BİRDEN FAZLA ÜLKEDE GÖRÜLEN MAYMUN ÇİÇEK HASTALIĞI (MONKEYPOX) SALGINI
Küresel olarak, art arda dört haftalık artıştan sonra, rapor edilen maymun çiçeği vakalarının sayısı, 15-21 Ağustos tarihleri arasında bir önceki haftaya kıyasla genel olarak %21 azalmıştır. DSÖ, maymun çiçeği için aşılar ve bağışıklama konusundaki geçici kılavuzu güncellemiştir.
24 Ağustos 2022'de yayınlanmış Dış Durum Raporu-4
DSÖ ulusal yetkilileri tarafından 22 Austos 2022 tarihine ve saat 17:00’a (CEST) kadar alınan veriler
|
Risk Değerlendirmesi |
Laboratuvarca doğrulanmış Vakalar |
Ölüm Vakaları |
Ülkeler/Bölgeler/Yönetim Bölgeleri |
|
Küresel Risk - Orta |
41.664 |
12 |
96 |
|
DSÖ Bölgesel Risk Avrupa Bölgesi - Yüksek |
|
|
|
|
Afrika Bölgesi, Amerika Bögesi, Doğu Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Asya Bölgesi - Orta |
|
|
|
|
Batı Pasifik Bölgesi – Düşük - Orta |
|
|
|
Önemli Olaylar
- 15-21 Ağustos tarihleri arasında hafta boyunca, Amerika Bölgesi'nde bildirilen vaka sayısı, son birkaç hafta içinde görülen eğilimleri teyit ederek, devam eden dik bir artış göstermektedir. Küresel olarak, art arda dört haftalık artıştan sonra, rapor edilen maymun çiçeği vakalarının sayısı, aynı hafta içinde (n=5907 vaka) bir önceki haftaya (n=7477 vaka) kıyasla genel olarak %21 azalmıştır. Bu düşüş, Avrupa bölgesinde daha sonra teyit edilmesi gereken azalan vaka sayısının erken belirtilerini yansıtabilir.
- 8 Ağustos'ta DSÖ, maymun çiçeği virüsü (MPXV) varyantlarının isimlendirilmesini düşünmek için ortopoksvirüsler için iki DSÖ İşbirliği Merkezi ve çiçek hastalığı ve viral evrim alanındaki diğer uzmanlarla bir toplantı düzenlemiştir. Bundan böyle, Kongo Havzası veya Orta Afrika türü, Tür I olarak anılacaktır; Batı Afrika Türü’nden IIa ve IIb alttürleri ile Tür II olarak anılacaktır, ikinci tür birden fazla ülkede görülen salgında baskın olan varyantı ifade etmektedir.
- DSÖ, maymun çiçeği için aşılar ve bağışıklama konusundaki geçici kılavuzu güncellemiştir. Güncellemeler, koruyucu aşılama için değerlendirilmek üzere maymun çiçeği riski taşıyan gruplara daha net bir vurgu ve temas öncesi ve sonrası aşılama için güncellenmiş terminoloji içerir. HIV tedavisinde kullanılan terimlerle karışıklığı azaltmak için, değişiklikler, temas öncesi profilaksi (PrEP) yerine birincil koruyucu (maruziyet öncesi) aşılama (PPV) ve temas sonrası profilaksi yerine temas sonrası aşılama (PEPV) kullanımını içermektedir (PEP).
Epidemiyolojik Güncelleme
1 Ocak - 22 Ağustos 2022 tarihleri arasında, altı DSÖ Bölgesinin tamamında 96 ülke/bölge/yönetim bölgesinden[i] DSÖ'ye laboratuvarca doğrulanmış 41.664 maymun çiçeği vakası ve 12 ölüm vakası bildirilmiştir (Tablo 1). Bu raporun 10 Ağustos 2022'de yayınlanan son baskısından bu yana 13.859 yeni vaka (%50 artış) ve 1 yeni ölüm vakası rapor edilmiş olup 7 yeni ülke vaka bildiriminde bulunmuştur. Son yedi gün içinde 23 ülke haftalık vaka sayısında artış bildirmiş ve en yüksek artış Amerika Birleşik Devletleri'nde görülmüştür.
Hastalığın maksimum kuluçka dönemi olan 21 günden fazla süredir yeni vaka bildirmeyen 16 ülke bulunmaktadır. Küresel olarak bildirilen haftalık yeni vaka sayısı, 33’üncü haftada (15-21 Ağustos) (n = 5907 vaka) 32’nci haftaya (8 - 14 Ağustos) (n = 5213 vaka) kıyasla %21 azalmıştır. Son 4 hafta içinde bildirilen vakaların çoğu Amerika Bölgesinden (%60,3) ve Avrupa Bölgesinden (%38,7) rapor edilmiştir.
22 Ağustos itibariyle, küresel olarak en yüksek kümülatif vaka sayısını bildiren on ülke Amerika Birleşik Devletleri (n = 14 049), İspanya (n = 6119), Brezilya (n = 3450), Almanya (n = 3295) , Birleşik Krallık (n = 3225), Fransa (n = 2889), Kanada (n = 1168), Hollanda (n = 1090), Peru (n = 937) ve Portekiz (n = 810) olmuştur.
Bu ülkeler hep birlikte küresel olarak bildirilen vakaların %88,9'unu oluşturmaktadır. Son yedi gün içinde iki ülke ilk vakalarını bildirmiş olup bunlara İran ve Endonezya dahildir.
Şekil 1. 1 Ocak 2022’den 22 Ağustos 2022 saat 17:00’a (CEST) kadar bölgelere göre haftalık toplanan doğrulanmış maymun çiçeği vakalarının epidemiyolojik eğrisi

*Bu rakam, Pazar günleri sona eren epidemiyolojik haftalar için toplu haftalık verileri göstermektedir. Mevcut haftaya ilişkin veriler, eksik verilerle birlikte bir sonraki durum raporunda sunulacaktır.
Tablo 1. 1 Ocak 2022 – 22 Ağustos 2022 tarihleri arasında saat 17:00’a (CEST) DSÖ Bölgelerince DSÖ'ye bildirilen kümülatif doğrulanmış maymun çiçeği hastalığı vakalarının ve ölümlerin sayısı
|
DSÖ Bölgesi |
Doğrulanmış Vakalar |
Ölümler |
|
Afrika |
404 |
7 |
|
Amerika |
20.438 |
2 |
|
Doğu Akdeniz |
35 |
0 |
|
Avrupa |
20.652 |
2 |
|
Güneydoğu Asya |
14 |
0 |
|
Batı Pasifik |
121 |
11 |
|
Toplam |
41.664 |
12 |
Diğer önemli epidemiyolojik bulgular:
- Salgın, genç erkekleri etkilemeye devam etmektedir, cinsiyete ilişkin verileri mevcut olan vakaların %98,2'sini (20 138/20 500) yaş ortalaması 36 olan erkekler (Çeyrekler arası aralık: 30-43 yıl) oluşturmaktadır. Yaş verilerinin mevcut olduğu vakaların %1'inden azı (140/23 626) 0-17 yaş arasındadır. Bu oran ülkeler arasında farklılık göstermektedir; Batı ve Orta Afrika'dakiler genç yaş grupları arasında daha büyük bir vaka oranı bildirmektedir: Yaşı bilinen vakaların %38,7'si (65/168) 0-17 yaş grubundadır ve bunların dışında %12,5'i (21/168) 0-4 yaş grubundadır.
- Cinsel yönelimi bildirilen vakaların %95,8'inin (9484/9899) erkeklerle seks yapan erkekler olduğu tanımlanmıştır. Bildirilen tüm bulaşma türleri arasında, en yaygını 7.250 vakadan 5.954 (%82.1) ile cinsel ilişki olduğu rapor edilmiştir.
- Tüm olası maruziyet kategorileri olarak 3.639 vakadan 2.204'ü (%60.6) ile vakaların çoğu muhtemelen cinsel temasların olduğu bir parti ortamında hastalığa maruz kalmıştır.
- HIV durumu bilinen vakaların %45'i (4501/10 036) HIV pozitiftir.
Sağlık Çalışanları Arasında Enfeksiyon
22 Ağustos 2022 itibariyle, sağlık çalışanları (HW) arasında küçük bir oranda vaka bildirilmiştir (n=256; bulaşma yolu hakkında bilgi bulunan vakaların %5,2'si), ancak çoğu toplumda enfekte olmuştur ve geriye kalan enfeksiyonun mesleki maruziyetten kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemek için ileri araştırmalar devam etmektedir. Sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyon (HAI) bugüne kadar üç vakada doğrulanmıştır. Daha fazla bilgi için lütfen DSÖ’nün Birden Fazla Ülkede Görülen Monkeypox Salgını – Küresel Eğilimlere bakınız.
Şekil 3. 1 Ocak - 22 Ağustos 2022 tarihleri arasında ve saat 17:00 (CEST) itibariyle resmi kamu kaynaklarından DSÖ'ye bildirilen veya DSÖ tarafından tanımlanan doğrulanmış maymun çiçek hastalığı vakalarının coğrafi dağılımı

Güncellemeler ve DSÖ Tavsiyeleri
DSÖ, durumu yakından izlemeye ve Üye Devletler ve ortaklarla uluslararası koordinasyonu ve bilgi paylaşımını desteklemektedir. Kapsamlı vaka bulma, temaslı izleme, laboratuvar incelemesi, izolasyon, klinik yönetim, enfeksiyon önleme ve kontrol önlemlerinin uygulanması ve aşılama faaliyetlerinin yanı sıra devam eden epidemiyolojik ve karşı önlem araştırmalarını desteklemek için Üye Devletler tarafından klinik ve halk sağlığı olay yanıtı etkinleştirilmiştir.
Sürveyans ve Laboratuvar
DSÖ, semptomatoloji ve epidemiyolojik parametreler hakkındaki en son bilgileri içerecek ve Genel Müdür tarafından yayınlanan Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumunun (PHEIC) ilanı sonrasında Geçici Tavsiyelerle uyumlu olacak şekilde minimum veri seti Vaka raporlama formunun (CRF) yanı sıra Monkeypox Vaka araştırma formunu (CIF) güncellemiştir.
Şu anda DSÖ, küresel düzeyde bildirilen toplam teyit edilmiş vakaların yaklaşık %90'ı için CRF almıştır. Bu verilerin tutarlılığı ve eksiksizliği ülkeler arasında büyük farklılıklar göstermektedir, ancak genel olarak küresel raporda toplanan bilgilerin analizi, devam eden salgın hakkında iyi bir fikir vermektedir. DSÖ, sürveyans, test, izolasyon, karantina ve aşılama hakkında bilgileri içeren bir ‘Politika ve Yanıt İzleyicisi/Policy and Response Tracker’ aracılığıyla ülkeler tarafından maymun çiçeği için uygulanan salgın yanıtı hakkında sistematik bilgi toplamayla ilgili bir pilot uygulama yapmaktadır.
8 Ağustos'ta DSÖ, maymun çiçeği virüsü (MPXV) varyantlarının isimlendirilmesini değerlendirmek için ortopoksvirüsler için iki DSÖ İşbirliği Merkezi ve poksviroloji ve viral evrimdeki diğer uzmanlarla bir toplantı düzenlemiştir. İleriye dönük olarak Kongo Havzası veya Orta Afrika türü, Tür I olarak anılacaktır; Batı Afrika Tür’ünden IIa ve IIb alttürler ile Tür II olarak isimlendirilecek olup ikincisi (Tür II) küresel salgında baskın olan varyantı ifade eder.
Klinik yönetim, aşılar ve terapötikler
Aşılar
DSÖ, maymun çiçeği için aşılar ve bağışıklama konusundaki geçici kılavuzu güncellemiştir. Güncellemeler, önleyici aşılama için değerlendirilmek üzere maymun çiçeği riski taşıyan gruplara daha net bir vurgu ve temas öncesi ve sonrası aşılama için güncellenmiş terminolojiyi içermektedir. HIV enfeksiyonunun önlenmesinde kullanılan terimlerle kafa karışıklığını azaltmak için, değişiklikler arasında temas öncesi profilaksi (PrEP) yerine birincil koruyucu (maruziyet öncesi) aşılama (PPV) ve temas sonrası proflaksi (PEP) yerine temas sonrası aşılama (PEPV) yer almaktadır. Daha önce olduğu gibi, DSÖ Üye Devletleri, ortaya çıkan kanıtları gözden geçirmek ve ulusal bağlamla ilgili olarak aşıların kullanımına yönelik politika önerileri geliştirmek ve hem çok az vakanın bildirildiği veya hiç vakanın bildirilmediği ülkelerde hazır olmayı sağlamak hem de gerektiğinde zamanında müdahaleyi desteklemek için kendi ulusal bağışıklama teknik danışma gruplarını (NITAG'ler) biraraya getirmelerini şiddetle teşvik etmektedir.
Aşı etkinliğini belgelemek ve bağışıklama stratejilerini değerlendirmek için aşının kullanıma sunulması sırasında aşı etkinliği çalışmalarının uygulanması önerilmektedir.
Temas sonrası aşılama (PEPV), hastalığın başlamasını önlemek veya şiddetini azaltmak için ideal olarak ilk maruziyetten sonraki dört gün içinde (ve semptomların yokluğunda 14 güne kadar) vakaların yakın temasları için önerilir.
Maruziyetten önce birincil koruyucu aşılama (PPV), maruz kalma riski yüksek olan kişiler (önemli bir şekilde, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, gey, biseksüel ve erkeklerle seks yapan ve/veya birden fazla cinsel partneri olan diğer erkekler) ve maruz kalma riski yüksek olan sağlık çalışanları , ortopoks virüsleri ile çalışan laboratuvar personeli, maymun çiçeği için teşhis testleri yapan klinik laboratuvar personeli ve salgın müdahale ekibi üyeleri (ulusal halk sağlığı yetkilileri tarafından belirlenen şekilde) için önerilir.
Maruz kalma riski ve ciddi hastalık riski yüksek olan kişilere (örn. bağışıklığı baskılanmış kişiler, hamile kadınlar veya potansiyel temas halinde olan çocuklar veya maymun çiçeği olan kişilerle aynı evde yaşayan çocuklar) vaka bazında uygun aşı ile aşılama önerilmelidir. Maymun çiçeği veya çiçek hastalığı aşıları olan bireylerin (potansiyel maruziyetten önce veya sonra) bağışıklanmasıyla ilgili tüm kararlar, risk ve faydaların ortak bir değerlendirmesine dayalı olarak, vaka bazında sağlık hizmeti sağlayıcısı ve aşı adayı arasında paylaşılan klinik karar verme yoluyla vaka bazında alınmalıdır.
Maymun çiçeğine karşı aşı kullanan Üye Devletler, özellikle aşı etkinliği/etkililiği ve güvenliği konusunda kanıt oluşumunu hızla artırmak amacıyla, standartlaştırılmış tasarım yöntemleri ve klinik ve sonuç verileri için veri toplama araçları kullanan ortak klinik çalışmalar çerçevesinde bunu yapmaya şiddetle teşvik edilmektedir.
Maymun çiçeği aşıları ve programları için plasebo kontrollü klinik etkinlik denemelerine katılımın uygun görülmediği durumlarda, kaynakların izin verdiği ölçüde standart veri toplama yöntemleri kullanılarak aşı etkinliğini değerlendirmek için bir dizi başka sağlam çalışma tasarımının kullanılması hızla uygulamaya konmalıdır.
Terapötikler
Maymun çiçeği şüphesi olan veya doğrulanmış hastaların bakımı, yerel ortamlara uyarlanmış tarama protokolleri aracılığıyla erken tanıma ve uygun IPC önlemlerinin hızlı bir şekilde uygulanmasını (bulaşa dayalı önlemlerin uygulanması ve hızlı izolasyon dahil), tanıyı doğrulamak için test yapılmasını, hafif hastalığı olan hastaların semptomatik yönetimini veya komplike olmayan maymun çiçeği ve cilt lezyonlarının ilerlemesi, şiddetli ağrı, proktit, idrar retansiyonu, cilt lezyonlarının sekonder bakteriyel enfeksiyonu, oküler lezyonlar ve nadiren ensefalit, miyokardit ve/veya ölüm gibi komplikasyonların ve hayatı tehdit eden durumların izlenmesi ve tedavisini gerektirmektedir.
Evde izole edilen hafif veya komplike olmayan maymun çiçeği hastaları, diğer hane halkı ve topluluk üyelerine bulaşmayı önlemek ve ilerleme veya kötüleşme durumunda bakıma erişim sağlamak için evlerinde gerekli IPC önlemlerini güvenli bir şekilde izole etme ve sürdürme yeteneğinin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesini gerektirmektedir. Önlemler (izolasyon ve IPC önlemleri), lezyonlar kabuklanana, kabuklar düşene ve altında yeni bir deri tabakası oluşana kadar sürdürülmelidir.
Terapötik müdahalelerin güvenilir bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak için CORE protokollerini kullanan randomize çalışmalar tercih edilen yaklaşımdır. Bunu yapmamak için zorlayıcı nedenler olmadıkça, rastgele deneme tasarımı uygulamak için her türlü çaba gösterilmelidir. Özellikle ciddi hastalık riski düşük olan bireylerde plasebo kontrollü çalışmalar yapmak mümkündür. Maymun çiçeği için DSÖ Küresel Klinik Platformu kullanılarak güvenlik ve klinik sonuçlar için uyumlu hale getirilmiş veri toplama, mevcut olay da dahil olmak üzere bir salgın bağlamında arzu edilen bir minimum veri kümesini temsil edecektir.
DSÖ, sektördeki uzmanlardan, ürün geliştiricilerinden, bilim camiasından, ulusal enfeksiyon kontrol programı personelinden ve şu anda maymun çiçeğinin yönetimi ve kontrolünde yer alan klinisyenlerden maymun çiçeği vakaları için Hedef Ürün Profili (TPP) terapötikleri hakkında geri bildirim talep etmektedir. TPP'nin, maymun çiçeği için yeniden amaca yönelik terapötik ajanların değerlendirilmesine veya yeni terapötik ajanların geliştirilmesine rehberlik etmesi ve öncelik vermesi amaçlanmıştır.
Risk İletişimi ve Topluluk Katılımı
Dengeli risk iletişimi ve toplum katılımı yaklaşımlarının en çok etkilenen nüfuslara ulaşması gerekir. Eşcinsel, biseksüel veya erkeklerle seks yapan (MSM) olarak tanımlananlara ve yakın zamanda birden fazla seks partneri olan kişilere ulaşmak için mevcut güvenilir ağları kullanmak en etkili yöntemdir. Çoğu ülkede bu ağlara HIV/AIDS ağları ile ortaklık yapılarak erişilebilir. Katılım çabaları, etkilenen nüfus gruplarıyla birlikte geliştirilen yüksek riskli faaliyetlere alternatifler sunan, ayrıntılı tavsiyeler ve cevaplar içeren açık soruları içermelidir.
Etkilenen kişiler, maymun çiçeğinin daha fazla yayılmasını önlemek için semptomlar ve güncellenmiş davranış önerileri hakkında ortaya çıkan bilgi ve bilgilerden haberdar olmalıdır. Aşılar, testler ve terapötikler daha erişilebilir hale geldikçe, bireylerle iletişim;
1) bu önlemlere kimin erişmesi gerektiği, 2) nasıl erişilebileceği, 3) nasıl çalıştıkları, 4) belirli önlemlerin bilinen sınırlamaları, tutarlı bir şekilde iletilmelidir. Bu bilgiler, etkilenen popülasyonları temsil eden güvenilir kanallar, kilit etkileyiciler ve toplum temelli ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla paylaşılmalıdır. Aşıların, testlerin ve terapötiklerin bilinmeyenleri ve nüansları, bunları alan kişilerle tutarlı ve şeffaf bir şekilde paylaşılmalıdır.
Teknik rehberlik ve diğer kaynaklar
DSÖ Rehberi ve Halk Sağlığı Önerileri
- WHO Vaccines and immunization for monkeypox: Interim guidance, 24 August 2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/361894/WHO-MPX-Immunization-2022.2-eng.pdf
- WHO Second meeting of the International Health Regulations (2005) (IHR) Emergency Committee regarding the multicountry outbreak of monkeypox, 23 July 2022. https://www.who.int/news/item/23-07-2022-second-meeting-of-theinternational-health-regulations-(2005)-(ihr)-emergency-committee-regarding-the-multi-country-outbreak-ofmonkeypox
- WHO Director-General's statement at the press conference following IHR Emergency Committee regarding the multicountry outbreak of monkeypox, 23 July 2022. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-directorgeneral-s-statement-on-the-press-conference-following-IHR-emergency-committee-regarding-the-multi--countryoutbreak-of-monkeypox--23-july-2022
- WHO Global clinical data platform for monkeypox case report form (CRF), 15 July 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical_CRF-2022.2
- Public health advice for gatherings during the current monkeypox outbreak, 28 June 2022: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Gatherings-2022.1
- WHO Surveillance, case investigation and contact tracing for Monkeypox: Interim guidance, 24 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MONKEYPOX-surveillance-2022.2
- Clinical management and infection prevention and control for monkeypox: Interim rapid response guidance, 10 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical-and-IPC-2022.1
- WHO Technical brief (interim) and priority actions: enhancing readiness for monkeypox in WHO South-East Asia Region, 7 July 2022. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/searo/whe/monkeypox/searo-mpx-tbrief22.pdf
Veri yönetimi
- The WHO Global Clinical Platform for monkeypox, 14 June 2022. https://www.who.int/tools/global-clinicalplatform/monkeypox
- Global clinical data platform for monkeypox case report form (CRF), 14 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-Clinical-CRF-2022.1
- Case and contact investigation form (CIF), 16 June 2022. https://www.who.int/publications/m/item/monkeypoxminimum-dataset-case-reporting-form-(crf)
- WHO Go.Data: Managing complex data in outbreaks. https://www.who.int/tools/godata
- Monkeypox Case investigation form (CIF) and minimum dataset Case reporting form (CRF). https://www.who.int/publications/m/item/monkeypox-minimum-dataset-case-reporting-form-(crf)
Risk iletişimi ve topluluk katılımı
- Monkeypox Q&A, 23 August 2022. https://www.who.int/philippines/news/feature-stories/detail/frequently-askedquestions-about-monkeypox
- Risk communication and community engagement (RCCE) for monkeypox outbreaks: Interim guidance, 24 June 2022. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MPX-RCCE-2022.1
- Interim advice for public health authorities on summer events during the monkeypox outbreak in Europe, 2022. 14 June 2022. https://www.who.int/europe/publications/m/item/interim-advice-for-public-health-authorities--on-summerevents-during-the-monkeypox--outbreak-in-europe--2022
- Interim advice on Risk Communication and Community Engagement during the monkeypox outbreak in Europe, 2022. Joint report by WHO Regional office for Europe/ECDC, 2 June 2022. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/539046/ECDC-WHO-interim-advice-RCCE-Monkeypox-2-06- 2022-eng.pdf
- WHO Monkeypox outbreak: update and advice for health workers, 26 May 2022. https://www.who.int/docs/defaultsource/coronaviruse/risk-comms-updates/update_monkeypox-.pdf?sfvrsn=99baeb03_1
- Monkeypox: public health advice for gay, bisexual and other men who have sex with men, 18 July 2022. https://www.who.int/publications/m/item/monkeypox-public-health-advice-for-men-who-have-sex-with-men
- Risk communication and community engagement. Public health advice on the recent outbreak of monkeypox in the WHO European Region, 24 May 2022. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0004/538537/public-health-advicemonkeypox-eng.pdf
Laboratuvar ve genomik çalışmalar
- WHO Laboratory testing for the monkeypox virus: Interim guidance, 23 May 2022. https://apps.who.int/iris/handle/10665/354488
- WHO Guidance on regulations for the transport of infectious substances 2021-2023, 25 February 2021. https://www.who.int/publications/i/item/9789240019720
- Genomic epidemiology of monkeypox virus. https://nextstrain.org/monkeypox?c=country
- Monkeypox: experts give virus variants new names, 12 August 2022. https://www.who.int/news/item/12-08-2022- monkeypox—experts-give-virus-variants-new-names
Hastalık Salgını Haberleri ve Durum Raporları
- Monkeypox outbreak 2022: https://www.who.int/emergencies/situations/monkeypox-oubreak-2022
- Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #3 - 10 August 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--3---10- august-2022
- WHO Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #2 – 25 July 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--2---25- july-2022
- WHO Multi-country outbreak of monkeypox, External situation report #1 - 6 July 2022: https://www.who.int/publications/m/item/multi-country-outbreak-of-monkeypox--external-situation-report--1---6- july-2022
- WHO disease outbreak news: Monkeypox, all items related to multi-country outbreak: https://www.who.int/emergencies/emergency-events/item/2022-e000121
- WHO disease outbreak news: Monkeypox, all previous items including endemic countries and traveler-associated outbreaks: https://www.who.int/emergencies/emergency-events/item/monkeypox
Eğitim ve öğretim
- WHO monkeypox outbreak toolbox, June 2022. https://www.who.int/emergencies/outbreak-toolkit/disease-outbreaktoolboxes/monkeypox-outbreak-toolbox
- WHO factsheet on monkeypox, 19 May 2022. http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
- Health topics – Monkeypox: https://www.who.int/health-topics/monkeypox
- Open WHO. Online training module. Monkeypox: Introduction. 2020 English: https://openwho.org/courses/monkeypox-introduction Français: https://openwho.org/courses/variole-du-singe-introduction
- Open WHO. Extended training. Monkeypox epidemiology, preparedness and response. 2021. English: https://openwho.org/courses/monkeypox-intermediate; Français: https://openwho.org/courses/variole-du-singe-intermediaire
Diğer kaynaklar
- WHO AFRO Weekly Bulletin on Outbreaks and Other Emergencies, all previous items: https://www.afro.who.int/healthtopics/disease-outbreaks/outbreaks-and-other-emergencies-updates
- WHO 5 moments for hand hygiene. https://www.who.int/campaigns/world-hand-hygiene-day
- WHO One Health. https://www.who.int/health-topics/one-health
- World Organisation for Animal Health, founded as OIE: Monkeypox. https://www.woah.org/en/disease/monkeypox/
- Joint WHO Regional Office for Europe - European Centre for Disease Prevention and Control, Monkeypox surveillance bulletin Situation reports (who.int)
- Joint WHO Regional Office for Europe - European Centre for Disease Prevention and Control, Monkeypox Resource toolkit to support national authorities and event organizers in their planning and coordination of mass and large gathering events. https://www.who.int/europe/tools-and-toolkits/monkeypox-resource-toolkit-for-planning-and-coordination-ofmass-and-large-gathering-events/
- WHO European Region Interim advice for public health authorities on summer events during the monkeypox outbreak in Europe, 2022 https://www.who.int/europe/publications/m/item/interim-advice-for-public-health-authorities--onsummer-events-during-the-monkeypox--outbreak-in-europe--2022
- Weekly epidemiological record (WER) no.11, 16 March 2018, Emergence of monkeypox in West Africa and Central Africa 1970- 2017. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260497/WER9311.pdf;jsessionid=7AB72F28D04CFE6CE249961 92FC478FF?sequence=1 Jezek Z., Fenner F.: Human Monkeypox. Monogr Virol. Basel, Karger, 1988, vol 17, pp 1-5. doi: 10.1159/isbn.978-3-318-04039-5
Ek 1: Veri, tablo ve şekil notları
Sunulan tüm veriler yorumlanırken dikkatli olunmalıdır. DSÖ, ulusal halk sağlığı yetkilileri ve farklı veri ekleme kriterleri ve farklı veri kesme süreleri kullanan diğer kaynaklar tarafından yayınlanan bilgi ürünleri arasında farklılıklar olması beklenmektedir. Doğruluğu ve güvenilirliği sağlamak için adımlar atılırken, tüm veriler sürekli doğrulamaya ve değişikliğe tabidir. Vaka tespiti, tanımlar, test stratejileri, raporlama uygulaması ve gecikme süreleri ülkeler/bölgeler/yönetim bölgeleri arasında farklılık göstermektedir. Diğerlerinin yanı sıra bu faktörler, gerçek vaka ve ölüm sayılarının değişken olarak eksik tahmin edilmesi ve bu verilerin küresel düzeyde yansıtılmasında değişken gecikmeler ile sunulan sayıları etkilemektedir.
[i]'Ülkeler', benzer statüdeki ülkeleri, bölgeleri, yönetim bölgelerini veya diğer yargı yetkilerini ifade edebilir. Kullanılan tanımlamalar ve bu materyallerin sunumu, DSÖ'nün herhangi bir ülke, bölge veya yönetim bölgesinin veya yetkili makamlarının yasal statüsüne veya hudut veya hudutlarının sınırlandırılmasına ilişkin herhangi bir görüşünün ifadesi anlamına gelmez.
Tablo 1. 1 Ocak 2022 ve 22 Ağustos 2022 tarihleri arasında ve saat 17:00 (CEST) itibariyle DSÖ Bölgelerince ve ülke tarafından doğrulanmış maymun çiçek hastalığı vakaları
|
Bölge |
Ülke |
Doğrulanmış Vakalar |
Ölüm Vakaları |
|
Afrika |
Benin |
3 |
0 |
|
Kamerun |
7 |
0 |
|
|
Orta Afrika Cumhuriyeti |
3 |
2 |
|
|
Kongo |
3 |
0 |
|
|
Demokratik Kongo Cumhuriyeti |
163 |
0 |
|
|
Gana |
47 |
1 |
|
|
Lİberya |
2 |
0 |
|
|
Nijerya |
172 |
4 |
|
|
Güney Afrika |
4 |
0 |
|
|
Amerika |
Arjantin |
72 |
0 |
|
Bahama |
2 |
0 |
|
|
Barbados |
1 |
0 |
|
|
Bermuda |
1 |
0 |
|
|
Bolivya |
37 |
0 |
|
|
Brezilya |
3450 |
1 |
|
|
Kanada |
1168 |
0 |
|
|
Şili |
189 |
0 |
|
|
Kolombiya |
164 |
0 |
|
|
Kosta Rika |
3 |
0 |
|
|
Curaçao |
1 |
0 |
|
|
Dominik Cumhuriyeti |
6 |
0 |
|
|
Ekvador |
19 |
1 |
|
|
Guadelope |
1 |
0 |
|
|
Guatemala |
4 |
0 |
|
|
Honduras |
3 |
0 |
|
|
Jamaika |
4 |
0 |
|
|
Martinik |
1 |
0 |
|
|
Meksika |
252 |
0 |
|
|
Panama |
4 |
0 |
|
|
Peru |
937 |
0 |
|
|
Portoriko |
66 |
0 |
|
|
San Martin |
1 |
0 |
|
|
ABD |
14.049 |
0 |
|
|
Uruguay |
2 |
0 |
|
|
Venezüella |
1 |
0 |
|
|
Doğu Akdeniz
|
İran |
1 |
0 |
|
Lübnan |
6 |
0 |
|
|
Fas |
1 |
0 |
|
|
Katar |
3 |
0 |
|
|
Suudi Arabistan |
6 |
0 |
|
|
Sudan |
2 |
0 |
|
|
Birleşik Arap Emirlikleri |
16 |
0 |
|
|
Avrupa |
Andorra |
4 |
0 |
|
Avusturya |
218 |
0 |
|
|
Belçika |
624 |
0 |
|
|
Bosna Hersek |
3 |
0 |
|
|
Bulgaristan |
4 |
0 |
|
|
Hırvatistan |
22 |
0 |
|
|
GKRC + KKTC |
4 |
0 |
|
|
Çekya |
39 |
0 |
|
|
Danimarka |
169 |
0 |
|
|
Estonya |
9 |
0 |
|
|
Finlandiya |
22 |
0 |
|
|
Fransa |
2889 |
0 |
|
|
Gürcistan |
2 |
0 |
|
|
Almanya |
3295 |
0 |
|
|
Cebelitarık |
6 |
0 |
|
|
Yunanistan |
50 |
0 |
|
|
Grönland |
2 |
0 |
|
|
Macaristan |
63 |
0 |
|
|
İzlanda |
12 |
0 |
|
|
İrlanda |
113 |
0 |
|
|
İsrail |
208 |
0 |
|
|
İtalya |
689 |
0 |
|
|
Litvanya |
4 |
0 |
|
|
Letonya |
5 |
0 |
|
|
Lüksemburg |
45 |
0 |
|
|
Malta |
31 |
0 |
|
|
Monako |
3 |
0 |
|
|
Karadağ |
2 |
0 |
|
|
Hollanda |
1090 |
0 |
|
|
Norveç |
76 |
0 |
|
|
Polonya |
114 |
0 |
|
|
Portekiz |
810 |
0 |
|
|
Türkiye |
1 |
0 |
|
|
Moldova |
2 |
0 |
|
|
Romanya |
34 |
0 |
|
|
Rusya |
1 |
0 |
|
|
Sırbistan |
31 |
0 |
|
|
Slovakya |
12 |
0 |
|
|
Slovenya |
43 |
0 |
|
|
İspanya |
6119 |
2 |
|
|
İsveç |
141 |
0 |
|
|
İsviçre |
416 |
0 |
|
|
Birleşik Krallık |
3225 |
0 |
|
|
Güney doğu Asya Bölgesi |
Hindistan |
9 |
1 |
|
Endonezya |
1 |
0 |
|
|
Tayland |
4 |
0 |
|
|
Batı Pasifik |
Avustralya |
89 |
0 |
|
Çin |
3 |
0 |
|
|
Japonya |
4 |
0 |
|
|
Yeni Kaledonya |
1 |
0 |
|
|
Yeni Zelanda |
4 |
0 |
|
|
Filipinler |
4 |
0 |
|
|
Güney Kore |
1 |
0 |
|
|
Singapur |
15 |
0 |
|
|
Toplam |
96 Ülke / Bölge / Yönetim Bölgesi |
41.664 |
12 |
Düzeltme: Bu rapor, 32’nci haftadada (8-14 Ağustos) bildirilen 5.213 vaka sayısını 5.213'ten 7.477'ye düzeltmek için 25 Ağustos'ta revize edilmiştir.

