13 Eylül 2022

Özet Olarak Salgın

DSÖ’ye, Cezayir'in güneyindeki Tamanrasset ilinden akut flask paralizi (AFP) ile birlikte dolaşımda olan aşı kaynaklı poliovirüs tip 2 (cVDPV2) vakası hakkında 8 Temmuz 2022'de bilgi verilmiştir. Söz konusu vaka, ülkede tanımlanan ilk cVDPV2 vakasını temsil etmektedir. Yerel halk sağlığı yetkilileri bir saha araştırması yürütmekte ve yeni AFP vakaları için aktif bir araştırma yürütmekte olup reaktif bir Bağışıklama kampanyası da planlanmaktadır.

Salgının Tanımlanması

Cezayir'de dolaşımda olan aşı kaynaklı bir poliovirüs tip 2 (cVDPV2) vakası Küresel Polio Laboratuvar Ağı (GPLN) aracılığıyla 8 Temmuz 2022'de DSÖ'ye bildirilmiştir. Vaka, Cezayir'in güneyindeki Tamanrasset eyaletinden 11 Nisan 2022'de akut flask paralizisi (AFP) başlangıcı olan iki yaşından küçük bir çocuktur. Cezayir Pasteur Enstitüsü tarafından gaita örneklerinde cVDPV2 için pozitif test edilmiş olup sonuçlar Paris Pasteur Enstitüsü tarafından onaylanmıştır.  Genomik dizileme analizi, izole edilen virüsün, daha önce Nijerya, Kano'da izole edilmiş bir virüse genetik olarak bağlantılı olduğunu göstermektedir. Çocuğa herhangi bir çocuk felci aşısı uygulanmamış olup çocuğun Tamanrasset eyaleti dışına seyahat öyküsü bulunmamaktadır.

Bu, Cezayir'de tanımlanan ilk cVDPV2 vakasını temsil etmekte olup 2021 WHO-UNICEF bağışıklama kapsamı tahminlerine göre Pol3 (3. doz çocuk felci içeren aşı) kapsamının %91 ve IPV1 (inaktive edilmiş çocuk felci aşısının bir dozu) kapsamının %94 olduğu tahmin edilmektedir.

 Poliomyelit Epidemiyolojisi

Çocuk felci, beş yaşın altındaki çocukları büyük ölçüde etkileyen, kalıcı felce (yaklaşık 200 enfeksiyonda 1) veya ölüme (felçlilerin %2-10'u) neden olan oldukça bulaşıcı bir hastalıktır.

Virüs kişiden kişiye, esas olarak fekal-ağız yoluyla veya daha az sıklıkla ortak bir araçla (örneğin, kontamine su veya yiyecek) bulaşır ve bağırsakta çoğalır, buradan sinir sistemini istila edebilir ve felce neden olur.

Kuluçka süresi genellikle 7-10 gündür, ancak 4-35 gün arasında değişebilir. Enfekte olanların %90 kadarı ya asemptomatiktir ya da hafif semptomlar yaşar ve hastalık genellikle fark edilmeden seyretmektedir.

Aşı kaynaklı çocuk felci virüsü, orijinal olarak oral çocuk felci aşısında (OPV) bulunan türden mutasyona uğramış, iyi belgelenmiş bir poliovirüs türüdür. OPV, bağırsakta sınırlı bir süre için çoğalan, böylece antikorlar oluşturarak bağışıklık geliştiren canlı, zayıflamış bir poliovirüs formu içerir. Nadir durumlarda, gastrointestinal kanalda çoğalırken, OPV suşları genetik olarak değişir ve özellikle kötü hijyen, yetersiz sanitasyon veya aşırı kalabalık olan bölgelerde, çocuk felcine karşı tam olarak aşılanmamış topluluklarda yayılabilmektedir. Nüfus bağışıklığı ne kadar düşükse, bu virüs o kadar uzun süre hayatta kalmakta ve geçirdiği genetik değişiklikler o kadar fazla olmaktadır.

Çok nadir durumlarda, aşıdan türetilen virüs, vahşi poliovirüs gibi felce neden olabilecek bir forma dönüşebilir - bu, aşıdan türetilen çocuk felci virüsü (VDPV) olarak bilinir. En az iki farklı kaynakta ve en az iki ay arayla, genetik olarak bağlantılı ve toplumda bulaşma kanıtı gösteren VDPV'nin saptanması, "dolaşımdaki" aşı kaynaklı poliovirüs tip 2 (cVDPV2) olarak sınıflandırılmalıdır. Dolaşımdaki aşı kaynaklı poliovirüs tip 2 (cVDPV2), başta Afrika Bölgesi olmak üzere dünyanın farklı bölgelerini etkilemeye devam etmektedir.

Halk sağlığı yanıtı

• Tespit edilen vakanın yakın çevresinde ve çevresinde ek AFP vakaları için aktif arama için sürveyans güçlendirilmiştir.
• Virüs dolaşımının kapsamını (potansiyel olarak komşu ülkeler dahil) belirlemek için GPLN ile koordineli olarak ayrıntılı bir saha araştırması başlatılmıştır.
• Gözden geçirilmiş uluslararası çocuk felci salgını müdahale SÇP'lerine uygun olarak bir müdahale planı hazırlanmıştır.
• Reaktif bir Bağışıklama kampanyası planlanmaktadır.

DSÖ risk değerlendirmesi

DSÖ, devam eden yetersiz bağışıklık, sürveyans boşlukları ve büyük ölçekli nüfus hareketleri nedeniyle cVDPV2'nin uluslararası yayılma riskinin devam ettiğini düşünmektedir. Risk, devam eden COVID-19 pandemisi ile ilgili azalan bağışıklama oranları ile daha da artmaktadır.

Cezayir'deki mevcut izolat, Nijerya'nın Kano kentinden kaynaklanan ve bu hastalığın uluslararası yayılma potansiyelini gösteren bir virüsle bağlantılıdır.

DSÖ tavsiyesi

Özellikle sık seyahat eden ve çocuk felcinden etkilenen ülke ve bölgelerle teması olan tüm ülkelerin, AFP vakaları için sürveyansı güçlendirmeleri ve herhangi yeni bir importe virüsü  hızla tespit etmek ve hızlı bir müdahaleyi kolaylaştırmak için çevresel sürveyansın planlı olarak genişletilmesine başlaması önemlidir. Ülkeler, bölgeler ve yönetim bölgeleri ayrıca herhangi bir yeni virüsün ülkelere girişinin sonuçlarını en aza indirmek için ilçe düzeyinde tek tip yüksek rutin bağışıklama kapsamını devam ettirmelidir.

DSÖ'nün Uluslararası Seyahat ve Sağlık Örgütü, çocuk felcinden etkilenen bölgelere seyahat eden tüm yolcuların çocuk felcine karşı tam olarak aşılanmasını tavsiye etmektedir. Enfekte bölgelerden gelenler (ve 4 haftadan uzun süredir ziyaretçiler) seyahatten sonraki dört hafta ila 12 ay içinde ek bir doz oral çocuk felci aşısı (OPV) veya inaktive çocuk felci aşısı (IPV) olmalıdır.

Uluslararası Sağlık Tüzüğü (2005) kapsamında toplanan bir Acil Durum Komitesinin tavsiyesine dayanarak, çocuk felci virüsünün uluslararası yayılma riski, Uluslararası Öneme Sahip Bir Halk Sağlığı Acil Durumu (PHEIC) olmaya devam etmektedir. Poliovirüs bulaşmasından etkilenen ülkeler Geçici Tavsiyelere tabidir. PHEIC kapsamında yayınlanan Geçici Tavsiyelere uymak için, çocuk felci virüsünün bulaştığı herhangi bir ülke, salgını ulusal bir halk sağlığı acil durumu olarak ilan etmeli, ülke sakinlerinin ve uzun süreli ziyaretçilerin aşılanmasını sağlamalı ve aşılanmamış veya aşı durumunu kanıtlayamayan ülkeden ayrılacak bireylerin seyahatlerini kısıtlamalıdır.

DSÖ, bu güncel olay için mevcut bilgilere dayanarak Cezayir'e yönelik herhangi bir seyahat ve/veya ticaret kısıtlaması önermemektedir.

Daha fazla bilgi için aşağıdaki bağlantılara bakınız:

• Global Polio Eradication Initiative (GPEI)
• The Global Polio Laboratory Network (GPLN)
• WHO Polio Factsheet
• WHO/UNICEF estimates of national immunization coverage
• Global Polio Eradication Initiative: FACT SHEET: VACCINE-DERIVED POLIOVIRUS
• GPEI Public health emergency status
• International Travel and Health
• Standard operating procedures: responding to a poliovirus event or outbreak, version 3.1.