer, vakaların izolasyonu ve kaynağın tanımlanmasını sağlamak için kapsamlı ileri ve geri temaslı takibi de dahil olmak üzere derhal uygun halk sağlığı önlemlerini devreye sokmuştur.

Birleşik Krallık'ta, daha önce bildirilen sekiz maymun çiçeği vakası olmuştur: tüm importe vakaların Nijerya'ya veya Nijerya'yla bağlantılı bir seyahat geçmişi olmuştur. Ayrıca, 2021'de Amerika Birleşik Devletleri tarafından Nijerya'dan importe edilen iki ayrı insan maymun çiçeği vakası rapor edilmiştir. 2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde görülen insanlarda maymun çiçeği hastalığı salgını sırasında, hastalığa maruziyetin izi, Gana'dan importe edilen maymun çiçeği virüsü bulaşmış küçük memelilerle birlikte barındırılan evcil köpeklerle temasa kadar izlenmiştir.

DSÖ tavsiyesi

Birleşik Krallık'ta yoğun halk sağlığı önlemleri devam etmelidir. Devam etmekte olan ileriye dönük ve geriye dönük temaslı takibi ve kaynak takibine ek olarak, vaka araştırması ve yerel döküntü-hastalık sürveyansı MSM’de ve daha geniş toplulukta ve ayrıca birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerinde güçlendirilmelidir. Maymun çiçeği şüphesi olan herhangi bir hasta, varsayılan ve bilinen bulaşıcı dönemler, yani hastalığın sırasıyla prodromal ve döküntü evreleri sırasında destekleyici bakım ile araştırılmalı ve izole edilmelidir. Cinsel sağlık ve dermatoloji klinikleri de dahil olmak üzere sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında zamanında temaslı takibi, sürveyans önlemleri ve farkındalığın artırılması, daha fazla ikincil vakayı önlemek ve mevcut salgının etkin yönetimi için çok önemlidir. Ek olarak, farmasötik karşı önlemlerin araştırma protokolleri kapsamında devreye alınması düşünülebilir.

Maymun çiçeği olduğundan şüphelenilen veya doğrulanmış hastalara bakan sağlık çalışanları ve diğer bakıcılar standart, temaslı ve damlacık enfeksiyonu kontrol önlemlerini uygulamalıdır. Maymun çiçeği şüphesi olan kişilerden veya maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu şüphesi olan hayvanlardan alınan numuneler, uygun donanımlı laboratuvarlarda çalışan eğitimli personel tarafından güvenli bir şekilde yapılmalıdır.

Seyahat sırasında veya endemik bir bölgeden dönüşte herhangi bir hastalık, son seyahat ve aşı geçmişi hakkında bilgiler de dahil olmak üzere bir sağlık uzmanına bildirilmelidir. Endemik ülkelerde yaşayanlar ve gezginler, maymun çiçeği virüsü (kemirgenler, keseliler, primatlar) barındırabilecek hasta hayvanlarla (ölü veya diri) temastan kaçınmalı ve yabani av hayvanlarını (çalı eti) yemekten veya ellemekten kaçınmalıdır. Sabun ve su veya alkol bazlı dezenfektan kullanarak el hijyeninin önemi vurgulanmalıdır.

Uluslararası seyahat veya ticaret: DSÖ, şu anda mevcut bilgilere dayanarak Birleşik Krallık'a seyahat ve ticaret için herhangi bir kısıtlama önermemektedir.

DSÖ, durum hızla gelişirken süreci yakından takip etmeye devam etmektedir.

Ayrıntılı bilgi için bakınız:

Etiketler:
Mpox

Kaynak: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON383