5 Eylül 2022

Özet olarak salgın

3 Eylül 2022 itibariyle, Arjantin, Tucuman Eyaleti, San Miguel de Tucuman şehrinde, dördü ölüm dahil olmak üzere 11 ciddi pnömoni vakası rapor edilmiştir. Dört vakadan alınan örneklerde Legionella spp. izole edilmiştir. Lejyonelloz, hafif ateşli hastalıktan ciddi ve bazen ölümcül bir zatürree şekline kadar değişen şiddette zatürre benzeri bir hastalıktır. Vakalar başlangıçta nedeni bilinmeyen pnömoni olarak rapor edilmiştir. Legionella bakterisi, 3 Eylül'de hastalığa neden olan organizma olarak tanımlanmıştır.

18-25 Ağustos 2022 tarihleri arasında bilateral/ çift taraflı pnömoni, ateş, kas ağrısı, karın ağrısı ve nefes darlığı ile başvuran tüm vakalar epidemiyolojik olarak tek bir sağlık kuruluşuna bağlıdır. 11 vakadan sekizi tesisin sağlık çalışanları olup üçü sağlık söz konusu sağlık tesisinin hastalarıdır. Dört ölümden üçü sağlık çalışanları arasında görülmüştür.

Sağlık yetkilileri, hastalığın  daha fazla yayılmasını sınırlamak için küme araştırma faaliyetlerini, ek vakaları belirlemek için aktif vaka bulmayı, temaslı takibi ve halk sağlığı faaliyetlerini koordine etmektedir.

Salgına genel bakış

29 Ağustos 2022'de Arjantin Sağlık Bakanlığı, Tucuman Eyaletine bağlı San Miguel de Tucuman şehrinde etiyolojik bir nedeni olmayan altı çift taraflı pnömoni vakasından oluşan bir kümeye ilişkin Tucuman Eyaleti Halk Sağlığı Bakanlığı'ndan gelen bir rapor hakkında DSÖ'ye bilgi vermiştir (1).

Altı vakanın tümü, San Miguel de Tucuman kentindeki bir özel sağlık kuruluşuyla bağlantılı olup semptomlar vakalarda 8-22 Ağustos 2022 tarihleri arasında başlamıştır. Söz konusu altı vaka arasında beş sağlık çalışanı ve ilgisiz bir durum için kliniğe ve ardından pnömoni geliştikten sonra yoğun bakım ünitesine sevk edilen bir hasta yer almaktadır. Bilateral pnömoniye ek olarak tüm vakalar ateş, miyalji, karın ağrısı ve dispne ile hastaneye başvurmuştur.

1 Eylül'de, aktif vaka bulma yoluyla - aynı özel sağlık kuruluşundaki yaşları 30 ila 44 arasında olan tüm sağlık çalışanları - tespit edilen ilk altı vakaya benzer belirti ve semptomlara sahip üç ilave vaka daha tespit edilmiştir (2). Bu vakalar için semptomların başlangıcı 20-25 Ağustos 2022 tarihleri arasında görülmüştür.

2 ve 3 Eylül arasında, her ikisi de komorbiditeleri olan, hastaneye kaldırılan ve önceki vakalarla benzer klinik prezentasyon sunan 81 yaşında bir erkek ve 64 yaşında bir erkek olmak üzere iki ek vaka daha tespit edilmiştir (3).

3 Eylül 2022 tarihi itibariyle dördü hayatını kaybeden (üç sağlık çalışanı) 11 vaka tespit edilmiştir. Bildirilen 11 vakadan sekizi aynı sağlık kuruluşunun sağlık çalışanlarıdır. Vakaların ortalama yaşı 45 olup yedisi erkektir. On vakada, bildirilen dört ölüm de dahil olmak üzere, ciddi hastalık için altta yatan koşullar ve/veya risk faktörleri bulunmuştur.           3 Eylül itibariyle dört vaka halen hastanede yatmakta olup vakaların temaslıları takip altındadır ve bugüne kadar hiçbirinde semptom gelişmemiştir.

Laboratuvar sonuçları

11 vakadan kan, solunum yolu ve doku örnekleri alınmıştır. Yerel Halk Sağlığı Laboratuvarında yapılan ön testlerin solunum yolu virüsleri ve diğer viral, bakteriyel ve fungal ajanlar için sonucu negatif olmuştur. 31 Ağustos'ta, ilk altı vakadan örnekler, ek testler için Ulusal Laboratuvarlar ve Sağlık Enstitüleri İdaresi'nin Ulusal Referans Laboratuvarı'na  (Administracion Nacional de Laboratorios e Institutos de Salud - İspanyolca kısaltmasına göre ANLIS) gönderilmiştir (4).

3 Eylül 2022 tarihi itibariyle COVID-19 (RT-PCR), Grip, Coxiella için antikor tespiti, Legionella spp. için idrar antijeni, 12 solunum yolu virüsü paneli, hantavirüs (Elisa IgM), histoplazma ( RT-PCR), Yersinia pestis (PCR) ve leptospirosis için mikro aglütinasyon için negatif sonuçlar elde edilmiştir.

İki bronkoalveolar lavaj örneğinin yüksek derecede hassas toplam DNA dizilimi (metagenomics) ile daha ileri analizleri, Legionella spp. ile uyumlu okumalar bulmuştur.

ANLIS, metagenomik ile sekanslanmış ve dört farklı biyoinformatik yöntemle analiz edilmiş iki bronkoalveolar lavaj örneğinden Legionella spp. için 16S ribozomal geninin amplifikasyon ürünlerinin Legionella pneumophila ile uyumlu sonuçlar ürettiğini 3 Eylül 2022'de bildirmiştir.

Sekanslama/dizileme işlemlerinin tamamlanmasının ardından bu sonuçların doğrulanması beklenmektedir. Bu laboratuvar sonucu, Lejyoner hastalığı ile uyumlu kanıtları desteklemektedir. Legionella enfeksiyonu tanısını tamamlamak için kan kültürü ve serokonversiyon testleri yapılmaya devam edilmektedir.

Lejyonelloz Epidemiyolojisi

Lejyonelloz, Lejyonella bakteri türleri ile pnömonik ve pnömonik olmayan enfeksiyon biçimlerini tanımlayan genel bir terimdir. Lejyonelloz şiddeti hafiften ciddiye kadar değişir ve bazen ölümcül olabilir.

Lejyoner hastalığı, pnömonik form, 2 ila 10 günlük bir kuluçka süresine sahiptir (ancak bazı salgınlarda 16 güne kadar kayıt edilmiştir). Toplum ve hastane kökenli pnömoninin önemli bir nedenidir ve yaygın olmamakla birlikte, Lejyonerler halk sağlığı açısından önem taşıyan salgınlara neden olabilir. Başlangıçta semptomlar ateş, hafif öksürük, iştahsızlık, baş ağrısı, halsizlik ve uyuşukluktur, bazı hastalarda ayrıca kas ağrısı, ishal ve konfüzyon görülür. Lejyoner hastalığının şiddeti hafif bir öksürükten hızla ölümcül olan pnömoniye kadar değişmektedir. Tedavi edilmeyen Lejyoner hastalığı genellikle ilk hafta kötüleşir.

Lejyoner hastalığından ölüm, hastalığın ciddiyetine, antibiyotik tedavisinin kullanımına, Lejyonella'nın edinildiği ortama ve hastanın altta yatan, bağışıklık sisteminin baskılanması dahil olmak üzere koşulları olup olmadığına bağlıdır. Tedavi edilmeyen bağışıklığı baskılanmış hastalarda ölüm oranı %40-80 kadar yüksek olabilir ve klinik belirti ve semptomların şiddetine bağlı olarak uygun vaka yönetimi ile %5-30'a düşürülebilir. Genel olarak, ölüm oranı genellikle %5-10 arasındadır.

Halk sağlığı yanıtı

İki taraflı pnömoni kümesinin saptanmasına yanıt olarak, Tucuman Eyaletindeki sağlık yetkilileri, vakaların takibi, enfeksiyon kaynaklarının araştırılması, ek vakaları belirlemek için aktif vaka bulma ve temaslı takibi dahil olmak üzere küme araştırma faaliyetlerini koordine etmiştir. Ön araştırmalar, ikincil vakaların tespit edilmediğini göstermiştir.

Legionella spp. bu salgının etiyolojisi olarak belirlenmiş, aşağıdaki halk sağlığı önlemleri uygulanmıştır:

• Sağlık kuruluşunda risk değerlendirmesi ve sağlık faaliyetlerinin durdurulması.
• Aktif ve pasif vaka bulma dahil gelişmiş sürveyans.
• Biyolojik ve çevresel örnekleme ve bakteri izolasyonu ve metagenomik dahil laboratuvar testleri.
• Vaka izolasyonu ve hastaların klinik bakımı.
• Temaslı tanımlama, destek ve izleme.
• Risk iletişimi.

Ulusal sağlık yetkililerinin desteğiyle, kontaminasyonun kaynağını belirlemek ve acilen önleme ve kontrol önlemlerini uygulamak için çevresel örnekler toplanmaktadır. Sağlık yetkilileri ayrıca sağlık profesyonelleri ve toplum için iç ve dış iletişim stratejileri uygulamaktadır.

Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO)/WHO, örnekleme, çevresel değerlendirme, klinik yönetim ve Enfeksiyon ve Önleme Kontrolü (IPC) önlemleri hakkında tavsiyeler dahil olmak üzere salgın araştırması için teknik destek sağlamaktadır.

DSÖ risk değerlendirmesi

Lejyonelloz, hafif ateşli bir hastalıktan ciddi ve bazen ölümcül bir pnömoni formuna kadar çeşitlilik gösterir ve kontamine sularda ve saksı karışımlarında bulunan Legionella türlerine maruz kalmaktan kaynaklanır. Lejyonellozun en yaygın bulaşma şekli, kontamine su kaynaklarından kontamine aerosollerin solunmasıdır. Hem aerosoller yoluyla Legionella bulaşması hem de Lejyonelloz salgınları ile bağlantılı olan kaynaklar arasında klima soğutma kuleleri veya klima ve endüstriyel soğutma, sıcak ve soğuk su sistemleri, nemlendiriciler ve jakuzili kaplıcalarla ilişkili buharlaşmalı kondansatörler yer almaktadır. Enfeksiyon, özellikle duyarlı hastane hastalarında, kontamine su veya buzun aspirasyonuyla da meydana gelebilmektedir. Bugüne kadar, insandan insana doğrudan bulaşma bildirilmemiştir.

Arjantin'de daha önce sporadik lejyonelloz pnömonisi salgınları bildirilmiştir. Etkilenen sağlık tesisinde uygulanan sağlam sürveyans faaliyetleri vardır. Bununla birlikte, tanımlanmış bir Legionella bakteri kaynağının yokluğunda, aynı sağlık tesisinde çalışan veya hastanede yatan kişilerde Lejyonelloz gelişme riski şu anda orta düzeydedir.

Arjantin'e seyahatten sonra Lejyonelloz vakaları rapor edilen ülkeler, bölgesel UST odak noktalarını bilgilendirmelidir.

DSÖ tavsiyesi

DSÖ, laboratuvar analizlerinin, vaka tanımlama ve klinik bakımın, temaslı takibinin, kaynak(lar)ın belirlenmesi için salgın araştırmasının sürdürülmesini, daha fazla enfeksiyonu önlemek için önlemlerin uygulanmasını ve Enfeksiyon Önleme ve Kontrol (IPC) önlemlerinin geliştirilmesini tavsiye etmektedir. Sağlık tesislerinde IPC önlemleri COVID-19 salgını sırasında geliştirilmiştir ve sağlık hizmetleriyle ilişkili bulaşmayı önlemek için güçlendirilmelidir. COVID-19 için önerilen önlemlere uyulmaya devam edilmelidir.

DSÖ, gezginler için herhangi bir özel farklı önlem önermemektedir. Seyahat sırasında veya sonrasında solunum yolu hastalığını düşündüren semptomlar olması durumunda, yolcuların tıbbi yardım almaları ve seyahat geçmişlerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmaları önerilmektedir.

DSÖ, bu olayla ilgili mevcut bilgilere dayanarak Arjantin'e yönelik herhangi bir seyahat veya ticaret kısıtlaması uygulanmasını tavsiye etmemektedir.

Ayrıntılı bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• Pan American Health Organization / World Health Organization. Informative Note: Update cases of pneumonia due to Legionella – Tucumán, Argentina. 3 September 2022, Washington, D.C.: PAHO/WHO; 2022. Available at:https://bit.ly/3AN00e9

[1] Ministry of Public Health of the Government of Tucumán Official Communication. Available at:https://msptucuman.gov.ar/comunicado-oficial-18/

[2] Ministry of Public Health of the Government of Tucumán Official Communication. Available at:https://msptucuman.gov.ar/el-ministerio-de-salud-informo-sobre-la-situacion-sanitaria-del-brote-de-neumonia-bilateral/

[3] Ministry of Public Health of the Government of Tucumán Official Communication. Available at:https://msptucuman.gov.ar/comunicado-oficial-21/

[4] Argentina Ministry of Health press release, “ANLIS-MALBRÁN analyzes samples from cases of pneumonia of unknown cause in Tucumán”. Available at:https://www.argentina.gob.ar/noticias/anlis-malbran-analiza-las-muestras-de-los-casos-de-neumonia-de-causa-desconocida-en-tucuma